1. Diesorọ ọyinkọn Pọl vwọ tanẹ Inenikristi rẹ Hibru bru ohwohwo uche “marho kẹ ọke nana”?

DIESORỌ avwanre vwo bru ohwohwo uche asaọkiephana vwọ vrẹ obo ri jovwo? Ọyinkọn Pọl vuẹ avwanre oboresorọ vwẹ ọbe ro si vwo rhe Inenikristi rẹ Hibru. Ọ da ta: “E gbe jẹ avwanre roro obo re jeje ohwohwo oma vwẹ ẹguọnọ kugbe iruo esiri, e jẹn avwanre ghwẹ oma koko, a rha hẹrhiẹ oma kirobo rẹ otu evo ruẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo e bru ohwohwo uche, marho kẹ ọke nana rẹ ovwan vwọ mrẹ nẹ ẹdẹ na si kẹre re.” (Hib. 10:24, 25) Omarẹ ẹgbukpe iyorin vwọ wan nu, “ẹdẹ rẹ Ọrovwohwo” de sikẹrẹ mamọ vwọ kẹ Inenikristi rẹ Ju re dia Jerusalẹm, rẹ ayen vwọ mrẹ oka rẹ Jesu tare nẹ ayen cha vwọ riẹn nẹ o te ọke rẹ ayen vwọ djẹ nẹ orere na re. (Iruo 2:19, 20; Luk 21:20-22) Ẹdẹ rẹ Jihova yena rhere vwẹ 70 C.E. ọke rẹ ihwo rẹ Rom vwọ ghwọrọ Jerusalẹm.

2. Diesorọ ọnana vwọ dia ọke ro me fo re vwo bru ohwohwo uche?

² Nonẹna, o mu avwanre ẹro nẹ ẹdẹ rẹ Jihova ro “mu oshọ gangan” na sikẹrẹ re. (Joẹl 2:11) Ọmraro Zẹfanaya da ta:  “Ẹdẹ rode rẹ Ọrovwohwo na si kẹri re ọ kẹrire ọ cha vẹ okpakpa.” (Zẹf. 1:14) Orhọ-esio yena ji shekpahen ọke rẹ avwanre na. Kidie nẹ ẹdẹ rẹ Jihova sikẹre mamọ re na, Pọl da vuẹ avwanre nẹ “e gbe jẹ avwanre roro obo re jeje ohwohwo oma vwẹ ẹguọnọ kugbe iruo esiri.” (Hib. 10:24) Ọtiọyena, e jẹ avwanre vwo oniso rẹ ọdavwẹ rẹ iniọvo rẹ avwanre, rere e se vwo bru ayen uche vwẹ ọke ro fori.

3. Die yen ọyinkọn Pọl ta kpahen uchebro? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

³ “Ẹwan ẹruọ rọ hẹ evun rẹ ohwo ghwọrọ ohwo na oma, ẹkẹvuọvo ota esiri nẹrhẹ oma vwerhọn.” (Isẹ 12:25) Avwanre eje ghene guọnọ uchebro. Pọl tobọ je tanẹ o ji fo nẹ a vwẹ uchebro kẹ ohwo ro brẹ ihwo efa uche. O si eta nana vwo rhe Inenikristi rehẹ Rom: “Kidie urhuru rẹ ovwan si vwe, rere me vwẹ ọchuko rẹ ẹse rẹ [“ẹwẹn,” NW ] na kẹ ovwan rọ kẹ ovwan ogangan vwo mudia gan, re ovwan vwọ riẹn obo re me ta, ọke mi de bru ovwan rhire avwanre ohwohwo ki ru esegbuyota rẹ ohwohwo gan, te ọ rẹ ovwan kugbe ọmẹ.” (Rom 1:11, 12) Dede nẹ Pọl tẹn ona rẹ obo ra vwẹ uvi uchebro kẹ ihwo, jẹ o vwo ọke evo rẹ ọyen komobọ je vwọ guọnọ uchebro.​—Se Rom 15:30-32.

4, 5. Amono yen avwanre sa vwẹ uchebro kẹ nonẹna, kẹ diesorọ?

⁴ Ofori nẹ a vwẹ uchebro kẹ iniọvo ri vwo uruemu rẹ omaevwoze. Kerẹ udje, ofori nẹ a vwẹ uchebro kẹ iniọvo ri fuevun ga kerẹ ekobaro. Buebun rayen vwẹ ekuakua evo vwo ze rere ayen sa vwọ ga kerẹ ekobaro. Ọtiọyen ọ je hepha vwọ kẹ iniọvo re ga kerẹ imishọnare, e re ga vwẹ Bẹtẹl, iniruo okinriariẹ vẹ eya rayen, kugbe iniọvo re wian vwẹ ọfisi re de ruiruo rẹ efanfan. Ihwo nana eje vwẹ erọnvwọn sansan vwo ze rere ayen sa vwọ ghwọrọ ọke buebun vwẹ iruo rẹ ẹga na. Ọtiọyena, ayen guọnọ uchebro. O ji fo nẹ a vwẹ uchebro kẹ iniọvo ri ji vwo ẹwẹn rẹ ayen vwọ ro ẹga ọkieje jẹ erọnvwọn evo siẹ ayen kpuko.

⁵ Ofori nẹ a vwẹ uchebro kẹ iniọvo rehẹ ẹdia rẹ kpogono te ọke na kidie ayen guọnọ ru oborẹ Baibol tare, nẹ a rọvwọn “vwẹ odẹ rẹ Ọrovwohwo” na yẹrẹ vwevunrẹ ukoko na. (1 Kọr. 7:39) Oma vwerhen iniọvo eya re dia egbowian siẹrẹ eshare rayen de jiri ayen. (Isẹ 31:28, 31) Inenikristi ri fuevun chirakon rẹ omukpahen yẹrẹ ọga, je guọnọ uchebro. (2 Tẹsa. 1:3-5) Jihova vẹ Jesu vwẹ uchebro vwọ kẹ iniọvo na eje ri fuevun.​—Se 2 Tẹsalonaika 2:16, 17.

6. Iruo vọ yen a vwọ kẹ ekpako na kirobo re djisẹ rọyen vwẹ Aizaya 32:1, 2?

⁶ Se Aizaya 32:1, 2. Ọke ọbrabra re de yerẹn na sa nẹrhẹ ofu dje ohwo. Ẹkẹvuọvo, Jesu Kristi vwẹ odjekẹ vẹ uchebro vwọ kẹ ihwo rẹ ofu dje, womarẹ iniọvo rọyen ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹreyọ kugbe ekpako ukoko re vwo dje “isun.” Ọ dianẹ kẹ ekpako na “suẹn” esegbuyota rẹ avwanre-e, ẹkẹvuọvo ayen nene avwanre “ruẹ iruo” fikirẹ aghọghọ rẹ avwanre.​—2 Kọr. 1:24.

7, 8. Vwọ vrẹ ota rẹ unu, ọrhọ yen idjerhe ọfa rẹ ekpako ukoko sa vwọ bọn ihwo efa gan?

⁷ Ọyinkọn Pọl phi uvi rẹ udje phiyotọ kẹ avwanre. Vwevunrẹ ọbe ro si vwo rhe Inenikristi rehẹ Tẹsalonaika, ọ da ta: “Ọtiọye na, fiki rẹ ivun avwerhe ri mi vwo kẹ ovwan avwanre choma rẹ avwanre vwọ ghare ọ dia iyẹnrẹ esiri rẹ Ọghẹnẹ na ọvo-o ẹkẹvuọvo ekroma rẹ  avwanre dede, kidie ovwan rhe ghare kẹ avwanre gangan.”​—1 Tesa. 2:8.

⁸ Rere ekpako rehẹ Ẹfesọs sa vwọ riẹn nẹ ota rẹ unu ọvo te vwo bru ohwo uche-e, Pọl da ta: “Vwẹ evun rẹ emu na ejobi mi vwo dje kẹ ovwan nẹ owian ọtiọye na a sa vwọ cha otu rẹ evwiẹre uko, je me karohọ eta rẹ Ọrovwohwo Jesu, obo rọ tare nẹ, Ẹrhovwo herọ kẹ ọkokẹ nọ ohwo ra kẹ.” (Iruo 20:35) Pọl choma rọ vwọ vwẹ uchebro kẹ iniọvo na, ji “ghwọrọ obo [ro] vwori ejobi fiki” rayen. (2 Kọr. 12:15) Vwẹ idjerhe vuọvo na, vwọ vrẹ ota rẹ unu rẹ ekpako cha vwọ bọn iniọvo na gan, o ji fo nẹ ayen ru obo ro che djephia nẹ ayen vwo ọdavwẹ rayen.​—1 Kọr. 14:3.

9. Mavọ yen ekpako sa vwọ ghwọku iniọvo na vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ?

⁹ Ọkiọvo, ekpako sa bọn iniọvo na gan womarẹ ọghwọku. Jẹ, ofori nẹ ayen nene udje sansan ra vwọphia vwẹ Baibol na kpahen obo ra sa vwọ vwẹ ọghwọku phia vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ. Jesu djudje na gbagba ọke ro vwo ghwu ji vrẹnushi nu. Ọ vwẹ ọghwọku vwọ kẹ ikoko evo rehẹ Asia Minor. Jẹ, o ke jiri ikoko rehẹ Ẹfesọs, Pẹgamọn, kugbe Taetira, tavwen ọ ke ghwọku ayen. (Ẹvwọ. 2:1-5, 12, 13, 18, 19) Ọ ta eta nana kẹ ukoko rọhẹ Laodisha: “Otu re me guọnọre, me ghwọ kuẹ eyẹ me je fa; vwẹ ọtiọye na gbe vwo oruru re wo kurhẹriẹ.” (Ẹvwọ. 3:19) Ọtiọyena, ofori nẹ ekpako vwẹrokere udje rẹ Jesu ọke rẹ ayen da ghwọkuẹ iniọvo na.

10. Mavọ yen avwanre ihwo eje sa vwọ bọn ohwohwo gan?

¹⁰ Ọ dia ekpako na ọvo yen vwo oghwa re vwo bru ihwo uche-e. Pọl vwẹ uchebro kẹ Inenikristi eje nẹ ayen ta ota “esiri rọ vọnre vẹ uyono, ro fori kẹ oghẹre ẹdẹ, rọ vwẹ erhuvwu” kẹ ihwo efa. (Ẹfe. 4:29) E jẹ avwanre ohwo vuọvo  vwo oniso rẹ ọke “ro fori” re vwo bru ihwo uche. Pọl vwẹ uchebro nana kẹ iniọvo rẹ Hibru: “Gba kpare abọ rẹ ovwan ri ge kpotọ na kpenu rere ugbo rẹ ovwan ri Sida re riẹn, rere wa gbẹn idjerhe ọphiọnphiọn kẹ awọ rẹ ovwan, rere awọ ri ghwuru vwo je sida ẹkẹvuọvo rere i vwo je sivwi.” (Hib. 12:12, 13) Avwanre eje, ji te imitete dede sa bọn ihwo efa gan womarẹ eta rẹ uchebro.

11. Ukẹcha vọ yen Marthe mrẹre ọke rọ vwọ rioja rẹ omaemuophiyọ ọgangan?

¹¹ Marthe * rọ dia oniọvo aye rọ rioja rẹ omaemuophiyọ ọgangan de si: “Ẹdẹ ọvo me vwọ nẹrhovwo vwọ kẹ uchebro nu, oniọvo aye ọvo rọ kpakore da nabọ dje ẹguọnọ vẹ arodọnvwẹ kẹ vwẹ. Ọyena ghwa obo me guọnọre ọke yena. Ẹwẹn mẹ de totọ ọke rẹ oniọvo na vwọ vuẹ vwẹ nẹ obo mi rioja rọyen na ji phia kẹ ọyen re.” Ọkiọvo, oniọvo aye rọ kpakore na cha sa riẹn oborẹ eta rọyen na djobọte Marthe te-e.

12, 13. Idjerhe vọ yen a sa vwọ vwẹ uchebro rọhẹ Filipae 2:1-4 vwo ruiruo?

¹² Pọl vwẹ uchebro nana kẹ iniọvo rehẹ ukoko rẹ Filipae: “Vwẹ ọtiọye na ọ da dianẹ uchebro herọ vwẹ evun ri Kristi, oruru rẹ ẹguọnọ da herọ, we de vwo obọ vwẹ evun rẹ [“ẹwẹn,” NW ] na, ọhoho kugbe uvwerhe, gbe ru aghọghọ mẹ gba rere ovwan dia evun ọvo, we vwo oghẹre rẹ ẹguọnọ ọvo, we vwo evun ọvo kugbe iroro ọvo. Wa vwẹ urhuru vẹ ophiẹvwe ruẹ emu ọvuọvo-o, ẹkẹvuọvo vwẹ oma evwokpotọ kere phihọ nẹ ihwo efa yovwi nọ ovwan. E jẹn ohwo guọnọ erhuvwu rẹ oma rọye ọvo-o, ẹkẹvuọvo ovwan je guọnọ erhuvwu rẹ ihwo efa.”​—Fil. 2:1-4.

¹³ Ofori nẹ avwanre vwo ọdavwẹ rẹ ihwo efa, rere a vwẹ “oruru rẹ ẹguọnọ,” vẹ “uvwerhe” vwọ vwẹ uchebro kẹ iniọvo rẹ avwanre.

14. Ọrhọ yen idjerhe ọvo rẹ uchebro se vwo te ohwo obọ?

¹⁴ Ọ bọn avwanre gan siẹrẹ e de nyo ikuegbe rẹ evun-efuọn rẹ ihwo rẹ avwanre vwẹ uchebro kẹ. Ọyinkọn Jọn rhiẹromrẹ oka rẹ ọbọngan tiọyen, kọyensorọ o vwo si: “O rhe vwo omavwerhe ọfa mi vwo nẹ ọnana-a, ri mi vwo nyo nẹ emọ mẹ nene uyota na.” (3 Jọn 4) Ekobaro buebun sa vuẹ wẹ oborẹ oma vwerhen ayen te, ọke rẹ ayen de nyo ikuegbe rẹ ọyọnregan rẹ ihwo rẹ ayen vwẹ ukẹcha kẹ vwọ mrẹ ukoko na vughe; ọkiọvo evo usun rayen tobọ je ga kerẹ ekobaro. Wọ sa vwẹ ọbọngan kẹ ọkobaro ro muomaphiyọ, siẹrẹ wọ da chọn uko vwọ karophiyọ erọnvwọn evo rọ riavwerhen rọyen vwẹ ọke rọ wanre.

15. Idjerhe vọ yen e se vwo phiuduphiyawọ rẹ ihwo re fuevun ga Jihova?

¹⁵ Iniruo okinriariẹ buebun tare nẹ oma vwerhen ayen vẹ eya rayen ọke rẹ ayen de se ọbe uyeren rẹ ukoko rẹ ayen kinri si vwo rhe ayen. Ọtiọyen oma ji vwerhen ekpako, imishọnare, ekobaro, kugbe iniọvo re ga vwẹ Bẹtẹl, ọke re de jiri ayen fikirẹ iruo rẹ ayen ruẹ vwẹ ẹga rẹ Jihova.

16. Mavọ yen e se vwo bru ihwo uche?

¹⁶ Ọ chọre re vwo roro nẹ avwanre cha sa vwẹ uchebro kẹ ihwo-o, kidie avwanre riẹn obo ra cha ta-a. Ọ ghwa guọnọ eta ibuebu-un. Hwẹ kẹ ohwo na, ọ rha hwe rhivwi-in, kọyen emuọvo chọre. Erhọ ẹka wẹn ọke rẹ ohwo na da ta ẹwẹn rọyen phia, sa dia esiri rẹ onẹrhẹvwe.​—Jems 1:19.

17. Ukẹcha vọ yen eghene ọvo mrẹre?

 ¹⁷ Eghene ọshare ọvo re se Henri muomaphiyọ mamọ ọke rẹ ihwo rẹ orua rọyen evo, ji te ọsẹ rọyen rọ dia ọkpako, vwo vrẹn nẹ ukoko na. Ẹdẹ ọvo, oniruo okinriariẹ ọvo da vuẹ nẹ o nene ọyen ra da ikọfi. Ọke rẹ ayen vwọ da ikọfi na, ọ da nabọ vwẹ uphẹn kẹ nẹ ọ ta ọdavwẹ rọyen eje phia. Henri da rhe mrẹvughe nẹ idjerhe vuọvo rọ sa vwọ chọn orua rọyen uko vwo rhivwin rhe ukoko na, ọyen ọ vwọ yọnregan. Ọ je mrẹ ukẹcha ọke ro vwo se Une rẹ Ejiro 46; Zẹfanaya 3:17; kugbe Mak 10:29, 30.

18. (a) Die yen Ovie Solomọn ta kpahen uchebro? (b) Iroroẹjẹ vọ yen Pọl vwọphia?

¹⁸ Obo re phia kẹ Marthe vẹ Henri djerephia nẹ a sa vwẹ uchebro kẹ iniọvo rẹ avwanre re guọnerọ. Ovie Solomọn de si: “Omamọ rẹ ota ẹkpahọ ọ nẹrhẹ oma vwerha ohwo, ubiota rọ shamu mavọ oyovwi te! Ẹro rọ mrorẹ nẹrhẹ udu ghọghọ, eriyin ikun esiri sasa ibeku.” (Isẹ 15:23, 30) Vwọba, ohwo rẹ ẹwẹn rọyen kuọrọnre sa mrẹ uchebro siẹrẹ o de se ọbe Uwevwin Orhẹrẹ na yẹrẹ kpo wẹbsaiti rẹ avwanre. Pọl je tanẹ ra vwọ so ine rẹ ukoko na kuẹgbe, ọyen idjerhe ọvo ra sa vwọ mrẹ ọbọngan. O de si: “Ovwan yono ohwohwo, rere ovwan bru ohwohwo uche, vwẹ akpata, vẹ ine rẹ ejiro kugbe ine rẹ erhi, rere wa vwẹ udu rẹ ovwan so ine vwevwerhe kẹ Ọghẹnẹ.”​—Kọl. 3:16; Iruo 16:25.

19. Diesorọ o vwo fo nẹ a vwẹ uchebro kẹ ohwohwo asaọkiephana vwọ vrẹ obo ri jovwo, kẹ die yen ofori nẹ avwanre ru?

¹⁹ Ẹdẹ rẹ Jihova vwo “si kẹre re” na, ofori nẹ e bru ohwohwo uche vrẹ obo ri jovwo. (Hib. 10:25) Pọl vwẹ uchebro vwọ kẹ Inenikristi rẹ ọke rọyen nẹ, “ovwan gbe bru ohwohwo uche rere ovwan kpọ ohwohwo vi, kirobo rẹ ovwan ruẹ na.”​—1 Tẹsa. 5:11.