TWEELEDE kubeleka changuzu kuti tube aluumuno nkaambo tukkala munyika iizwide zintu zibi. Nikuba kuti tuli aluumuno pesi tweelede kubeleka changuzu kuti tuzumanane kuba abube oobu. Kujana Bbayibbele lyatugwasya biyeni kuti tukkale katuli aluumuno lwachoonzyo? Alubo kujana twabagwasya biyeni bamwi kuti babe abube oobu?

Kuti tube aluumuno lwachoonzyo, tweelede kuba bantu babeteme. Tweelede kuba abweenzuma bulikabotu abamwi. Kwiinda zyoonse, tweelede kuba abweenzuma bulikabotu aLeza. Kujana twazichita biyeni eezi?

Kuswiilila milawu yaJehova iiluleme amalayilile aakwe, kutondeezya kuti tulamusyoma akuti tuyanda kuba abweenzuma bulikabotu anguwe. (Jer. 17:7, 8, NW; Jak. 2:22, 23) Eezi zipa kuti aswene afwiifwi andiswe akuti tube aluumuno. Lugwalo lwaIsaya 32:17 lwaamba kuti: “Nkabela milimo yabululami iyooba luumuno, acilenge cabululami ciyooba luumuno alusyomo lutamani.” Kuswiilila Jehova amoyo woonse, kupa kuti tulyiibe.​—Is. 48:18, 19.

Alubo, Taateesu uuli kujulu ulatugwasya kwiinda mukutupa muuya uusalala kuti tube aluumuno lwachoonzyo.​—Inc. 9:31.

Naakali kwaambuula atala ‘amichelo ya-Muuya,’ mwaapostolo Pawulu wakabikka luumuno kuti lube lwachitatu. (Gal. 5:22, 23) Mbukunga muuya uusalala uuzwa kuli Leza upa kuti tube aluumuno, tweelede kuchita kweendelana anguwo. Atulange-lange nzila zibili muuya uusalala mbuukonzya kutugwasya kuti tube aluumuno.

 Chakusaanguna, kubala Jwi lyaLeza lyakazulwidwa amuuya uusalala, kutugwasya kuti tube aluumuno. (Int. 1:2, 3, NW) Nituyeeyesesya atala anzitubala, muuya uusalala ulatugwasya kuti tumvwisisisye mbazibona zintu Jehova. Muchikozyano, tulakonzya kubala atala aJehova mbatondeezya luumuno akuti nkamboonzi nachita oobo. Kubelesya nzitubala muJwi lyaLeza kupa kuti tuyungizye kuba aluumuno.​—Tus. 3:1, 2.

Chabili, tweelede kukomba kuli Leza katukumbila muuya uusalala. (Lk. 11:13) Jehova utusyomezya kuti, ‘luumuno lwakwe lwiinda miyeeyo yoonse yabantu luyooyaminina myoyo yesu amiyeeyo yesu muli Kristu Jesu.’ (Flp. 4:6, 7) Kukomba katukumbila muuya uusalala, kupa kuti Leza atupe luumuno lujanwa abantu bali abweenzinyina bulikabotu anguwe.​—Rom. 15:13.

Bamwi bakaabelesya biyeni malayilile aazwa muBbayibbele kuti bachinche maponeno aabo, zyakapa kuti babe aluumuno lwachoonzyo aJehova, abamwi ambabo kubapalama?

Mumbungano yachiKristu, bamwi bakali ‘abukali,’ pesi bakaba amaboneno aalikabotu, luzyalo, moyo mulamfu akukkala muluumuno abamwi. * (Tus. 29:22) Atubone basikupupulula babili mbubakagwasigwa kuti bazunde penzi lyakufwambaana kunyema akuti babe aluumuno abamwi.

David wakali kubelesya majwi atali kabotu. Katanalipeda kuli Jehova, wakali amaboneno aatali kabotu, alubo wakali kwaambuula majwi mabi kuli bamumpuli yakwe. Mukuya kwachiindi, David wakabona kuti wakeelede kuchincha kuti abe aluumuno abamwi. Wakabambulula biyeni? Wakati: “Ndakasaanguna kubelesya malayilile aazwa muBbayibbele alubo eezi zyakapa kuti tulemekane mumpuli yangu.”

Rachel wakali kunyonganisigwa anzila njakakomezegwaayo. Wakati: “Nikuba lino, ndichilwana apenzi lyakufwambaana kunyema, nkaambo ndakakomena abantu bakali kufwambaana kunyema.” Niinzi chakamugwasya  kuti abe aluumuno? Wakati: “Kukomba kuli Jehova nkuko kwakandigwasya.”

David aRachel nzikozyano zibili biyo zitondeezya kuti kubelesya malayilile aazwa muBbayibbele akukumbila muuya uusalala, kulatugwasya kuti tube aluumuno. Nikuba kuti tukkala munyika iizwide zintu zibi, zilakonzeka kuti tube aluumuno abamumpuli abakombima. Alubo, Jehova utusungwaazya kuti ‘tukkale abantu boonse chaluumuno.’ (Rom. 12:18) Eezi zilakonzeka na alubo mbuubuli bubotu mbutukonzya kujana kuti twaba aluumuno?

Mulimu wakukambawuka utugwasya kuti tutambe bantu kuti bagwasigwe aluumuno lwamulumbe waBwaami bwaLeza. (Is. 9:6, 7; Mt. 24:14) Zilabotezya kuti biingi balawutambula mulumbe ooyu. Mulumbe ooyu upa kuti batakataazikani azintu zilikuchitika munyika. Lino bali abulangilizi mubuumi alubo ‘bakayanduula luumuno akulutobela.’​—Int. 34:14.

Nikuba boobo, bamwi balakaka kuswiilila mulumbe wesu. (Joh. 3:19) Muuya uusalala uuzwa kuli Leza utugwasya kuti tukambawuke makani mabotu munzila yaluumuno ayabulemu. Kwiinda mukuchita oobo, tutobela malayilile Jesu ngaakatwaambila alembedwe mulugwalo lwaMatayo 10:11-13 aati: “Nkabela nimunjila mumunzi umwi aumwi, nimuba mukanzi kamwi akamwi, amuyandaule muntu umwi wamumo uuelede, kuti mukale kwakwe mane lumwi mukainke. Alimwi, ciindi ncomunjila mung’anda, amubajuzye bali mumo. Lino bantu bali mumo kuti beelede luumuno lwanu alube alimbabo. Pele kuti tabeelede, luumuno lwanu aluboole kulindinywe.” Kubelesya malayilile aaJesu kuyoopa kuti tube aluumuno abamwi akuti tukonzye kubagwasya kuchiindi chilikunembo.

Kulemeka balupati-pati bamfulumende abantu batukazya kupa kuti tube aluumuno ambabo. Muchikozyano, muli chimwi chisi muAfrica, kusalulana kwakapa kuti balupati-pati batazumini kuti kuyakwe Maanda aBwaami muchisi eecho. Kuti babambulule kutamvwanana ooku munzila yaluumuno, umwi mukwesu wakali mumishinali kuchisi eecho, wakakumbilwa kuti akaambuuzyanie aaMwiiminini waChisi wakali mudolopo lyaLondon kuEngland. Wakali kuyanda kumubuzya atala amulimu ngubachita Bakamboni baJehova muchisi chakwe. Niinzi zyakachitika?

Wakati: “Nindakasika ang’anda iitambwidwa beenzu, ndakajana umwi mwanakazi alubo ndakaziba nkwaakali kuzwa amulaka ngwaakali kwaambuula akaambo kazigogo nzyaakazweete. Nkinkaako, ndakamujuzya mumulaka wakwe. Wakagamba akundibuzya kuti, ‘Niinzi chakweeta ookuno?’ Mpawo ndakamubuzya kuti ndiyanda kubona Mwiiminini waChisi. Wakamufoonena alubo naakasika wakandijuzya amulaka wakwe. Kuzwa waawo, wakaswiilila nindakali kumupandulwida atala amulimu ngubakali kuchita Bakamboni baJehova.”

Mwiiminini waChisi wakaba amaboneno aalikabotu atala amulimu wesu nkaambo mukwesu wakali kwaambuula munzila yabulemu. Mukuya kwachiindi, mfulumende yachisi eecho yakazoozumina kuti Bakamboni bayake Maanda aBwaami. Eezi zyakapa kuti bakwesu babotelwe nibakamvwa mulumbe ooyu! Nisimpe kulemeka bantu kupa kuti tube aaluumuno ambabo.

Bakombi baJehova balikubotelwa muparadayizi yabukombi iili aluumuno. Kuti twazumanana kuba amuchelo wamuuya ooyu, tuyoopa kuti luumuno ndutulaalo lukomene. Alubo chiinda kubota nchakuti, Jehova uyoobotelwa alubo tuyooba aluumuno lutamani munyika mpya njaakatusyomezya Leza.​—2 Pet. 3:13, 14.