1. Mu mgunda wa Edeni, ana Yehofa jwasasile cici yakwamba mmagongo jwetu?

ADAMU ŵamanyililaga kuti lijoka nganiliŵa liŵecete. M’yoyo nganakayicila kuti cakupanganyikwa causimu caŵecete ni Hawa kupitila mu lijoka. (Gen. 3:1-6) Adamu ni Hawa nganacimanyililaga cenene cakupanganyikwaci. Atamose yaliji m’yoyo, Adamu jwasagwile kuti akapikanila Atati ŵakwe ŵakwinani ŵacinonyelo mwa kuŵa kumbali jakusisya cakulinga ca Mlungu. (1 Tim. 2:14) Ndaŵi jijojo Yehofa jwasasile yakwamba mmagongo juŵamlambwisye Adamu ni Hawa. Jwalakwe jwasasile kuti cacimjonanga. Nambo Yehofa jwatukalamwisyesoni kuti kwakandaŵi, mmagongoju cacikola macili gakwasisya ŵandu ŵakusamnonyela Mlungu.—Gen. 3:15.

2, 3. Ligongo cici Yehofa nganasala yejinji yakwamba Satana mkanayice Mesiya?

² Yehofa nganatusalila lina lisyesyene lya lilayika lyalyamjimucile jwalakwe. * Soni Mlungu jwasagwile kuti akasala lina lya mmagongoju  lyakuti Satana mpaka pamasile yaka 2,500 kutyocela paŵamjimucile. (Yobu 1:6) Lina lyakuti Satana likusagopolela kuti “Jwakusisya.” Mu Cihebeli caŵakamulicisye masengo pakulemba Baibulo, mabuku gatatupe ni gagakusakolanga ya mmagongoju. Mabuku gakwe gali 1 Mbiri, Yobu, soni Zekariya. Ligongo cici Mlungu nganasala mnope ya mmagongoju mkanayice Mesiya?

³ Yehofa nganasakaga kusala yejinji ya Satana ni yitendo yakwe m’Malemba ga Cihebeli. Yeleyi yikatendekasisye kuti Satanajo aŵe jwakumanyika mnope. Cakulinga ca Malemba ga Cihebeli caliji kwakamucisya ŵandu kuti ammanyilile Mesiya soni kwalongolela kwa jwalakwejo. (Luk. 24:44; Aga. 3:24) Payakwanilicikwe yeleyi, soni pajwayice Mesiya, Yehofa ŵamkamulicisye masengo jwalakwe soni ŵandumetume ŵakwe kusala yejinji yakwamba Satana soni malayika gagaliji kumbali jakwe. * Yeleyitu yili yakuŵajilwa, ligongo Yehofa cacikamulicisya masengo Yesu ni acimjakwe ŵasagulwe kuti amjonanje Satana ni ŵakumkuya ŵakwe.—Alo. 16:20; Ciu. 17:14; 20:10.

4. Ana ligongo cici ngatukusosekwa kumjogopa mnope Satana?

⁴ Ndumetume Petulo jwasasile kuti Satana ali “lisimba lyakutongola,” soni Yohane jwamkolasile Satana kuti ali “lijoka lyekulungwa.” (1 Pet. 5:8; Ciu. 12:9) Nambo ngatukusosekwa kumjogopa mnope ligongo lyakuti macili gakwe gakwete malile. (Aŵalanje Yakobo 4:7.) Yehofa, Yesu, soni malayika gakulupicika gakusatucenjela. Ni cikamucisyo ca jemanjaji, mpaka tukombole kumŵambala mmagongo jwetu. Nambope tukusosekwa kumanyilila kwanga kwa yiwusyo yakusosekwa mnope ayi, Ana Satana akusatenda yamtuli? Ana jwalakwe akusiŵasokonasya mwamtuli ŵandu? Ana Satana nganaŵa akombwele kutenda yindu yapi? Patukutagulilana kwanga kwa yiwusyo yeleyi, citulolesoni yampaka tulijiganye.

5, 6. Ana ligongo cici pangali boma kapena jwakulamulila jwampaka acenje yindu nikuŵa yambone mnope pacilambopa?

⁵ Malayika gane gamjimucile Mlungu mwakuŵa kumbali ja Satana. Mkaniciyice cigumula, Satana jwagasokonasisye gane mwa malayikaga kuti gagone ni ŵanace ŵacakongwe ŵa ŵandu. Satana akusagalamulila malayika gosope gagamjimucile Mlungu. Baibulo jikusasala yeleyi m’litala ali. Jikusasala kuti lijoka lyekulungwa lyawutile mbali jimo mwa mbali sitatu sya ndondwa ni kugwa nasyo pampepe. (Gen. 6:1-4; Yuda 6; Ciu. 12:3, 4) Malayikaga pagalesile liŵasa lya Mlungu, gaŵele kumbali ja ulamusi wa Satana. M’yoyo ngatukusosekwa kuganisya kuti malayika gakwimucilaga gali likuga lyangatenda yindu mwadongosolo. Satana alinganyisye ucimwene wakwe pakusyasya Ucimwene wa Mlungu. Jwalakwe ali mwenye, soni jwayipele yiŵanda macili, ni kuyiŵika kuti yiŵe ŵakulamulila.—Aef. 6:12.

⁶ Satana akusakamulicisya masengo likuga lyakwe pakulamulila maboma ga ŵandu. Yeleyi yili yisyene ligongo jwalakwe ŵamlosisye Yesu “maucimwene gosope ga pacilambo capasi.” Kaneko jwatite, “Cinampe ulamusi wosope pa maucimwenega ni lumbili lwakwe, ligongo yipelecedwe kwa une, soni ngusampa jwalijose jwangusaka.” (Luk. 4:5, 6) Atamose kuti Satana akusatenda yakusakala, nambo maboma gejinji ndaŵi sine gakusatenda yindu yambone kwa ŵandu ŵawo. Soni ŵakulamulila ŵane akusaŵa ŵakusacilila kwakamucisya ŵandu. Nambope pangali boma kapena jwakulamulila jwampaka acenje yindu nikuŵa yambone mnope pacilambo cosope.—Sal. 146:3, 4; Ciu. 12:12.

7. Ana Satana akusakamulicisya masengo camtuli dini jaunami soni ŵamalonda? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

 ⁷ Satana ni yiŵanda yakwe akusakamulicisyasoni masengo dini jaunami nambosoni ŵamalonda pakusaka kucisokonasya “cilambo cosope.” (Ciu. 12:9) Kupitila mu dini jaunami, Satana akusaŵeceta yamabosa pakwamba ya Yehofa. Konjecesya pelepa, Satana akusiŵatendekasya ŵandu ŵajinji kuti akalimanyilila lina lya Mlungu. (Yer. 23:26, 27) Yakuyicisya yakwe, ŵanduŵa akusaganisya kuti akumlambila Mlungu nambo ali mkulambila yiŵanda. (1 Akoli. 10:20; 2 Akoli. 11:13-15) Satana akusakamulicisyasoni masengo yamalonda pakusaka kwalambusya ŵandu. Mwambone, jwalakwe akusasala kuti ŵandu mpaka aŵe ŵakusangalala naga akwete mbiya soni yindu yejinji. (Miy. 18:11) Ŵandu ŵakusakulupilila mabosa ga Satanaga akusamalila ndaŵi jejinji ali mkutumicila “Cipanje” m’malo mwa Mlungu. (Mat. 6:24) Atamose kuti jemanjaji ŵamnonyelaga Mlungu pandanda, nambo ligongo lyakunonyela mnope yindu yakucilu yikusatendekasya kuti alece kumnonyela Mlungu.—Mat. 13:22; 1 Yoh. 2:15, 16.

8, 9. (a) Ana tukulijiganya yindu yiŵili yapi pangani ja Adamu ni Hawa soni malayika gagamjimucile Mlungu? (b) Ana kumanyilila kuti Satana ni jwakulamulila cilamboci kuli kwakamucisya camtuli?

⁸ Yiŵatesile Adamu ni Hawa soni malayika gagamjimucile Mlungu yikutujiganya yindu yiŵili yakusosekwa mnope. Candanda, yikutujiganya kuti pana mbali siŵili nambo tukusosekwa kusagula mbali jimo. Mpaka tusagule kuŵa kumbali ja Yehofa kapena ja Satana. (Mat. 7:13) Caŵili, wosope ŵali kumbali ja Satana akusakola maumbone gamnono. Mwambone, Adamu ni Hawa ŵalipele ukumu wakulimanyisya cambone ni cakusakala. Soni yiŵanda yikwete macili pa maboma ga ŵandu. (Gen. 3:22) Nambope, kuŵa kumbali ja Satana kukusaŵa ni yakuyicisya yakusakala ndaŵi syosope. Kwangali maumbone gasyesyene.—Yobu 21:7-17; Aga. 6:7, 8.

⁹ Ana kumanyilila kuti Satana ni jwakulamulila cilamboci kuli kwakamucisya camtuli? Kukusatukamucisya kwawona mwakuŵajilwa ŵakulamulila ŵa kucilamboku soni kukusatulimbikasya kulalicila ngani syambone. Tukumanyilila kuti Yehofa akusasaka kuti twacimbicisyeje ŵakulamulila. (1 Pet. 2:17) Soni jwalakwe akusajembeceya kuti citupikanileje malamusi ga maboma ga ŵandu naga ngagakutindana ni malamusi ga Mlungu. (Alo. 13:1-4) Nambo tukumanyilila kuti ngatukusosekwa kwinjilila yandale, kunonyela cipani cine cakwe kapena jwakulamulila jwine jwakwe. (Yoh. 17:15, 16; 18:36) Tukumanyililasoni kuti Satana akulingalinga kwatendekasya ŵandu ŵajinji kuti akalimanyilila lina lya Mlungu soni kusakasya ndamo syakwe. Yeleyi yikusatutendekasya kuti twajiganyeje ŵandu yisyesyene yakwamba Mlungu. Tukusayamicila ligongo lyakamulicisya masengo lina lyakwe. Tukumanyilila kuti kumnonyela jwalakwe kucitukamucisya kupata  mbote kulekangana ni kunonyela mbiya kapena yindu yakucilu.—Yes. 43:10; 1 Tim. 6:6-10.

10-12. (a) Ana Satana jwatesile cici kuti agasokonasye malayika? (b) Ana tukulijiganya cici pakwamba yagatesile malayikaga?

¹⁰ Satana akusasaka kuti tutendeje yakusaka yakwe. Kuti yeleyi yikombolece, akusakamulicisya masengo nyambo. Soni ndaŵi sine akusatukanganicisya kuti tumpikanileje.

¹¹ Satana jwakombwele kunyenjelela malayika gejinji kuti gaŵe kumbali jakwe. Komboleka kuti jwagawonaga mwagatendelaga yindu, ni jwaganisisye yampaka atende pakugasokonasya. Jwalakwe jwaganyenjelele malayika gane kuti gagone ni acakongwe. Yakuyicisya yakwe, ŵanace ŵaŵapagwile ŵaliji ŵamacili mnope, ŵaciwawa nambosoni ŵangalwe. (Gen. 6:1-4) Konjecesya pelepa, komboleka kuti Satana jwagalambwisye malayikaga kuti cigapate macili gakwalamulila ŵandu. Pakutenda yeleyi, cakulinga cakwe caliji kusokonasya yakulocesya ya Yehofa yakwamba kwika kwa ‘mbeju ja jwamkongwe.’ (Gen. 3:15) Nambo Yehofa nganakunda kuti Satana apunde. Jwayice naco cigumula, cacajonasile yosope yajwalinganyisye Satana ni yiŵanda yakwe.

¹² Ana tukulijiganya cici pa yakutendekwa yeleyi? Tukulijiganya kuti yamsese soni kupoka sili nyambo syekulungwa syakukamulicisya masengo Satana. Malayika gagaŵele kumbali ja Satana, kwa yaka yejinji gamtumicilaga Mlungu. Atamose galiji kumbali ja Mlungu, malayika gejinji gakundile kuti yakumbila yakusakala yitamilicice mnope munganisyo mwawo. Pelepa tukulijiganya kuti mwangajigalila kuti tutumicile Yehofa kwandaŵi jelewu, ndaŵi syosope tukumbucileje kuti yakumbila yakusakala mpaka yitamilicice m’mitima jetu. (1 Akoli. 10:12) Ni ligongo lyakwe tukusosekwa kuliwungunyaga ndaŵi ni katema kuti tulole naga tutandite kola nganisyo syakulemweceka.—Aga. 5:26; aŵalanje Akolose 3:5.

13. Ana Satana akusakamulicisya masengo litala line lyapi, soni ana mpaka tuliŵambale camtuli?

¹³ Litala line lyakusakamulicisya masengo Satana pakwatega ŵandu lili ya masenga. Masiku agano ŵandu ŵajinji akusatenda lung’wanu ni yeleyi. Jwalakwe akusalimbikasyasoni ŵandu kuti anonyeleje yiŵanda kupitila mu dini jaunami soni mu yindu yakusangalasya. M’mafilimu, pakompyuta, soni pa yindu yine akusalosya yamasenga nikuwonekaga kuŵa yakusangalasya. Ana mpaka tuŵambale camtuli kugwila m’citega celeci? Ngatukusosekwa kwembeceya likuga lya Mlungu kutupa ndandanda jakusala yindu yambone ni yakusakala. Jwalijose akusosekwa kucijiganya cikumbumtima cakwe kuti citendeje yindu yakamulana ni ndamo sya Mlungu. (Ahe. 5:14) Nambope, naga tukusamnonyela Mlungu ‘mwangali cinyengo’ tucisagula yindu mwalunda. (Alo. 12:9) Tukusosekwa kuliwusya kuti, ‘Ana yakusangalasya yangusasagula yikusalosya  kuti ndili jwacinyengo? Naga majiganyo gangu ga Baibulo kapena maulendo gangu gakuwilisya gali gayiweni yakusangalasya yangusayinonyela, ana mpaka gaganisye kuti ngusatenda yangusalalicila?’ Patukukuya yiwundo ya m’Malemba yatukusasalila ŵane, yikusaŵaga yangasawusya kuŵambala yitega ya Satana.—1 Yoh. 3:18.

14. Ana Satana akusatulagasya mwamtuli, soni ana mpaka tutende wuli kuti tukombole kupilila?

¹⁴ Konjecesya pa kukamulicisya masengo nyambo, Satana akusalingalinga kutulagasya kuti tuŵe ŵangakulupicika kwa Yehofa. Mwambone, mpaka akamulicisye masengo maboma kuti galekasye masengo getu gakulalicila. Jwalakwe mpaka ŵatendekasye acimjetu ŵakumasengo kapena ŵakusukulu kuti atulagasyeje pakusaka kuti tulece kutenda yindu yakamulana ni yajikusasala Baibulo. (1 Pet. 4:4) Mpaka ŵatendekasyesoni ŵacibale ŵetu ŵangakulupilila kuti atutengusyeje ni cakulinga cakuti tukajawulaga ku misongano. (Mat. 10:36) Ana mpaka tutende wuli kuti tukombole kupilila? Candanda, ngatukusosekwa kusimonga ni yeleyi, ligongo Satana ali pangondo jakulimbana ni m’weji. (Ciu. 2:10; 12:17) Soni tukumbucileje kuti Satana akusaŵeceta kuti tukusamtumicila Yehofa yindu payili cenene. Akusasalasoni kuti naga tukusimana ni yakusawusya mpaka tulece kumtumicila Mlungu. (Yobu 1:9-11; 2:4, 5) Tukusosekwa kumjegamila Yehofa kuti atukamucisye. Tukumbucileje kuti jwalakwe ngasatuleka ata panandi.—Ahe. 13:5.

15. Ana Satana mpaka atukanganicisye kutenga yangatukusaka? Alondesye.

¹⁵ Satana nganaŵa akombwele kutukanganicisya kuti tutendeje yindu yangatukusaka. (Yak. 1:14) Mwangamanyilila, ŵajinji akusatenda yindu yakusasaka Satana. Nambo panyuma pakulijiganya usyesyene, jwalijose akusasagula jwakusaka kumtumicila. (Mase. 3:17; 17:30) Naga tuli ŵakusacilila kutenda yakusasaka Mlungu, Satana nganaŵa akombwele kutulepelekasya kuŵa ŵakulupicika.—Yobu 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ana Satana ni yiŵanda yakwe akwete malile gane gapi gakutendela yindu? (b) Ana ligongo cici ngatukusosekwa kogopa kupopela mwakwesya maloŵe?

¹⁶ Panasoni yindu yine yele Satana ni yiŵanda yakwe nganaŵa akombwele kutenda. Mwambone, m’Baibulo pangali palipose papakusasala kuti Satana ni yiŵanda yakwe akusamanyilila yakusaganisya ŵandu kapena yayili m’mimtima mwawo. Nambo jikusasala kuti Yehofa ni Yesupe ni ŵakusamanyilila yamumtima. (1 Sam. 16:7; Maliko 2:8) Nambi wuli pakwamba ya kuŵeceta kapena kupopela mwakwesya maloŵe? Ana tujogopeje kuti Satana ni yiŵanda yakwe mpaka atupikane ni kutujogoya? Iyayi. Ligongo cici? Ngatukusalepela kutenda yindu yambone pakumtumicila Yehofa pakogopa kuti Satana mpaka atuwone. M’yoyosoni, ngatukusosekwa kogopa kupopela mwakwesya maloŵe pakuyiwona kuti Satana mpaka atupikane. M’Baibulo mwana yisyasyo ya ŵakutumicila ŵa Mlungu ŵaŵapopesile mwakwesya maloŵe. Nambo ngajikusasala kuti jemanjajo ŵajogopaga kuti Satana mpaka ŵapikane. (1 Maf. 8:22, 23; Yoh. 11:41, 42; Mase. 4:23, 24) Naga tukutenda yosope yampaka tukombole pakuŵeceta soni kutenda yindu mwakamulana ni cakulinga ca Mlungu, tuciŵa ŵakusimicisya kuti Yehofa ngasakunda kuti Satana atulepelekasye kuja kupata umi wangamala.—Aŵalanje Salimo 34:7.

¹⁷ Tukusosekwa kummanyilila cenene mmagongo jwetu, nambo tukamjogopaga. Ni cikamucisyo ca Yehofa, mpaka tukombole kumgomeka Satana atamose kuti tuli ŵangali umlama. (1 Yoh. 2:14) Naga tukumkana Satana, jwalakwe cacitutila. (Yak. 4:7; 1 Pet. 5:9) Masiku agano, Satana akulimbana mnope ni ŵacinyamata. Ana ŵacinyamata mpaka atende cici kuti akombole kulimbana najo? Ngani jakuyicisya jicijanga ciwusyo celeci.