Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Laŋhʋlʋmɩyɛ: Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋwɛɛnɩ-ɖɩ?

Laŋhʋlʋmɩyɛ: Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋwɛɛnɩ-ɖɩ?

ÐƖWƐ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ñam ñam lakasɩ wɛɛ yɔ, pʋyɔɔ lɛ pɩcɛyaa se ɖɩñaɣ pana pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩwɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa. Nɛ paa ɖɩwɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɩsa nɛ ɖɩtaalesi-ɖɩ lɛ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ pana ñaɣʋ siŋŋ. Masɩ wɩlɩɣ se ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ nɖɩ ɖɩwɛɣ tam yɔ ɖɩ-taa? Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa nɛ pala mbʋ?

ƐBƐ YEKI NƐ ƐYƲ WƐƐNƖ LAŊHƲLƲMƖYƐ SIŊŊ?

Pɩsa nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya. Pɩtasɩ lɛ, pɩcɛyaa se ɖiyele nɛ ɖa nɛ lalaa ɖɛ-hɛkʋ taa taabalɩyɛ cɛyɩsɩ. Nɛ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ ɖɔɖɔ yɔ lɛ se, ye ɖiyeba nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ Ɛsɔ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖihikiɣ tamtam laŋhʋlʋmɩyɛ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

Wezuu caɣʋ taa nɩɣzɛ yeki nɛ ɛyaa ɩɩwɛɣ laŋhʋlʋmɩyɛ taa

Ye ɖɩñaŋ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩtaɣ-ɩ liu nɛ ɖɩsɔɔlaa se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ nɛ laŋhʋlʋmɩyɛ pɛwɛɛ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. (Yer. 17:7, 8; Yak. 2:22, 23) Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɛñɔtʋʋnɩ-ɖʋ nɛ ɛwazɩ-ɖʋ nɛ ɖihiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ. Izaayii 32:17 yɔɔdaa se: “Nɛ toovenim tɔm kaɣ kɔnʋʋ laŋhɛzɩyɛ [yaa laŋhʋlʋmɩyɛ], nɛ toovenim tɔm sɔɔlʋʋ kɔŋnɩ hɛzʋʋ nɛ kaalɛyɩtʋ caɣʋ tam.” Ye ɖɩñaŋ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim yɔ, ɖihikiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ.​—Iza. 48:18, 19.

Fezuu kiɖeɖeu kɛ ɖɔɖɔ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛhaɣ-ɖʋ se kɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ tamtam laŋhʋlʋmɩyɛ yaa laŋhɛzɩyɛ yɔ.​—Tʋma 9:31.

ƐSƆ FEZUU SƖƔNƖ-ÐƲ SE ÐƖWƐƐNƖ LAŊHƲLƲMƖYƐ

Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaɣ “fezuu lakasɩ” tɔm lɛ, laŋhʋlʋmɩyɛ tɔm ɛyɔɔdɩ nabudozo ɖeɖe. (Gal. 5:22, 23) Laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ lɩɣnɩ Ɛsɔ fezuu cɔlɔ, pʋyɔɔ lɛ pɩwɛɛ se ɖiyele nɛ fezuu kiɖeɖeu la ɖɔ-yɔɔ tʋmɩyɛ nɛ ɖɩwɛɛnɩ-ɖɩ. Iyele nɛ ɖɩna nʋmɔŋ naalɛ weyi ɩ-yɔɔ Ɛsɔ fezuu pɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖihiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ yɔ.

Kajalaɣ lɛ, ye ɖɩkalɩɣ tɔm ndʋ fezuu kiɖeɖeu sɩnaa nɛ pama Bibl taa yɔ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhʋlʋmɩyɛ. (Keɣa 1:2, 3) Nɛ ye ɖɩmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ Bibl taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, Ɛsɔ fezuu sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ Yehowa lɩmaɣza hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa. Pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɛwɩlaa se ɛkɛ laŋhɛzɩyɛ tɛ Ɛsɔ yɔ nɛ mbʋ pʋyɔɔ laŋhɛzɩyɛ tɔm cɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa siŋŋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi Bibl tasɩɣ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, ɖihikiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa.​—Adu. 3:1, 2.

Nabʋlɛ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtɩmnɩ Ɛsɔ nɛ ɛha-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu. (Luka 11:13) Yehowa heyi-ɖʋ se ye ɖɩpɔzɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ haʋ ‘Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩkpaɖɩ lɔŋ kpeekpe yɔ, nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋa nɛ ɖa-maɣzɩm Yesu Krɩstʋ taa.’ (Fil. 4:6, 7) Ye ɖɩtɩmɩɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa fezuu kiɖeɖeu yɔ, ɖɛ-Ɛsɔ kaɣ yebu nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ nɛ ɛ-taabalaa kpeekpe pɛ-hɛkʋ taa yɔ.​—Roma 15:13.

Ɛzɩma ɛyaa nabɛyɛ labɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl lɔŋ tasʋʋ nɛ pala lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzaa yɔ, nɛ piyele nɛ pehiɣ tamtam laŋhʋlʋmɩyɛ nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ɖɔɖɔ pa nɛ Yehowa nɛ po-koobiya pɛ-hɛkʋ taa?

ƐZƖMA PEHIƔ TAMTAM LAŊHƲLƲMƖYƐ YƆ

Sɔnɔ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa koobiya nabɛyɛ kaakɛ ‘pana tɩnaa’ ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɛkɛ ɛyaa mba pamaɣzɩɣ lalaa yɔɔ, palakɩ camɩyɛ lakasɩ, pɛwɛ suuɖu nɛ peyeki ɖɔɖɔ se laŋhɛzɩyɛ ɛwɛɛ pa nɛ lalaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ. * (Adu. 29:22) Yʋsɩ ɛzɩma tɔm tʋnɛ tɩkɛ toovenim koobiya naalɛ panɛ pɔ-hɔɔlʋʋ taa yɔ. Pa-naalɛ paakɛ pana tɩnaa ɛlɛ Masɩ sɩnɩ-wɛ nɛ pawa pɛ-ɛjandʋ ndʋ nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ pa nɛ lalaa pɛ-hɛkʋ taa.

Ye ɖɩɖɔŋ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa se ɛha-ɖʋ fezuu kiɖeɖeu nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ, pɩkaɣ yebu nɛ ɖɩwɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa

David kaawɛnɩ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ yɔ, tɩɩwɛnɩ ɖoŋ ɛ-yɔɔdaɣ yɔɔ. Pʋcɔ nɛ ɛtɩlɩɣ toovenim lɛ, ɛɛsɔɔlɩ lalaa tɔm hɔmnʋʋ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɛtaayɔɔdʋʋnɩ ɛ-hɔʋ taa ñɩma nɛ nɔɔ kɩbaŋa. Ɛlɛ alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, David kɔɔ nɛ eɖiɣzina se pɩcɛyaa se ɛlɛɣzɩ wɛtʋ nɛ ɛkɛ laŋhɛzɩyɛ tʋ. Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ laŋhɛzɩyɛ tʋ? Ɛ-maɣmaɣ ɛyɔɔdaa se: “Manpaɣzɩ ɖɔm Bibl paɣtʋ kila yɔɔ me-wezuu caɣʋ taa, nɛ mbʋ sɩnɩnɩ-m nɛ manpaɣzɩ wɛnʋʋ ñamtʋ mɔ-hɔʋ taa ñɩma yɔɔ.”

Hɔʋ ŋgʋ kɩ-taa palʋlɩ Rachel yɔ kɩɩwɛnɩ ɖoŋ ɛ-wɛtʋ yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Halɩ nɛ sɔnɔ mɛwɛɛ nɛ malʋkɩnɩ pana kɔʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, hɔʋ ŋgʋ kɩ-taa palʋlɩ-m yɔ, paa weyi ɛkɔʋ pana lɛɛ lɛɛ.” Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ laŋhɛzɩyɛ tʋ? Ɛyɔɔdaa se: “Mantɩmaɣnɩ Yehowa ɖoŋ ɖoŋ nɛ mɔnpɔzʋʋ-ɩ se ɛsɩnɩ-m.”

David nɛ Rachel pɛkɛnɩ kɩɖaŋ weyi ɩwɩlɩɣ se ye ɖɩɖɔŋ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Ɛsɔ se ɛha-ɖʋ e-fezuu nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖihikiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ yɔ, ɩ-taa nɩɩyɩ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se paa ɖɩwɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ nɖɩ ɖiyeki se nɔɔ kʋɖʋmaɣ ɛwɛɛ ɖa nɛ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma nɛ ɖo-koobiya Krɩstʋ ñɩma ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ. Ɛlɛ Yehowa seɣtiɣ-ɖʋ se ɖiyele nɛ ‘laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ɖa nɛ ɛyaa kpeekpe ɖɛ-hɛkʋ taa.’ (Roma 12:18) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ toovenim na? Nɛ ye ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩla mbʋ, wazasɩ nzɩ ɖihikiɣ?

YELE NƐ LAŊHƐZƖYƐ WƐƐ ÑA NƐ LALAA MƖ-HƐKƲ TAA

Ðɩtɩŋɩɣnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ laŋhɛzɩyɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔɔ nɛ ɖɩsɩɣnɩ ɛyaa se pehiɣ laŋhʋlʋmɩyɛ. (Iza. 9:5, 6; Mat. 24:14) Taa leleŋ tɔm lɛ se ɛyaa sakɩyɛ welisiɣni-ɖʋ. Nɛ piyeki nɛ paalɔʋ lidaʋ yaa paakɔʋ pana alɩwaatʋ ndʋ panaɣ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩcɔ-wɛ nɛ tɩta yɔ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ pɛwɛnɩ lidaʋ siŋŋ cee wayɩ yɔɔ nɛ piseɣtiɣ-wɛ se ‘pañɩnɩ laŋhɛzɩyɛ nɛ pese ɖɩ-wayɩ.’​—Keɣa 33:15.

Ɛlɛ pɩtɩkɛ ɛyaa tɩŋa welisiɣni tɔm ndʋ ɖisusuu yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcalɩɣ-wɛ katʋʋ yɔ. (Yoh. 3:19) Paa mbʋ yɔ, Ɛsɔ fezuu sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖisusi-wɛ tɔm kɩbandʋ nɛ laŋhɛzɩyɛ nɛ ñamtʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖɔŋ Yesu lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ Maatiyee 10:11-13 taa yɔ, pɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Ɩsʋ ɖɩɣa ŋga ka-taa lɛ, ɩsɛɛ-kɛ. Ye ɖɩɣa ŋga kamʋnaa kɔyɔ, mɩ-laŋhɛzɩyɛ tii kɔ-yɔɔ, ye katɩmʋna yɔ, ɖɩpɩsɩ mɩ-yɔɔ.” Ye ɖɩɖɔŋ Yesu lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ yɔ, paa patɩmʋ-ɖʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩlɩɩ ka-taa nɛ ɖa-laŋhɛzɩyɛ nɛ pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩɩpɩsɩ ka-taa pʋwayɩ.

Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, ye ɖɩyɔɔdʋʋnɩ komina ñʋndɩnaa nɛ ñamtʋ, halɩ pɩkpɛndɩnɩ mba pakaɖɩɣnɩ ɖɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔ, ɖiyeki se laŋhɛzɩyɛ ɛwɛɛ ɖa nɛ wɛ ɖɛ-hɛkʋ taa. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ: Afrika ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa, cɛtɩm tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, tiyeba nɛ komina kizi se kɩɩhaɣ nʋmɔʋ nɛ pama Kewiyaɣ kpaamɩŋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Pɩsa nɛ pɔcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe laŋhɛzɩyɛ taa lɛ, petiyini koobu weyi ɛɛlabɩ Ɛsɔtɔm tiyiyu tʋmɩyɛ Afrika ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa pitileɖita yɔ se ewolo nɛ ɛna Afrika ɛjaɖɛ nɖɩ ɖi-komina lone taa caɣyʋ weyi ɛwɛ Lɔndrɩ, Aŋgletɛɛrɩ ɛjaɖɛ taa yɔ. Petiyi koobu ɛnʋ se ɛlɩzɩ komina lone taa caɣyʋ ɛnʋ laŋhɛzɩyɛ tʋmɩyɛ nɖɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa lakɩ ɛ-ɛjaɖɛ taa yɔ ɖɩ-taa. Ewoba lɛ, ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

Koobu ɛnʋ ɛyɔɔdaa se: “Mantalɩ ɖaŋ ŋgʋ kɩ-taa pamʋʋ ɛyaa yɔ nɛ mana halʋ weyi ɛmʋʋ ɛyaa yɔ e-wondu suu lɛ, menɖiɣzina se ɛyɔɔdʋʋ kʋnʋŋ ŋgʋ maakpɛlɩkaa yɔ. Peeɖe mɛnsɛ-ɩ ɛ-kʋnʋŋ taa. Pɩɖɩɣzɩ-ɩ nɛ ɛpɔzɩ-m se, ‘Ɛbɛ yɔɔ ŋkɔm cɩnɛ?’ Nɛ moncosi-i nɛ ñamtʋ se mɔnsɔɔlaa se mana komina lone taa caɣyʋ. Pɩlabɩ mbʋ lɛ, ɛyaa komina lone taa caɣyʋ kaŋgalaafu yɔɔ. Ɛlɛ lɩwa nɛ ɛkatɩ-m lɛ, ɛsɛ-m nɛ kʋnʋŋ ŋgʋ mɛnkpɛlɩkaa yɔ kɩ-taa. Pʋwayɩ lɛ, ewelisini-m camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ malɩzaɣ-ɩ laŋhɛzɩyɛ tʋma wena Aseɣɖe Tɩnaa lakɩ yɔ a-taa yɔ.”

Ɛzɩma koobu ɛnɛ ɛlɩzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa nɛ ñamtʋ yɔ, piyeba nɛ komina lone taa caɣyʋ ɛnʋ ɛlɛɣzɩ lɩmaɣza nɛ ɛtɩtasɩ wɛnʋʋ lɩmaɣza wena atɩtʋʋzɩ yɔ ɖa-tʋmɩyɛ yɔɔ. Pɩlabɩ alɩwaatʋ pazɩ pʋwayɩ lɛ, Afrika ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa komina ha nʋmɔʋ se papaɣzɩ Kpaamɩŋ maʋ tʋmɩyɛ. Koobiya taa kaalabɩ leleŋ siŋŋ se laŋhɛzɩyɛ wɛ pa nɛ komina pɛ-hɛkʋ taa! Toovenim taa lɛ, ye ɖɩñaŋ ɛyaa lalaa yɔ, pɩkɔŋnɩ wazasɩ sakɩyɛ; sɩ-taa nakɛyɛ lɛ laŋhɛzɩyɛ.

WƐƐ LAŊHƲLƲMƖYƐ TAA TAM

Sɔnɔ Yehowa samaɣ wɛ fezuu taa paradisuu ŋgʋ kɩ-taa laŋhɛzɩyɛ wɛɛ yɔ. Ye ŋñakɩ pana se ŋwɛɛnɩ fezuu taa piye wɛtʋ ndʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ŋkaɣ ɖʋʋ nesi nɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩɖɛɛnɩ ɛsɩndaa. Mbʋ pɩwɛ ɖeu nɛ pɩkpaɖɩ yɔ lɛ se, ñɔ-tɔm kaɣ kɛdɩnʋʋ Yehowa nɛ ŋkaɣ hiɣu laŋhʋlʋmɩyɛ siŋŋ nɖɩ ɖɩwɛɣ tam yɔ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa.​—2 Pɩy. 3:13, 14.

^ tay. 13 Ðɩkaɣ yɔɔdʋʋ camɩyɛ lakasɩ tɔm ñʋŋ weyi ɩtazɩɣ fezuu kiɖeɖeu piye hɔɔlɩŋ taa yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ taa.