Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Okpe Jacob te t-xeʼchel Mesías tej ttzaj tlaqʼoʼn toklen Esaú te tnejel kʼwalbʼaj?

Kyxjel qeju in che uʼjin

Kyxjel qeju in che uʼjin

Toj ambʼil in yolin Tyol Dios tiʼj, ¿ilpetoq tiʼj tuʼn tok jun xjal te tnejel kʼwalbʼaj tuʼntzun tok te t-xeʼchel Mesías?

At maj, o txi qqʼamaʼne junjun maj ik tzeʼn jlu. Chʼixme ik tten jlu ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Hebreos 12:16TNM. Toj versículo lu in jaw quʼjin qa mintiʼ ok tqʼoʼn Esaú toklen «qe tiʼchaq xjan» ex «noq tuʼn tpaj jun laq twa xi tkʼayin toklen te tnejel kʼwalbʼaj» te Jacob. Mer a kyxilen yol lu qa tej ttzaj qʼoʼn toklen Jacob «te tnejel kʼwalbʼaj», ax ikx xi qʼoʼn ambʼil te tuʼn tok te t-xeʼchel Mesías (Mat. 1:2, 16; Luc. 3:23, 34).

Noqtzun tuʼnj, tej qxnaqʼtzane kyiʼj junjun txʼolbʼabʼil tiʼj Tyol Dios, in nel qnikʼe tiʼj qa nya iltoq tiʼj tuʼn tok jun xjal te tnejel kʼwalbʼaj tuʼntzun tok te t-xeʼchel Mesías. Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun yekʼbʼil.

Aju tnejel tkʼwaʼl Jacob, moqa Israel, ten a Rubén, aju ul itzʼj tiʼj Lea. Yajxitl, aju tnejel tkʼwaʼl Jacob ten tukʼil Raquel, aju t-xuʼjil kʼujlaʼnxix tuʼn, a José. Tej tkubʼ tbʼinchaʼn Rubén jun il, aju toklen te tnejel kʼwalbʼaj xi qʼoʼn te José (Gén. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Crón. 5:1, 2). Maske ikju, nya atz tzaj Mesías tiʼj tyajil Rubén nix tiʼj tyajil José, sino tiʼj tyajil Judá aju tkyajin tkʼwaʼl Jacob ul tukʼil Lea (Gén. 49:10).

Toj Lucas 3:32, in jatz kanet kybʼi jweʼ xinaq aʼyeju e ok te t-xeʼchel Mesías. Chʼixme kykyaqil xjal lu tnejel kʼwalbʼaj qe. A Boaz ok te ttat Obed ex a Obed ok te ttat Jesé (Rut 4:17, 20-22; 1 Crón. 2:10-12).

A David ok te juntl t-xeʼchel Mesías. Noqtzun tuʼnj, nya a David tnejel tkʼwaʼl Jesé, sino a mas chʼin kyxol wajxaq tkʼwaʼl (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6). Ex chʼixme ax bʼaj tiʼj Salomón, ax ikx te nya a tnejel tkʼwaʼl David (2 Sam. 3:2-5).

Noqtzun tuʼnj, nya a t-xilen jlu qa nya nim toklen aju tuʼn tok jun xjal te tnejel kʼwalbʼaj. Aju tnejel kʼwalbʼaj toj jun ja xjal in nok qʼoʼntoq toklen ex chʼixme tkyaqil maj a in nok te juntl wibʼaj toj ja. Ax ikx, in xi qʼoʼntoq kabʼe maj tetzbʼil (Gén. 43:33; Deut. 21:17; Jos. 17:1).

Aju oklenj te tnejel kʼwalbʼaj jakutoq txi qʼoʼn te juntl kʼwalbʼaj. Jun techel, tej tex tiʼn Abrahán Ismael toj tja, xi qʼoʼn oklenj te tnejel kʼwalbʼaj te Isaac (Gén. 21:14-21; 22:2). Ex ik tzeʼn ma qqʼama tiʼj Rubén, xi qʼoʼn toklen te tnejel kʼwalbʼaj te José.

Qo meltzʼaj toj Hebreos 12:16TNM. Toj taqikʼ lu kubʼ ttzʼibʼin apóstol Pablo qe yol lu: «Kyxqʼuqin kyibʼe tuʼn miʼn tten jun aj pajil kyxole ex tuʼn miʼn tten jun mintiʼ in nok tqʼoʼn toklen qe tiʼchaq xjan, ik tzeʼn Esaú, aju noq tuʼn tpaj jun laq twa xi tkʼayin toklen te tnejel kʼwalbʼaj». ¿Tiʼ tajtoq tuʼn ttzaj tqʼamaʼn kyukʼil yol lu?

Nya atz in yolin apóstol Pablo tiʼj t-xeʼchel Mesías. Tej naʼmxtoq tqʼama qe yol lu, otoq txi tqʼamaʼn kye okslal tuʼn kybʼet toj «jun bʼe jiqun tiʼj» tuʼntzun miʼn tel qʼiʼn kyoklen tiʼj «t-xtalbʼil Dios», aju jakutoq bʼaj kyiʼj qa ma kubʼ kybʼinchaʼn yaẍbʼil (Heb. 12:12-15, 16TNM). Qa ma kubʼ kybʼinchaʼntoq il lu, che okeltoq ik tzeʼn Esaú, aju mintiʼ ok tqʼoʼn toklen «qe tiʼchaq xjan», a t-xilen qa jaw tskʼoʼn aju «te twitz txʼotxʼ».

Anqʼin Esaú toj ambʼil tej in che ajbʼentoq qe wibʼaj toj ja te pal, ex atlo maj a ok te pal tuʼn t-xi tqʼoʼn chojbʼil kyiʼj toj tja (Gén. 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5). Noqtzun tuʼnj, ten t-ximbʼetz ik tzeʼn kye xjal te twitz txʼotxʼ, ex kyaj tkolin tkyaqil toklen ik tzeʼn tnejel kʼwalbʼaj noq tuʼn tpaj jun laq twa. Bʼalo tajtoq tuʼn miʼn ttzaj nya bʼaʼn tiʼj, aju otoq kyaj qʼamaʼn tuʼn tbʼaj tiʼj tyajil Abrahán (Gén. 15:13). Xi tqʼoʼn Esaú twiʼ tiʼjju «te twitz txʼotxʼ», moqa toj juntl yol, mintiʼ ok tqʼoʼn kyoklen qe tiʼchaq xjan, tej tkubʼ mojeʼ tukʼil kabʼe xuʼj nya okslal, aju tzaj tiʼn nim bʼis kyiʼj ttat (Gén. 26:34, 35). Junxitl te Jacob, tuʼnju jaw tjyoʼn jun xuʼj in najbʼen te Dios axix tok tuʼntzun tmojeʼ tukʼil (Gén. 28:6, 7; 29:10-12, 18).

Tuʼntzunju, ¿tiʼ ma tzʼel qnikʼ tiʼj t-xeʼchel Mesías? At maj, atz tzaj t-xeʼchel kyiʼj tnejel kʼwalbʼaj, noqtzun tuʼnj, nya tkyaqil maj bʼaj jlu. Ojtzqiʼntoq jlu kyuʼn aj Judiy ex atzun nimen kyuʼn. Tuʼnju ojtzqiʼn kyuʼn qa atz tuʼn ttzaj Cristo tiʼj tyajil David, aju tkʼwaʼl Jesé mas chʼintoq (Mat. 22:42).