1. Amu jé nlômane Paul ô nga jô Behébreu na be “dañedañe” veane ngule nyul?

AMU jé bia yiane dañe jeñe na bi ve bôte ngule nyul? Nlômane Paul wo ve éyalane ya nsili ôte kalate Behébreu. A nga jô Behébreu na: “Môt ase a simesa’ane nyô mbok, nsimesane ya tindi nye mfa’a ya nye’an a mbamba mimboane mi mam; te jô’an nsulane wongane ya vôme wua, ane ba bevo’o be wô’ô bo, ve enkoba’ane mejô me avolô (ma ve ngule nyul), wua a kobô’ô nyô mbok; a mi dañedañe bo nalé ane mi ayene môs ôte ô za’a bebé.” (Beh. 10:24, 25) A mbe a li’iya jôm ane mimbu mitane na, Bekristene ya Jérusalem be yene ndeme ya na, ‘Môse Yéhôva’ ô ntele nseñ, a na, awolo ya tup é kuiya. (Mam. 2:19, 20; Luc 21:20-22) Môse Yéhôva ôte ô nga kui mbu 70 É.J., môs ôte Beromain be nga jiane Jérusalem avale Yéhôva a nga jô.

2. Amu jé bia yiane dañe veane ngule nyule den?

² Dene fe, da yené ne ngeññ na, môse Yéhôva ô ne “anen a étua angôndô,” ô nto bebé. (Joël 2:11) Nkulu mejô Sophonie a nga jô na: “Beta môse ya Yéhôva a nto bebé, a nto bebé a zu  avô!” (Soph. 1:14) Nkulan ajô ôte wo fombô fe bia den. Mbôle môse Yéhôva ô nto bebé, Paul a jô na “môt ase [ya be bia na] a simesa’ane nyô mbok, nsimesane ya tindi nye mfa’a ya nye’an a mbamba mimboane mi mam.” (Beh. 10:24) Bia yiane ñhe tu’a nyoñe ngap a bobejañe bangan, a ve be ngule nyul éyoñ ése nlem ô ne be nte’an.

3. Jé Paul a nga jô mfa’a ya ve bôte bevo’o ngule nyul? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.)

³ “Biyebe ya nleme môte bia tya’a nye, ve mbamba éfia a ve nye mevak.” (Min. 12:25, Mfefé Nkôñelan) Bia bese bi wô’ô bi biyebe nlem. Ajô te, bia bese bi wô’ô yi na môt a volô bia nlem. Paul a nga liti na, to’o ba be be’e mimbe’e ya ve bôte bevo’o ngule nyul, ba yiane fe na be ve be ngule nyul. Paul a nga tili Bekristene ya Rome na: “Me adañe kômbô yene mia, ndemben me aye ve mia mvean éziñ ya nsisim, nde mi aye bo ñyeman a ngu; e ne na, bia be mia bi aye volôbane minlem (veane ngule nyul) vôm mi too, môt ase ya be bia a mbunane ya nyô mbok, éñwônan a éñwom mibaane.” (Bero. 1:11, 12) Yaa, to’o Paul a mbe a yi na be ve nye ngule nyul, a too ke na émien a mbe avale môte da yeme ve bôte bevo’o ngule nyul.​—Lañe’e Beromain 15:30-32.

4, 5. Bi ne ve avale bôt avé ngule nyule den, amu jé?

⁴ Ba bese ba telé mame ya nsisim ôsu ényiñe jap ba yiane mese’esa. Bi ne lañe bekpwa’a mefan. Abui ya be be e nga nyume bebiene mam na, be bo ngule ya bo ésaé nkpwa’a mefan. Bi ne fe lañe bemissionaire, Bebéthelite, bejome mekônda a binga bap, a bobejañ ba saé menda ba kôñelane bekalate. Bôte bete bese be nga nyume bebiene mam asu na be bi abui éyoñ asu ésaé Yéhôva. Ba yiane fo’o mese’esa. Ja’a ba bese be nga telé ésaé nkpwa’a mefan, amu be nji be ve bo aval afe, ve azukui den, be ngenane be nyamete’ ésaé éte, ve teke ngule ya beta nyoñe je, ba yiane mese’esa.

⁵ Bobejañ a besita be ngenane minkoé, amu ba kômbô lu’u “ve be Tate étam,” be’efe ba yiane na be ve be ngule nyul. (1 Bec. 7:39) Minga ase a ne éwôlô, a nye’e éyoñ nnôme wé émien a se’e nye. (Min. 31:28, 31) Bekristene ba ke ôsu a kabetane Yéhôva akusa bo étibela’a nge ôkon, be’e fe ba yiane na be ve be ngule nyul. (2 Bet. 1:3-5) Yéhôva ba Yésus ba volô bobejañe bese be tele avale bité éte minlem.​—Lañe’e 2 Bethessalonicien 2:16, 17.

6. Kalate Ésaïe 32:1, 2 a jô na bemvendé ba yiane bo ésaé évé?

⁶ Lañe’ Ésaïe 32:1, 2. Yésus a belane bobenyañe bé be ne miñwo’an, a “bivet” (bemvendé be bili ndi nleme ya nyiñe si va), na a ve bebo bisaé be Yéhôva ba bili ate’e ngule nyul. Ve bemvendé bete be nji bo bemasa ya mbunane bobejañ, be ne beébe bebo bisaé bap, mfa’a ya volô be na, be bo Yéhôva ésaé a mevak.​—2 Bec. 1:24.

7, 8. Ane ô vaa nkobô ya anyu, aval avé bemvendé be ne beta ve bobejañ ngule nyul?

⁷ Nlômane Paul ô nga li’i bia mbamba éve’ela ya tôñ. Ô nga tili Bekristene ya Thessalonique be mbe be tôba’ane bitibela’a na: “Nalé bi nga bili beta nye’ane mfa’a wônan, abime ya na, bi mbe nkômane ya ve mia, saa ve mbamba foé  Zambe étam, ve ja’ane binyiñe biangan, abim édima mi nga yené mfa’a wongan.”​—1 Bet. 2:8, Mfefé Nkôñelan.

⁸ Mfa’a ya liti na, bi nji yiane su’u ve na bia ve môte ngule nyul a nkobô ya anyu, Paul a nga jô bemvendé ya Éphèse na: “Mi ayiane . . . volô bôt be ne atek, a simesane mejô me Tate Yésus, ane émien a nga jô na, Môt a ve, a nyô a nyoñ, nyô a ve a dañe yen ébotan.” (Mam. 20:35) Paul a nji su’u ve na a ve bobenyañe bé ngule nyul a nkobô ya anyu, ve a mbe a woba’ane njuk asu dap. (2 Bec. 12:15) Aval ete fe, bemvendé be nji yiane su’u ve na ba ve bobejañe ngule nyul, a volô be minlem a nkobô ya anyu, ve da yiane yené na, ba nyoñe ngab a be a nlem ôse.​—1 Bec. 14:3.

9. Aval avé bemvendé be ne ve bobejañe ngule nyul éyoñ ba ve be melep?

⁹ Melebe me ne zene jia ya volane bia bia, ve éyoñe bemvendé ba lebe môt, ba yiane tôñ miñye’elane ya Bible mia liti be aval be ne yeme bo de, mfa’a ya na môte ba lep a bi ngule nyul. Yésus a nga li’i angôndô ya mbamba éve’ela mfa’a ôte valé a womôya miñwuan. A mbe a yiane ve mekônda méziñe ya Asie Mineure benya melebe, ve tame yenané ane a nga bo de. Ôsusua na a ve melep, a nga taté se’e akônda ya Éphèse, akônda ya Pergame, a di ya Thyatire. (Nli. 2:1-5, 12, 13, 18, 19) A nga jô akônda ya Laodicée na: “Ba bese ma nye’e mbe ma komekane be a lep. Ajô te va’a ngu, a kôñelane nlem.” (Nli. 3:19, Mfefé Nkôñelan) Bemvendé ba yiane vu Yésus éyoñe ba ve melep.

10. Aval avé môt ase ya be bia a ne ve nyô mbo’o ngule nyul?

¹⁰ Sa ke bemvendé étam mbe ba yiane ve bôte ngule nyul. Paul a nga jô Bekristene bese na be kobô “avale [nkobô] e ne mvaé ya volô, . . . nde te de aye ve  ébotane be ba be awôk.” (Beép. 4:29) Môt ase ya be bia a yiane jeñe na a yemelane miñyiane mi bôte bevok. Paul a nga lebe Behébreu na: “Samané mo me jomô si, a meboñ me ne miñyemelan; a boane mezene me ne mvo’é mfa’a ya meda mebo menan, nde, nyô a ne ñyeyem a ye bo te tyili a li’i zen, ve yet.” (Beh. 12:12, 13) Bia bese bi ne bo de, to’o bone be bongô.

11. Aval avé Marthe a nga bi mvolan éyoñ a nga bili ate’e nlem?

¹¹ Marthe, * sita a nga bili ate’e nlem, a jô na: “Môs éziñ, me mbe me ye’elane Yéhôva asu na me bi ngule nyul, ane me nga tôbane sita éziñ a nto nya môtô; é mbe é yené’é na sita ate a wô’ô ma mintaé, a na, a mvamane ma; susu’a jame ke me mbe me yii le. A nga kate fe ma aval a wô’ô bo éyoñ a tele aval été éte, ane me nga yeme na me nji bo étam.” Éko éziñe sita ate émien a nji buni na, mejô mé me mbe ngule ya nambe nleme Marthe abime nnamban ete.

12, 13. Aval avé bi ne tôñe melebe ya kalate Bephilippien 2:1-4?

¹² Paul a nga ve Bekristene ya Philippes melebe ma: “Nge nleban éziñ (mveane ngule nyul éziñ) ô ne be Krist, nge mvolane minlem éziñ ya nye’an, nge nya mvame a éngôngo, jala’ane meva’a mam ne lut, na, mi bo’o ba ya ôsimesane via, a bi avale nye’ane da, a avale nkañesane da, a aval nleme da; te boane jam amu metyama’ane nge amu mebune ya momo duma, ve a nje’eban nleme si, môt ase a semé’é nyô mbok a dañ nseman a semé émien; môt ase ya be mia te fombô ve mfa’a ya mam mé émien, ve môt ase ya be mia a fombô’ô fe mam me ya ba bevok.”​—Beph. 2:1-4.

¹³ Ôwé, môt ase ya be bia a yiane jeñe na a nyoñe nyô mbo’o ngap, a va’a nye “mvolane minlem éziñe ya nye’an,” a liti’i fe nye “nya mvame a éngôngo,” mfa’a ya na bi veane ngule nyul.

14. Jé é ne ve mbo ésaé Yéhôva ngule nyul?

¹⁴ Éyoñ bia wô’ô na bôte bi nga volô na be yeme benya mejôô be yeme nsisim, nalé a ve bia ngule nyul; nlômane Jean ô nga yemete jam ete ô jô’ô na: “Me nji bi ava’a a dañe dili, ane me awô’ô na, bone bam be awulu benya mejôô été.” (3 Jean 4) Bekpwa’a mefan béziñ ba bo’olô na, ba bi abui mevak éyoñe ba wô’ô na, bôte be nga ye’ele Mejô me Zambe be tele ne bip mbunan été, nge ke na, be’efe be nyoñeya ésaé nkpwa’a mefan. To’o nkpwa’a mefan a bili atek, a ne beta bi ngule nyul éyoñ a simesane meva’a mese a zuya a bi ésaé nkpwa’a mefane jé.

15. Aval avé bi ne beta ve bôte ba telé ésaé Yéhôva ôsu ngule nyul?

¹⁵ Abui bejome mekônda, be wô’ô tañete aval avé ba be beyale bap, ba bi ngule nyul éyoñe ba bi ve mone kalate mese’esa, mvuse njoman éziñ. Avale bekalate ete e ne fe ve bemvendé, bekpwa’a mefan, bemissionnaire, a Bebéthélite ngule nyul.

16. Jé bi ne bo na bi ve môte ngule nyul?

¹⁶ Bi nji yiane buni na, bi vo’o ve bôte bevo’o ngule nyul, amu bi ne asu’u nkobô. E nji sili abui mame na bi ve môte ngule nyul; bi ne batane nye a ôsesa. Nge môte bia batane nye a bili mbot asu, nalé a yiane tinane na, jam  éziñ da ndeñele nye; nge bia vô’ôlô nye, bi ne ve nye ngule nyul, to’o bia jô ki nye jôm.​—Jc. 1:19.

17. Jé é nga volô ésoé éziñ é nga bili atek?

¹⁷ Henri, ésoé mojañ éziñ, é nga bili atek éyoñ ésaa wé a bivuvumane bié bivok, bi nga bene benya mejôô, a too ke na, ésaa a mbe éwôlô mvendé ya akônda. Njome mekônda éziñ a nga bañete nye na be ke nyu kofi, a ve fe nye fane ya yooé nye nleme wé. Minlañe mite mi nga volô Henri na a yeme na, susu’a jam a ne bo asu na a volô nda bôte jé é ne na, a ke ôsu a kabetane Yéhôva. Bifuse ya kalate Besam 46; Sophonie 3:17; a Marc 10:29, 30, bi nga ve nye ngule nyul.

18. (a) Jé njôô bôte Salomon a nga jô? (b) Melebe mevé Paul fe a nga ve bia?

¹⁸ Éve’ela Marthe a ji Henri bia ye’ele bia na, bia fe bi ne ve bobejañ ba bili ate’e ngule nyul. Njôô bôte Salomon a nga tili na: “Éfia j’akoban éyoñ j’ayian, ngo’o aka’a mvaé! Éfufupe ya mis j’ave nlem mevak; a mbamba mefoé m’aveme bives.” (Min. 15:23, 30) Nkume mmombô a bete, a anjeñe mefoé dangan, bi ne fe volô bia éyoñe bia bili atek. Paul a nga liti na, éyoñ bia yia bia ya Éjôé fufulu, nalé a ne ve bia ngule nyul. A nga tili na: “Mi ye’ele a leban (veane ngule nyul) a ñyeman ôse, a bepsaume a bia a miñyiane mi bia ya nsisim, mi yi’a Zambe bia a mvam minlem mienan été.”​—Bec. 3:16; Mam. 16:25.

19. Amu jé da sili na bi dañe veane ngule nyule den, a jé bia bese bia yiane bo?

¹⁹ E ne nya mfii na bi veane ngule nyule den, amu môse Yéhôva ô ne ve zu wo subu. (Beh. 10:25) Bia bese, entôñané melebe Paul a nga ve Bekristene ya melu mé, a jô’ô na: “Va’ane mia mia ngule minlem, a yemeta’an mia mia aval mi tatéya . . .  na mia bo.”​—1 Bet. 5:11, Mfefé Nkôñelan.