1, 2. (a) Ni bera ni mate o Jisu, na cava e veivosakitaka kei ratou nona tisaipeli? (Raica na imatai ni iyaloyalo.) (b) Na cava e bibi kina meda nanuma matua na vuna eda vunau kina? (c) Cava eda na veivosakitaka?

ENA iotioti ni nona bogi o Jisu ni bera ni mate, e veivosaki vakadede kei ratou nona yapositolo qai vakadeitaka ni lomani ratou dina. E vakamacalataka tale ga e dua na vosa vakatautauvata me baleta na vaini, me vaka eda sa dikeva mai ena ulutaga sa oti. E uqeti ratou kina nona tisaipeli o Jisu me ratou “vua tiko ga vakalevu”—me ratou vosota tiko ga ni vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou.​—Joni 15:8.

² E vakamacalataka o Jisu na ka e dodonu me ratou cakava, kei na vuna me caka kina. E vakamacalataka na vuna me ratou vakaitavi kina ena cakacaka vakavunau. Na cava e bibi kina meda veivosakitaka qori? Nida nanuma matua tiko na vuna eda vunau tiko ga kina, ena uqeti keda meda vosota nida “ivakadinadina ina veimatanitu kece.” (Maciu 24:13, 14) Meda dikeva mada e va na vuna vakaivolatabu eda vunau kina. Kena ikuri, eda na dikeva e va na iloloma i Jiova ena vukei keda meda vosota nida vua tiko.

3. (a) Me vaka e tukuni ena Joni 15:8, cava e dua na vuna eda vunau kina? (b) Na cava e vakatayaloyalotaka na vuanivaini ena vosa vakatautauvata i Jisu, na cava e veiganiti kina qori?

³ Na vuna bibi duadua eda vakaitavi kina ena cakacaka vakavunau, oya meda vakalagilagi Jiova, meda vakarokorokotaka tale ga na yacana. (Wilika Joni 15:1, 8.) Nanuma ni o Jisu e vakatauvatani Tamana me ivakatawaniwere se dauteitei, e tea na vuanivaini. O Jisu e vakatauvatani ira nona imuri mera taba ni vaini, sa qai vakatauvatani koya me vaini se tolona. (Joni 15:5) Koya gona, e veiganiti vinaka me vakatayaloyalotaka na vuanivaini na vua ni Matanitu ni Kalou, qori na nodra cakacaka na imuri i Karisito. E kaya o Jisu vei ratou nona yapositolo: “E vakalagilagi o Tamaqu ke dou vua tiko ga vakalevu.” Me vaka ga nona rokovi na dauteitei ni vua vinaka na vuanivaini e tea, eda rokovi Jiova tale ga se vakalagilagi koya nida kacivaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou ena noda vinaka kece.—Maciu 25:20-23.

4. (a) Sala cava e vakarokorokotaki kina na yaca ni Kalou ena noda cakacaka vakavunau? (b) Cava o nanuma me baleta na noda itavi dokai meda vakarokorokotaka na yaca ni Kalou?

⁴ Sala cava e vakarokorokotaki kina na yaca ni Kalou ena noda cakacaka vakavunau? Sega ni rawa nida kuria na kena rokovi se vakatabui na yaca ni Kalou ni sa savasava vakaoti tu. Ia rogoca mada na ka e tukuna na parofita o Aisea: “O Jiova ni lewe vuqa, o koya ga moni okata me yalosavasava.” (Aisea 8:13) Eda vakatabuya tale ga na yaca ni Kalou nida okata me duatani mai na vo tale ni yaca, da qai vukea eso tale mera doka. (Maciu 6:9, vmr.) Kena ivakaraitaki, nida kacivaka na ka dina me baleta na itovo totoka i Jiova kei na nona inaki vei keda na kawatamata, eda sa valataka tiko na yaca i Jiova mai na veivakacalai i Setani kei na nona vakaucaca. (Vkte. 3:1-5) Eda rokova tale ga na yacana ni gu na lomada meda vukei ira ena yalava mera raica ni dodonu me nei Jiova “na lagilagi, na vakarokoroko, kei na kaukaua.” (Vkta. 4:11) E kaya e dua na tacida tagane o Rune, sa 16 na yabaki nona painia voli mai: “Au marau ni kila niu rawa ni tukuna yani na veika me baleta na Dauveibuli. Qori e uqeti au meu vunau tiko ga.”

5. (a) Me vaka e vakamacalataki ena Joni 15:9, 10, cava na vuna eda vunau kina? (b) E vakamacalataka vakacava o Jisu na bibi ni vosota?

⁵ Wilika Joni 15:9, 10. E dua tale na vuna bibi eda vunautaka kina na itukutuku ni Matanitu ni Kalou, oya nida lomani Jiova kei Jisu mai vu ni lomada. (Mari. 12:30; Joni 14:15) E tukuna o Jisu vei ratou nona tisaipeli ni bibi me lomani ratou na Karisito, me ratou saga tale ga me ratou tiko ga ena nona loloma. Na vuna? E veiyabaki, ena vinakati vua na tisaipeli dina i Karisito me vosota. A vakamacalataka o Jisu na bibi ni vosota ena nona cavuta na vosa “tiko ga” ena vica na tikinivolatabu ena Joni 15:4-10.

6. Eda na vakaraitaka vakacava nida via tiko ga ena loloma i Karisito?

⁶ Eda na vakaraitaka vakacava nida via tiko ga ena loloma i Karisito, me vakadonui keda tale ga? Meda muria na nona ivakaro. E vaka ga e tukuna tiko o Jisu, ‘Talairawarawa vei au.’ Ia me nanumi ni kerei keda tiko o Jisu meda muria na ka ga e cakava, ni kuria: “Me vaka ga na noqu muria na ivakaro i Tamaqu qai lomani au tiko ga o koya.” Io, meda muria nona ivakaraitaki.—Joni 13:15.

7. E veisemati vakacava na talairawarawa kei na loloma?

⁷ Me baleta na veisemati ni talairawarawa  kei na loloma, e tukuna taumada o Jisu vei ratou nona yapositolo: “O koya e vakabauta na noqu ivakaro qai muria, e lomani au.” (Joni 14:21) Nida talairawarawa ena ivakaro i Jisu meda vunau, eda sa vakaraitaka tiko nida lomana na Kalou ni vakavotui ena ivakaro i Jisu na ivakarau ni rai i Tamana. (Maciu 17:5; Joni 8:28) Nida cakava qori, rau na lomani keda tiko ga o Jiova kei Jisu.

8, 9. (a) Na cava e dua tale na vuna eda vunau kina? (b) E uqeti keda vakacava meda vunau tiko ga na vosa i Jiova ena Isikeli 3:18, 19 kei na 18:23?

⁸ Qo e dua tale na vuna eda cakacaka kina vakavunau: Meda vakasalataki ira na lewenivanua. Na iVolatabu e vakamacalataki Noa me ‘dauvunau.’ (Wilika 2 Pita 2:5.) Ni bera na Waluvu, a vunautaka o Noa ni sa voleka na veivakarusai. Eda kila vakacava qori? Rogoca mada na ka e cavuta o Jisu: “Ena veisiga ni bera na waluvu, era kana, era gunu, era vakawati na tagane kei na yalewa, me yacova na siga e vodo kina i waqa o Noa, era sega ni bau kauai me yacova ni tekivu na waluvu qai kuitaki ira kece, ena vaka kina na gauna ena tiko kina na Luve ni tamata.” (Maciu 24:38, 39) Era sega ni kauai na lewenivanua, ia e yalodina o Noa me vakasalataki ira ni a lesi kina.

⁹ Nikua, eda vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou me rawa nira vulica ra qai kila na lewenivanua na inaki ni Kalou me baleti keda. Me vakataki Jiova, eda diva tu mera muria mera bula “tiko kina.” (Isik. 18:23) Nida vunau e veivale kei na vunau e matanalevu, eda sa vakasalataki ira tiko e levu me baleta na yaco mai ni Matanitu ni Kalou, kei na kena vakarusai na vuravura tawavakalou qo.—Isik. 3:18, 19; Tani. 2:44; Vkta. 14:6, 7.

10. (a) Me vaka e vakamacalataki ena Maciu 22:39, na cava e dua tale na vuna eda vunau kina? (b) Rau vukea vakacava na ovisa ni valeniveivesu o Paula kei Sailasa?

¹⁰ Qo e dua tale na vuna bibi eda na vunau tiko ga kina: Eda vunau nida lomani ira na kainoda. (Maciu 22:39) Na loloma qori e uqeti keda meda vunau tiko ga, nida kila ni rawa ni veisau na lomana e dua ke veisau na kena ituvaki. Raica mada na ka erau sotava na yapositolo o Paula kei na nona itokani o Sailasa. Rau biu e valeniveivesu ni rau tiko e Filipai. Ena lomaloma ni bogi, e yaco vakasauri na uneune, e yavavala na valeniveivesu qai tadola na kena katuba. E nanuma na ovisa ni valeniveivesu nira sa dro na kaivesu, e mani via vakamatei koya. Ia sa qai kacivaka o Paula: “Kua ni vakamavoataki iko!” E taroga sara na ovisa ni valeniveivesu ena levu ni nona lomaleqa: “Na cava meu cakava meu bula kina?” Rau kaya vua: “Vakabauta na Turaga o Jisu o na bula.”—Caka. 16:25-34.

11, 12. (a) E yaga vakacava ena noda cakacaka vakaitalatala na italanoa ni ovisa ni valeniveivesu? (b) Na cava meda dau tu vakarau ni cakava?

¹¹ E yaga vakacava ena noda cakacaka vakavunau na italanoa ni ovisa ni valeniveivesu? Dikeva qo: Ni oti na uneune, e veisau na lomana na ovisa ni  valeniveivesu qai kere veivuke. Eso tale ga nikua era na sega ni kauaitaka na itukutuku vakaivolatabu, ia ena qai veisau na lomadra nira sa sotava e dua na ituvaki tawanamaki. Kena ivakaraitaki, ena rairai vakasauri nona vakacegui ena cakacaka e dua ena yalava qai sega sara ga ni namaka. So tale era na rairai rarawataka tu nodra veibiu se veisere. Eso era na rairai lomaleqataka na mate e laurai vei ira, se rarawa vakalevu ni takali e dua era dau lomana. Ni yaco na ituvaki qori, na levu ni nodra rarawa, sa rawa nira lai vaqaqa kina se cava na inaki ni noda bula, qori na ka era sega ni dau kauaitaka tu. De dua era na vaqaqa, ‘Na cava meu cakava meu bula kina?’ Nida sotavi ira qori, era na rairai rogoca sara ga ena imatai ni gauna na itukutuku veivakacegui.

¹² Koya gona, nida yalodina ni vunau tiko ga, eda na tu vakarau meda vakacegui ira na lewenivanua ena gauna era rairai vinakata kina. (Aisea 61:1) E kaya e dua na tacida yalewa o Charlotte, sa 38 na yabaki nona veiqaravi vakatabakidua: “Era veilecayaki e levu nikua. Dodonu mera rogoca na itukutuku vinaka.” E kaya e dua tale na tacida yalewa o Ejvor, sa 34 na yabaki nona painia voli: “Levu nikua era sa qai yalolailai ga. Au vinakata sara ga meu vukei ira. Qori na vuna au cakacaka kina vakavunau.” Io, meda cakava tale ga qori ena noda cakacaka vakaitalatala nida lomani ira na kainoda!

13, 14. (a) Na iloloma cava e cavuti ena Joni 15:11? (b) Ena noda vakacava na marau e vakila o Jisu? (c) E yaga vakacava ena cakacaka vakaitalatala na noda dau marau?

¹³ Ena iotioti ni nona bogi e vuravura o Jisu, e cavuta tale ga vei ratou nona yapositolo e vica na iloloma ena uqeti ratou me ratou vosota tiko ga ni ratou vua tiko. Na cava na iloloma qori, ena yaga vakacava vei keda?

¹⁴ Na marau. Vakacava e veivakaocai na ivakaro i Jisu meda vunau? Kena veibasai ga. Ni oti nona vakamacalataka nona vosa vakatautauvata me baleta na vaini, e tukuna o Jisu nida na vakila na marau nida dauvunau ni Matanitu ni Kalou. (Wilika Joni 15:11.) E yalataka nida na marau tale ga me vakataki koya. Ena sala cava? Me vaka ga eda dikeva mai, o Jisu e vakatauvatani koya me vaini, me ratou taba ni vaini na nona tisaipeli. E sema na tabana yadua ina vaini. Qori ga na sala e rawa kina ni vakayagataka na wai na tabana yadua kei na veika bulabula e gole mai na vaini. Nida sema tiko ga vei Karisito ena noda muria voleka na we ni yavana, eda na marau tale ga nida cakava na loma i Tamana. (Joni 4:34; 17:13; 1 Pita 2:21) E kaya e dua na tacida yalewa o Hanne, sa sivia na 40 na yabaki nona painia voli, “Na marau au vakila niu cakacaka vakaitalatala e uqeti au meu qaravi Jiova tiko ga.” Io, na marau va qori e uqeti keda meda vunau tiko ga ena yalava dredre.—Maciu 5:10-12.

15. (a) Na iloloma cava e cavuti ena Joni 14:27? (b) E yaga vakacava na vakacegu meda vua tiko ga kina?

¹⁵ Na vakacegu. (Wilika Joni 14:27.) Ena dua na gauna e liu donuya na iotioti ni nona bogi e vuravura o Jisu, e kaya vei ratou nona yapositolo: “Au solia vei kemudou na noqu vakacegu.” Ena yaga vakacava nona iloloma qori meda vua kina? Nida vosota tiko ga, eda vakila e lomada na vakacegu nida kila ni rau vakadonui keda o Jiova kei Jisu. (Same 149:4; Roma 5:3, 4; Kolo. 3:15) E kaya o Ulf e dua na tacida tagane sa 45 na yabaki nona veiqaravi vakatabakidua, “Au dau oca niu cakacaka vakavunau, ia au lomavakacegu sara ga kina, e vakainaki tale ga noqu  bula.” Eda kalougata dina ni rawa nida vakila na vakacegu!

16. (a) Na iloloma cava e cavuti ena Joni 15:15? (b) Cava me ratou cakava na yapositolo me ratou itokani tiko ga i Jisu?

¹⁶ Na veitokani. Ni vakamacalataka oti o Jisu ni vinakata me ratou ‘marau vakalevu’ na nona yapositolo, e vakamacalataka sara vei ratou na bibi ni loloma vosota. (Joni 15:11-13) Sa qai tukuna tarava: “Au sa kacivi kemudou mo dou noqu itokani.” Dua dina na iloloma talei me ratou itokani i Jisu! Ia na cava me ratou cakava na yapositolo me ratou veitokani tiko ga kei Jisu? Ena vinakati me ratou lako me ratou vua tiko ga. (Wilika Joni 15:14-16.) Rauta ni rua na yabaki e muri, a vakasalataki ratou nona yapositolo o Jisu: “Ni dou lako voli, dou vunau, dou kaya: ‘Sa voleka na Matanitu vakalomalagi.’” (Maciu 10:7) Ena iotioti ni bogi ya, e uqeti ratou me ratou tomana tiko ga na cakacaka ratou sa tekivuna. (Maciu 24:13; Mari. 3:14) Sega ni rawarawa na muri ni ivakaro i Jisu, ia e rawa ni ratou cakava nona yapositolo, ratou qai itokani tiko ga i Jisu. Ratou na rawata vakacava? Ena yaga vakalevu e dua tale na iloloma.

17, 18. (a) Na iloloma cava e cavuti ena Joni 15:16? (b) Ena vukei ratou vakacava na tisaipeli na iloloma qori? (c) Na iloloma cava ena vakaukauataki keda nikua?

¹⁷ Rogoci noda masu. E kaya o Jisu: “[E] rawa . . . ni solia vei kemudou o Tamaqu na ka kece dou kerea vua ena yacaqu.” (Joni 15:16) Sa na uqeti ratou mada ga na yapositolo na veivakadeitaki qori! * E sega ni matata vei ratou ni na muduki nona bula e vuravura nodratou iLiuliu, ia sega ni kena ibalebale qori ni sega ni dua me tokoni ratou. E tu vakarau o Jiova me sauma nodratou masu ni ratou vinakata na veivuke me vakayacori kina na ivakaro me vunautaki na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Io, ena dua ga na gauna lekaleka, ratou vakadinata ni dau rogoca o Jiova nodratou masu.—Caka. 4:29, 31.

¹⁸ E dina tale ga qori nikua. Nida vua tiko ga ena vosota, eda sa mai veitokani kei Jisu. Kena ikuri, e tu vakarau o Jiova me rogoca noda masu ni kere veivuke me rawa nida vosota na ituvaki dredre nida vunautaka tiko na itukutuku vinaka. (Fpai. 4:13) Eda kalougata dina ni rogoci noda masu, da qai veitokani kei Jisu! Na iloloma qori i Jiova ena uqeti keda meda vua tiko ga.—Jeme. 1:17.

19. (a) Na cava eda vakaitavi tiko ga kina ena cakacaka vakavunau? (b) Cava ena vukei keda meda vakacavara na cakacaka ni Kalou?

¹⁹ Me vaka ga e vakamacalataki ena ulutaga qo, na noda vakaitavi tiko ga ena cakacaka vakavunau e vakalagilagi kina na yaca i Jiova, e rokovi tale ga, eda vakaraitaka nida lomani Jiova kei Jisu, meda veivakasalataki, da qai vakaraitaka nida lomani ira na kainoda. Kena ikuri, na iloloma meda rawa ni marau, vakila na vakacegu, noda veitokani kei na kena saumi noda masu, e uqeti keda meda vakacavara na cakacaka ni Kalou. E marau o Jiova ni raica ni vu mai lomada nida “vua tiko ga vakalevu”!