DAW wala man sing daku nga pagbag-o sa amon banwa. Sa amon eskwelahan, ang mga klasmeyt mo sang Grade 1 amo gihapon ang klasmeyt mo asta makagradwar kamo. Kilala mo gid halos ang tanan nga tawo sa banwa, kag kilala ka man nila.

Madamo sing gagmay nga kaumhan sa banwa sang Liberty, kag mais ang panguna nga patubas. Sang natawo ako, nagaobra si Tatay sa tag-iya sang isa ka uma. Sang tin-edyer na ako, natun-an ko ang pagdrayb sang traktora kag ang pagpanguma.

May edad na si Tatay sang natawo ako kay 56 anyos na sia kag si Nanay 35 anyos. Pero mabukod si Tatay, maayo ang iya panglawas, kag naanad sia sa mabug-at nga obra. Nanamian sia mag-obra kag gintudluan niya kami nga pabaloran man ini. Gamay lang ang iya kita, pero may ara kami balay, bayo, kag pagkaon, kag pirme sia may tion para sa amon. Napatay sia sa edad nga 93 anyos kag si Nanay sa edad nga 86 anyos. Indi sila mga Saksi ni Jehova. Pero ang akon isa ka manghod nga lalaki matutom nga nag-alagad bilang gulang sugod pa sang 1972.

Relihioso gid si Nanay. Kada Domingo, ginaupod niya kami sa simbahan sang Baptist. Una ko nga  nabatian ang parte sa Trinidad sang 12 anyos ako. Ginpamangkot ko si Nanay: “Paano si Jesus nangin Anak kag Amay?” Nadumduman ko pa ang iya sabat: “To, misteryo ina. Indi gid naton ina mahangpan.” Indi ko gid man ini mahangpan. Pero nagpabawtismo ako gihapon sang mga 14 anyos ako, kag tatlo ka beses ako nga gintum-oy sa sapa bangod sang Trinidad!

Sang nagaeskwela ako sa hayskul, may amigo ako nga boksingero, kag ginkumbinsi niya ako nga mangin boksingero man. Gani nagpraktis ako kag nag-entra sa isa ka organisasyon sang mga boksingero nga gintawag Golden Gloves. Indi ako maayo magboksing, gani wala na ako nagpadayon pagkatapos sang pila ka hampang. Sang ulihi, ginpatawag ako sa U.S. Army para magsoldado kag ginpadala sa Germany. Ginpaeskwela ako didto sang mga opisyal sa isa ka military academy, kay ginpensar nila nga mangin maayo ako nga lider. Gusto nila nga makakuha ako sing mataas nga ranggo sa militar. Indi ko gusto magpadayon sa militar, gani sang matapos ko ang duha ka tuig nga pagserbisyo, gintugutan ako nga maghalin sang 1956. Pero wala magdugay, nagsoldado ako sa tuhay naman nga kahulugan.

Sadto nga tion, nagapati ako nga dapat maisog gid ang isa ka lalaki pareho sang makita sa mga pelikula kag sa amon lugar. Para sa akon, daw indi matuod nga lalaki ang mga ministro. Pero may natun-an ako nga nagbag-o sang akon kabuhi. Isa ka adlaw, sang nagasakay ako sa akon awto, duha ka dalaga ang nagbugno sa akon. Mga manghod sila sang bana sang akon magulang kag mga Saksi ni Jehova sila. Antes sini, ginhatagan nila ako sang Ang Lalantawan kag Magmata!, pero daw nabudlayan ako maghangop sa Ang Lalantawan. Gin-agda nila ako sa Pagtinuon sang Kongregasyon sa Libro, isa ka miting sang gamay nga grupo para tun-an ang Biblia nga ginahiwat sa ila balay. Ginsilingan ko sila nga pensaron ko pa. “Basta ha?” siling nila sa akon nga nagayuhum. “Huo a,” siling ko.

Medyo naghinulsol ako sadto sa ginsiling ko, pero daw indi ako makabalibad. Gani nagkadto ako pagkagab-i. Nagdayaw gid ako sa mga bata. Kadamo gid sang nabal-an nila sa Biblia! Bisan pa nagasimba ako kada Domingo upod kay Nanay, kadiutay lang sang nabal-an ko sa Biblia. Gusto ko nga madamo ang mabal-an ko, gani nagsugot ako nga magtuon sang Biblia. Natun-an ko dayon nga Jehova ang ngalan sang Dios nga Labing Gamhanan. Sang ginpamangkot ko sang una si Nanay parte sa mga Saksi ni Jehova, nagsiling sia, “Ang ila ’na ginasimba isa ka tigulang nga tawo nga Jehova kuno ang ngalan.” Subong, nag-athag na ang akon paghangop!

Madasig ako nga nag-uswag kay nahangpan ko nga amo ini ang kamatuoran. Sang Marso 1957, nagpabawtismo ako, pagligad lang sang siam ka bulan sugod sang primero ko nga pagtambong. Nagbag-o ang akon pagtamod. Indi pareho sa pagpati ko sang una, nalipay ako nga matun-an ang ginatudlo sang Biblia parte sa matuod nga lalaki. Si Jesus perpekto nga lalaki. May kusog sia kag kabakod nga labaw pa sa mapakita sang nagapaisog-isog lang nga lalaki. Pero wala sia nagapanghangkat away, sa baylo, “gintugutan niya nga paantuson sia,” suno sa tagna. (Isa. 53:2, 7) Natun-an ko nga ang matuod nga sumulunod ni Jesus “kinahanglan mangin malulo sa tanan.”—2 Tim. 2:24.

 Sang madason nga tuig, sang 1958, nagsugod ako sa pagpayunir. Pero nag-untat ako sing makadali. Ngaa? Nagdesisyon ako nga mangasawa. Ginpakaslan ko si Gloria, ang isa sa duha ka dalaga nga nag-agda sa akon sa pagtinuon sa libro. Wala ko gid ini ginhinulsulan. Pareho gid si Gloria sa isa ka hamili nga hiyas halin sang una asta subong. Para sa akon, mas malahalon pa sia sa pinakamalahalon nga diamante, kag malipayon gid ako nga napangasawa ko sia! Isugid niya sing makadali ang parte sa iya kabuhi:

“Disisiete kami nga mag-ulutod. Matutom nga Saksi ang amon iloy. Napatay sia sang 14 anyos pa lang ako. Sadto nga tion nagsugod si Tatay sa pagtuon sang Biblia. Bangod wala na si Nanay, nangabay si Tatay sa prinsipal sang amon eskwelahan nga mabulosbulos lang kami sa pag-eskwela ni Manang, nga manuggradwar na sadto sa hayskul. Ang isa sa amon mabilin sa balay para magbantay sa amon mga manghod kag magdigamo para sa panyapon kon magpauli na si Tatay halin sa obra. Nagsugot ang prinsipal, kag ginhimo namon ini asta nga makagradwar si Manang. Duha ka pamilya sang Saksi ang nagtudlo sa amon sang Biblia, kag 11 sa amon nga mag-ulutod ang nangin Saksi ni Jehova. Nanamian gid ako magbantala, bisan pa mahuluy-on ako. Padayon man ako nga ginbuligan ni Sam.”

Nagpakasal kami ni Gloria sang Pebrero 1959. Malipayon kami nga nagpayunir. Sang Hulyo sadto nga tuig, nag-aplay kami sa Bethel, kay gusto gid namon mag-alagad sa ulong talatapan. Gin-interbyu kami ni Brother Simon Kraker. Nagsiling sia nga sini nga tion mga indi minyo ang ginaagda sa Bethel. Wala madula ang amon handum nga mag-alagad sa Bethel, pero malawig pa nga tion ang amon paligaron!

Nagsulat kami sa ulong talatapan nga magaboluntaryo kami sa lugar nga kinahanglan ang dugang nga manugbantala. Ginpanugda nila nga magkadto kami sa Pine Bluff, Arkansas. May duha ka kongregasyon sa Pine Bluff. Ang mga kauturan sa isa ka kongregasyon mga puti, sa pihak nga kongregasyon mga itom. Gin-asayn kami sa kongregasyon sang mga itom, nga mga 14 lang ang manugbantala.

Mahimo matingala ka nga ginseparar ang mga kauturan sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova. Indi ini malikawan sadto nga tion. Bangod sang kasuguan, wala ginatugutan nga mag-updanay ang mga tuhay sing rasa, kag puede gid ini magresulta sa gamo. Sa madamo nga lugar, nahadlok ang mga kauturan nga may magaguba sang ila Kingdom Hall kon magtingob sa pagsimba ang duha ka rasa. Kag natabo gid ini. Kon magbantala ang itom nga mga Saksi sa lugar sang mga puti, dakpon sila kag posible nga sakiton. Gani para mapadayon ang pagbantala, ginsunod namon ang kasuguan, pero naglaum kami nga magabag-o ang kahimtangan sa ulihi.

May mga kabudlayan man kami sa ministeryo. Samtang nagabantala kami sa lugar sang mga itom, kon kaisa wala kami kabalo nga nagapanuktok gali kami sa puertahan sang puti nga pamilya. Dapat kami mamensar dayon kon bala magapanaksi kami sing malip-ot ukon mangayo na lang kami pasensia kag maghalin. Amo sini ang kahimtangan sa iban nga lugar sadto.

Dapat kami mag-obra para padayon kami nga makapayunir. Sa kalabanan namon nga obra, ginasuelduhan kami sing tatlo ka dolyar sa isa ka adlaw. Nagapaninlo si Gloria sa mga balay. Sa isa ka balay, gintugutan ako nga magbulig sa iya para madali sia makatapos. Ginhatagan kami sing panyaga, kag ginsaluhan namon ini ni Gloria antes magpauli. Kada semana, nagapamalantsa si Gloria sa isa ka pamilya. Ako ang nagapanglimpyo sa ugsaran, nagatinlo sang mga bintana, kag nagahimo sang iban pa nga obra. Sa isa ka balay sang puti nga pamilya, gintinluan namon ni Gloria ang mga bintana, sia sa sulod kag ako sa gua. Ginhimo namon ini sa bilog nga adlaw, gani ginhatagan kami sing panyaga. Nagkaon si Gloria sa sulod sang balay pero indi sia kaupod sang pamilya, kag didto ako nagkaon sa garahe. Okey lang ini sa akon. Kanamit man sang pagkaon. Mabuot ini nga pamilya; wala lang sila sing mahimo bangod sang panghunahuna sang mga tawo sadto. Nadumduman ko sang naghapit kami sa isa ka gasolinahan. Pagkatapos namon magpagasolina, namangkot ako sa  bantay kon puede si Gloria maggamit sang kasilyas. Gintulok niya lang ako sing masakit kag nagsiling, “Sirado ang kasilyas.”

Nalipay kami nga makig-upod sa mga kauturan, kag nanamian gid kami magbantala! Sang nag-abot kami sa Pine Bluff, nag-istar kami sa balay sang utod nga amo ang congregation servant sadto. Indi pa Saksi ang iya asawa, gani gintudluan sia ni Gloria sang Biblia. Gintudluan ko man ang ila anak nga babayi kag umagad. Sang ulihi, nagdesisyon ang asawa kag ang ila anak nga babayi nga mag-alagad kay Jehova kag magpabawtismo.

May suod kami nga mga abyan sa kongregasyon sang puti nga mga kauturan. Ginaagda nila kami nga magpanyapon sa ila balay, pero gab-i na kami nagakadto para wala sing makakita sa amon nga nagaupdanay. Aktibo gid sadto ang Ku Klux Klan (KKK), isa ka organisasyon sang mga puti nga nagakontra sa iban nga rasa kag nagapanggamo. Nadumduman ko ang isa ka lalaki nga nagapungko sa iya balkon isa ka gab-i sang Tigkalalag kag pakitakita nga nagasuksok sang puti nga bayo sang mga miembro sang KKK. Pero wala sini mapauntat ang mga kauturan sa pagpakita sing kaayo. Isa ka bes sang tig-ilinit, wala kami sing kuarta para makabiyahe pakadto sa kombension. May utod nga nagbakal sang amon awto nga 1950 Ford para makatambong kami. Isa ka adlaw pagligad sang isa ka bulan, ginkapoy kami sa tapos maglakat sa nagatagiti nga init sa pagbantala kag pagkadto sa amon madamo nga ginatudluan sang Biblia. Nakibot kami pagpauli namon. Ara na sa atubang sang balay ang amon awto! May papel nga gintapik sa windshield nga may nasulat: “Ginbalik ko ang inyo awto bilang regalo. Ang inyo utod.”

Indi ko malipatan ang ginpakita pa gid sa akon nga kaayo. Sang 1962, gin-agda ako nga mag-eskwela sa Kingdom Ministry School sa South Lansing, New York. Isa ini ka bulan nga paghanas sa mga nagatatap sa mga kongregasyon, sirkito, kag distrito. Pero wala ako sadto sing trabaho kag pigado gid kami. Gin-interbyu ako sang isa ka kompanya sang telepono sa Pine Bluff para magtrabaho sa sini. Kon kuhaon nila ako, ako ang una nga itom nga trabahador sa sini nga kompanya. Sang ulihi, nagsiling sila nga kuhaon nila ako. Ano ang himuon ko? Wala ako sing inugplete pakadto sa New York. Ginpamensaran ko gid ini kag daw batunon ko na ang trabaho kag indi na lang mag-eskwela. Ang matuod, plano ko na nga magsulat sa Bethel, pero may natabo nga indi ko gid malipatan.

Isa ka adlaw, aga pa nga nagpanuktok sa amon puertahan ang isa ka sister sa amon kongregasyon nga indi Saksi ang bana. Ginhatag niya sa akon ang isa ka sobre nga puno sing kuarta. Nagabugtaw gali sia kag ang pila niya ka gagmay nga kabataan sa kaagahon para manghilamon sa talamnan sang cotton ukon bulak. Ginhimo nila ini para makatipon sing kuarta nga inugplete ko pakadto sa New York. Nagsiling sia, “Mag-eskwela ka kag magtuon maayo, para pagbalik mo tudluan mo kami!” Sang ulihi,  ginpamangkot ko ang kompanya sang telepono kon puede ako magtrabaho pagligad pa sang lima ka semana. Nagsabat sila, “Indi puede!” Okey lang ini sa akon. Nakadesisyon na ako. Nalipay gid ako nga wala ko ginbaton ini nga trabaho!

Amo ini ang ginsiling ni Gloria parte sa amon pag-alagad sa Pine Bluff: “Nanamian gid ako sa amon teritoryo! Mga 15 asta 20 ang ginatudluan ko sang Biblia. Sa aga, nagabantala kami sa mga balay kag dayon nagakadto kami sa amon mga ginatudluan sang Biblia, kon kaisa asta alas onse sang gab-i. Kasadya gid mag-alagad! Nalipay gid ako magpabilin sa sini nga hilikuton. Indi ko gusto sadto magbag-o ang amon asaynment kag mag-alagad sa sirkito, pero may iban pa nga ginahunahuna si Jehova para sa amon.” Matuod ina.

Sang nagapayunir kami sa Pine Bluff, nag-aplay kami nga mangin espesyal payunir. Nagalaum gid kami nga batunon kami kay gusto sang manugtatap sang distrito nga buligan namon ang isa ka kongregasyon sa Texas, kag mangin espesyal payunir didto. Gusto man namon ini. Gani padayon kami nga naghulat sang sabat sa amon, pero wala kami sing nabaton. Isa ka adlaw sang ulihi, nabaton namon ang sulat nga nagaasayn sa amon sa pag-alagad sa sirkito. Enero 1965 sadto. Dungan ko nga nangin manugtatap sang sirkito si Brother Leon Weaver, ang koordenitor sang Branch Committee sa Estados Unidos subong.

Ginakulbaan ako nga mangin manugtatap sang sirkito. Mga isa ka tuig antes sini, gin-istorya ako sang manugtatap sang distrito nga si James A. Thompson, Jr., kon kalipikado ako. Mainayuhon niya nga ginpaathag kon ano ang dapat ko pauswagon para mangin maayo nga manugtatap sang sirkito. Narealisar ko nga kinahanglan ko gid ini wala magdugay pagsugod ko sa pag-alagad sa sirkito. Sang gintangdo ako, si Brother Thompson ang una nga manugtatap sang distrito nga nakaupod ko sa pag-alagad. Madamo gid ako sing natun-an sa sining matutom nga utod.

Malip-ot lang ang paghanas sadto sa manugtatap sang sirkito. Isa ka semana nga nag-obserbar ako sa manugtatap sang sirkito sang nagduaw sia sa isa ka kongregasyon. Pagkadason nga semana, sia naman ang nag-obserbar sa akon sang nagduaw ako sa isa pa ka kongregasyon. Naghatag sia sing mga panugda kag panuytoy. Pagkatapos sini, bahala na kami. Nadumduman ko pa nga nagsiling ako kay Gloria, “Tani, indi lang anay sia maghalin.” Pero may importante ako nga natun-an. May ara gid pirme mga utod nga makabulig sa imo, kon magpabulig ka. Ginapabaloran ko gid ang bulig nga nabaton ko sa eksperiensiado nga mga utod pareho ni J. R. Brown,  isa ka nagalakbay nga manugtatap sadto, kag ni Fred Rusk nga nagaalagad sadto sa Bethel.

Magamo sadto bangod sang nagakontrahanay nga mga rasa. Isa ka bes, may parada ang KKK sa banwa nga ginaduaw namon sa Tennessee. Nadumduman ko ang isa pa ka bes nga namahaw sa restawran ang amon grupo sa pag-alagad. Sang nagkadto ako sa kasilyas, nakita ko nga nagtindog ang daw akig nga puti nga tawo nga may mga tattoo kag nagsunod sa akon. Pero nagsunod man sa iya ang puti nga utod nga mas mabukod sangsa amon nga duha. “Okey ka lang, Brother Herd?” pamangkot sang utod. Naglakat dayon ang tawo nga nagsunod sa akon kag wala na naggamit sang kasilyas. Sa pagligad sang mga tinuig, nahangpan ko nga nagakontrahanay ang mga rasa indi bangod sang kolor sang panit kundi bangod sang sala nga napanubli sang tanan kay Adan. Natun-an ko man nga bisan tuhay sa imo ang kolor sang isa ka utod, ihatag niya ang iya kabuhi para sa imo kon kinahanglanon.

Nag-alagad kami sa sirkito sing 12 ka tuig kag sa distrito sing 21 ka tuig. Madamo kami sing pagpakamaayo kag makapalig-on nga mga eksperiensia. Pero may isa pa gid kami ka pagpakamaayo. Sang Agosto 1997, natuman ang madugay na namon nga handum. Gin-agda kami nga mag-alagad sa Bethel sa Estados Unidos, pagligad sang 38 ka tuig sugod sang una kami nga nag-aplay sa sini. Pagkadason nga bulan, nagsugod kami sa pag-alagad sa Bethel. Ginpensar ko nga gusto sang mga utod nga nagapanguna sa hilikuton sa Bethel nga magbulig ako sa ila sa malip-ot lang nga tion, pero indi amo sini ang natabo.

Una ako nga gin-asayn sa Service Department. Madamo gid ako sing natun-an. Ginatatap sang mga utod diri ang madamo kag mabudlay nga mga pamangkot halin sa mga gulang kag manugtatap sang sirkito sa bilog nga pungsod. Nagapasalamat gid ako nga mapinasensiahon sila nga nagbulig kag naghanas sa akon. Pero pamatyag ko kon iasayn ako diri liwat, madamo ako gihapon sing matun-an sa ila.

Ginapabaloran gid namon ni Gloria ang pag-alagad sa Bethel. Naanad na kami nga magbugtaw sing aga pa, kag nakabulig ini sa amon sa Bethel. Pagligad sang mga isa ka tuig, nag-alagad ako bilang kabulig sa Service Committee sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova. Sang 1999, nangin miembro ako sang Nagadumala nga Hubon. Madamo ako sing natun-an sa sini nga asaynment. Pero ang pinakaimportante ko nga natun-an amo nga si Jesucristo ang ulo sang Cristianong kongregasyon, kag indi ang bisan sin-o nga tawo.

Kon ginapamensar ko ang akon kabuhi, may tion nga pamatyag ko daw pareho ako sa manalagna nga si Amos. Nakita ni Jehova ining mapainubuson nga manugbantay sang karnero kag kubos nga manugtuslok sang igos, ang pagkaon sang mga imol. Ginpili sang Dios si Amos nga mangin manalagna kag ginpakamaayo gid sia. (Amos 7:14, 15, footnote) Nakita man ako ni Jehova nga bata sang isa ka imol nga mangunguma sa Liberty, Indiana, kag ginpamanggaranon niya ako sang mga pagpakamaayo nga indi ko masambit tanan! (Hulu. 10:22) Bisan pa nga imol ako sang una sa materyal, nangin manggaranon ako sang ulihi sa espirituwal, nga sobra pa sa akon mahunahuna!