Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

HISTORIA NDRÍGÓO XA̱BU̱

“Maski ajndu migínun nigumún, Jeobá niʼni tsajkurámúúnʼ wéñuʼ”

“Maski ajndu migínun nigumún, Jeobá niʼni tsajkurámúúnʼ wéñuʼ”

Nigumún náa mbá guʼwá xajpa rí na̱nguá gíʼdoo cuarto náa mbá chíʼgíʼ xuajen rí kaʼyoo Indiana (Estados Unidos) rí mbiʼyuu Liberty. Índo̱ nigumún, anu̱ʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dúʼ guáʼdiin ajtsíin e̱ji̱n, mbáa dxámá ga̱jma̱a̱ a̱jmi̱i̱n wa̱ʼxa̱ʼ. Nda̱wa̱á rí ikhúúnʼ nigumún xóó niguáʼdiin a̱jmi̱i̱n jiáma ga̱jma̱a̱ mbáa dxáʼgú.

Guʼwá xajpa náa nigumún.

ÍNDO̱ ninigajmaa náa escuela táxtiʼkhuu nditháan náa xuajñuʼ. Náa escuela ndrígóʼ jiáma bi̱ ninigajmaa gajmíi̱nʼ asndu nákha ndiʼkhún nito̱ʼo̱ʼ, ikhiin má ninigajmaa gajmíi̱nʼ asndu índo̱ nirámuʼ náa escuela. Náa xuajen xúgiáanʼ nuniʼnumijnáxu ga̱jma̱a̱ mbiʼyuxuʼ.

Nini̱ndxu̱xu̱ʼ mbá juwánʼxu, ga̱jma̱a̱ asndu nákha dxámá nijmañuʼ mañajunʼ wéñuʼ náa ku̱ba̱ʼ.

Náa xuajen Liberty rígá mbaaʼ náa najuiʼdu exí ga̱jma̱a̱ náa guáʼdiin xujkhúʼ. Anu̱ʼ nañajun mbáá náa mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼdu, índo̱ nigumún. Ikha jngó asndu nákha ninindxu̱ʼ dxámá nijmañuʼ maʼgá ka̱yo̱ʼ tractor ga̱jma̱a̱ mañajunʼ náa i̱ʼwáʼ ñajunʼ rí naguma náa najuiʼdu.

Anu̱ʼ na̱nguá nindxu̱u̱ tikhu xa̱bu̱. Índo̱ nigumún ru̱dúʼ gíʼdoo 35 tsiguʼ ga̱jma̱a̱ anu̱ʼ 56 tsiguʼ. Maski ajndu xúʼko̱, ikhaa nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ gújkuiʼ, smídíi ga̱jma̱a̱ tséʼniuu nandii. Ma̱ngaa ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ niñajunʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ niʼsngúún e̱ji̱i̱n muñajunʼ. Maski ajndu tádaʼ wéñuʼ mbújkha̱a̱, niguáʼdááxu guʼwá náa munúʼxu, xtíin rí maguʼúnxu ga̱jma̱a̱ ganitsu mu muphúxu. Nixtáa má xúʼko̱ ga̱jma̱á nindxu̱xuʼ. Anu̱ʼ nikháñu nákha gíʼdoo 93 tsiguʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dúʼ gíʼdoo 86 tsiguʼ. Nimbáa rí ikhiin táʼni ñajunʼ Jeobá. Náa xúgínʼ bi̱ kuwa náa goʼwóoʼ, gúʼdaa mbáa ndxájuʼ bi̱ kayá edxu̱u̱ asndu nákha nigi̱ʼdu̱u̱ awan rúʼko̱ nákha tsiguʼ 1972.

NÁKHA DXÁMÁ

Ru̱dúʼ niniguʼ wéñuʼ religión, ga̱jma̱a̱ mámbá domingo na̱jkha̱ kaguáanʼxu náa guʼwá ndxajkun bautista. Índo̱ nigúʼdoo 12 tsiguʼ, nidxuun nithi ga̱jma̱a̱ numuu Trinidad ga̱jma̱a̱ niraxu̱u̱ ru̱dúʼ: “Xú káʼnii gándoo ganindxu̱u̱ Jesús Ada̱ ga̱jma̱a̱ Anu̱lú rá.” Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí niʼthúnʼ: “A̱ʼdióʼ, nindxu̱u̱ mbá ajngáa rí mingíjyúuʼ. Ragíʼmaa makru̱ʼu̱lú”. Gajkhun má rí mingíjyúuʼ ninindxu̱u̱ náa ikhúúnʼ. Mú nijngúnʼ iyááʼ nákha gúʼdoo 14 tsiguʼ náa mbá mañu chíʼgíʼ dí rígá náa xuajen, náa nixumu̱nʼ iyaʼ ajtsú nuthu: Mbá nindxu̱u̱ náa Anu̱lú, i̱mba̱ ga̱jma̱a̱ numuu Ada̱ ga̱jma̱a̱ imbo̱o̱ náa xi̱ʼ kaʼwu.

1952 Nákha nigúʼdoo 17 tsiguʼ, nákha xóó tsénindxu̱ʼ soldado.

Náa preparatoria, mbáa bi̱ nimbáxuʼ ga̱jmu̱ʼ bi̱ naxmínaʼ, ikhaa nixkaxu̱u̱n mangúún mu maxmínaʼ. Ikhú nigíʼdu̱u̱ ninirataminaʼ ga̱jma̱a̱ nigrígu mbiʼyuuʼ náa Golden Gloves, náa mbá organización náa nuxmijná. Numuu rí tséjmún gaxmínaʼ májánʼ ikha jngó nda̱wa̱á niniʼñúʼ raxmínaʼ. Nda̱wa̱á nixtáá náa ejército ndrígóo Estados Unidos, ga̱jma̱a̱ nixuʼmún maʼgá náa Alemania. Índo̱ xtáá ikhí, nixuʼmún náa nusngúún soldados numuu rí ikhiin nikumu̱ún rí majmañuʼ mayéʼga edxu̱u̱. Nindúún rí mani̱ndxu̱ʼ soldado xúgíʼ tsiguʼ. Mú, numuu rí táʼndoʼ mani rúʼko̱, nda̱wa̱á rí nixtáá a̱jma̱ tsiguʼ nigájnaʼ ga̱jma̱a̱ mbá májánʼ i̱yi̱i̱ʼ nákha tsiguʼ 1956. Mú nda̱wa̱á ninindxu̱ʼ mbáa soldado mixtiʼkuii.

1954-1956 Nixtáá a̱jma̱ tsiguʼ náa ejército ndrígóo Estados Unidos.

NAGI̱ʼDU̱U̱ MBÁ VIDA NUXI̱ʼ

Nákha ikhú, ni̱ndxu̱ʼ xóo ethi xa̱bu̱ “mbáa i̱ya̱”. Xúgíʼ rí ndi̱yo̱o̱ náa películas ga̱jma̱a̱ xóo ethi xa̱bu̱ niʼni mandxa̱ʼwa̱mínáʼ ikháá má kayuʼ mangúún. Ikhúúnʼ nda̱yo̱o̱ rí xa̱bekha bi̱ jngruigu̱u̱n rutaraʼa na̱nguá ni̱ndxu̱ún i̱ya̱. Mú nigíʼdu̱u̱ nijmañuʼ tikhuu rí niʼni mariʼkhuu vida ndrígóʼ. Mbóo mbiʼi índo̱ ni̱jkhá náa xuajen ga̱jma̱a̱ mbá carro rí mitsaan wéñuʼ, a̱jmi̱i̱n wa̱ʼxa̱ʼ niraxu̱u̱n. Ikhúúnʼ naniʼnúʼ. Ni̱ndxu̱ún a̱ngui̱i̱n ajmbio̱o̱ ndxájuʼ. Ga̱jma̱a̱ nájmi̱i̱n ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá. Ikhúúnʼ nákha ginii nigruígú revista La Atalaya ga̱jma̱a̱ ¡Despertad!, mú ndi̱yo̱o̱ rí mingíjyúuʼ nindxu̱u̱ La Atalaya mu makroʼoʼ ikhúúnʼ. Mú, rí xúgi̱ nithu̱nʼ maʼgá náa Nunigajmaa Libro náa Congregación, náa mbá chíʼgíʼ reunión rí narígá náa guʼwún ma̱ngaa nuthi ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Ni̱thu̱u̱n rí mandxa̱ʼo̱o̱ edxu̱ʼ. Asndu nundu̱ʼwa̱ niraxuʼ: “Naraxná ajngáʼ mi̱dxu̱ʼ ráʼ.” Ikhú niriʼña̱a̱: “Naxna ajngóʼ”.

Nitanga̱a̱ a̱jkiu̱nʼ rí nixna ajngóoʼ maʼgá, mú nikumuʼ rí xándoo mani skidiminaʼ. Ikha jngó mbruʼun rúʼko̱ ni̱jkhá náa reunión. Mú rí itháan niʼniuʼ tsiánguá índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí e̱ji̱n ra̱ʼkhá tháán ejmañún ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Maski ajndu ni̱jkhá mámbá domingo ga̱jmu̱ʼ ru̱dúʼ náa guʼwá ndxajkun, mú nditháan tajmañuʼ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Mú rí xúgi̱ nindoʼ majmañuʼ itháan ga̱jma̱a̱ nindoʼ musngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Núkhu nikroʼoʼ rí Dios bi̱ gíʼdoo xúgíʼ tsiakii mbiʼyuu Jeobá. Nákha ginii, niraxu̱u̱ ru̱dúʼ tsíin ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá, ikhaa niʼthúnʼ: “Ah, xúʼko̱, ikhiin nduyamajkuíí mbáa xa̱bu̱ nikhi̱i̱ bi̱ mbiʼyuu Jeobá”. Ikhú nikumuʼ rí asndu xóo nimbaʼtoo iduʼ.

Nacha̱ nini ñajunʼ Dios numuu rí ndi̱yo̱o̱ rí nixkamaa rí gajkhun. Nákha gu̱nʼ marzo tsiguʼ 1957 nijngúnʼ iyááʼ, káaʼ míjna gu̱wa̱ʼ igu̱nʼ nda̱wa̱á rí ni̱jkhá timbá reunión. Niriʼkhuu xóo nindxa̱ʼwa̱mínáʼ. Mámbá rí nandxa̱ʼwa̱mínáʼ rí xú káʼnii nikumuʼ rí xóo nindxu̱u̱ mbáa “i̱ya̱”, ra̱ʼkhá tháán xtáá tsímáá rí nijmañuʼ rí naʼsngáa náa Biblia rí xú káʼnii phú nindxu̱u̱ mbáa i̱ya̱ gajkhun. Jesús ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ jmbii bi̱ tágiʼdoo aʼkhá. Nigiʼdoo tsiakii rí asndu maʼni rí mbáa “i̱ya̱” makujmaa rí nindxu̱u̱ guabaaʼ. Mú ikhaa nimbá miʼtsú táxminaʼ, xó má nijuiʼtáriyaʼ, ikhaa “niniñaminaʼ dí maguma gínáa” (Is. 53:2, 7). Nijmañuʼ rí mbáa bi̱ gajkhun nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jesús gíʼmaa mani̱ndxu̱u̱ “májánʼ a̱jkiu̱u̱n náa xúgínʼ xa̱bu̱” (2 Tim. 2:24).

Mbá tsiguʼ nda̱wa̱á, nákha tsiguʼ 1958, nigíʼdu̱u̱ ninindxu̱ʼ precursor. Mú nda̱wa̱á niniʼñúʼ nguáthá mbiʼi, numuu rí niríyaʼ awan mu maniʼgúnʼ. Ga̱jma̱a̱ ndi̱ya̱a̱ Gloria, mbáa dxáʼgú bi̱ niʼthúnʼ maʼgá náa reunión. Nditháan tsítanga̱a̱ a̱jkiu̱nʼ rí niraʼwi̱i̱ mani, numuu rí Gloria nindxu̱u̱ xóo mbá xábí rí minumuu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ xóó gíʼdoo wéñuʼ numuu, ra̱ʼkhá tháán tsímáá xtáá numuu rí ndi̱ya̱a̱. Rí xúgi̱ Gloria maʼthí mbá chíʼgíʼ xú káʼnii ninindxu̱u̱ vida ndrígóo:

“Anu̱ʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dúʼ niguáʼdiin mbá 17 e̱jñún. Ru̱dúʼ ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ niwi̱ji̱ jmbu mú nikháñu nákha ikhúúnʼ gúʼdoo 14 tsiguʼ. Nákha ikhú anu̱ʼ nigíʼdu̱u̱ niʼnigajmaa Biblia. Numuu dí ru̱dúʼ nikháñu, anu̱ʼ niʼtámíjná ga̱jma̱a̱ director náa escuela mu maʼthúu̱n rí ndxájuʼ giʼnii bi̱ inuu mambóo preparatoria ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ á mu ma̱ndoo muriʼkhuííxu mbiʼi rí muʼguáaʼxu gunigajmaa. Mbiʼi rí índo̱ mbáa najkha̱a̱ gáʼnigajmaa imba̱a̱ naguanúu mu mañewu̱u̱n a̱ngui̱nʼ bi̱ itháan majkhinʼ ga̱jma̱a̱ maʼni mújúnʼ rí muphúxu índo̱ gátanga̱a̱ anu̱xu náa nañajunʼ. Director niʼthí rí ma̱ndoo, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ ninixu asndu índo̱ ndxájuʼ nirámuʼ. A̱jmi̱i̱n xa̱bu̱ gajmii bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá ninigajmaa Biblia ga̱jma̱á ni̱ndxu̱xu̱ʼ ga̱jma̱a̱ mbá 10 a̱ngui̱nʼ ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ nini̱ndxu̱xu̱ʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá. Niniguʼ mataráʼa wéñuʼ, maski ajndu ra̱ʼkhá tháán miñuʼ. Mú Sam nimbáyuʼ mba̱yu̱ʼ tsiguʼ”.

Gloria ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ nidamijnaxu nákha gu̱nʼ febrero tsiguʼ 1959. Ra̱ʼkhá tháán niniguxu rí mani̱ndxu̱xuʼ precursor. Numuu rí ninduxu muñajunʼ náa Guʼwá rí nuxna ikha xúgíʼ numbaaʼ, nákha gu̱nʼ julio rí tsiguʼ má rúʼko̱ nixuʼmáxu mbá i̱yi̱i̱ʼ náa Betel. Ikhí nigruiguáanxu mbáa ndxájulú bi̱ ninduxuʼ ku̱ya̱a̱ wéñuʼ, Simon Kraker. Mú niʼthúxu rí nákha ikhú Betel tsigruiguíin xa̱bu̱ gajmii. Maski ajndu tandatiguxu rí nanduxu muyambáá náa Betel, ninújngoo mba̱yu̱ʼ tsiguʼ asndu índo̱ nimbánuu rí ninduxu.

Niniraʼmáʼxu mbá i̱yi̱i̱ʼ náa Guʼwá rí nuxna ikha xúgíʼ numbaaʼ mu munda̱ʼa̱xu rí muxuʼmáanʼxu mu mu̱ʼguáxu guyambáá náa ndayóoʼ itháan. Ikhiin nituxu náa gándoo guyambááxu: Pine Bluff, Arkansas. Ikhú káaʼ rígá a̱jma̱ congregación ikhí, mbá náa kuwa a̱ngiu̱lú bi̱ miʼxíin ga̱jma̱a̱ i̱mba̱ náa kuwa a̱ngiu̱lú skunuʼ. Nixuʼmáanʼxu náa kuwa a̱ngiu̱lú “skunuʼ”, náa kuwa mbá 14 bi̱ nutaraʼa.

XKUJNDU GA̱JMA̱A̱ NUMUU RAZA

Mbáa nguáná nuraximíjna̱ náa numuu rí náa congregación ndrígu̱ún bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá na̱nguá kuwa jnduʼ bi̱ mixtiʼkhu raza. Numuu rí nákha mbiʼi rúʼko̱ nda̱a̱ imbo̱o̱ rí muni. Náa xtángoo tséniñu̱nʼ rí xa̱bu̱ bi̱ mixtiʼkhu raza mundawamíjna̱ náa kuwa mbaʼin xa̱bu̱, ga̱jma̱a̱ gamíi muxmijná. Náa mbaʼa xuajen, a̱ngiu̱lú namiñun rí muni gámbáa Guʼwá náa nagimbáanʼ á mu nundawamíjna̱ gajmiún xa̱bu̱ miʼxíin ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ skunuʼ náa reunión. Nimiñun numuu rí gajkhun má nirígá. Á mu xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ skunuʼ nutaruʼun bi̱ miʼxíin, policía murajtuun ga̱jma̱a̱ asndu muxnún. Ikha jngó mu ma̱ndoo mutaráʼaxu, nunimbuxu xtángoo ga̱jma̱a̱ nuguáʼthi̱i̱nxu rí magajnúu májánʼ.

Gakhi̱i̱ eʼni rí mutaráʼaxu. Nguáná nutaráʼaxu náa mbá xuajen náa kuwa xa̱bu̱ skunuʼ, asndu nditháan tséya̱a̱xu xú káʼnii ejkuánuxu náa guʼwún xa̱bu̱ miʼxíin. Ikha jngó ndiyóoʼ rí muthaxu nacha̱ náa numuu ejkuáxu o munda̱ʼa̱ rí muni mba̱a̱ a̱jkiu̱ún kuyuxu ga̱jma̱a̱ mu̱ʼguáaʼxu. Xúʼko̱ nirígá nákha ikhú.

Mú muguaʼdááxu rí muphúxu ndiyóoʼ muñajunʼxu gakhi̱i̱. Náa mbaʼa ñajunʼ rí nunixu tsédaʼxu mba̱a̱ mbújkha̱a̱ rí mbá mbiʼi. Gloria nañajunʼ náa tikhu guʼwá, ga̱jma̱a̱ nuniñuʼ mambáyúu náa mbá guʼwá mu mambúxu índo̱ gáʼni tapha mbiʼi. Nákha xóó tséjkuáaʼxuʼ, naphiʼtsuxu. Xúgíʼ xmáná, Gloria naʼni̱i̱ plancha náa mbá guʼwá ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ nañajunʼ náa ixi̱ ri̱ʼi̱, nani kaʼwu̱u̱ ventanas ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí ndayóoʼ. Náa guʼwá rí kuwa xa̱bu̱ miʼxíin, nuni kaʼwi̱i̱xu ventana, Gloria naʼni kaʼwu̱u̱ awúu̱n guʼwá ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ rexa̱a̱. Numuu rí xúgíʼ mbiʼi nuñajunʼxu, ikhí nuxnuxu ganitsu. Gloria nakuiʼtsu awúu̱n mú na̱nguá kuiʼtsu mbóó gajmíi̱n bi̱ kuwa ikhí, ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ nakuiʼtsu náa goʼwóo carro. Mú tsixmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱. Ra̱ʼkhá tháán miʼtsí ganitsu. Ikhiin májánʼ a̱jkiu̱ún, mú xúʼko̱ nindxu̱u̱ rí endxaʼwamíjna̱ nákha ikhú. Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí mbá miʼtsú niguájun mu muxíñaʼxu gasolina. Nda̱wa̱á rí nijnííʼ, niraxu̱u̱ xa̱bu̱ á mu Gloria ma̱ndoo majmuu baño. I̱ndó ndiʼyoʼ ga̱jma̱a̱ niʼthúnʼ: “Kúgoo”.

NARMÁʼÁAN A̱JKIU̱Nʼ RÍ MBAʼA RÍ MÁJÁNʼ NIGRUÍGÚ

Mú ma̱ngaa nikúwáanʼxu gagi gajmiúxu̱ a̱ngiu̱lú. ¡Ga̱jma̱a̱ niniguxu wéñuʼ mutaráʼa! Índo̱ ni̱jkuánúxu náa Pine Bluff, ni̱jkuá gakúwáanʼxu gajmiúxu̱ mbáa ndxájulú bi̱ kayá edxu̱u̱ rí xúgi̱ najmaʼnuʼ xóo ndxájulú bi̱ kayá edxu̱u̱ náa nagimbáanʼ bi̱ naríyaʼ awan náa eʼwíínʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱. A̱ʼgiu̱u̱ na̱nguá nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ Gloria nigíʼdu̱u̱ niʼsngóo ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Ikhú má nigíʼdu̱u̱ ninigajmaa ga̱jmu̱ʼ wáxioo ga̱jma̱a̱ ajmbio̱o̱. A̱ʼgú nikhi̱i̱ ga̱jma̱a̱ wáxioo niraʼwi̱i̱ muni ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ nijngún iyááʼ.

Guáʼdíinxu bi̱ nambáxuxu májánʼ gajmiúxu̱ náa congregación, bi̱ nanduxu ku̱ñu̱u̱n wéñuʼ náa kuwa a̱ngiu̱lú miʼxíin. Nuthuxu muʼguá guphiʼtsuxu gajmiúxu̱, mú i̱ndó nandoo na̱jkuáxu̱ índo̱ naʼni mikríná mu nimbáa xáʼyuxu. Organización Ku Klux Klan, nákha ikhú naxkaxi̱i̱n xa̱bu̱ murkuajimíjná ga̱jma̱a̱ numuu raza ga̱jma̱a̱ naʼni rí muxmijná xa̱bu̱. Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ ka̱yo̱o̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ gíiʼ náa rexo̱o̱ goʼwóo mbá wakhííʼ índo̱ narígá Halloween, kagíiʼ mbá xtíin miʼxá ga̱jma̱a̱ mbá máscara, ikháá kayúʼ xóo rí nugíʼ Ku Klux Klan. Mú rúʼko̱ tániñúnʼ rí a̱ngiu̱lú muni rí májánʼ. Mbóo miʼtsú, ndayúxuʼ mbújkha̱a̱ mu mu̱ʼguáxu náa asamblea ga̱jma̱a̱ mbáa ndxájulú niʼtsi carro ndrígúxu̱ mu ma̱ndoo mu̱ʼguáxu. Mbá gu̱nʼ nda̱wa̱á, ni̱jkuánuxu náa guʼwúxu ga̱jma̱a̱ néʼnguxu nda̱wa̱á rí nitaráʼaxu ga̱jma̱a̱ rí nisngúún tikhun xa̱bu̱. ¡Niʼniuxu tsiánguá índo̱ ndiya̱a̱xu rí carro ndrígúxu̱ wíji̱ náa guʼwúxu! Náa niwunʼ carro kaʼmáaʼ mbá nota: “Naxnaxíi carro ndrígála. Nindxu̱u̱ mbá regalo. Ndxájuala”.

Nirígá imbo̱o̱ rí májánʼ rí xágumuʼ nditháan. Nákha tsiguʼ 1962, nithu̱nʼ maʼgá Náa najuiʼsngúún ga̱jma̱a̱ numuu Reino náa South Lansing, Nueva York. Nindxu̱u̱ mbá curso rí ndajyúuʼ mbá gu̱nʼ ga̱jma̱a̱ ikhí nagún superintendentes de circuito, bi̱ distrito ga̱jma̱a̱ bi̱ na̱jkuá ruyexixu mámbá congregación. Mú índo̱ nithu̱nʼ maʼgá, na̱nguá gúʼdoo ñajunʼ ga̱jma̱a̱ nánguá mba̱a̱ mbújkha̱a̱ gúʼdoo. Mbá compañía ndrígóo teléfono náa Pine Bluff niʼniuʼ graxe̱ mu mbuyáá á mu mundrigún. Á mu nundrigún, mani̱ndxu̱ʼ timbáa xa̱bu̱ skuniʼ bi̱ mañajunʼ ikhí. Nda̱wa̱á nithu̱nʼ rí muxnuʼ ñajunʼ. Ndiéjunʼ gáni rá. Na̱nguá gúʼdoo mbújkha̱a̱ mu maʼgá Nueva York. Nindxa̱ʼwa̱mínáʼ rí magruígú ñajunʼ ga̱jma̱a̱ mata rí xáʼgá náa majuiʼsngóʼ. Índo̱ inuu maniraʼmáʼ carta mu mata rí xáʼgá nirígá mbá rí nditháan xambumuʼ.

Mbáa ndxájulú náa congregación, bi̱ gíʼ ga̱jma̱a̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jeobá, niʼdu̱u̱ xkrugoʼ mbá miʼcha̱ ga̱jma̱a̱ nixnúʼ sobre náa gajti mbújkha̱a̱. Ikhaa gajmíi̱n tikhun e̱ji̱i̱n bi̱ majkhinʼ niguáxu̱u̱n miʼcha̱ mbaʼa xmáná mu muñajunʼ náa nudu algodón náa nurubu iná dí ra̱májánʼ. Nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ ikhúúnʼ ma̱ndoo maʼgá Nueva York. Ndxájulú niʼthúnʼ: “Ayuʼ náa majuiʼsngáʼ, gajmañaaʼ asndu xó má eʼngo̱o̱ ga̱jma̱a̱ índo̱ gatanga̱a̱n arasngúxu xúgíʼ rí nijmañaaʼ”. Nda̱wa̱á dí rúʼko̱ niraxi̱ náa compañía ndrígóo teléfono rí á mu ma̱ndoo magíʼdu̱u̱ mañajunʼ mbá witsu xmáná nda̱wa̱á rí nimbánuxu, mú nithu̱nʼ rí na̱nguá. Nánguá nixmiéjunʼ numuu rí niraʼwíí má rí mani. Ra̱ʼkhá tháán edxuʼ rí tagruígú ñajunʼ rúʼko̱.

Gloria maʼthúlú xú káʼnii ermáʼáan a̱jkiu̱u̱n nákha nikúwáanʼxu náa Pine Bluff: “Ra̱ʼkhá tháán niniguʼ náa nitaráʼa. Nasngúún mbá 15 asndu 20 xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Rí miʼcha̱ nutaráʼaxu mámbá guʼwá ga̱jma̱a̱ mbiʼi rí naguanúu nusngáa ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Nguáná naguámbuxu asndu a las 11 rí mbruʼun. ¡Ra̱ʼkhá tháán niniguxu mutaráʼa! Ra̱ʼkhá tháán tsímáá gáxtáá á mu niguanúʼ ikhí, ga̱jma̱a̱ mata rí xániʼñúʼ ñajunʼ rí gúʼdoo mu mani ñajunʼ xóo a̱ʼgiu̱u̱ circuito. Mú Jeobá nindxa̱ʼwáminaʼ i̱mba̱ núthu”. ¡Nakujmaa kaʼwu rí gíʼdoo imbo̱o̱ awan!

NÁKHA NIKÚWÁANʼXU RUNI ÑAJUNʼ XÓO VIAJANTE

Índo̱ kúwáanʼxu ruyambáá xóo precursores náa Pine Bloff, ninda̱ʼa̱ mani̱ndxu̱xuʼ precursores especiales, niku̱mu̱xu rí muxnuxu muni numuu rí superintendente de distrito ndrígúxu̱ nindoo muʼguá gúyambáá náa mbá congregación dí rígá náa Texas, xóo precursores especiales. Ra̱ʼkhá tháán ninduxu muguaʼdááxu mbá ñajunʼ xóo rígi̱. Niguáʼthi̱i̱nxu má xúʼko̱. Ninduxu rí sucursal mariʼña̱a̱. Nguáthá mbiʼi nda̱wa̱á, gu̱nʼ enero tsiguʼ 1965, ni̱ʼkha̱nú mbá carta. ¡Nituxu mani̱ndxu̱xuʼ viajante! Nákha ikhú ma̱ngaa, nigíʼ xóo superintendente ndxájulú Leon Weaver bi̱ xúgi̱ nindxu̱u̱ bi̱ naríyaʼ awan náa Comité ndrígóo Sucursal náa Estados Unidos.

Namiñuʼ mani̱ndxu̱ʼ superintendente de circuito. Mbá tsiguʼ kidíiʼ superintendente de distrito James Thompson, bi̱ a̱ʼdióo ndiʼyoo xóo eni. Niʼthúnʼ tikhuu rí ndayóoʼ mani itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ tikhuu cualidades mu mani̱ndxu̱ʼ superintendente de circuito, nguáthá mbiʼi rí xtáá rayambáá xóo superintendente, ndi̱yo̱o̱ rí xtágabu ndrígóo nimbáyuʼ wéñuʼ. Ndxájulú Thompson ninindxu̱u̱ timbáa superintendente de distrito bi̱ ni̱jkha̱ gáʼyuxu nda̱wa̱á rí nixnuʼ mani ñajunʼ rígi̱. Ra̱ʼkhá tháán nijmañuʼ náa ndxájulú bugi̱ bi̱ nimbáxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá.

Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ xú káʼnii nimbayúʼ tikhun a̱ngiu̱lú bi̱ niguájun jmbu

Nákha ikhú bi̱ ni̱ndxu̱ún superintendentes de circuito tsegumaratiin wéñuʼ. Mbá xmáná ndi̱yo̱o̱ xóo eʼni mbáa superintendente bi̱ ni̱jkha̱ náa mbá congregación ga̱jma̱a̱ rí imbo̱o̱ xmáná, ikhaa ndiʼyoʼ xú káʼnii eni ikhúúnʼ. Niʼthúnʼ tikhuu rí ndayóoʼ mani. Mú nda̱wa̱á niguánuxu ndajkuáanʼ. Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí ni̱thu̱u̱n Gloria: “Lá gajkhun rí ndayóoʼ magúun xáʼ.” Nda̱wa̱á ni̱jkhánú ndi̱yo̱o̱ mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Makuwíin má xúʼko̱ a̱ngiu̱lú bi̱ mumbayáʼ á mu ikháánʼ natatsíñaminaʼ. Xóó narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí nimbayúʼ tikhun a̱ngiu̱lú xóo James Brown, bi̱ ninindxu̱u̱ viajante, ga̱jma̱a̱ Fred Rusk, bi̱ ninindxu̱u̱ betelita.

Nákha mbiʼi rúʼko̱ xa̱bu̱ tsíñún gúñún i̱ʼwáʼ raza. Mbá miʼtsú, Ku Klux Klan niríya awan mu marigá mbá marcha náa xuajen Tennessee náa kúwáanʼxu runi visita. Imbo̱o̱ mbiʼi narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí kúwáanʼxu rutaráʼa gajmiúxu̱ a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ niguájunxu mu muphiʼtsu náa restaurante. Índo̱ ni̱jkhá náa baño ndi̱yo̱o̱ rí mbáa xa̱bu̱ na̱jkha̱ kidxuuʼ bi̱ nakujmaa rí nakiʼnáa wéñuʼ ga̱jma̱a̱ tima wéñuʼ tatuajes náa xuyuʼ náa nakujmaa rí ikhaa tsíyoo gáʼñun xa̱bu̱ bi̱ i̱ʼwáʼ raza. Mú mbáa ndxájulú miʼxáa, bi̱ itháan mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ itháan migújkuíʼ ki xóo ikhaa ni̱jkha̱ kidxuxuʼ. Niraxuʼ: “Ndxájuʼ Herd, lá xúgíʼ májánʼ ráʼ.” Xa̱bu̱ buʼko̱ ni̱jkha̱a̱ nacha̱ rí asndu tanújngoo náa baño. Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ nijmañuʼ rí náa xa̱bu̱ bi̱ tsíñún gúñún i̱mba̱ raza raʼkháa numuu xú káʼnii color ndrígu̱ún, nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá, rí Adán nixnúlú xúgiáanʼ. Ma̱ngaa nijmañuʼ rí mbáa ndxájulú nindxu̱u̱ mbáa ndxájulú maski xú káʼnii má color ndrígóo, ga̱jma̱a̱ maxnáxi̱ vida ndrígóo ga̱jma̱a̱ numaʼ índo̱ gáʼyóóʼ.

JEOBÁ NIʼNI TSAJKURÁMÁANʼXU WÉÑUʼ

Niñajunʼxu mbá skíñúʼ gu̱wa̱ʼ i̱jtsu̱ tsiguʼ xóo viajante, mbá skíñúʼ i̱mba̱ náa distrito. Ninindxu̱u̱ tsiguʼ rí niguma tsajkurámáanʼxu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ mbaʼa rí nijmañuxu. Mú nirígá imbo̱o̱ rí ma̱ʼkha̱ nda̱wa̱á. Nákha ñajunʼ gu̱nʼ agosto tsiguʼ 1997, nimbánuu mbá rí ninduxu̱ʼ. ¡Nithuxu muʼguá guñajunʼ náa Betel dí rígá náa Estados Unidos! Rígi̱ nirígá nda̱wa̱á, niʼni mbá skíñúʼ gu̱wa̱ʼ imigiñuʼ tsiguʼ rí nixuʼdáʼxu timbá solicitud. Mbá gu̱nʼ nda̱wa̱á nigíʼdi̱i̱xu niñajunʼ náa Betel. Nindxa̱ʼwa̱mínáʼ rí a̱ngiu̱lú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nindúún mayambáá mbá nguáthá mbiʼi, mú na̱nguá nirígá xóo nindxa̱ʼwa̱mínáʼ.

Gloria nindxu̱u̱ xóo mbá xábí rí minumuu wéñuʼ índo̱ ndi̱ya̱a̱, ga̱jma̱a̱ xóó gíʼdoo wéñuʼ numuu.

Nákha ginii niyambáá náa Departamento ndrígóo Servicio. Mbaʼa rí nijmañuʼ ikhí, numuu rí a̱ngiu̱lú nuriʼña̱a̱ graxe̱ rí itháan mingíjyúuʼ rí nuni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ superintendentes de circuito náa xúgíʼ xuajen mba̱a̱. Ndayamajkhuu wéñuʼ xú káʼnii nimbayúʼ ga̱jma̱a̱ rí nisngóʼ ga̱jma̱a̱ májánʼ. Naku̱mu̱ʼ rí á mu natangaán náa departamento rúʼko̱ mani̱ndxu̱ʼ xóo mbáa bi̱ ndiʼkhún xtáa rajmañuu.

Gloria ga̱jma̱a̱ ikhúúnʼ naniguxu wéñuʼ muñajunʼ náa Betel. Naguʼwunxu muguáxunʼxu miʼcha̱ ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ nayambáá náa ñajunʼ rígi̱. Nda̱wa̱á rí ninújngoo mbá tsiguʼ o itháan rí nigíʼdu̱u̱ ninindxu̱ʼ bi̱ nimbáyúu Comité ndrígóo Servicio náa Cuerpo Gobernante. Ga̱jma̱a̱ nákha tsiguʼ 1999 nigiúnʼ mu mañejunʼ xóo mbáa bi̱ Cuerpo Gobernante. Ra̱ʼkhá tháán ejmañuʼ wéñuʼ náa ñajunʼ rígi̱, mú rí itháan nijmañuʼ rí Jesucristo nindxu̱u̱ bi̱ nayéjkha̱ edxu̱u̱ náa congregación cristiana, raʼkháa mbáa xa̱bu̱ numbaaʼ.

Asndu nákha tsiguʼ 1999, nikhánuʼ ñajunʼ rí mani̱ndxu̱ʼ mbáa náa Cuerpo Gobernante.

Índo̱ nayexi kidíiʼ nguáná naku̱mu̱ʼ xóo gaʼyee Amós, Jeobá niraʼwíi báxtúu bi̱ migínáa buʼko̱, bi̱ nigiʼdoo mbá ñajunʼ gíná xóo rí marujturoʼoo higo ndrígóo sicómoros, mbá ganitsu rí naʼphu̱ xa̱bu̱ gíníi. Dios nigíiʼ xóo gaʼyee ga̱jma̱a̱ niʼni tsajkurámááʼ wéñuʼ (Amós 7:14, 15). Xúʼko̱ má kayúʼ, Jeobá niríñunʼ ikhúúnʼ, mbáa a̱ʼdióo xa̱bu̱ gínáa bi̱ niñajunʼ náa ku̱ba̱ʼ náa xuajen Liberty, ga̱jma̱a̱ niguma tsajkurámúúʼ wéñuʼ rí xáʼngo̱ʼ gáthá xúgíʼ (Pro. 10:22). Naku̱mu̱ʼ rí asndu migínun nigumún, Jeobá niʼni tsajkurámúúʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nini ñajunʼ ikhaa, mu itháan ki xóo rí nindxa̱ʼwa̱mínáʼ.