1. Na yaka ti Éden, nyen la Jéhovah afa na ndö ti wato ti e?

KITE ayeke dä ape so Adam ahinga lani so ngbo alingbi pëpe ti sara tënë. Tongaso, peut-être lo hinga so a yeke mbeni créature ti yingo la asara tënë na Ève na lege ti ngbo so (Gen. 3:1-6). Adam na Ève ahinga ye lani na ndö ti créature ti yingo so oko ape. Atâa so kue, Adam asoro ti tourné peko na Babâ ti lo ti yayu na lo bungbi oko na créature so lo hinga lo ape so, zo ti kpengbango-li so, ti ke ye so Nzapa aleke ti sara (1 Tim. 2:14). Hio, Jéhovah akomanse ti fa aye na ndö ti wato so, so apusu Adam na Ève ti mû sioni lege, na lo tene so na nda ni a yeke futi ande lo. Me Jéhovah atene nga so teti mbeni ngoi, créature ti yingo so asara tënë na lege ti ngbo so ayeke wara ande ngangu ti ke azo so aye Nzapa.—Gen. 3:15.

2, 3. Ngbanga ti nyen la na bango ni, a sara tënë mingi ape na ndö ti Satan kozoni na gango ti Messie?

² Na ndara, Jéhovah afa na e lâ oko ape iri ti ange so asara kpengbango-li na lo so. * Nga, ngu 2500 tongaso na peko ti kpengbango-li  so a sara na Éden la Jéhovah afa zo ti kpengbango-li ni (Job 1:6). Gï abuku ota ti Mbeti ti Nzapa so a sû na yanga ti Hébreu: 1 Chronique, Job nga na Zacharie la asara tënë ti Satan so ndani ayeke “Zo ti lutingo na.” Ngbanga ti nyen la a sara tënë mingi ape na ndö ti wato so kozo na gango ti Messie?

³ Na bango ni, na yâ ti Mbeti ti Nzapa so a sû ândö na Hébreu, Jéhovah atene anzene nzene tënë pëpe na ndö ti Satan nga na ye so lo sara ndali ti so lo ye pëpe ti sara si a ne lo senge senge. Kozo ye so ndali ni Jéhovah asara si a sû mbage ti Mbeti ti Nzapa so na gbe ti yingo ti lo ayeke ti mû maboko na azo ti hinga Messie na ti mû peko ti lo (Luc 24:44; aGal. 3:24). Na ngoi so Messie ni asi awe, Jéhovah asara kua na lo nga na adisciple ti lo ti fa aye na ndö ti Satan nga na a-ange so amû peko ti lo so e hinga ni laso. * A yeke na lege ni, ndali ti so Jéhovah ayeke sara ande kua na Jésus nga na azo so a soro ala ti komande legeoko na lo ti futi Satan nga na azo so amû peko ti lo.—aRom. 16:20; Apoc. 17:14; 20:10.

4. Ngbanga ti nyen la a lingbi e sara mbeto ti Zabolo ahon ndö ni ape?

⁴ Bazengele Pierre afa Satan Zabolo tongana “mbeni bamara so ayeke toto,” nga Jean airi lo “ngbo” nga “kota sioni nyama so akpa ngbo”. (1 Pi. 5:8; Apoc. 12:9). Me a lingbi e sara mbeto ti Zabolo ahon ndö ni ape, lo yeke na ngangu ti sara aye kue ape. (Diko Jacques 4:7.) Jéhovah, Jésus nga na a-ange so ayeke be-ta-zo ayeke mû maboko na e. Na lege ti mungo maboko ti ala, e lingbi ti luti na wato ti e. Me, a lingbi e kiri tënë na akota hunda ota so: Satan ayeke na ngangu na ndö ti aye wa? Tongana nyen la Satan ayeke gi ti sara ngangu na ndö ti azo? Aye wa la Satan ayeke na ngangu ti sara ape? Na ngoi so e yeke kiri tënë na ahunda so, e yeke bâ nga aye so e lingbi ti manda.

5, 6. Ngbanga ti nyen la agouvernement ti azo alingbi pëpe ti ga na achangement so azo abezoin ni mingi?

⁵ Gbâ ti a-ange amû peko ti Satan ti sara kpengbango-li na Nzapa. Kozo na kota ngu so apika, Satan ahanda kamême ambeni ange ti sara lango-sioni na amolenge-wali ti azo. Bible afa tâ tënë so na lege ti fä tongana a tene so Satan agboto atongoro ti yayu na mbage ti lo na ngoi ti tingo ti lo (Gen. 6:1-4; Jude 6; Apoc. 12:3, 4). Na ngoi so a-ange so azi terê ti ala na yâ ti sewa ti Nzapa, ala zia terê ti ala na gbe ti komandema ti Satan. A lingbi e pensé ape so a-ange so ayeke mbeni groupe so asara ye gï kirikiri tongaso. Satan azia na sese mbeni royaume so akpa Royaume ti Nzapa, na lo la lo yeke gbia ti royaume ni so. Na yâ ti royaume ti Satan so lê abâ ape so, lo leke yâ ti asioni yingo na agouvernement, lo mû na ala komandema nga lo sara si ala komande na ndö ti dunia.—aÉph. 6:12.

⁶ Na lege ti bungbi ti Satan so, lo yeke komande na ndö ti agouvernement ti azo. Tënë so aga polele na ngoi so Satan afa na Jésus “aroyaume kue so ayeke na ndö ti sese so azo ayeke dä” na lo tene: “Mbi yeke mû na mo komandema so kue nga na gloire ni, ngbanga ti so a mû ni na mbi awe, na mbi yeke mû ni na zo so bê ti mbi aye.” (Luc 4:5, 6). Atâa so Satan ayeke sara ngangu na ndö ti agouvernement, ala mingi ayeke sara ambeni nzoni ye ndali ti azo ti kodro ti ala. Ambeni zo ti komande alingbi ti duti na nzoni bibe. Me mbeni gouvernement wala mbeni zo ti komande ayeke pëpe na ngangu ti ga na achangement so azo abezoin ni mingi.—Ps. 146:3, 4; Apoc. 12:12.

7. Tongana nyen la Satan ayeke sara kua gï na agouvernement ape me nga na abungbi ti vorongo nzapa ti wataka nga na abungbi ti dengo buze? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

⁷ Satan na asioni yingo ayeke sara kua gï na agouvernement ape me ala yeke sara kua nga na abungbi ti vorongo nzapa ti wataka nga na  abungbi ti dengo buze ti handa “azo na ndö ti sese kue”. (Apoc. 12:9). Na lege ti abungbi ti nzapa ti wataka, Satan ayeke maï mvene na ndö ti Jéhovah. Nga, na bango ni Satan aleke na bê ti lo ti sara si azo mingi agirisa iri ti Nzapa (Jér. 23:26, 27). Ye ti peko ni ayeke so, lo yeke handa azo so apensé atene ala yeke voro Nzapa ti voro asioni yingo (1 aCor. 10:20; 2 aCor. 11:13-15). Satan ayeke sara nga si mvene amaï na lege ti abungbi ti dengo buze. Na tapande, mingi ni, abungbi ti dengo buze afa na azo so nzoni lege ti duti na ngia ayeke ti tomba peko ti nginza nga ti wara gbâ ti aye ti sese (aProv. 18:11). Azo so ayeda na tënë ti mvene so amû fini ti ala ti sara na “Mosoro” ahon ti sara na Nzapa (Mat. 6:24). Na nda ni, ala ye aye ti sese ahon Nzapa.—Mat. 13:22; 1 Jean 2:15, 16.

8, 9. (a) Aye use wa la e manda na lege ti mbaï ti Adam, Ève nga na ti a-ange so asara kpengbango-li? (b) Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni so e hinga tongana nyen la Satan ayeke sara ngangu na ndö ti azo?

⁸ Tapande ti Adam, ti Ève nga na ti a-ange so asara kpengbango-li so afa na e akota ye ti manda use. Kozoni, ambage ayeke gï use so a lingbi e soro oko. E lingbi ti soro ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah wala ti mû mbage ti Satan (Mat. 7:13). Use ni, azo so amû mbage ti Satan ayeke wara nzoni ye gï kete. Adam na Ève awara lani lege ti sigi na ndia ti ala wani na ndö ti ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni nga na yâ ti ambeni ye asioni yingo awara lege ti sara ngangu na ndö ti agouvernement ti azo (Gen. 3:22). Me tongana zo asoro ti mû mbage ti Satan aye ti peko ni ayeke lakue sioni. Mbeni sörö nzoni ye ti peko ni ayeke ti lo dä ape.—Job 21:7-17; aGal. 6:7, 8.

⁹ Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni so e hinga so Satan la akomande dunia? So e hinga ni amû maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti azo ti komande nga apusu e ti fa nzoni tënë. E hinga so Jéhovah aye ti tene e ne akota zo ti gouvernement (1 Pi. 2:17). Nga lo ku na mbage ti e ti sara ye alingbi na andia so agouvernement ti azo alu ni tongana andia ni so ague nde pëpe na andia ti lo (aRom. 13:1-4). Me e ga nga ti hinga so a lingbi e ngbâ ti duti nde, e mû pëpe mbage ti mbeni kama-poroso wala ti mbeni kota zo ti kodro (Jean 17:15, 16; 18:36). Ndali ti so e hinga so Satan ayeke gi ti honde iri ti Jéhovah nga ti bi zonga na ndö ni, e yeke sara ye kue so e lingbi ti sara ti fa na azo tâ tënë na ndö ti Nzapa. E yeke na ngia ti tene iri ti lo aduti na ndö ti e, na e hinga so ti ye lo ayeke ga na aye ti nzoni mingi ahon ye so yengo nginza wala aye ti sese alingbi ti ga na ni na e.—És. 43:10; 1 Tim. 6:6-10.

10-12. (a) Tongana nyen la peut-être Satan asara kua lani na aye so ayeke tongana kobe so lo zia na lê ti yango ti handa na amba ti lo ange? (b) Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti gbâ ti a-ange so asara kpengbango-li so?

¹⁰ Satan ayeke sara kua na akode so lo yeke wara na azo hio ti handa na azo. Na tapande,  lo sara kua na aye so ayeke tongana kobe so lo zia na lê ti yango ti handa azo ti sara ye so bê ti lo aye. Nga, lo yeke zia mbeto na yâ ti azo ti woko terê na gbe ti lo.

¹¹ Bâ tongana nyen la Satan asara kua nzoni mingi na kode ti lo ti handango na azo ti handa na gbâ ti a-ange. Lo doit lani ti mû ngoi mingi ti gi ti hinga ala kozo si lo handa ala ti mû peko ti lo. Na ngoi so ambeni ange so atï na yâ ti gbanda ti lo nga ala bungbi na awali, ala dü mbeni mara ti azo so ayo nga akono mingi so akomande na ngangu na ndö ti azo (Gen. 6:1-4). Peut-être Satan ahanda ala lani gï na tënë ti sarango lango-sioni ape me lo handa nga ala na lege so lo tene na ala so ala yeke komande na ndö ti azo kue. Peut-être ye so lo leke lani ti sara ayeke ti kanga lege na gango ti ‘hale ti wali ni’ so a mû zendo ti lo (Gen. 3:15). Atâa ye ni ayeke so wa, Jéhovah akanga lani lege na ye so Satan aleke ti sara so na lege so lo sara si kota ngu apika na ngoi ti Noé na abuba yâ ti aye kue so Satan nga na a-ange so asara kpengbango-li aleke ti sara na ngoi ni so.

¹² Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti ye so asi so? Lango-sioni nga na baba ayeke ambeni kpengba ye ti handango zo. A-ange so amû peko ti Satan lani so ayeke a-ange so asara kua na gbele Nzapa teti angu mingi. Ye oko, atâa pendere ndo ti ala so, mingi ti ala azia si asioni nzara adü na yâ ti bê ti ala nga amaï. Legeoko nga, peut-être e sara na Nzapa teti angu mingi na yâ ti mbage ti bungbi ti lo so ayeke na sese. Ye oko, atâa nzoni ndo so e yeke dä na lege ti yingo so sioni ayeke dä ape, asioni nzara alingbi ti dü na yâ ti bê ti e (1 aCor. 10:12). A yeke kota ye mingi ti gi lakue ti hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti e, ti ke asioni pensé nga ti zi na yâ ti bê ti e bibe ti baba kue so ayeke na lege ni ape.—aGal. 5:26; diko aColossien 3:5.

13. Mbeni ye so Satan asara kua na ni nzoni ti handa na azo ayeke so wa? Tongana nyen la e lingbi ti kpe ni?

¹³ Mbeni ye so Satan asara kua na ni nzoni ti handa na azo ayeke ti gi ti hinga ye na ndö ti sarango yorö. Laso, lo pusu azo ti gi ti hinga tënë mingi na ndö ti asioni yingo na lege ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka nga na lege ti angia. Afilm, angia ti vidéo nga na ambeni ye so a yeke vunga na sango asara si tënë ti sarango yorö akpa nzoni ye. Tongana nyen la e lingbi ti kpe ti tï pëpe na yâ ti gbanda so? A lingbi e ku pëpe ti tene bungbi ti Jéhovah afa na e molongo ti angia so ayeke na lege ni nga na ati so ayeke na lege ni ape. A lingbi e oko oko kue e fa lege na conscience ti e si ague oko na andia ti Nzapa (aHéb. 5:14). Me e yeke mû anzoni desizion tongana e sara ye alingbi na wango so bazengele Paul asû na gbe ti yingo ti Nzapa so ahunda ti duti pëpe na “ndoye ti handango lê ti zo”. (aRom. 12:9). E lingbi ti hunda terê ti e: ‘Angia so mbi soro afa so  mbi yeke handa lê ti azo? Tongana azo so mbi yeke manda Bible na ala wala azo so mbi yeke sara vizite na ala abâ angia so mbi soro, ala yeke tene so mbi yeke sara ye alingbi na aye so mbi yeke fa?’ Tongana tënë ti yanga ti e ague oko na asarango ye ti e, peut-être a yeke duti ngangu ti tene e tï na yâ ti gbanda ti Satan.—1 Jean 3:18.

14. Tongana nyen la Satan alingbi ti gi ti zia mbeto na yâ ti e? E lingbi ti hon ndö ni tongana nyen?

¹⁴ Satan ayeke gi nga ti zia mbeto na yâ ti e si e duti be-ta-zo na Jéhovah ape. Na tapande, lo lingbi ti sara kua na azo ti gouvernement ti kanga lege na kua ti fango tënë ti e. Wala lo lingbi ti pusu amba ti e ti place ti kua wala ti ekole ti he e ndali ti so e ye ti e ti sara ye alingbi na andia ti Bible na ndö ti nzoni sarango ye (1 Pi. 4:4). Lo lingbi nga ti pusu afami ti e so ayeke aTémoin ape ti découragé e si e gue na abungbi ape (Mat. 10:36). E lingbi ti hon ndö ti kpale so tongana nyen? Kozoni, a lingbi e ku terê ti e na mara ti kpale so ndali ti so Satan ayeke sara bira na e (Apoc. 2:10; 12:17). Na pekoni, a lingbi e bâ kota tënë so ayeke na peko ti kpale ni: Satan atene so e yeke sara na Jéhovah gï tongana aye atambela nzoni na e. Lo tene so tongana e yeke na yâ ti kpale, e yeke tourné peko na Nzapa (Job 1:9-11; 2:4, 5). Na nda ni, a lingbi e zia bê ti e na Jéhovah ti mû na e ngangu ti luti na lê ti kpale ni. Dabe ti mo so lo yeke dö e ti zia lâ oko ape.—aHéb. 13:5.

15. Satan alingbi ti gbu e na ngangu ti sara ye ague nde na ye so bê ti e aye? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁵ Satan alingbi pëpe ti gbu azo na ngangu ti sara ye ague nde na ye so ala ye (Jacq. 1:14). Azo mingi ahinga ape so ala yeke sara ye so bê ti Satan aye. Me tongana mbeni zo amanda tâ tënë, lo doit ti soro ti sara na Jéhovah wala ti sara na Satan (Kus. 3:17; 17:30). Tongana e leke na bê ti e ti sara ye so bê ti Nzapa aye, mbeni ye so Satan alingbi ti sara ti buba yâ ti dutingo be-ta-zo ti e ayeke dä ape.—Job 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ambeni ye wa la Satan nga na asioni yingo alingbi ti sara ape? (b) Ngbanga ti nyen la a lingbi e sara mbeto ape ti sambela Jéhovah na kota go?

¹⁶ Ambeni ye nde ayeke dä so Satan nga na asioni yingo alingbi ti sara ape. Bible afa lâ oko ape so ala lingbi ti hinga ye so ayeke na yâ ti li ti zo wala na yâ ti bê ti zo. Gï Jéhovah na Jésus la ayeke na ngangu ti sara tongaso (1 Sam. 16:7; Marc 2:8). Me ka ti sarango tënë na kota go wala ti sambela na kota go, a yeke tongana nyen? A lingbi e sara mbeto so tongana e sambela na kota go, Zabolo wala asioni yingo alingbi ti mä ni na ala sara kua na atënë ti yâ ti sambela ni so na terê ti e? Ên-ën. Ngbanga ti nyen? E yeke sara mbeto pëpe ti sara anzoni ye na yâ ti kua ti Jéhovah gï ndali ti so Zabolo alingbi ti bâ e. Legeoko nga, a lingbi e sara mbeto pëpe ti sambela na kota go gï ndali ti so Zabolo alingbi ti mä e. Gbâ ti atapande ti awakua ti Nzapa so asambela na kota go ayeke na yâ ti Bible, na ye oko afa ape so ala sara mbeto so Zabolo ayeke mä ala (1 aGbia 8:22, 23; Jean 11:41, 42; Kus. 4:23, 24). Tongana e sara kue ti tene tënë ti yanga ti e nga na asarango ye ti e ague oko na ye so bê ti Nzapa aye, e lingbi ti duti na confiance so Jéhovah ayeke zia lege pëpe na Satan ti sara na e mbeni sioni ye so ayeke ngbâ lakue lakue.—Diko Psaume 34:7.

¹⁷ A lingbi e hinga wato ti e, me a lingbi mbeto ti lo ahon ndö ti e ape. Na mungo maboko ti Jéhovah, même azo so ayeke mbilimbili-kue ape alingbi ti sö benda na ndö ti Satan (1 Jean 2:14). Tongana e luti na Zabolo, lo yeke kpe yongoro na e (Jacq. 4:7; 1 Pi. 5:9). Azo so Satan ayeke tara ala mingi ayeke amaseka. Nyen la mbilimbili ala lingbi ti sara ti luti na Zabolo? Article ti peko ayeke kiri tënë na hunda so.