1, 2. (a) Jesu naabulelezi balutiwa bahae litaba mañi pili asika shwa kale? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.) (b) Ki kabakalañi hakuli kwa butokwa kuutwisisa libaka haluswanela kukutaza? (c) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

MANZIBWANA a lizazi lene litatamiwa ki lizazi lanaashwile, Jesu naaambozi ni baapositola bahae ka nako yetelele, mi abataluseza kuli naabalata hahulu. Hape ka yona nako yeo, naabafile swanisezo ya kota ya veine yelunyakisisize mwa taba yefelile. Ka kuitusisa swanisezo yeo, Jesu naasusuelize balutiwa bahae kuli “[bazwelepili] kubeya hahulu miselo,” ili kutalusa kuli nebaswanela kuzwelapili kukutaza taba ya Mubuso.—Joa. 15:8.

² Nihakulicwalo, Jesu naasika bulelela feela balutiwa bahae musebezi one baswanela kueza, kono hape naabataluselize ni libaka hane baswanela kueza musebezi wo. Kaniti, naabafile mabaka hane baswanela kukutaza. Ki kabakalañi haluswanela kunyakisisa mabaka ao? Haiba luutwisisa libaka haluswanela kuzwelapili kukutaza, lukasusuezwa kuitiisa halunze lufa “bupaki kwa macaba kaufela.” (Mat. 24:13, 14) Kacwalo, halunyakisiseñi mabaka amane a mwa Mañolo haluswanela kukutaza. Hasamulaho, lukanyakisisa  limpo zeene zalufile Jehova zeelutusa kuzwelapili kubeya muselo.

3. (a) Ka kuya ka liñolo la Joani 15:8, ki kabakalañi haluswanela kukutaza? (b) Mwa swanisezo ya Jesu, miselo ya veine iyemelañi, mi ki kabakalañi swanisezo yeo haili yeswanela?

³ Libaka la butokwa hahulu haluswanela kueza musebezi wa kukutaza kikuli lubata kukanyisa Jehova ni kukenisa libizo lahae. (Mubale Joani 15:1, 8.) Mulemuhe kuli mwa swanisezo yahae ya kota ya veine, Jesu naabapanyize Jehova Ndatahe ku mulimi yacezi simu ya likota za veine. Jesu naabulezi kuli yena kasibili ki kota ya veine, ni kuli balateleli bahae ki mitai. (Joa. 15:5) Kacwalo, miselo ya veine iswaniseza muselo wa Mubuso obabeya balateleli ba Kreste. Jesu naabulelezi baapositola bahae kuli: “Ndate ukanyiswa ka taba ye, kuli muzwelepili kubeya hahulu miselo.” Sina likota za veine zebeya miselo ya veine yeminde halitahisa kuli mulimi alumbiwe, ni luna lukanyisa ni kulumbekehisa Jehova halushaela taba ya Mubuso ka molukonela kaufela.—Mat. 25:20-23.

4. (a) Lukona kukenisa cwañi libizo la Mulimu? (b) Muikutwa cwañi kabakala tohonolo yemunani yona ya kukenisa libizo la Mulimu?

⁴ Musebezi waluna wa kukutaza ukenisa cwañi libizo la Mulimu? Halukoni kuekeza kwa bukeni bwa libizo la Mulimu. Kakuli likenile kale ka kutala. Kono mulemuhe manzwi anaabulezi mupolofita Isaya, aali: “Jehova wa limpi—ki yena yemuswanela kuunga kuli ukenile.” (Isa. 8:13) Nzila yeñwi yelukenisa ka yona libizo la Mulimu ki ka kuliinga kuli ki lona la butokwa hahulu kwa mabizo kaufela, ni kutusa babañwi kuliinga kuba lelikenile. (Mat. 6:9, litaluso ze kwatasi.) Ka mutala, haluluta babañwi za tulemeno twa Jehova totunde ni mulelo wahae osacinci, oama zakaezeza batu kwapili, luyemela libizo la Mulimu ni kubonisa kuli Satani ki lihata. (Gen. 3:1-5) Hape, lukenisa libizo la Mulimu haluikataza kutusa batu babafumaneha mwa kalulo yaluna ya simu kulemuha kuli ki Jehova feela yaswanela “kufiwa kanya ni likute ni maata.” (Sin. 4:11) Bo Rune base babile mapaina ka lilimo ze 16 babulela kuli: “Niikutwa kuba ni tohonolo yetuna ya kuba paki wa Mubupi wa pupo kaufela. Taba yeo inisusueza kuli nizwelepili kukutaza.”

5. (a) Ka kuya ka liñolo la Joani 15:9, 10, ki kabakalañi haluswanela kukutaza? (b) Jesu naabonisize cwañi kuli lutokwa kuba ni buitiiso?

⁵ Mubale Joani 15:9, 10. Libaka leliñwi la butokwa haluswanela kukutaza lushango lwa Mubuso kikuli lulata Jehova ni Jesu. (Mare. 12:30; Joa. 14:15) Jesu naasika bulelela feela balutiwa bahae kuli bamulate, kono naabataluselize kuli ‘bazwelepili mwa lilato lahae.’ Kabakalañi? Kakuli, kuli mutu azwelepili kuba mulutiwa wa niti wa Kreste, utokwa kuitiisa. Jesu naabonisize kuli lutokwa kuba ni buitiiso ka kukuta-kutela kubulela manzwi aswalisana ni linzwi la ‘kuzwelapili’ mwa taba yekuswani yeñozwi kwa Joani 15:4-10.

6. Lukona kubonisa cwañi kuli lubata kuzwelapili mwa lilato la Kreste?

⁶ Lukona kubonisa cwañi kuli lubata kuzwelapili mwa lilato la Kreste ni kumutabisa? Ka kumamela milao ya Jesu. Kuswana feela inge kuli Jesu ulubulelela kuli: ‘Mumamele milao yaka.’ Mane Jesu ulukupa feela kuli lueze mwanaaezelize yena, kakuli naaekelize kubulela kuli: “Sina na hanimamezi milao ya Ndate ni kuzwelapili mwa lilato lahae.” Jesu naalutomezi mutala oluswanela kulikanyisa.—Joa. 13:15.

7. Kuutwa ni kubonisa lilato kuswalisana cwañi?

⁷ Jesu naabonisize kuli lukona kubonisa kuli lwamulata haiba lumuutwa, hanaabulelezi  baapositola bahae kuli: “Mutu kaufela yanani milao yaka mi aimamela ki yena yanilata.” (Joa. 14:21) Hape, halumamela taelo ya Jesu ya kukutaza, lubonisa kuli lwalata Mulimu, bakeñisa kuli milao yalufa Jesu ibonisa mwaangela lika Ndatahe. (Mat. 17:5; Joa. 8:28) Haiba lulata Jehova ni Jesu, ni bona bakazwelapili kululata.

8, 9. (a) Ki lifi libaka leliñwi haluswanela kukutaza? (b) Manzwi a Jehova aafumaneha kwa Ezekiele 3:18, 19 ni kwa Ezekiele 18:23 alususueza cwañi kuzwelapili kukutaza?

⁸ Kunani libaka leliñwi haluswanela kuzwelapili kukutaza. Luswanela kukutaza kuli lulemuse batu. Bibele ibonisa kuli Nuwe neli “mukutazi.” (Mubale 2 Pitrosi 2:5.) Pili Muunda usika taha kale, naakutalize lushango lwa kulemusa batu za sinyeho yeneka taha. Luziba cwañi cwalo? Mulemuhe manzwi a, anaabulezi Jesu, aali: “Kakuli sina mone kuinezi mwa mazazi ale Muunda usika taha kale, batu nebaca, nebanwa, baana nebanyala, basali nebanyaliswa, kufitela lizazi lakena Nuwe mwa aleka, mi nebasika lemuha sesiñwi kufitela Muunda utaha ni kubakukisa kaufelaa bona, ni nako ya kubateñi kwa Mwanaa mutu ikaba cwalo.” (Mat. 24:38, 39) Nihaike kuli batu nebasa isi pilu kwa lushango lwanaakutaza, Nuwe naabonisize busepahali ka kulemusa batu kulikana ni mwanaataluselizwe.

⁹ Kacenu, lukutaza lushango lwa Mubuso ilikuli lutuse batu kuziba zaka baezeza Mulimu. Sina Jehova, lulakaza hahulu kuli batu bautwe lushango lolukutaza ilikuli ‘bazwelepili kupila.’ (Ezek. 18:23) Mi halunze lukutaza fa ndu ni ndu ni mwa libaka za nyangela, lulemusa batu babañata ka mokukonahalela kaufela kuli Mubuso wa Mulimu ukato sinya lifasi la batu babamaswe le.—Ezek. 3:18, 19; Dan. 2:44; Sin. 14:6, 7.

10. (a) Ka kuya ka liñolo la Mateu 22:39, ki kabakalañi haluswanela kukutaza? (b) Mutaluse mo Paulusi ni Silasi nebatuselize mulibeleli wa tolongo mwa Filipi.

¹⁰ Ki le libaka leliñwi la butokwa haluswanela kuzwelapili kukutaza: Halukutaza, lubonisa kuli lulata babañwi. (Mat. 22:39) Lilato laluna ku babañwi lilususueza kuzwelapili kueza musebezi wo, ka kuziba kuli batu bakona kutabela kuluteeleza habaipumana mwa miinelo yetaata. Munahane zeneezahezi ku Paulusi ni Silasi. Hane bali mwa muleneñi wa Filipi, balwanisi neba bakenyize mwa tolongo. Kono fahalaa busihu, kwaezahala zikinyeho yenenyanganyisize mitomo ya tolongo ni kukwalula minyako ya tolongo yeo. Mulibeleli wa tolongo aikalelwa kuli mapantiti batobile, mi abata kuipulaya. Kono Paulusi ahuwa, ali: “Usike waikolofaza!” Mulibeleli wa tolongo yo yanaaziyelehile abuza, ali: “Nilukela kuezañi kuli nipiliswe?” Bamubulelela kuli: “Ulumele ku Mulena Jesu, mi ukapiliswa.”—Lik. 16:25-34.

11, 12. (a) Taba ya mulibeleli wa tolongo ilulutañi ka za musebezi wa kukutaza? (b) Ki kabakalañi haluswanela kuzwelapili kukutaza ka busepahali?

¹¹ Taba ya mulibeleli wa tolongo ilulutañi ka za musebezi wa kukutaza? Mulemuhe taba ye: Mulibeleli wa tolongo naacincize mubonelo wahae ni kukupa tuso hamulaho wa  zikinyeho. Ka mukwa oswana, batu babañwi kacenu bane basika bonisa kutabela lushango lwa mwa Bibele, bakona kucinca mubonelo wabona hasamulaho hakuezahala nto yeñwi ya ka sipundumukela mwa bupilo bwabona. Ka mutala, batu babañwi babafumaneha mwa sibaka selukutaleza ku sona mwendi bazwisizwe fa misebezi ka kusalibelela mi baziyelehile. Babañwi mwendi balembwalile kabakala kuli manyalo abona afelile. Mi mwendi babañwi balembwalile kabakala kuziba kuli bakula butuku bobutuna, mi babañwi mwendi balobehile lipilu kabakala kushwelwa ki mutu yebalata. Lika zecwalo haliezahalanga, batu babaziyelehile bao bakona kukala kubuza lipuzo ka za mulelo wa bupilo, ili lipuzo zene basaisangi pilu kwamulaho. Mane mwendi bakona kubuza kuli: ‘Nilukela kuezañi kuli nipiliswe?’ Halukopana ni bona, mwendi bakona kutabela kuteeleza lwapili kwa lushango lwaluna lolukona kubatusa kuba ni sepo.

¹² Kacwalo, haluzwelapili kukutaza ka busepahali, lukaba teñi ka nako yebaka tabela kuteeleza, mi luka baomba-omba. (Isa. 61:1) Kaizeli Charlotte yasaabile mwa sebelezo ya nako kaufela ka lilimo ze 38, uli: “Batu kacenu ba mwa lififi. Batokwa kuutwa taba yende.” Kaizeli Ejvor yasaabile paina ka lilimo ze 34, uli: “Batu babañata kacenu bazwafile hahulu kufita nako ifi kamba ifi kwamulaho. Nibata kubatusa luli. Ki lona libaka hanikutazanga.” Kaniti luli, kulata babañwi kuswanela kulususueza kuzwelapili kukutaza!

13, 14. (a) Ki mpo mañi yebulezwi kwa Joani 15:11 yeelutusa kuzwelapili kukutaza? (b) Lukona kuba cwañi ni tabo yeswana ni yanani yona Jesu? (c) Kuba ni tabo kulutusa cwañi mwa bukombwa?

¹³ Manzibwana a lizazi lene litatamiwa ki lizazi lanaashwile, Jesu hape naabulezi za limpo lisikai zeneka tusa baapositola bahae kuzwelapili kubeya muselo. Ki limpo mañi zona zeo, mi likona kulutusa cwañi?

¹⁴ Tabo. Kana kumamela taelo ya Jesu ya kukutaza kutaata? Batili. Jesu hasaafile swanisezo ya kota ya veine, naabonisize kuli haiba lukutaza Mubuso, lukaba ni tabo. (Mubale Joani 15:11.) Mane naabonisize kuli lukaba ni tabo yeswana ni yanani yona. Ka mukwa ufi? Sina mose kutaluselizwe, Jesu naabulezi kuli yena ki kota ya veine ni kuli balutiwa bahae ki mitai. Mitai itiyelanga kwa kota. Kuli mitai iamuhele mezi ni lico zetokwahala, inani kuzwelapili kukumalela kwa kota. Ka nzila yeswana, kuli lube ni tabo yeswana ni yanani yona Kreste kabakala kueza tato ya Ndatahe, luswanela kuzwelapili kuswalisana ni Kreste ka kuhata ka busepahali mwanaahatile. (Joa. 4:34; 17:13; 1 Pit. 2:21) Kaizeli Hanne yabile paina ka lilimo zefitelela 40, utalusa kuli: “Tabo yenibanga ni yona hamulaho wa kukutaza inisusueza kuzwelapili kusebeleza Jehova.” Kaniti luli, kuba ni tabo yetuna kuka lutusa kuzwelapili kukutaza, mane niha lusebeleza mwa libaka mo batu babañata basatabeli kuteeleza kwa taba yende.—Mat. 5:10-12.

15. (a) Ki mpo mañi yelufilwe yetalusizwe kwa Joani 14:27? (b) Kozo ilutusa cwañi kuli luzwelepili kubeya muselo?

¹⁵ Kozo. (Mubale Joani 14:27.) Ka nako ya manzibwana pili asika bulaiwa kale, Jesu naabulelezi baapositola bahae kuli: “Nimifa kozo yaka.” Kozo yalufa ilutusa cwañi kubeya muselo? Halunze luitiisa, luba ni kozo ya mwa munahano kabakala kuziba kuli lutabisa Jehova ni Jesu. (Samu 149:4; Maro. 5:3, 4; Makolo. 3:15) Muzwale yabizwa Ulf, yasaabile mwa sebelezo ya nako kaufela ka lilimo ze 45, ubulela kuli: “Niikutwanga kukatala hamulaho wa kukutaza, kono kueza cwalo kunitahisezanga tabo, mi niikutwanga kuli nieza musebezi  omunde hahulu.” Luitumela hahulu kuli lufilwe kozo ya mwa munahano!

16. (a) Ki mpo mañi yebulezwi kwa liñolo la Joani 15:15? (b) Baapositola nebatokwa kuezañi kuli bazwelepili kuba balikani ba Jesu?

¹⁶ Silikani saluna ni Jesu. Jesu hasaabulezi kuli naabata kuli tabo yene banani yona baapositola “ikwanelele,” naabataluselize butokwa bwa kubonisa lilato la buitomboli. (Joa. 15:11-13) Hasamulaho, naabulezi kuli: “Nimibizize balikani.” Kuba balikani ba Jesu ki mpo yetuna luli! Ki sika mañi sene baswanela kueza baapositola kuli bazwelepili kuba balikani ba Jesu? Nebaswanela ‘kuzwelapili kubeya miselo.’ (Mubale Joani 15:14-16.) Ibato ba lilimo zepeli pili Jesu asika bulela kale manzwi ao, naalaezi baapositola bahae kuli: “Hamunze muya, mukutaze, muli: ‘Mubuso wa mahalimu usutelezi.’” (Mat. 10:7) Kacwalo, ka nako ya manzibwana pili asika bulaiwa kale, naabasusuelize kuli batiiseze mwa musebezi one bakalisize kueza. (Mat. 24:13; Mare. 3:14) Kueza zanaa balaezi Jesu nekusike kwaba nto yebunolo, kono hane bakaitiisa, nebaka kondisa ni kuba balikani bahae. Ki nto mañi yeneka batusa kuitiisa? Nebaka tusiwa ki mpo yeñwi yene bakafiwa.

17, 18. (a) Ki mpo mañi yebulezwi kwa liñolo la Joani 15:16? (b) Mpo yeo neika tusa cwañi balutiwa ba Jesu? (c) Ki limpo mañi zeelutusa kacenu?

¹⁷ Kualabiwa kwa litapelo zaluna. Jesu naabulezi kuli: “Semuka kupa kaufela ku Ndate ka libizo laka, uka mifa sona.” (Joa. 15:16) Kaniti, manzwi ao aswanela kuba anaasusuelize hahulu baapositola! * Baapositola nebasika utwisisa kuli Mulenaa bona naatuha abulaiwa, kono fo hakutalusi kuli hakuna yanaaka batusa. Jehova naakaalaba litapelo zabona za kukupa tuso yene batokwa kuli baeze musebezi wa kushaela Mubuso one balaezwi kueza. Mi luli Jesu hasaabulezi manzwi ao, baapositola nebaiponezi mwanaaalabezi Jehova litapelo zabona za kukupa tuso.—Lik. 4:29, 31.

¹⁸ Ki nto yeswana ni kacenu. Haiba luzwelapili kubeya muselo ka buitiiso, lukaba balikani ba Jesu. Kuzwa fo, lukaba ni buikolwiso bwa kuli Jehova ukaalaba litapelo zaluna za kukupa tuso ilikuli lutiyele butata bolukopana ni bona halunze lukutaza taba yende ya Mubuso. (Mafil. 4:13) Luitumela hahulu kuli litapelo zaluna zaalabiwanga, mi lu balikani ba Jesu! Limpo zalufile Jehova zeo lilutusa kuli luzwelepili kubeya muselo.—Jak. 1:17.

19. (a) Ki kabakalañi haluswanela kuzwelapili kueza musebezi wa kukutaza? (b) Ki lika mañi zeelutusa kueza musebezi walufile Mulimu?

¹⁹ Sina molunyakisiselize mwa taba ye, luswanela kukutaza kuli lukanyise Jehova ni kukenisa libizo lahae, kuli lubonise kuli lwalata Jehova ni Jesu, kuli lulemuse batu, ni kuli lubonise kuli lwalata babañwi. Hape, limpo zelufilwe zecwale ka tabo, kozo, tohonolo ya kuba balikani ba Jesu, ni tohonolo ya kualabiwa kwa litapelo zaluna, lilutusa kupeta musebezi walufile Mulimu. Jehova ukaba ni tabo yetuna haiba luikataza ka pilu yaluna kaufela ‘kuzwelapili kubeya hahulu miselo’!