Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne mɔɔ Gyekɔbo dɔle vile Yisɔ ɛkɛ la maanle ɔrayɛle Mɛzaya ne nenyia ɔ?

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Wɔ tete Yizilayɛ, asoo belamunli ralɛ ne anwo zo ala a ɛnee ɔwɔ kɛ Mɛzaya ne dua ba ɔ?

Mekɛ bie yɛhanle ye zɔ. Ɔzɔho kɛ ɛnee ɔ nee edwɛkɛ mɔɔ wɔ Hibuluma 12:16 la yia. Zɔhane ngyɛnu ne ka kɛ, Yisɔ ‘ambu ninyɛne nwuanzanwuanza,’ na ‘ɔvale nwolɛ adenle mɔɔ ɔlɛ kɛ belamunli ralɛ la ɔmaanle [Gyekɔbo] ɔliele aleɛ kokye.’ Ɛhye maanle ɔyɛle kɛ asɛɛ mɔɔ Gyekɔbo asa hanle “belamunli ralɛ” nwo adenle ne la, ɔdaye noko ɔrayɛle Mɛzaya ne nenyia.​—Mat. 1:2, 16; Luku 3:23, 34.

Noko, Baebolo tɛkese gyɛne mɔɔ yɛzuzu nwo la maa yɛnwu kɛ ɔngyia kɛ awie yɛ belamunli ralɛ na yeahola yeayɛ Mɛzaya ne nenyia. Suzu daselɛ bie mɔ anwo:

Gyekɔbo (Yizilayɛ) amra mrenyia mɔɔ ɔ nee Liya wole bɛ la anu belamunli ralɛ a le Wulubɛn. Nzinlii, Gyekɔbo belamunli ralɛ mɔɔ ɔ nee ɔ ye Relahyɛle mɔɔ ɔkulo ye kpalɛ wole la a le Dwosefi. Mɔɔ Wulubɛn bɔle ɛbɛlatane la, ye belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne vile ɔ sa, na bɛvale bɛmaanle Dwosefi. (Mɔl. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Ek. 5:1, 2) Noko tɛ Wulubɛn anzɛɛ Dwosefi abusua ne anu a Mɛzaya ne vi rale a. Ɔvile Dwuda mɔɔ le Gyekɔbo ara nrenyia mɔɔ tɔ zo nna mɔɔ ɔ nee Liya wole ye la anu.​—Mɔl. 49:10.

Luku 3:32 bobɔle menli nnu mɔɔ bɛ abusua nu a Mɛzaya ne vi rale la aluma. Ɔzɔho kɛ ɛnee bɛ nuhua biala le belamunli ralɛ. Ɔti Bowaze wole Obɛde mɔɔ ɔdaye noko ɔwole Gyɛsi la.​—Wut. 4:17, 20-22; 1 Ek. 2:10-12.

Noko, ɛnee Gyɛsi ara Devidi ɛnle belamunli ralɛ. Ɔ mra mrenyia mɔtwɛ ne mɔ, ɔdaye a ɔli awieleɛ a. Noko, Devidi abusua nu a Mɛzaya ne vi rale a. (1 Sa. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6) Zɔhane ala a ɛnee Sɔlɔmɔn mɔɔ ɔdaye noko Mɛzaya ne luale ɔ nwo zo rale la ɛnle Devidi belamunli ralɛ a.​—2 Sa. 3:2-5.

Ɛhye ɛngile kɛ belamunli ralɛ nwo ɛngyia. Ɛnee belamunli ralɛ nrenyia lɛ gyinlabelɛ mɔɔ nidi wɔ nu, fane dɔɔnwo ne ala saa papa ne wu a, ɔdaye a ɔyɛ abusua tile a. Ɛnee ɔdaye ɔle ralɛ nrenyia mɔɔ ɔnyia agyapadeɛ ne mɔnwo nwiɔ a.​—Mɔl. 43:33; Mɛla 21:17; Dwɔh. 17:1.

Noko ɛnee bɛkola bɛfa belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne bɛmaa awie fofolɛ. Ebileham voanle Yehyemeeyɛle na ɔvale belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne ɔmaanle Ayezeke. (Mɔl. 21:14-21; 22:2) Eza kɛ mɔɔ yɛnwunle ye la, bɛliele belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne bɛvile Wulubɛn asa nu bɛmaanle Dwosefi.

Akee bɛmaa yɛzia yɛnlea Hibuluma 12:16, mɔɔ kenga kɛ: “Bɛnlea boɛ kɛ awie ɛnle bɛ nu mɔɔ bɔ adwɔmane ɛbɛla anzɛɛ ɛmbu ninyɛne nwuanzanwuanza kɛ Yisɔ, mɔɔ vale nwolɛ adenle mɔɔ ɔlɛ kɛ belamunli ralɛ ɔmaanle ɔliele aleɛ kokye la.” Ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ ɛnee wɔ nu la a le boni?

Tɛ abusua mɔɔ Mɛzaya ne vi nu la anwo edwɛkɛ a ɛnee ɛzoanvolɛ Pɔɔlo ɛlɛka a. Ɛnee yedu Kilisienema folɛ kɛ, “bɛmaa bɛ gyakɛ abo zo adenle ɛyɛ fɔɔnwo.” Ɛhye ɛnrɛmaa bɛnrɛbɔ adwɔmane ɛbɛla, amaa “Nyamenle ɛlolɛ ne ambɔ” bɛ. (Hib. 12:12-16) Saa bɛyɛ zɔ a, bɛbayɛ kɛ Yisɔ la. Yeambu “ninyɛne nwuanzanwuanza,” na ɔbule nwolɛ adenle mɔɔ ɔlɛ la kɛ ɔngyia.

Yisɔ dɛnlanle aze wɔ tete selɛma ne mekɛ zo, na bie bɔbɔ a, ɔnyianle nwolɛ adenle ɔbɔle afɔle bie mɔ. (Mɔl. 8:20, 21; 12:7, 8; Dwobu 1:4, 5) Noko, nwonane nu adwenle mɔɔ Yisɔ nyianle la maanle nwolɛ adenle ɛhye mɔ kɔsɔɔti bɔle ye ɔlua aleɛ ko ati. Bie a ɛnee ɔkulo kɛ ɔkoati amaneɛnwunlɛ mɔɔ bɛhanle kɛ ɔbara Ebileham abozoamra anwo zo la. Yisɔ eza hilele kɛ ɔmbu sunsum nu ninyɛne nee ninyɛne mɔɔ le nwuanzanwuanza la, ɔlua awozonle mraalɛ nwiɔ mɔɔ ɔgyale bɛ ɔmaanle ye awovolɛ lile nyane la azo. (Mɔl. 26:34, 35) Yeanyɛ kɛ Gyekɔbo mɔɔ zile kpɔkɛ kɛ ɔbagya awie mɔɔ ɔsonle nɔhalɛ Nyamenle ne la!​—Mɔl. 28:6, 7; 29:10-12, 18.

Ɛhye ati, duzu a yɛbaha yɛavale abusua mɔɔ Gyisɛse mɔɔ le Mɛzaya ne vi nu rale la anwo a? Ɔdwu mekɛ ne bie a, abusua ne mɔɔ ɔvi nu la dua belamunli ralɛ nrenyia ne anwo zo​—noko tɛ mekɛ ne amuala ɔ. Dwuuma nwunle ye zɔ na bɛliele bɛdole nu, kɛ mɔɔ bɛliele bɛdole nu kɛ Kelaese ne vi Devidi mɔɔ le Gyɛsi ara nrenyia mɔɔ li awieleɛ abusua ne anu la.​—Mat. 22:42.

[Nvoninli mɔɔ wɔ mukelɛ 14]

Belamunli ralɛ gyinlabelɛ ne mɔɔ Gyekɔbo dɔle vile Yisɔ ɛkɛ la maanle ɔrayɛle Mɛzaya ne nenyia ɔ?