Ir al contenido

Ir al índice

Kunda̱a̱-ini xa̱ʼa ta̱ sáa̱-ini xíni yóʼó

Kunda̱a̱-ini xa̱ʼa ta̱ sáa̱-ini xíni yóʼó

“Xa̱a̱ xíni̱ va̱ʼayó ña̱ kéʼéra ña̱ va̱ʼa sándáʼvira miíyó” (2 COR. 2:11).

YAA: 150, 32

1. Tá xa̱a̱ ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ku̱a̱chi, ¿ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼa ta̱ sáa̱-ini xíniñaʼá?

TA̱ Adán xi̱xini̱vara ña̱ va̱ása kívi ka̱ʼa̱n tí ko̱o̱. Xa̱ʼa ña̱yóʼo tá ni̱ka̱ʼa̱n iin tí ko̱o̱ xíʼin ñá Eva, nda̱kanixi̱níra ña̱ iin espíritu ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinñá (Gén. 3:1-6). Ni ta̱ Adán ta ni ñá Eva va̱ása xíni̱na ni iin ña̱ʼa xa̱ʼa ta̱ espíritu yóʼo. Soo ni saá ta̱ Adán kǒo níxiniso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱, ka̱ndíxakara ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin ta̱ kǒo xíni̱ra (1 Tim. 2:14). Soo Jehová kamaní ki̱xaʼára ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ sa̱ndáʼvi ta̱ Adán xíʼin ñá Eva, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ sandiʼi-xa̱ʼara ta̱yóʼo. Soo saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ sa̱ndáʼvi-ñaʼá ña̱ taxira ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo ndaʼa̱ na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ (Gén. 3:15).

2, 3. ¿Nda̱chun loʼoní ña̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa tá kúma̱níka kixi ta̱ Mesías?

2 Jehová ndíchiníra, ta ni iin yichi̱ va̱ása níka̱ʼa̱nra nda̱saa naní ta̱ ángel yóʼo. * Ta xi̱ndatura ki̱ʼva iin mil u̱ʼu̱n ciento ku̱i̱ya̱ tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ ángel yóʼo ña̱ kúúra: Satanás, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña “ta̱ contra Ndióxi̱” (Job 1:6). Ta ña̱ tu̱ʼun yóʼo u̱ni̱ kuití yichi̱ va̱xiña nu̱ú Escrituras Hebreas: 1 Crónicas, Job xíʼin Zacarías. ¿Nda̱chun loʼoní ña̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa tá kúma̱níka kixi ta̱ Mesías?

3 Saáchi Jehová va̱ása níxikuni̱ra ka̱ʼa̱nníra xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa chi kǒo níkuni̱ra ndukáʼnu ta̱yóʼo. Xa̱ʼa ña̱yóʼo va̱ása ku̱a̱ʼání ka̱ʼa̱nña ña̱ Escrituras Hebreas xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin xa̱ʼa ña̱ kéʼéra. Chi ni̱ka̱ʼyi̱ ña̱ Escrituras Hebreas ña̱ chindeé táʼanña xíʼin na̱ yiví ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina xa̱ʼa ta̱ Mesías ta kundiku̱nnara (Luc. 24:44; Gál. 3:24). Tá xa̱a̱ ki̱xa̱a̱ ta̱ Jesús, Jehová xi̱niñúʼura ta̱yóʼo xíʼin na̱ discípulora ña̱ ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin xa̱ʼa na̱ ángel na̱ nda̱kutáʼan xíʼinra. * Va̱ʼaní ña̱ xi̱niñúʼu Jehová ta̱ Jesús ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa saáchi miíra xíʼin na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví kúú na̱ sandiʼi-xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ndíku̱n sa̱tára (Rom. 16:20; Rev. 17:14; 20:10).

4. ¿Nda̱chun va̱ása yi̱ʼvíníyó kuniyó ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

4 Ta̱ apóstol Pedro ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ íyora táki̱ʼva íyo iin “tí león tí xíʼi̱ so̱ko”. Ta̱ apóstol Juan ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ kúúra iin “ko̱o̱” ta kúútura tí “dragón” (1 Ped. 5:8; Rev. 12:9). ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ xíniñúʼu yi̱ʼvíníyó kuniyóra? Va̱ása. Saáchi loʼova ndée kúúmiíra (kaʼvi Santiago 4:7). * Ta miíyó Jehová kúú ta̱ chíndeé táʼan xíʼinyó saátu ta̱ Jesús xíʼin na̱ ángel, ña̱kán kuchiñuyó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ táxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ndaʼa̱yó. Soo xíniñúʼu ndakuiinyó u̱ni̱ ña̱ va̱xi yóʼo: ¿Á íyoní ndée ta̱ Ndi̱va̱ʼa? ¿Nda̱saa kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvira na̱ yiví? ¿Ta ndáaña kivi keʼéra xíʼin ndée ña̱ kúúmiíra? Ná sakuaʼayó xa̱ʼa ña̱yóʼo ta kuniyó nda̱saa kivi chindeéña miíyó.

¿Á ÍYONÍ NDÉE TA̱ NDI̱VA̱ʼA?

5, 6. ¿Nda̱chun kǒo kúchiñu na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo sandiʼi-xa̱ʼana tu̱ndóʼo ña̱ íyo nu̱ú na̱ yiví?

5 Ku̱a̱ʼání na̱ ángel nda̱kutáʼanna xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Tá kúma̱níka koon sa̱vi̱ kini tá tiempo ta̱ Noé, ta̱ Ndi̱va̱ʼa ku̱chiñura sa̱ndáʼvira sava na̱ ángel ña̱ ni̱ki̱si̱na xíʼin ná ñaʼá nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ña̱ Biblia káchiña u̱ni̱ táʼvi na̱ ndóo chí nu̱ú ndiví sa̱ndáʼvira (Gén. 6:1-4; Jud. 6; Rev. 12:3, 4). Tá sa̱ndákoo na̱ ángel kán na̱ veʼe Jehová na̱ ndóo chí ndiví, saá kúú ña̱ ni̱ndi̱ʼvina ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Ná kǒo ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo na̱ xáʼndachíñu nu̱úna ta kéʼéna ña̱ kúni̱ miína. Chi ta̱ Ndi̱va̱ʼa xi̱tondaara táki̱ʼva íyo Reino Ndióxi̱, chi nu̱ú miíra iin rey kúúra. Ta iin iin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ta̱xira chiñu ndaʼa̱na, ta̱xira ndée ndaʼa̱na ña̱ kaʼndachíñuna ñuyǐví yóʼo (Efes. 6:12).

6 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíniñúʼura na̱yóʼo ña̱ va̱ʼa sándáʼvina ndiʼi na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo. Va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱yóʼo saáchi miíra ni̱na̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo nu̱ú ta̱ Jesús ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Taxii̱ ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼún xíʼin ndiʼi ña̱ kúúmiíña, saáchi ndaʼa̱ miíi̱ ndíka̱a̱ña ta va̱ʼa taxii̱ña ndaʼa̱ na̱ kúni̱ miíi̱” (Luc. 4:5, 6). Ni kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa sandáʼvira ndiʼi na̱ chíñu, soo ku̱a̱ʼá na̱ chíñu kéʼéna ña̱ va̱ʼa xa̱ʼa inka na̱ yiví. Íyo sava na̱ chíñu va̱ʼaní ndákanixi̱nína. Soo nda̱a̱ ni iin na̱ chíñu yóʼo kǒo kúchiñuna sandiʼi-xa̱ʼana ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ íyo nu̱ú na̱ yiví (Sal. 146:3, 4; Rev. 12:12).

7. ¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa veʼe-ñu̱ʼu vatá, na̱ íxi̱kó ña̱ʼa xíʼin na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo ña̱ va̱ʼa sándáʼvira na̱ yiví? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa).

7 Ña̱ va̱ʼa sándáʼvi ta̱ Ndi̱va̱ʼa “ndiʼi na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú”, miíra xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ítáʼan xíʼinra xíniñúʼuna na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo, veʼe-ñu̱ʼu vatá xíʼin na̱ íxi̱kó ña̱ʼa (Rev. 12:9). Xíniñúʼura na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá ña̱ káʼa̱nra ña̱ vatá xa̱ʼa Jehová. Ta ña̱ kúni̱ra kúúña ku̱a̱ʼání na̱ yiví ná kǒo kuniñúʼuna ki̱vi̱ Ndióxi̱ (Jer. 23:26, 27). Xa̱ʼa ña̱yóʼo ku̱a̱ʼání na̱ yiví ndákanixi̱nína ña̱ ndixa ndásakáʼnuna Ndióxi̱, soo na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼava ndásakáʼnuna (1 Cor. 10:20; 2 Cor. 11:13-15). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíniñúʼura na̱ íxi̱kó ñaʼá ña̱ sándáʼvira na̱ yiví. Chi chíka̱a̱ra xi̱ní na̱ yiví ña̱ ná ndakanixi̱nína ña̱ va̱ʼa koo si̱ína xíniñúʼu koo ku̱a̱ʼání xu̱ʼúnna á koo ku̱a̱ʼání ña̱ʼana (Prov. 18:11). Na̱ kándíxa ña̱ vatá ña̱ káʼa̱n ta̱ Ndi̱va̱ʼa yóʼo ndeéní chíka̱a̱na ndée ña̱ káchíñuna ña̱ koo ku̱a̱ʼá ña̱ ku̱i̱kána ta su̱víka chiñu Jehová ndíʼi̱-inina xa̱ʼa (Mat. 6:24). Xa̱ʼa ña̱ kúʼvi̱níka-inina xíni̱na xu̱ʼún nándósó-inina xa̱ʼa Ndióxi̱ (Mat. 13:22; 1 Juan 2:15, 16).

8, 9. a) ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa kúú ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Adán xíʼin ñá Eva ta saátu na̱ ángel ndi̱va̱ʼa? b) ¿Nda̱saa chíndeéña miíyó kunda̱a̱-iniyó á íyoní ndée ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

8 Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Adán, ñá Eva xíʼin na̱ ángel na̱ kǒo níkandíxaka Ndióxi̱, íyo u̱vi̱ ña̱ʼa sakuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo. Ña̱ nu̱ú, á sa̱tá Jehová kundiku̱nyó á sa̱tá ta̱ Ndi̱va̱ʼa kundiku̱nyó. Xíniñúʼu ndaka̱xinyó iin na̱ kundiku̱nyó á Jehová á ta̱ Ndi̱va̱ʼa (Mat. 7:13). Ña̱ u̱vi̱, ña̱ kundiku̱nyó sa̱tá ta̱ Ndi̱va̱ʼa loʼoní ña̱ʼa níʼiyó. Ta̱ Adán xíʼin ñá Eva nda̱ka̱xin miína ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa tá ndáaña va̱ása va̱ʼa, na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ku̱chiñu loʼona sa̱ndáʼvina na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo (Gén. 3:22). Loʼoníva ña̱ʼa ndákiʼin na̱ ndíku̱n sa̱tá ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta ku̱a̱ʼáníka tu̱ndóʼo va̱xi nu̱úna (Job 21:7-17; Gál. 6:7, 8).

9 ¿Nda̱saa chíndeéña miíyó kunda̱a̱-iniyó á íyoní ndée ta̱ Ndi̱va̱ʼa? Jehová kúni̱ra kunda̱a̱-iniyó ña̱ xíniñúʼu ixato̱ʼóyó na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo (1 Ped. 2:17). Kúni̱ra ná kandíxayó ley ña̱ táxina soo tá kǒo íyoña contra xíʼin ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (Rom. 13:1-4). Ta kúnda̱a̱tu-iniyó ña̱ va̱ása va̱ʼa kundiku̱nyó sa̱tá ni iin partido político á ni iin na̱ chíñu ñuyǐví yóʼo (Juan 17:15, 16; 18:36). Xa̱ʼa ña̱ kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa chíndeéña miíyó ña̱ kúni̱kayó kakayó natúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱. Tá kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ña̱ kúni̱ra keʼéra xíʼin ki̱vi̱ Jehová á ña̱ káʼa̱nra ña̱ vatá xa̱ʼara, ndeéka kúni̱yó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví ña̱ ná kunda̱a̱-inina ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa Jehová. Xíniñúʼuyó ki̱vi̱ Jehová ta kúsi̱íní-iniyó ña̱ níʼiyóña. Ta kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó Jehová ku̱a̱ʼáníka ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó nu̱úka ña̱ kuni̱yó koo ku̱a̱ʼá xu̱ʼúnyó á ña̱ koo ku̱a̱ʼá ña̱ʼayó (Is. 43:10; 1 Tim. 6:6-10).

¿NDA̱SAA KÉʼÉ TA̱ NDI̱VA̱ʼA ÑA̱ SÁNDÁʼVIRA NA̱ YIVÍ?

10-12. a) ¿Ndáaña xi̱niñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sa̱ndáʼvira na̱ ángel? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo na̱ ángel kán?

10 Ña̱ va̱ʼa keʼé na̱ yiví ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ku̱a̱ʼá ña̱ʼa xíniñúʼura. Sava xíniñúʼura ña̱ʼa ña̱ kútóona á savatu táxira tu̱ndóʼo ndaʼa̱na.

11 Ña̱ nu̱ú, ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sa̱ndáʼvira na̱ ángel. Sana ku̱a̱ʼání tiempo xi̱niñúʼura ña̱ nda̱kanixi̱níra xa̱ʼana ña̱ kotora ndáa ña̱ʼa kuniñúʼura ña̱ va̱ʼa sándáʼvirana tasaá ndakutáʼanna xíʼinra. Sava na̱yóʼo nda̱kavana ndaʼa̱ra chi ni̱ki̱si̱na xíʼin ná ñaʼá nu̱ú ñuʼú yóʼo. Se̱ʼena na̱ ka̱ku náʼnuní ni̱xi̱yona ta ndi̱va̱ʼaní ni̱xi̱yo inina (Gén. 6:1-4). Ta̱ Ndi̱va̱ʼa su̱ví iinlá ña̱ ku̱su̱nna xíʼin ná ñaʼá kúú ña̱ níxiniñúʼura ña̱ sa̱ndáʼvirana saátu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ kuchiñuna kaʼndachíñuna nu̱ú na̱ yiví. Sana ña̱ xi̱kuni̱ra kúúña ña̱ kasira ña̱ ná kǒo kaku “se̱ʼe” ñá “ñaʼá” ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa (Gén. 3:15). Soo Jehová sa̱koonra sa̱vi̱ kini tasaá va̱ása níkivika xi̱nu ña̱ xi̱kuni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ítáʼan xíʼinra.

Ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíniñúʼura ña̱ kini, ña̱ ni̱nu kuniyó xíʼin ña̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvira miíyó. (Koto párrafo 12 xíʼin 13).

12 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ña̱ ná kǒo ndakanixi̱níyó ña̱ kǒo kuchiñura sandáʼvira miíyó ña̱ ku̱su̱nyó xíʼin na̱ kǒo kúú ñá síʼíyó á yiíyó á ña̱ ni̱nuní kuniyó. Na̱ ángel na̱ nda̱kutáʼan xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ xi̱kachíñuna nu̱ú Jehová. Ni kǒo ni iin ña̱ kini níxi̱yo nu̱ú xi̱ndoona ta ni saá ta̱xina ni̱ki̱ʼvi ña̱ kini níma̱na ta xa̱ʼnuña inina. Ta saátu miíyó, ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo ndásakáʼnuyó Jehová, ta kǒo ña̱ kini íyo nu̱ú ndásakáʼnuyóra, kiviva ki̱ʼvi ña̱ kini níma̱yó (1 Cor. 10:12). Ña̱kán xíniñúʼu kotoyó ndáaña íyo níma̱yó ta ná kundasí nu̱úyó kuniyó ña̱ kivi sandákava miíyó tá kúú ña̱ ni̱nu kuniyó á ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ va̱ása va̱ʼa (Gál. 5:26; kaʼvi Colosenses 3:5). *

13. a) ¿Ndáa inka ña̱ʼa xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvira na̱ yiví ta va̱ʼaní kánaña xíʼinra? b) ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa ná kǒo ndakavayó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa?

13 Inka ña̱ xíniñúʼu ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ sándáʼvira na̱ yiví kúú ña̱ kutóona kunda̱a̱-inina xa̱ʼa ña̱ tási, á ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱, á ña̱ kunda̱a̱-inina xa̱ʼa na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa á inkaka ña̱ʼa ña̱ kini. Su̱ví iinlá veʼe-ñu̱ʼu vatá xíniñúʼura chi xíniñúʼutura ña̱ʼa ña̱ kútóo na̱ yiví kusíkína á kotondeʼéna. Tá kúú película á ña̱ kusíkína nu̱ú computadora á celular, ta saá sákusi̱íkara-ini na̱ yiví ña̱ ná kutóona ña̱ʼa ña̱ kúú kuenta na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa. ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa ná kǒo ndakavayó ndaʼa̱ra? Va̱ása kundatuyó ña̱ ka̱ʼa̱n na̱ ñuu Ndióxi̱ xíʼinyó xa̱ʼa iin iin ña̱ʼa ña̱ kivi kusíkíyó á kotondeʼéyó. Tá iin iin miíyó xíniñúʼu kuniñúʼu viíyó ña̱ xíni̱túni̱yó ña̱ va̱ʼa ndaka̱xinyó ndáaña kútóo Jehová ta ndáaña va̱ása kútóora (Heb. 5:14). Kuchiñuyó ndaka̱xin viíyó ña̱ keʼéyó tá ná kundiku̱nyó consejo ta̱ apóstol Pablo, ña̱ xíʼin ndi̱ʼi níma̱yó ná kuʼvi̱-iniyó kuniyó Jehová (Rom. 12:9). Ná nda̱ka̱tu̱ʼunyó miíyó: “Tá iin na̱ káʼvii̱ xíʼin á iin na̱ revisita ná kunina ña̱ kéʼíi̱, ¿á ndákanixi̱nína ña̱ sáxi̱nui̱ ña̱ káʼi̱n á iin na̱ vatáva kúi̱?”. Tá kéʼéyó ña̱ káʼa̱nyó, va̱ása ndakavayó ndaʼa̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa (1 Juan 3:18).

Ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíniñúʼura ña̱ kǒo táxi na̱ chíñu keʼéyó chiñu Ndióxi̱, ña̱ kusi̱kindaana miíyó escuela xíʼin ña̱ sandákava na̱ veʼeyó iniyó, ña̱ sandakavara-iniyó. (Koto párrafo 14).

14. a) ¿Ndáa tu̱ndóʼo kivi taxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ndaʼa̱yó? b) ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ táxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ndaʼa̱yó?

14 Ná kotoyó ndáa inka tu̱ndóʼo táxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ndaʼa̱yó ña̱ sandákooyó Jehová. Kivi chika̱a̱ra xi̱ní na̱ chíñu ña̱ ná kǒo taxikana natúʼunyó xa̱ʼa Ndióxi̱. Saátu kivi kuniñúʼura na̱ káchíñu xíʼinyó á na̱ káʼvi xíʼinyó escuela ña̱ ná kusi̱kindaana miíyó xa̱ʼa ña̱ kéʼéyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ (1 Ped. 4:4). Kivitu kuniñúʼura na̱ táʼanyó ña̱ sandákavana-iniyó ña̱ kǒo ku̱ʼu̱nkayó reunión, ni ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó túvi miína (Mat. 10:36). ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa ná kǒo ndakavayó ndaʼa̱ra? Siʼna xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó ña̱ kixiva tu̱ndóʼo nu̱úyó chi ta̱ Ndi̱va̱ʼa sáa̱-inira xínira miíyó (Rev. 2:10; 12:17). Ña̱ u̱vi̱, ná kǒo taxiyó sandákava tu̱ndóʼo yóʼo iniyó ta nandósó-iniyó xa̱ʼa iin ña̱ ndáyáʼviní: ta̱ Ndi̱va̱ʼa káʼa̱nra ña̱ ndásakáʼnu kuitíyó Ndióxi̱ tá va̱ʼa ndóoyó, soo tá ná kixi tu̱ndóʼo nu̱úyó sandákoovayóra (Job 1:9-11; 2:4, 5). Ña̱ u̱ni̱, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeéra miíyó ña̱ va̱ʼa ndakú koo iniyó. Ta ná kǒo nandósóyó Jehová nda̱a̱ ni iin yichi̱ va̱ása sandákoora miíyó (Heb. 13:5).

¿NDÁAÑA KIVI KEʼÉ TA̱ NDI̱VA̱ʼA XÍʼIN NDÉE ÑA̱ KÚÚMIÍRA?

15. ¿Á kivi ixandúxa ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼinyó ña̱ keʼéyó ña̱ kǒo kúni̱yó keʼéyó?

15 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa va̱ása kívi ixandúxara xíʼinyó ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa ña̱ kǒo kúni̱yó keʼéyó (Sant. 1:14). Ku̱a̱ʼání na̱ yiví kéʼéna ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta kǒo kúnda̱a̱-inina xa̱ʼa ña̱yóʼo. Soo tá sákuaʼana ña̱ nda̱a̱, saá kúú ña̱ xíniñúʼu ndaka̱xinna ndáa na̱ kúni̱na ndasakáʼnuna (Hech. 3:17; 17:30). Tá xa̱a̱ chi̱ka̱a̱-iniyó kandíxayó Ndióxi̱, ta̱ Ndi̱va̱ʼa kǒo ni iin ña̱ʼa kivi keʼéra ña̱ sandákooyó keʼéyó ña̱yóʼo (Job 2:3; 27:5).

16, 17. a) ¿Ndáa inka ña̱ʼa kǒo kívi keʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa? b) ¿Nda̱chun va̱ása yi̱ʼvíyó ña̱ ndeé ka̱ʼa̱nyó tá kéʼéyó oración?

16 Íyo inka ña̱ʼa ña̱ kǒo kívi keʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ítáʼan xíʼinra. Ña̱ Biblia káchiña ña̱ kǒo kívi kunda̱a̱-inina xa̱ʼa ña̱ ndákanixi̱níyó ni ña̱ ndíka̱a̱ níma̱yó. Iinlá Jehová xíʼin ta̱ Jesús kúú na̱ kivi keʼé ña̱yóʼo (1 Sam. 16:7; Mar. 2:8). Soo, ¿ndáaña kúútu tá nátúʼunyó xa̱ʼa iin ña̱ʼa á kéʼéyó iin oración ta ndeé káʼa̱nyó? ¿Á xíniñúʼu yi̱ʼvíyó ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa chi kivi kuniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nyó ta kivi keʼéna iin ña̱ʼa xíʼinyó? Va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyóna. Nda̱a̱ táki̱ʼva va̱ása yíʼviyó ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová ni kiʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa kuenta ña̱ kéʼéyó ña̱yóʼo, saátu va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó ña̱ ndeé ka̱ʼa̱nyó tá kéʼéyó oración. Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa ku̱a̱ʼá na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová xi̱naʼá ta tá xi̱keʼéna oración ndeé xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra, ta va̱ása káʼa̱n Biblia ña̱ níyi̱ʼvína ña̱ kuniso̱ʼo ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ káʼa̱nna (1 Rey. 8:22, 23; Juan 11:41, 42; Hech. 4:23, 24). Tá ná chika̱a̱yó ndée ña̱ keʼéyó ña̱ kúni̱ Jehová, loʼova tiempo taxi ta̱ Ndi̱va̱ʼa tu̱ndóʼo ndaʼa̱yó ta chí nu̱únínu va̱ʼaníva kundooyó (kaʼvi Salmo 34:7). *

17 Xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa ta̱ sáa̱-ini xíni miíyó, soo va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíníyó kuniyóra. Ni kuuyó na̱ yiví ku̱a̱chi, kuchiñuvayó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ va̱xi nu̱úyó xíʼin ndée Jehová (1 Juan 2:14). Tá ná kǒo keʼéyó ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ta ta̱yóʼo kuxíkara nu̱úyó (Sant. 4:7; 1 Ped. 5:9). Na̱ kútóoní ta̱ Ndi̱va̱ʼa sandáʼvira kúú na̱ va̱lí. ¿Ndáaña kivi keʼéna ña̱ va̱ʼa kuchiñuna xíʼin ta̱ Ndi̱va̱ʼa? Nu̱ú inka artículo sakuaʼayó xa̱ʼa ña̱yóʼo.

^ párr. 2 Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa ki̱vi̱ sava na̱ ángel (Juec. 13:18; Dan. 8:16; Luc. 1:19; Rev. 12:7). Ta saátu ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa Jehová ña̱ ta̱xira ki̱vi̱ ndiʼi tí ki̱mi (Sal. 147:4). Ta xa̱ʼa ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ íyova ki̱vi̱ ndiʼi na̱ ángel, nda̱a̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa.

^ párr. 3 Ña̱ Escrituras Hebreas 18 kuití yichi̱ káʼa̱nña xa̱ʼa ta̱ Ndi̱va̱ʼa, soo ña̱ Escrituras Griegas Cristianas 30 yichi̱ káʼa̱nña xa̱ʼara.

^ párr. 4 Santiago 4:7: “Kuniso̱ʼondó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ ta va̱ása keʼéndó ña̱ kúni̱ ta̱ Ndi̱va̱ʼa, ta ta̱yóʼo kuxíkara nu̱úndó”.

^ párr. 12 Colosenses 3:5: “Sandiʼi-xa̱ʼandó ndiʼi ña̱ kútóo ku̱ñundó, tá kúú ña̱ kísi̱na xíʼin inkana, á ña̱ yaku̱a̱, á ña̱ ndeéní kútóona ku̱su̱nna xíʼin inkana, á ña̱ kútóona keʼéna ndiʼi ña̱ kini, á ña̱ kútóona ña̱ kúúmií inkana, iin kúú ña̱yóʼo xíʼin ña̱ ndásakáʼnuna inka ndióxi̱”.

^ párr. 16 Salmo 34:7: “Ta̱ ángel se̱ʼe Jehová íyora xíʼin na̱ yíʼvi xíni Ndióxi̱ ta sáka̱kurana”.