Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Yukai Mulwanyi Wenu

Yukai Mulwanyi Wenu

“Kechi twaluba milanguluko yatama [ya kwa Satana] ne.”—2 KO. 2:11, tubyambo twa munshi.

NYIMBO: 150, 32

1. Ñanyi kintu Yehoba kyo asolwele mu bujimi bwa Edena?

ADAMA wayukile’mba mulolo kechi wakonsha kwamba ne. Byo aumvwine’mba mulolo waji kwisamba ne Evwa, wafwainwa walangulukile’mba wajinga malaika. (Nte. 3:1-6) Adama ne Evwa kechi bamuyukile uno malaika ne. Nangwa byonkabyo, Adama walengulwile byamubuujile Shanji wa mwiulu ne kukwatankana na uno malaika mu kusatukila Lesa. (1 Timo. 2:14) Ponkapotu, Yehoba watendekele kusolola uno mulwanyi walengejile Adama ne Evwa kusatuka, kabiji walayile kuba’mba ukonauna uno mulwanyi. Bino Yehoba wapaine lujimuno amba, uno malaika waambijile mu mulolo ukekala na bulume bwa kumanyika bonse batemwa Lesa.—Nte. 3:15.

2, 3. Mambo ka Binembelo o byasolwelekotu bicheche pe Satana, Mesiasa saka akyangye kwiya?

2 Yehoba mwine wayuka kyo abujila kwitubuula jizhina ja uno malaika wamusatukijile. * Kabiji papichile myaka 2,500 kufuma kimye kya bunsatuki kufika kimye Lesa kyo asolwele malaika wamusatukijile. (Yoba 1:6) Uno malaika bamutelatu amba Satana, kulumbulula’mba “Wa milengulwila.” Kabiji mu Binembelo bya Kihebelu mujitu mabuku asatu mo bamutongola uno mulwanyi wa Lesa amba Satana, ne ano ke 1 Byambo bya Moba, Yoba ne Zekaliya. Mambo ka Binembelo o byabujile kusolola bishinka byavula pa uno mulwanyi wetu Mesiasa saka akyangye kwiya?

3 Kyamweka Yehoba kechi wakebelenga kutumbijika Satana kupichila mu kumutongola bimye byavula mu Binembelo bya Kihebelu ne kwamba pa mingilo yanji ne. Ene mambo Binembelo bya Kihebelu o byanembejilwe ke kusolola Mesiasa kuba’mba ye ukabwezha bantu kwi Lesa. (Luka 24:44; Nga. 3:24) Mesiasa byo afikile, Yehoba wamwingijishe pamo ne baana banji ba bwanga kusolola byavula pe Satana ne bamalaika banji. * Kino kyayilamo mambo Yehoba ukengijisha Yesu ne bashingwa bo akalamanga nabo kuchakakanya Satana ne bonse bamulondela.—Loma 16:20; Lum. 17:14; 20:10.

4. Mambo ka o twafwainwa kubujila kwakamwa na mambo a Diabola?

4 Mutumwa Petelo walumbulula Satana Diabola amba “bokwe ubuluma,” kabiji Yoano wamutela’mba “muloolo” kabiji amba “nsuñunyi.” (1 Pe. 5:8; Lum. 12:9) Bino kechi twafwainwa kwakamwa na mambo a Diabola ne, mambo nangwa uji bingi na bulume, twakonsha kumushinda. (Tangai Yakoba 4:7.) Betukwasha kwi Yehoba, Yesu ne malaika ba kishinka. Na bukwasho bwabo, twakonsha kushinda mulwanyi wetu. Pano bino twafwainwa kuyuka mikumbu ya mepuzho asatu anema: Twayuka byepi amba Satana uji bingi na bulume? Satana ujimbaika byepi bantu? Kabiji ñanyi bintu Satana byo akankalwa kuba? Twayai tukumbule ano mepuzho ne kumona byo twakonsha kufunjilako.

TWAYUKA BYEPI AMBA SATANA UJI BINGI NA BULUME?

5, 6. Mambo ka o twaambila’mba kafwako kafulumende wakonsha kupwisha makatazho a bantu ne?

5 Bamalaika bavula bingi basatukile ne kwikala ku lubaji lwa kwa Satana. Muyulo saka akyangye kwiya, Satana waongwele bamalaika bamo ne kwibalengela kuba bulalelale na banabakazhi pano pa ntanda. Kino kishinka kyasololwa mu Baibolo mu kimwesho kya nsuñunyi wakokele lubaji lumo lwa mbaji isatu ya tubangabanga twa mwiulu. (Nte. 6:1-4; Yuda 6; Lum. 12:3, 4) Bano bamalaika befumishe abo bene mu kisemi kya Lesa ne kwikala ku lubaji lwa kwa Satana, kabiji watendekele kwibatangijila. Twafwainwa kuyuka kuba’mba bano bamalaika basatukile bakwatankana pamo. Satana walenga bufumu bwanji bwa kwikyombesha na Bufumu bwa Lesa, kabiji aye mwine ye mfumu. Mu buno bufumu muji bandemona, Satana ye ntangi wabo kabiji wibabanya mingilo nobe kafulumende ne kwibapa bulume bwa kulama ino ntanda.—Efi. 6:12.

6 Satana utangijila makafulumende a bantu pano pa ntanda kwingijisha bufumu bwanji bwa bandemona. Kino kishinka kyayukanyikilwe kimye Satana kyo amwesheshe Yesu “bufumu bonse bwa pano pa ntanda” ne kumwambila’mba: “Nsakukupa luusa lwa pa buno bufumu bonse ne lukumo lwabo mambo bampalo kabiji ku yense ye nasaka kupa, namupabo.” (Luka 4:5, 6) Nangwa kya kuba Satana ye ubena kulama ino ntanda, makafulumende avula ebikako kubila bangikazhi bintu byawama. Kabiji bantangi bamo ba mu kafulumende bekala na muchima wa kukeba kukwasha bantu. Pano bino, kafwako ntangi nangwa kafulumende wa bantu wakonsha kupwisha makatazho onse pano pa ntanda ne.—Sala. 146:3, 4; Lum. 12:12.

7. Kununga pa kwingijisha makafulumende, Satana wingijisha byepi bupopweshi bwa bubela, makito ne bya busulu? (Monai kipikichala kitanshi.)

7 Kununga pa kwingijisha makafulumende, Satana ne bandemona banji bengijisha bupopweshi bwa bubela ne bipamo bya busulu pa kujimbaika “bantu ba pano pa ntanda ponse.” (Lum. 12:9) Satana wingijisha bupopweshi bwa bubela kufunjisha bya bubela pe Yehoba. Kabiji Satana wakebesha bingi kulengela bantu bavula kulubako ku jizhina ja Lesa. (Yele. 23:26, 27) Na mambo a kino, bantu bamo balanguluka’mba babena kupopwela Lesa, kwa kubula kuyuka’mba babena kupopwela bandemona. (1 Ko. 10:20; 2 Ko. 11:13-15) Kunungapo, Satana ujimbaika bantu na makito ne bya busulu. Bantu bavula mu ino ntanda bebafunjisha’mba pa kuba’mba bekale na lusekelo, bafwainwa kwikala na mali ne bintu byavula. (Maana 18:11) Aba betabila buno bubela batatu muchima pa kwingijila “Nsabo” kechi kwingijila Lesa ne. (Mat. 6:24) Kabiji mu kuya kwa kimye, na mambo a kutemwa bya bunonshi, butemwe bonse bo batemenwe Lesa bupwa.—Mat. 13:22; 1 Yoa. 2:15, 16.

8, 9. (a) Ñanyi bishinka bibiji byo tufunjilako ku jishimikila ja kwa Adama ne Evwa, ne ja bamalaika basatukile? (b) Mambo ka o kyawamina kuyuka kuba’mba Satana ye ubena kulama ntanda?

8 Byaubile Adama ne Evwa ne bamalaika basatukijile Lesa bitufunjisha bishinka bibiji. Kitanshi, kujitu mbaji ibiji yo twafwainwa kusalapo. Kwikala ku lubaji lwa Yehoba ne kumwingijila mu bukishinka, nangwa kwikala ku lubaji lwa kwa Satana. (Mat. 7:13) Kya bubiji, kafwako byawama bifumamo mu kwikala ku lubaji lwa kwa Satana ne. Adama ne Evwa byo basatukile, baikele na luusa lwa kwifuukwila abo bene byawama ne byatama, kabiji bandemona nabo baikele na bulume bwa kutangijila makafulumende a bantu. (Nte. 3:22) Pano bino, abino byonse ke bya pa kakimye kachechetu, mambo kwikala ku lubaji lwa Satana mufuma byatama kimye kyonse.—Yoba 21:7-17; Nga. 6:7, 8.

9 Mambo ka o kyawamina kuyuka kuba’mba Satana ye ubena kulama ntanda? Kitukwasha kuyuka biji makafulumende a bantu kabiji kitutundaika kusapwila mambo awama. Twayuka kuba’mba Yehoba ukeba’mba tunemekenga makafulumende. (1 Pe. 2:17) Kabiji witukambizha kukookela mizhilo ya makafulumende a bantu ibula kulwañana na mizhilo yanji. (Loma 13:1-4) Bino twayuka kuba’mba kechi twafwainwa kwivwanga mu bya bumulwila ntanda ne. Kechi twafwainwa kutemwapo kipanyi kimo kya bumulwila ntanda nangwa ntangi wa kipanyi ne kushikwa mukwabo ne. (Yoa. 17:15, 16; 18:36) Kuyuka’mba Satana ukeba kulengela bantu kuvulama jizhina ja Yehoba ne kuleta mwenga pe aye, kwitulengela kufunjisha bantu bukine pe Lesa. Tuji bingi na lusekelo kutelwa pa jizhina janji ne kwijingijisha, mambo twayuka’mba kutemwa Lesa kyo kintu kyakilamo kunema kukila kutemwa mali nangwa bintutu bikwabo.—Isa. 43:10; 1 Timo. 6:6-10.

SATANA UJIMBAIKA BYEPI BANTU?

10-12. (a) Satana waingijishe ñanyi kakose pa kujimbaika bamalaika bakwabo? (b) Tufunjilako ka ku bamalaika bafwile mu kakose ka kwa Satana?

10 Satana wingijisha mashinda apusana pusana pa kujimbaika bantu. Pa kuba’mba alengele bantu kuba bintu byo akeba, bimye bimo wingijisha bujimuku, kabiji pa bimye bikwabo wibomvwisha moyo.

11 Akilangulukai pa kitewa kyaingijishe Satana kujimbaikilamo bamalaika bavula. Kyamweka wibasopanga pa kimye kyabaya ne kulangulukapo pa byubilo byabo pa kuba’mba ayuke jishinda ja kwibesekelamo kuba’mba baye ku lubaji lwanji. Bamalaika bamo byo bafwilemo mu kitewa kyanji baishile pa ntanda na kuba bulalelale na baana ba bantu ba bakazhi, kabiji basemene baana ba balume babiyangala bamanyikilenga bantu pa kyokya kimye. (Nte. 6:1-4) Kampe Satana wajimbaikile bano bamalaika babujile bukishinka kuba’mba bakeyowanga kulaala na banabakazhi ne kuba’mba bakekala na luusa lukatampe pa bantu. Wakebelenga kulubankanya ndonda ya kisemi mwafwainwe kwishila “mwana wa mwanamukazhi.” (Nte. 3:15) Pano bino, Yehoba wavulañenye ino milanguluko yonse kupichila mu kuleta Muyulo, kabiji kino kyalengejile Satana ne bamalaika basatukile kukankalwa kuba byo bakebelenga.

Satana wingijisha bulalelale, bwitote, ne bingelekezha kujimbaika bantu (Monai mafuka 12, 13)

12 Tufunjilako ka ku kino kyamwekele? Bulalelale nangwa muchima wa kwitota ko kakose Satana ko engijisha bingi bulongo. Pa myaka yavula bingi, bamalaika Satana bo aongwele baikalanga mwiulu monka muji Lesa. Bino nangwa kya kuba bajinga pepi ne Lesa, bavula baswishishe bya kusakasaka byatama kujimba mizhazhi mu michima yabo. Ne atweba kampe twaingijila Lesa pa myaka yavula bingi mu lubaji lwa pano pa ntanda lwa jibumba janji. Nangwatu kya kuba tuji mu jino jibumba muji bantu baji na byubilo byawama, bya kusakasaka byatama byakonsha kujimba mizhazhi mu michima yetu. (1 Ko. 10:12) Onkao mambo, kyanema bingi kupimapima muchima wetu, kukana milanguluko yatama, ne kushinda bwitote.—Nga. 5:26; tangai Kolose 3:5.

13. Ñanyi kakose kakwabo Satana ko engijisha, kabiji twakonsha kwikachinuzhuka byepi?

13 Kakose kakwabo Satana ko engijisha ke bingelekezha. Lelo jino, Satana utundaika bantu kutemwa bandemona kupichila mu bupopweshi bwa bubela ne bya kisangajimbwe. Mafilimu, makayo a pa kompyuta, ne bya kisangajimbwetu bikwabo bilengela bantu kutemwa bingelekezha. Twakonsha kuchinuzhuka byepi kufwa mu kino kitewa? Kechi twafwainwa kuketekela’mba jibumba ja Lesa jiketunembela mutanchi wa bya kisangajimbwe byawama ne byatama ne. Atweba bene pa muntu pa muntu twafwainwa kufunjisha jiwi jetu ja mu muchima pa kuba’mba tufuukulenga bintu monka mwayila mizhilo ya Lesa. (Hebe. 5:14) Nangwa byonkabyo, tukafuukulanga bulongo inge ketulondele lujimuno lwa mutumwa Paulo lwa kuba’mba butemwe bwetu bo twatemwa Lesa “bwikale bwabula bujimbijimbi.” (Loma 12:9) Twakonsha kwiipuzha atwe bene amba, ‘Nanchi bya kisangajimbwe byo nsala bindengela kwikala mujimbijimbi nyi? Inge bantu bo mfunjisha Baibolo nangwa boba bo mbwelako na kwisamba nabo bamona bya kisangajimbwe byo nsala, nanchi bakamona’mba nguba bintu byonka byo nsapwila nyi?’ Umvwe ketwingijishe bintu byo tufunjisha kimye kyonse, kechi tukafwa mu tukose twa kwa Satana ne.—1 Yoa. 3:18.

Satana witulengesha moyo kupichila mu kutundaika makafulumende kukanya mwingilo wetu, bakwetu ku sukulu kwitwendeleka, ne ba mu kisemi babula Bakamonyi kwitukanya kwingijila Yehoba (Monai jifuka 14)

14. Satana wakonsha kwitumvwisha byepi moyo, bino twakonsha kuchinchika byepi?

14 Jishinda jikwabo Satana jo etwesekelamo ke kwitumvwisha moyo kuba’mba tuleke kwikala ba kishinka kwi Yehoba. Wakonsha kutundaika makafulumende kukanya mwingilo wetu wa kusapwila. Nangwa wakonsha kutundaika bakwetu mo twingijila nkito nangwa bo tufunda nabo sukulu kwitwambila byambo byatama na mambo a kuba’mba tulondela mafunde a mu Baibolo. (1 Pe. 4:4) Kabiji wakonsha kulengela ba mu kisemi kutendeka kwitukanya kuya na kupwila. (Mat. 10:36) Twakonsha kuchinchika byepi? Kitanshi, twafwainwa kuketekela kuba’mba bintu bya uno mutundu biketumwekela, mambo tubena kulwa ne Satana. (Lum. 2:10; 12:17) Kabiji twafwainwa kulanguluka pa kishinka kine kikatampe kilengela bino bintu kumweka. Satana wamba’mba twingijilatu Yehoba inge bintu biji bulongo, ne kuba’mba inge twapita mu makatazho tukamuvundamina Lesa. (Yoba 1:9-11; 2:4, 5) Kyapelako, twafwainwa kuketekela’mba Yehoba uketupa bulume bwa kuchinchika ano makatazho. Vulukainga’mba Lesa kechi uketulekelela ne.—Hebe. 13:5.

ÑANYI BINTU SATANA BYO AKANKALWA KUBA?

15. Nanchi Satana wakonsha kwitukanjikizha kuba byo tubena kubula kukeba nyi? Lumbululai.

15 Satana kechi wakonsha kukanjikizha bantu kuba bintu byo babula kukeba kuba ne. (Yako. 1:14) Bantu bavula boba bintu bikeba Satana na mambo a bulubi. Bino inge bafunda bukine, bene besajilapo ye bafwainwa kwingijila. (Byu. 3:17; 17:30) Umvwe twafuukulapo na muchima wetu yense kuba kyaswa muchima wa Lesa, Satana kechi wakonsha konauna bukishinka bwetu ne.—Yoba 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ñanyi bintu bikwabo bikankalwa kuba Satana ne bandemona? (b) Mambo ka o twafwainwa kubula kuchina kulomba kwi Yehoba na jiwi ja peulu?

16 Kuji ne bintu bikwabo bikankalwa kuba Satana ne bandemona. Binembelo kechi byaambapo’mba bakonsha kuyuka bibena kulanguluka muntu nangwa biji mu muchima wanji ne. Yehoba ne Yesu bo bonkatu baji na bulume bwa kuba byobyo. (1 Sam. 16:7; Mako 2:8) Pano nga pa kulomba na jiwi ja peulu kiji byepi? Nanchi twafwainwa kuchina’mba Diabola nangwa bandemona bakonsha kumvwa milombelo yetu ne kwiilengela kubula kufika kwi Lesa nyi? Mukumbu ke wa kuba’mba ine. Mambo ka? Kechi tuchina kwingila mingilo yawama ya Yehoba na mambo a kuba’mba Diabola wakonsha kwitumona ne. Kabiji kechi twafwainwa kuchina kulomba na jiwi ja peulu na mambo a kuba’mba Diabola wakonsha kumvwa byo tubena kulomba ne. Mu Baibolo muji mashimikila a bakalume ba Lesa balombelenga na jiwi ja peulu, kabiji Binembelo kechi byaambapo’mba bano bantu bachiinenga’mba Diabola usakumvwa milombelo yabo ne. (1 Mfu. 8:22, 23; Yoa. 11:41, 42; Byu. 4:23, 24) Inge twibikako kuba kyaswa muchima wa Lesa, mu ñambilo ne mu byubilo, Yehoba uketupokolola kwi Diabola.—Tangai Salamo 34:7.

17 Twafwainwa kuyuka mulwanyi wetu, bino kechi twafwainwa kumuchina ne. Na bukwasho bwa Yehoba, nangwatu bantu bambulwa kulumbuluka bakonsha kushinda Satana. (1 Yoa. 2:14) Inge twamukana ne aye uketunyema. (Yako. 4:7; 1 Pe. 5:9) Satana wanankama bingi banyike. Pano banyike bakonsha kuba byepi pa kuba’mba bamwimene Diabola saka bakosa? Mutwe walondelapo wakumbula buno bwipuzho.

^ jifu. 2 Baibolo wasolola kuba’mba bamalaika bamo baji na mazhina. (Mito. 13:18; Da. 8:16; Luka 1:19; Lum. 12:7) Na mambo a kuba’mba Yehoba watumba tubangabanga tonse mazhina (Sala. 147:4), twakonsha kwamba’mba ne bamalaika banji bonse baji na mazhina, kubikapotu ne yewa waalukile ke Satana.

^ jifu. 3 Mu Binembelo bya Kihebelu, Satana bamutongolatu na jino jizhina bimye 18, pano bino, mu Binembelo bya Kingiliki bya Bwina Kilishitu bamutongola na jino jizhina bimye kukila pa 30.