Skip to content

Skip to table of contents

Lulayo Nchitondeezyo Chakuti Leza Ulatuyanda

Lulayo Nchitondeezyo Chakuti Leza Ulatuyanda

“Aabo mbayanda Jehova ulabalaya.”​—HEB. 12:6, NW.

NYIMBO: 123, 86

1. MuBbayibbele, lulayo lwaambwa munzila iili biyeni?

BBALA lyakuti “lulayo” likuyezyaanzi? Amwi likuyeezya atala akupegwa chisubulo, pesi liswaanizya zintu zyiingi. MuBbayibbele, lulayo lwaambwa munzila ilikabotu alubo chimwi chiindi luswaanizya luzibo, busongo, luyando abuumi. (Tus. 1:2-7; 4:11-13) Eezi zitondeezya kuti Leza ulatuyanda alubo uyanda kuti tukajane buumi butamani. (Heb. 12:6, NW) Nikuba kuti lulayo luzwa kuli Leza lulakonzya kuswaanizya chisubulo, pesi upa lulayo munzila yaluyando. Nkinkaako, lulayo chaamba kuyiisya mbuuli mbachita muzyali uuyiisya mwanaakwe.

2, 3. Kujana lulayo lwapegwa biyeni munzila yakuyiisya akusubula? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

2 Atulange-lange chikozyano chitobela. Mwana utegwa Johnny, ulikuuma bbola mung’anda. Mpawo banyina bamubuzya kuti: “Johnny utawumini mung’anda bbola! Ulajaya zintu.” Johnny taaziswiilila pe nzibamubuzya banyina mpawo wajaya chakubikkila maluba. Banyina beelede kumulaya biyeni? Lulayo lwabo lweelede kuswaanizya kumuyiisya akumusubula. Nibali kumuyiisya beelede kumubuzya kuti nkamboonzi nzyachita nizitali kabotu. Alubo beelede kumubuzya mbukugwasya kuswiilila bazyali akumupandulwida kuti milawu njibamupa imugwasya biyeni. Mpawo kuti batondeezye kuti majwi aabo ngachoonzyo, banyina beelede kumupa chisubulo. Muchikozyano, balakonzya kumunyanzya bbola kwachiindi chifwiifwi. Kuchita oobo kulakonzya kumugwasya kubona kuti kutaswiilila takuli kabotu pe.

3 MaKristu boonse balaswaanizigwa mung’anda yaLeza. (1 Tim. 3:15) Nkinkaako, tweelede kuziba kuti Jehova nguwe weelede kutupa malayilile akutupa lulayo kuti twakachilwa kwaatobelezya. Alubo, kuti zintu nzitwachita zyapa kuti tunjile mumapenzi, lulayo lwakwe luyootugwasya kubona mbukuyandikana kumuswiilila. (Gal. 6:7) Leza ulatuyanda alubo tayandi pe kuti tunjile mumapenzi.​—1 Pet. 5:6, 7.

4. (a) Niinzi chikonzya kuchitika kuti twabelesya malayilile amuBbayibbele nitulikuyiisya bamwi? (b) Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo eechi?

4 Malayilile aazwa muBbayibbele alakonzya kutugwasya kuti tuyiisye bana besu naakuti bantu mbitwiiyaabo Bbayibbele kuti babe batobeli baKristu. Bbayibbele lilakonzya kutugwasya ‘kupandulula makani aabululami.’ Nkinkaako, bana besu naakuti bantu mbitwiiyaabo Bbayibbele balakonzya ‘kumvwisisisya makani woonse Jesu ngakatulayilila.’ (2 Tim. 3:16; Mt. 28:19, 20) Jehova ulakulongezya kuyiisya munzila eeyi alubo kugwasya bantu mbitwiiyaabo Bbayibbele kuti bayiisye bamwi kuti babe basikwiiya baKristu. (Bala Tito 2:11-14.) Atulange-lange nsandulo zyamibuzyo iitobela: (1) Lulayo Leza ndwatupa lutondeezya biyeni kuti ulatuyanda? (2) Twiiyaanzi kuzwa kubantu Leza mbaakapa lulayo chiindi? (3) Kujana twamutobelezya biyeni Jehova aMwanaakwe chiindi nitupa lulayo?

LEZA ULAYA MUNZILA YALUYANDO

5. Lulayo luzwa kuli Jehova lutondeezya biyeni kuti ulatuyanda?

5 Akaambo kaluyando ndwalaalo kulindiswe, Jehova ulatululamika, ulatuyiisya alubo ulatugwasya kuti tuzumanane kukkala katuli muluyando lwakwe akuti tukajane buumi butamani. (1 Joh. 4:16) Tatudyaminini alubo tatupi kuti tulimvwe katuli bantu batagwasyi. (Tus. 12:18) Pesi Jehova ulatuyanda alubo ulachilemeka chipo chesu chalwaangunuko lwakulisalila. Mbutulubona na lulayo luzwa kuli Jehova luli muBbayibbele, mumabbuku apandulula Bbayibbele, kubazyali naakuti kubaalu? Baalu nibatululamika ‘nitwabisya’ batondeezya luyando Jehova ndwalaalo kulindiswe.​—Gal. 6:1.

6. Lulayo lutondeezya biyeni kuti Leza ulatuyanda nikuba kuti lwaswaanizya zintu zyiingi?

6 Chimwi chiindi, lulayo lulakonzya kuswaanizya zintu zyiingi kutali kululamikwa kakubelesegwa Bbayibbele luzutu. Kuti muntu wachita chibi chipati, ulakonzya kusweekelwa zilongezyo nzyalaazyo mumbungano. Nikuba kuti kwabelesegwa lulayo luli boobu, lutondeezya kuti Leza ulatuyanda. Kusweekelwa zilongezyo kulakonzya kugwasya sikubisya kuti abone mbukuyandikana kubala Bbayibbele, kuyeeyesesya akukomba. Eezi zipa kuti asime muzintu zyabukombi. (Int. 19:7) Mukuya kwachiindi, ulakonzya kuzoozijana lubo zilongezyo nzyaakali aazyo. Mabambe aakugwisigwa mumbungano atondeezya kuti Jehova ulatuyanda nkaambo apa kuti mbungano ikwabililwe. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Leza utupa lulayo munzila yeelede, nkinkaako mabambe aakugwisigwa mumbungano agwasya sikubisya kubona mbuchili chipati chibi nchaakachita akuti atazoochichiti lubo pe.​—Inc. 3:19.

LULAYO LWAKAZWA KULI JEHOVA LWAKAMUGWASYA

7. Sebbina wakalini alubo mbuubuli bube butali kabotu mbwakaba aabo?

7 Kuti tubone mbulugwasya lulayo, atulange-lange zikozyano zibili zyabantu bakapegwa lulayo aJehova: Sebbina wakapona kuchiindi chakapona Mwaami Hezekkiya achikozyano chamazubaano chamukwesu Graham. Sebbina wakali mubelesi “mupati wang’anda” yaHezekkiya. (Is. 22:15) Pesi wakazoolisumpula akuyanda kulemekwa. Wakalipangila kabanda kadula alubo wakali kutanta “inkalaki zyabulemu.”​—Is. 22:16-18.

Kulubona munzila iilikabotu lulayo luzwa kuli Leza kweeta zilongezyo (Langa fuka 8-10)

8. Ndulayoonzi Jehova ndwaakapa Sebbina alubo niinzi chakachitika?

8 Sebbina wakalisumpula mpawo Jehova ‘wakamugwisya mubusena bwakwe’ akubikka Eliyakkimu. (Is. 22:19-21) Eezi zyakachitika chiindi Mwaami wabanaAsuri Senakkeribbu naakali kuyanda kunyonyoona muunzi waJerusalemu. Nikwakiinda chiindi, mwaami ooyo wakatuma babelesi bakwe kuJerusalemu kabali abasilumamba biingi kuti bakayoosezye maJuda akuti Hezekkiya ateezyi kulwanaabo. (2 Bam. 18:17-25) Eliyakkimu wakatumwa kuti akaambuule ababelesi bamwaami pesi taakiinka aalikke pe. Wakiinka abaalumi babili, umwi wabo nguSebbina wakali mulembi kuchiindi eecho. Eezi tazitondeezyi na kuti Sebbina taakanyema pe pesi wakalibombya akuzumina kuchita mulimu wakali aansi kwiinda ngwaakali kuchita? Kuti kakuli boobo, twiyaanzi kuzintu zyakamuchitikila? Atulange-lange zintu zitatu nzitukonzya kwiiya.

9-11. (a) Twiiyaanzi kuzintu zyakachitika kuli Sebbina? (b) Nzila Jehova njakamululamikaayo Sebbina ikugwasya biyeni?

9 Chiiyo chakusaanguna nchakuti Sebbina wakagwisigwa achuuno chakwe. Zyakachitika kuli nguwe zituchenjezya kuti “kulisumpula kulazulwida lunyonyooko, akamikami kali kunembo lyakuwa.” (Tus. 16:18) Kuti kuli amikuli mumbungano, uleezya na kulibombya? Weelede kulibombya akutondeezya kuti Jehova nguukupede zipo nzulaazyo azintu nzukonzya kuchita. (1 Kor. 4:7) Mwaapostolo Pawulu wakalemba kuti: “Ndaambila boonse buyo bali kulindinywe, kuti muntu ataliyeeyi chakulisumpula kwiinda mbukweelede, pele aliyeeye chakuumuna.”​—Rom. 12:3.

10 Chabili, chiindi Jehova naakalulamika Sebbina taakatondeezya kuti Sebbina tachigwasyi pe. (Tus. 3:11, 12) Eezi zilakonzya kugwasya bakombi baJehova bakasweekelwa zilongezyo nzibakali aazyo mumbungano. Tabeelede kunyema pe, pesi beelede kuzumanana kukomba Leza muzyiimo zipya alubo beelede kubona kuti lulayo oolo lutondeezya kuti Jehova ulabayanda. Taateesu uyootusumpula kuti twazumanana kulibombya. (Bala 1 Petro 5:6, 7.) Lulayo luzwa kuli Leza lutondeezya kuti ulikutubumba, nkinkaako tweelede kuzumina kubumbwa aLeza.

11 Chatatu, nzila Jehova njakamululamikaayo Sebbina ilakonzya kugwasya bazyali abaalu. Twiyaanzi? Nikuba kuti lulayo luzwa kuli Jehova lutondeezya kuti takuyandi kubisya pesi lutondeezya kuti ulamuyanda muntu nikuba kuti wabisya. Kuti kuli muzyali naakuti mwaalu chiindi nuyanda kupa lulayo, uyootobelezya chikozyano chaJehova na chakusula bubi pesi kulanga zintu zibotu zichitwa amwanaako naakuti mukombinyokwe?​—Jud. 22, 23.

12-14. (a) Bamwi bantu balubona biyeni lulayo luzwa kuli Leza? (b) Bbayibbele lyakamugwasya biyeni umwi mukwesu kuti achinche maboneno aakwe alubo nimpinduunzi zyakabawo?

12 Zilawusisya kuti chiindi bamwi nibapegwa lulayo, ngabaleka kuliswaanizya ambunga yaJehova. (Heb. 3:12, 13) Pesi eezi zyaamba kuti bantu aabo tabachikonzyi kuboola lubo na mumbunga yaJehova? Atulange-lange chikozyano chaGraham wakagwisigwa mumbungano, wazoobwedezegwa pesi taakachisimide pe muzintu zyabukombi. Mukuya kwachiindi, wakazookumbila umwi mwaalu kuti ayiye Bbayibbele anguwe.

13 Mwaalu ooyo wakati: “Graham wakali kulisumpula. Wakali amaboneno aatali kabotu kubaalu bakatola lubazu munkani yakapa kuti agwisigwe mumbungano. Nkinkaako, nindakasaanguna kwiiyaawe, twakaambuuzyania atala amagwalo atondeezya kuti kulisumpula kunjizya mumapenzi. Eezi zyakapa kuti Graham abone kuti nzyaakali kuchita teezyakali kweendelana pe azili muBbayibbele. Zyakachitika zyakali kugambya. Chiindi naakabona kuti wakali ‘atanda’ lyakulisumpula muliso akuti maboneno aakwe taakali kabotu, wakabambulula chakufwambaana. Wakasaanguna kunjila miswaangano chiindi choonse, kubala Bbayibbele akukomba. Alubo wakatalika kuzuzikizya mikuli yakwe mbuuli mutwe wampuli, eezi zyakapa kuti mukayintu wakwe abana bakwe babotelwe.”​—Lk. 6:41, 42; Jak. 1:23-25.

14 Mwaalu ooyo wakiinkilila kunembo kati: “Limwi zuba Graham wakandibuzya chintu chakandigambya. Wakati, ‘Ndaba aminyaka myiingi kandili mukasimpe alubo ndakali kupayona. Pesi lino, nindamuyanda Jehova kazizwa aansi amoyo.’ Nikwakiinda chiindi, wakajana chilongezyo chakweenzya mamayikkilofoni kuNg’anda yaBwaami alubo chilongezyo eecho wakali kuchiyanda loko. Zyakachitika kuli nguwe zyakandiyiisya kuti kulibombya akutambula lulayo luzwa kuli Leza, kupa kuti tujane zilongezyo zyiingi!”

TOBELEZYA CHIKOZYANO CHALEZA AJESU CHIINDI NUPA LULAYO

15. Tweelede kuchitaanzi kuti katuyanda kuti lulayo lubagwasye bamwi?

15 Kuti tukonzye kuyiisya bamwi tweelede kusaanguna kuliyiisya. (1 Tim. 4:15, 16) Nkinkaako, bantu bali amikuli yakupa bamwi lulayo beelede kutobelezya malayilile aaJehova. Eezi zipa kuti balemekwe, bayiisye bamwi akuti bape lulayo kabaangunukide. Atulange-lange chikozyano chaJesu.

16. Twiiyaanzi kuchikozyano chaJesu chitondeezya mbaakali kuyiisya ambaakali kubapa lulayo bamwi?

16 Chiindi choonse, Jesu wakali kumuswiilila Wisi nikuba kuti chimwi chiindi kwakali kuyumu kuchita oobo. (Mt. 26:39) Wakaamba kuti Jehova nguwe wakamupede busongo akuti ayiisye kabotu. (Joh. 5:19, 30) Kuswiilila akulibombya kwakapa kuti Jesu abe muyiisi uuli aluzyalo akuti bantu babombede myoyo bayiye atala aLeza. (Bala Matayo 11:29.) Majwi aakwe aakali kuumbulizya akagwasya bantu bakali mbuuli tete lityokede naakuti kalilo kaba aafwiifwi kuzima. (Mt. 12:20) Nikuba chiindi nikwakali kuyumu kuba amoyo mulamfu, Jesu wakali kubatondeezya kuti ulabayanda bantu akubafwida luzyalo. Eezi zyakalibonia chiindi naakalulamika baapostolo bakwe akaambo kakulisumpula.​—Mk. 9:33-37; Lk. 22:24-27.

17. Mbuubuli bube bukonzya kugwasya baalu kuti beembele kabotu mbelele zyaLeza?

17 Chiindi baalu nibapa lulayo kababelesya malayilile aali muBbayibbele, beelede kutobelezya chikozyano chaKristu. Kuchita oobo kutondeezya kuti bayanda kubumbwa aaLeza aMwanaakwe. Mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Amweembele butanga bwa-Leza buli akati kanu, alimwi kutabi kwakusinikizigwa, pe, akube camoyo omwe. Kutabi kwakuunya kulubono lwaansi, pele kwamoyo uutuba. Mutabaciti kamikami abeembelwa ndinywe, pele amubabede citondezyo cakutobela.” (1 Pet. 5:2-4) Baalu balibombya kuli Leza akuli Kristu balaligwasya alubo bagwasya bantu mbibazulwida.​—Is. 32:1, 2, 17, 18.

18. (a) Jehova uyanda kuti bazyali bachiteenzi? (b) Jehova ubagwasya biyeni bazyali kuti bazuzikizye mikuli yabo?

18 Malayilile aaya alabeleka mumpuli. Mitwe yampuli ilayililwa kuti: “Mutanooluvukili bana banu, pele amubalele mulwiiyo lwa-Mwami amumilazyo yakwe.” (Ef. 6:4) Nkamboonzi makani aaya naayandikana? Lugwalo lwaTusimpi 19:18 lwaamba kuti: ‘Laya mwanaako nachikonzeka, utamulekeli kuti akanyonyooke.’ Jehova ubapa mulandu bazyali kuti bakachilwa kulaya bana babo. (1 Sam. 3:12-14) Kuti bazyali bakomba akubelesya malayilile aali muBbayibbele, Jehova ulabapa busongo amanguzu aakuti bakonzye kuyiisya bana babo.​—Bala Jakobo 1:5.

MBUTUKONZYA KUZUMANANA KATULI ALUUMUNO

19, 20. (a) Nziizili zilongezyo nzitukonzya kujana kuti twatambula lulayo luzwa kuli Leza? (b) Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

19 Tujana zilongezyo zyiingi kuti twatambula lulayo luzwa kuli Leza akutobelezya chikozyano chaJehova aJesu chiindi nitupa bamwi lulayo. Eezi zipa kuti mumpuli amumbungano kube luumuno. Zipa kuti toonse tubone kuti tulayandikana, tulayandwa akuti tulikwabililidwe. Aaka, nkantomoozyo kazintu nzitulangilila kuyoojana kunembo. (Int. 72:7) Nisimpe kuti lulayo luzwa kuli Jehova lutuyiisya mbutukonzya kukkala katuli muluumuno ambutukonzya kuba mpuli iijisini. (Bala Isaya 11:9.) Kuba amaboneno aalikabotu kululayo luzwa kuli Leza, kutondeezya kuti tulamulumba Jehova akaambo kakuti ulatuyanda.

20 Muchiiyo chitobela tuyoobona mbulugwasya lulayo mumpuli amumbungano. Alubo tuyoolanga-langa mbutukonzya kulilulamika ambutukonzya kutantamuka zintu zikonzya kupa kuti tuzoopegwe lulayo luchisa.