Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

NSHALEELO A MUNTU

Mulanda babanga nshalelo a bu muntu mpeta mu kikudi

Mulanda babanga nshalelo a bu muntu mpeta mu kikudi

Ne mutandjikilwe mu kashibo ka mitshi mu ka musoko kapeela kabetanyinaa bu Liberty, Indiana, mu États-Unis. Nshami na nyinami abadi bapwe kutanda bana basatu kumpala kwande​—tutu ande na bakwetu bakashi babidi. Kunyima, nyinami badi mutande bena bande balume babidi na mwin’ande mukashi.

Kashibo ka mitshi kanadi mutandjikilwe

MU BIPWA binadi mu kalasa, myanda ibungi ta ngishintulukye nya. Ku kalasa ketu, bantu babatudi balongye nabo kalasa ka kumpala ngi babatudi nabo mu kalasa ka nfudilo; byabya, tubadi atuuku mashina a bantu bebungi mu uno musoko, na abo namu abadi abauku mashina eetu.

Ne umune a mu bana musambo, na ne mulongye bya kudima panadi nki mukinga

Musoko wa Liberty abadi bewifunyishe na mafuba, na mebele ngi kintu kibabadi abadimi kwi bantu bebungi. Panadi mutandjikwe, nshami badi afubu mu mafuba a ungi kidime. Panadi mu bipwa ekumi na bungi, nalongyele bya kutambusha katumba na nadi mwiubidishene na bingi byamo bya kudima nabyo.

Ntshi mumone nshami pabadi ki nsongwalume nya. Panadi mutandjikwe, nshami badi na bipwa 56, nyinami namu badi na bipwa 35. Sunga mbyabya, nshami badi na mbidi ipeela, e na mbidi bukome, na badi mukumine kufuba mifubo ibukopo, na badi mwitulongyeshe atwe bana baye boso bwatudya kwata mufubo na muulo. Ta mupete makuta e bungi nya, anka badi ekitshisha bwa kwitupetela nshibo ya kushala, bilamba bya kufwala, na bya kudya​—na badi nka ekitshisha bwa kwitulombesha nkalo yetu. Bafwile na bipwa 93. Nyinami bafwile na bipwa 86. Muntu su ngumune a kwabadi tabadi mufubi a Yehowa nya. Ku bena bande, ne na mwin’ande mulume mufube bu mukulu na lulamato looso kubanga pabatuukile ino mpàngo ku mbangilo kwa kipwa kya 1970.

KU BUKINGA BWANDE

Nyinami badi mukumine myanda ya bipwilo ngofu. Mu dya Lubingo dyoso badi etutwala mu kipwilo kya ba Baptiste. Panadi na bipwa 12, ngi panapushishe abakula bwa Busatu bwi selele bwa musango wa kumpala. Nadi mukeme, ami nkwipusha nyinami’shi: “Mushindo kinyi ulombene Yesu kwikala Mwana na Yaaya mususa umune?” Natentekyesha lwaluulo lwaye, bambile’shi: “Mwan’ande, uno mwanda twe mulombene kwiupusha. Ta twi balombene kupusha uno mwanda nya.” Tshi mwiupushe namu nya. Anka, panalombeshe bipwa 14, nadi mubatshishibwe mu mwela wa mu musoko ubatudi bashale​—abadi banyine misusa isatu mwishina dya Busatu bwi selele!

1952 panadi na bipwa 17, kumpala kwandya kutwela busalayi

Panadi ku kalasa kakata, nadi na kuuku’ande badi alu ngoshi bwa kupeta makuta, na badi muntakule bwa kutompa kulonga ngoshi ya makofi. Ngi bwakinyi nabangile kulonga, na kufundjisha eshina dyande mu kisaka kya bantu abalwiyaa ngoshi ya makofi kyabetanyinaa bu Golden Gloves. Ntshi moobeshe kwikala nalu ngoshi nya, ngi bwakinyi nakatukile mu kino kisaka kunyima kwa mafuku apeela. Kunyima kwa mafuku, nadi mutwele mu mudimo wa busalayi bwa bena États-Unis abo nkuntuma mu Allemagne. Panadi nafubu mu ino mbalo, bakata bande abadi bantume ku kalasa kabetanyinaa bu Académie des sous-officiers, abadi abapwandikisha’shi ne na ngobesha ya kukunkusha bangi. Abadi abakyebe’shi nkumine kwikala musalayi mu muwa wande oso. Ntshinadi na lukalo lwa kushala mu mudimo wa busalayi nya, ngi bwakinyi panadi mupudishe kipungo kibabadi bantshibile, kunyima kwa bipwa bibidi, nadi mulekye mudimo wa busalayi mu kipwa kya 1956. Anka kunyima kwa mafuku ebungi, nadi mutwele busalayi bwilekene ngofu na buno.

1954-1956 Nakitshine bipwa bibidi bu musalayi a mu États-Unis

NSHALELO MUPYA BABANGA

Mu mafuku oso anadi mupwe kukisha mu muwa wande, abadi bandongyeshe bya kwikala bu kilobo. Nadi na binangu byabakwete kulesha mu ma filme na kwi bantu betwifunyishe abilesha kipaso akitungu’shi mwana mulume ekale. Muyile binadi napwandikisha, mwana mulume ta mulombene kwikala penda bu mulungudi nya. Anka nabangile kulonga myanda ibadi ishintuule nshalelo ande. Dingi efuku, panadi natambusha kootoka kande kamonga mu kibundji, ba nsongwakashi babidi abadi bampuupe mboko. Nadi nebauku​—nyi mbena ba mulume a taata ande. Bano ba nsongwakashi abadi ba Temwe ba Yehowa. Kumpala kwa papa nadi mukumine jurnale a Kitenta kya Mulami na Réveillez-vous! ibabadi bampe, anka napushishe’shi Kitenta kya Mulami kibadi akyakula myanda ibadi inkume ngofu. Kadi, uno mususa abadi bangitanyine mu kulonga kwa mukanda mu kakongye, kino kibadi kisangilo kipeela kibabadi abakitshi bwa kulonga Bible na abadi abekikitshina mu nshibo mwabo. Nebalungwile’shi mbande nkanangushena pa uno mwanda. Bano ba nsongwakashi abasepele na kungipusha’shi, “Bolaa’shi ofiki?” Nebalulwile’shi, “Oolo nafiki.”

Nadi mwinyongole kapeela bwa uno mulayilo unadi mukite, anka napushishe’shi ntshi mulombene kwaluka kunyima nya. Ngi bwakinyi ku kyakya kyoolwa nayile. Bana bakinga ngi babadi bankemeshe ngofu. Nadi mukeme pa kumona kipaso kibabadi abauku myanda ya mu Bible! Kunyima kwa kukisha bipwa bibungi na kwendanga mu kipwilo mu dya Lubingo dyoso na nyin’ami, nadi nauku nka penda tu myanda tupeela twa mu Bible. Binobino nadi mwate kitshibilo kya kulonga myanda ibungi. Nakuminyine kulonga Bible. Kintu kya kumpala kinadi mulongye, eshina dy’Efile Mukulu sha bukome boso Yehowa. Bipwa bibungi kumpala, panadi mwipushe nyinami pabitale ba Temwe ba Yehowa, badi mungalule’shi, “Abalangwilaa ungi muntu mununu abayitanyinaa bu Yehowa.” Anka kubanga papa, napushishe’shi meso ande akwete kwenda na kubuuluka!

Nadi mwende kumpala bukidibukidi, mwanda naukile’shi napete bya binyibinyi. Kunyima kwa myeshi kitema kubanga panatwelele mu bisangilo bya kumpala, nadi mubatshishibwe—mu mweshi wa Kasatu mu kipwa kya 1957. Mweneno ande pabitale muwa badi mushintulukye. Pantentekyesha mwikelo wande wa bu kilobo unadi nao kumpala, ne na muloo wi bungi pa’mi kulonga akyamba Bible pabitale kwikala mwana mulume. Yesu badi mwana mulume mupwidikye. Badi na bukome na mbidi ibuwa kukila ungi muntu oso emono bu ‘kilobo.’ Anka, ta mutwelakane mu myanda ya ngoshi nya, kadi “badi mwiyishe” nka bu bibabadi batemukye pa mwanda waye. (Yeeshaya 53:2, 7) Nalongyele’shi abitungu mulondji a Yesu a binyinyi ekale ‘akula kalolo na bantu boso.’​—2 Timote 2:24.

Mu kipwa kibalondele, kya 1958, nabangile kufuba bu mbala-mashinda. Anka kunyima kwa mafuku apeela, bibadi abitungu’shi mbande kwiuleka munda mwa kapindji kapeela. Bwakinyi? Mwanda nadi mwate kitshibilo kya kwibakila mukashi—Gloria, umune a ku bano ba nsongwakashi babidi babadi bangitanyine mu kulonga kwa mukanda! Ntshi mwinyongole bwa kino kitshibilo nya. Mu aa mafuku, Gloria badi nka bu ebwe dya muulo ukata, na mpa na lelo uno mmwikale nka bu ebwe dya muulo ukata. Kwandi’mi, e nka bu ebwe dya dyama dyabakulupila—anka’mi tanedikulupila nyi’mi. Nadi mumwibakile! Muteemesheyi abande kwinulungula kapeela pa bimutale:

“Twi batandjikwe bana 17. Nyinami badi Temwe sha lulamato. Bafwile panadi na bipwa 14. Mu ano mafuku ngi mubabangile nshami kulonga Bible. Pa mwanda wa lufu lwa nyinami, nshami badi mwisambe na mukata a kalasa (directeur). Mu aa mafuku taat’ande badi mu kalasa ka nfudilo, na nshami batekyele su ami na taata twi balombene kwikala atwende mu kalasa mu mafuku elekene. Bibadi abitungu’shi twalukye ku nshibo bwatudya kulama bena beetu baki bakinga na kwibateekyela kya kudya kumpala kwa’shi Papa alukile ku mudimo. Mukata a kalasa bakuminyine, na ino mpàngo ibadi kwanka mpa na pabapwile taat’ande kalasa. Bakwetu ba mu bifuko bibidi bya ba Temwe abadi abalongo netu, na bana 11 ba kwatudi mbende kumpala na kufika ba Temwe ba Yehowa. Nadi nasangeela mudimo wa bulungudi, sunga mbinadi nekalakasha bwa kukambila buufu. Sam mmunkwashe mu uno mwanda munda mwa bipwa bibungi.”

Ami na Gloria tubadi beyibakishene mu mweshi wa Kabidi mu kipwa kya 1959. Tubadi na muloo wa kufuba bu ba mbala-mashinda pamune. Mu mweshi wa Musambo wa kyakya kipwa, tubaushishe esaki dya kuteka bwa kutwela ku Betele, mwanda tubadi na lukalo lwa kufuba ku biro byetu bikata bya nsenga ishima. Simon Kraker, ungi mukwetu mulume badi mwitwipushe pabitale kepatshila ketu. Aye nkwitulungula’shi mu aa mafuku tababadi abakumina bantu beyibakishene ku Betele nya. Ta twi bashimishe luno lukalo lwetu lwa kufuba ku Betele—anka bibadi abitungu’shi tutengyele munda mwa mafuku ebungi!

Tubadi bafundile biro byetu bikata bya nsenga ishima bwa kuteka’shi betutume mu mbalo mwi lukalo lukata. Pababadi betwalule, abetupeele mushindo wa kwenda penda ku mbalo imune: Mu Pine Bluff, Arkansas. Mu aa mafuku, mu Pine Bluff mubadi penda tukongye tubidi​—ka basungu na ka bafiita. Abetutumine mu kakongye ka “bafiita,” mubadi penda balungudi 14.

BYA KUKAMBILA BINANGU BYA TUSAKA TUSAKA NA NTONDO Y’EKOBA

We kwiyipusha bwakinyi kubadi tusaka tusaka mu kakongye ka ba Temwe ba Yehowa. Lwalulo lupelepele lwi’shi, mu aa mafuku takubadi mushindo wa kukutwa kukita bino nya. Mu ano maumbo mubadi miya ibadi ayikandjika bantu ba malangi a bikoba elekene bwabadya kwibunga pamune, na babadi abakyengyesha bantu boso babadi abakitshi bino. Mu ma mbalo ebungi, abadi na tubingilo twa kupusha moo mwanda su bantu ba malangi elekene abebungu pamune bwa kulangwila, bekwanyi nabo abadi abasasula Nshibo ya Bufumu. Ino myanda ibadi ikitshikye. Su ba Temwe bafiita benda mu bulungudi bwa ku nshibo na nshibo mu kipindji kishale basungu, abadi abebakwata na kwibakupila. Ngi bwakinyi bwa kumona mushindo wa kutungunuka na kulungula mukandu wibuwa, tubadi atukookyela ino miya, na kukulupila’shi myanda ayikashintuluka kumpala.

Mudimo wetu wa bulungudi ubadi na ingi nkalakashi. Pabatudi atufubu mu teritware a bantu bafiita, imo misusa tubadi atwasamuka tubakakookola ku kiibi kya kifuko kya basungu. Bibadi abitungu’shi tukite bukidi bwa kuuka su twi balombene kutompa kulungula mukandu wibuwa sunga kuteka lusa na kukatuka. Mu angi ma mbalo, myanda ibadi ayikitshika nka bino mu aa mafuku.

Kushi mpaka, bibadi abitungu’shi tufube midimo ya ku mbidi ngofu bwatudya kumona bya kufuba bu ba mbala-mashinda. Midimo ibungi ibatudi atufubu abadi abetufutu dollards isatu ku efuku. Gloria badi na mudimo wa kusuula na kulama ku mashibo apeela. Ingi mbalo abadi bakumine bwa’shi mmukwatshishene bwatudya kumona bya kupudisha mudimo munda mwa nsaa ipeela. Abadi betupe kya kudya kya mu midi—kipwe kuteeka kyabadi banyine mu tubudimbo atwe nkwikidya na Gloria kumpala kwa kukatuka. Ku lubingo loso, Gloria badi akomena kingi kifuko bilamba. Nadi nafubu mu mpango, kusuula mmweno, na ingi midimo ipeela. Ku nshibo ya kingi kifuko kya basungu, tubadi bebasulwile madidishi—Gloria badi asulwila munda, ami namu nadi nasulwila paasha. Uno mudimo ubadi witwate efuku dishima, ngi bwakinyi abadi betupe kya kudya kya mu midi. Gloria badi mudiile munda mwa nshibo, anka kushi kudya pamune na bena kifuko, kadi ami nadi mudiile pasha. Ntshinadi napwandikisha bino nya. Kibadi kya kudya ki buwa bukile. Bano bena kifuko abadi buwa ngofu; abadi nka penda balonde binangu bya bantu. Natentekyesha ungi mususa ubatudi bemane pa mbalo yabaudisha kasolonyi. Kunyima kwa kuusha kilondo kya mootoka wetu, natekyele muntu badi alama pa ino mbalo bwa’shi su bi mushindo Gloria ashale mu nshibo yabo ya kwikisha. Badi muntale n’eyiso dya kundenguula andungula’shi: “Ngifungye.”

KUTENTEKYESHA BIKITSHINO BYA KALOLO

Ku lungi lupese, tubadi bakishe nsaa i buwa ngofu na bakwetu, na tubadi bafule mudimo wetu wa bulungudi! Pabatufikile mu Pine Bluff bwa musango wa kumpala, tubadi befunye mu kibundji na mukwetu badi afubu bu mufubi a kakongye mu aa mafuku. Mukashi’aye tabadi mwina kukumina nya, Gloria babangile kulonga naye Bible. Yaya nsaa, nabangile kulonga na mwana a uno mukwetu na mulum’aye. Nyina mwana na mwan’aye mukashi abaatshile kitshibilo kya kufubila Yehowa na kubatshishibwa.

Tubadi na bakuku mu kakongye ka basungu. Babadi abetwitanyina bwatudya kudya nabo kya kudya pamune, anka bibadi abitungu’shi bakite bino mu mufito. Ndumbulwilo a bantu abadi abakankamika bantu bwabadya kwikala na ntondo y’ekoba na bu ntomboshi ababadi abetanyina bu Ku Klux Klan (KKK), badi na bukitshishi ngofu mu aa mafuku. Dingi efuku nadi mumone muntu mushale mu kisanga kya nshibo mu bufuku bwa musangeelo wa Halloween, badi mufwale na kwitatula koso kilamba kitooka na musokya, bu bibadi abifwala bantu ba mu kisaka kya ba KKK. Anka ino myanda i bino tayibadi ayikutshishwa bakwetu bwabadya kwitulesha kalolo nya. Mu kipungo kya été, tubadi na lukalo lwa makuta bwatudya kumona bya kwenda ku kikongeno, na ungi mukwetu mulume bakuminyine kuula kootoka ketu ka mu kipwa kya 1950 bwatudya kumona mushindo wa kwenda. Dingi efuku, kunyima kwa mweshi umune, tubadi bakookye ngofu kunyima kwa kutambuka ku nshibo na nshibo mu kaanya ka mu kipungo kya été na kulonga na bantu Bible. Pabatwalukile ku nshibo tubasangene mwanda ubadi witukemeshe. Tubasangeene kootoka ketu nkatule kumpala kwa nshibo yetu! Esaki dibabadi balamikye ku lumweno dibadi difunde’shi: “Nenwalwisha kootoka kenu bu kya buntu kinenupa. Nami mukwenu.”

Kwi ungi mwanda wa kalolo ubabadi betukitshine ubadi unkume kwishimba munda mwa mafuku ebungi. Mu kipwa kya 1962, abadi bangitanyine mu Kalasa ka mudimo wa Bufumu kabadi katwele mu South Lansing, mu New York. Nyi nkalasa ka mweshi ushima kababadi batwele kwi bakwetu abadi abakunkusha tukongye, bifunda, na ma distrike. Panapetele lwitanyino, ntshinadi na mudimo nya nadi na bulanda. Anka ungi sosiete a ma telefone a mu Pine Bluff badi mungitanyine bwa kungyela nkonko su abangaata ku mudimo. Su abadi bangaate ku mudimo, nadya kwikala muntu fiita a kumpala kufuba mu yawa sosiete. Ku nfudilo a byoso abandungwile’shi abangaata ku mudimo. Nadi mwiyipushe kya kukita. Ntshinadi na makuta a kwenda ku New York nya. Nadi mwele binangu ngofu pabitale kukumina mudimo na kupela kwenda ku kano kalasa. Nadi mubangye kwilumbuula bwa kufunda mukanda wa kupela kwenda mu kalasa, anka yaya nsaa kubakitshikile mwanda wanshi mulombene kwilwankana.

Ungi mukwetu mukashi a mu kakongye ketu, badi na mulume shii mwina kukumina, badi mukookole ku kiibi kyetu ku namashika ooso aye nkuntambika enveloppe. Uno enveloppe badi muule makuta. Aye na bana baye bakinga abadi ababuuku namashika bwee bwa kwenda mu kufuba mu efuba dya butongo—abadi abatukula lubishi lubi lubadi alumene mu milongo ya mashina a butongo—bwabadya kupeta makuta alombene kunkwasha bwandya kwenda mu New York. Bambile’shi: “Nda ku kalasa okalongye myanda ibungi, bwa’shi ofikye wetulongyeshe!” Kunyima, natekyele bena sosiete a ma telefone su kwi mushindo wa’shi mbangye mudimo kunyima kwa mbingo itano. Abadi bangaluule musango umune’shi: “Nya!” Anka tabibadi bikambe kunkalakasha nya. Nadi mupwe kwata kitshibilo kyande. Ne na muloo wibungi wa kukutwa kufuba uno mudimo!

Gloria atentekyesha mafuku etu atudi bakishe mu Pine Bluff bino: “Napusha’shi bantu ba mu uno teritware mbanfule ngofu! Nadi nalongo Bible na bantu 15 sunga 20. Byabya tubadi atwende mu bulungudi bwa ku nshibo na nshibo ku namashika, kunyima ngi kwenda mu kulonga Bible na bantu mu kipindji kyoso ky’efuku kibashala, imo misusa tubadi atulongo nabo mpa na mu nsaa ya 23. Tubadi atusankila mudimo wetu ngofu! Nadya kwikala na muloo wibungi su nadya kutungunuka na kufuba uno mudimo. Nakula na kushinkamisha’shi ntshinadi nakumina betutuma mu ungi mufubo na kubanga mudimo wa kwenda na kutala tukongye nya, anka Yehowa namu badi na binangu bilekene na byande.” Badi mwitushintuule binyibinyi.

NSHALELO A BU MUKUNKUSHI A KIFUNDA

Pabatudi atufubu bu ba mbala-mashinda ba myeshi yoso mu Pine Bluff, tubatekyele bwabadya kwitutuma bu ba mbala-mashinda ba nsaa yoso. Tubadi atukulupila bino ngofu, mwanda mukunkushi a distrike badi akumina’shi twende mu kukwasha mu kakongye ke mu Texas, na badi akumina’shi twende mwanka bu ba mbala-mashinda ba nsaa yoso. Tubadi atusankila kuno kushintuluka ngofu. Ngi bwakinyi tubadi batengyele munda mwa mafuku ebungi, tubadi atutengyela lwalulo lwa ndumbulwilo, anka pabatudi atutala mu kashete ketu ka mikanda mubadi nka bisumanga. Kunyima, dingi efuku tubapetele mukanda—abadi betutume mu mudimo wa kutala tukongye! Mubadi mu mweshi wa Kumpala mu kipwa kya 1965. Mukwetu Leon Weaver, kwete kufuba binobino bu mukunkushi a Komite a filiale a mu États-Unis abadi bamutume bu mukunkushi a kifunda mu aa mafuku amune.

Nadi mukalakashwe pababadi bantume bu mukunkushi a kifunda. Kunyima kwa kipwa kimune, James A. Thompson, Jr. mukunkushi a distrike bafikile mu kutala byanfubu. Badi mundeshe na kalolo koso ma mbalo apeela abadi aatungu’shi ndumbuule, na kundesha ngikashi ayitungu’shi mukunkushi a kifunda ekale nayo. Kunyima kwa mafuku apeela a kufuba bu mukunkushi a kifunda, namwene’shi elango dyaye dibadi na muulo binyibinyi. Kunyima kwa’bo kuntuma bu mukunkushi a kifunda, Mukwetu Thompson ngi mukunkushi a distrike a kumpala anadi mufube naye pamune. Nadi mulongye myanda ibungi kwi uno mukwetu a mu kikudi sha lulamato.

Nataa bukwashi bunadi mupete kwi bakwetu ba mu kikudi basha lulamato na muulo

Mu aa mafuku, abadi abalongyesha mukunkushi a kifunda myanda ipeela. Nadi mukishe lubingo lushima bwa kutala mukunkushi a kifunda nsaa yakwete kutala kakongye. Lubingo lubalondele, aye namu bakishishe lubingo lushima na kuntala pankwete kutala kangi kakongye. Badi mundungule myanda ya kukita na kunkunkusha. Anka kunyima kwa papa, tubatungunukile na kufuba atwe banabene. Natentekyesha’shi dingi efuku nayipwishe Gloria’shi: “Abitungu’shi etulekye binobino su?” Anka mu aa mafuku, nashingulwile mwanda wi na muulo ngofu. Mu myanda yoso kwi nka bakwetu balume balombene nkukwasha—su bokumina bwa’shi bakukwashe. Nkyatungunuka na kwata bukwashi bubabadi bampe kwi bakwetu bamone myanda ibungi na muulo bu James R. Brown, badi afubu aa mafuku mu mudimo wa kutala tukongye, na Fred Rusk badi afubu ku Betele.

Ntondo y’ekoba ibadi ipalakane mwi bantu ngofu mu aa mafuku. Ungi mususa, bena KKK abadi bende na kwifunya pabatudi atutala kibundji kya Tennessee. Natentekyesha ungi mususa ubadi wimane kasaka ka balungudi bwa kwikisha pa ingi nshibo yabaudisha bya kudya. Nayile mu kushala mu kadimbo ka kwikisha ka bana balume, kunyima namwene ungi muntu mupampamane na mulekye nyene ibungi, mwisole bintu pa mbidi abilesha’shi kwete kukwatshishena kisaka akyamba’shi basungu mbakile bafiita, bebwele abanga kundonda. Anka ungi mukwetu mulume musungu, e bula na mupampamane kunkila ami na kukila yawa muntu e na nyene ibungi, bebwele abanga kwitulonda boso bwetu. Bangipwishe’shi, “Mukwetu Herd, we biya?” Uno muntu sha nyene ibungi batuukile bukidi bukidi kushi kushala mu kano kadimbo. Mu kukila kwa bipwa, ne mushingule’shi binangu bibubi ta mbitukye pa mwanda wa elangi dya kikoba kya muntu nya; anka mbitukye pa mwanda wa mulwisho—mulwisho wa Adame witwambukile atwe boso. Na dingi ne mushinguule’shi mukwetu mmwikale nka mukwetu sunga ekala n’elangi dy’ekoba di naminyi, na su abitungu mulombene kufwa pa mbalo yobe.

NSHALELO A BU MUNTU MPETA MU KIKUDI

Twi bakishe bipwa 33 mu mudimo wa kutala tukongye, bipwa 21 bu mukunkushi a distrike. Bibadi bipwa byandi mupete myanda ibuwa ibungi, byandi mufumankane na myanda ibungi ayikankamika. Anka, dingi efuto dibadi adifiki. Mu mweshi wa Mwanda mu kipwa kya 1997, mwanda ubatudi atulooto munda mwa mafuku ebungi ubalombene. Abadi betwitanyine bwa kufuba ku Betele a mu États-Unis—bipwa 38 kunyima kwa’twe kuteka bwa kutwela ku Betele bwa musango wa kumpala. Mweshi ubalondele, tubabangile kufuba ku Betele. Nadi napwandikisha’shi bakwetu abakunkusha midimo ya ku Betele abakumina bwa’shi nfikye mu kukwasha munda mwa mafuku apeela, anka tabibadi byabya nya.

Gloria badi ebwe dya muulo mu mafuku anadi mumwibakile, mpa na lelo mmwikale nka ebwe dya muulo

Abadi bantuule bwa mususa wa kumpala mu Kibambalo kya kukunkusha mudimo. Muno nadi nalongo myanda yoso. Bakwetu abafubaa mu kino kibambalo abatalaa myanda ikata ibungi na nkonko ibukopo yabebayipusha kwi tusaka twa bakulu na kwi bakunkushi ba bifunda ba mu dino eumbo. Nadi nasankila mushindo ubabadi abankwasha kwi bakwetu bwa kundongyesha na lwishinko loso. Sunga mbyabya, napusha’shi su bantuma bwa kufuba mu kino kibambalo dingi, nekala nka bu mulongi.

Ami na Gloria twi bafule nshalelo a ku Betele. Atubukaa kumpala kwa bantu boso, na kino kyubishi nkitukwashe ngofu ku Betele. Kunyima kwa kipwa, nabangile kufuba bu mukwashi mu Komite a mudimo a mu Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu ka ba Temwe ba Yehowa. Akupu, mu kipwa kya 1999, abadi bansangule bwa kwikala umune a ku bena Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu. Mu uno mudimo ne mulongye myanda ibungi, anka mwanda ukata wandi mulongye ngwa kumona mushindo wabakwete kukunkusha kakongye kwi Yesu Kidishitu namwinyi​—aye mwikale nfumu a kakongye ka bena Kidishitu—​kushi ungi muntu.

Kubanga mu kipwa kya 1999, ne mupete mwabi wa kufuba mu Kasaka ka Bakunkushi-Bakulu

Pantala myanda ikitshikye mu muwa wande, ingi nsaa napushaa nka bibapushishe mutemuki Amose. Yehowa bamwene uno mulami a mikooko sha kwiyisha badi mwipane mu kufuba mudimo wa ku maboko wa kukuula tukuba twa nfinyo ya sikomoore—mudimo ubabadi abaata bu ulombene balanda. Efile Mukulu basangwile Amose bwadya kwikala mutemuki, wikale bu mudimo wa bu mpeta mu kikudi. (Amose 7:14, 15) Mu mushindo umune, Yehowa badi mummone, ami mwana a mulanda adimaa mafuba a mu Liberty, Indiana, aye nkungyelela myabi ibungi​—ikile bungi yanshi mulombene kwakula! (Nkindji 10:22) Namono’shi muwa wande ubabangile na nshalelo a bu muntu mulanda ku mbidi, anka ubakafudila na nshalelo a bu muntu mpeta mu kikudi, nshalelo a bu muntu mpeta kukila byoso binadi napwandikisha!