Yeni ku mithzimbu

Yeni ku mitwe ya viñanda

Tulikwatathaneni Ngwe Mwanalikwatathanena Yehova na Yesu

Tulikwatathaneni Ngwe Mwanalikwatathanena Yehova na Yesu

‘Njivalombelela ngechi, voshe vapwe umo. . . ngwe omwo yove Tate walikwatathana nange.’—YOWA 17:20, 21.

MYATHO: 24, 99

1, 2. (a) Vika vyalombele Yesu mu lilombelo lyendi lya mamanethelelo na tupositolo vendi? (b) Vika vyalingithile Yesu endeke manene vya likwatathano?

HA VUTHSIKI vwa mamanethelelo a kuyoya kwendi, Yesu washongangeyeye vandongethi vendi ngwendi valikwatathane. Wavalombelelele ngwendi valikwatathane ngwe omwo ikeye nalikwatathana na Ishe. (Tandeni Yowano 17:20, 21.) Kulikwatathana kwavo kwanene vukaleho vwakama vuje vwamwethele ngwavo Yehova ikeye watumine Yesu kwija hano hathi na kulinga chithzango cha Njambi. Chithzemo chikecho chithzivukilo cha vandongethi va Yesu va vuthunga, cho chinavakwatathana hamo lika.—Yowa 13:34, 35.

2 Yesu wendekele manene vya likwatathano, mwafwa wamwene ngwendi tupositolo vendi kuvakele na kulikwatathana, cho wanangukile ngocho ha thimbu yalile navo vilya lwa mamanethelelo. Vaje tupositolo vakele na kalingolingo ka kulikanangana ngwavo “iya umo hakati kavo napu wakama.” (Luka 22:24-27; Mako 9:33, 34) Ha thimbu yeka lalo, Yakomba na Yowano valombele Yesu ngwavo akavane vitwamo vyakama mu Vumwene vwendi.—Mako 10:35-40.

3. Vika vyanenele kangu mukati ka vandongethi va Kilisitu, cho tuthimutwiya ha vihula muka muno mu chilongetha?

3 Kuli vyuma vikwavo vyonowethele vandongethi va Kilisitu kulikwatathana, kethi kushaka lika luthsimo. Kangu na vithzindo vyangunwine vanu va muje mu lifuti. Vandongethi va Yesu vapandele kuhyana ije futithi. Muno mu chilongetha, tuthimutwiya ha vihula evi: Yesu wahyanene vati kangu? Wakwathele vati vaka-kumukavangeya vajeneke kukala na kangu, oloni valikwatathane mu vuthunga? Cho vilongetha vyendi vitukwatha vati tutwaleleleho kulikwatathana?

VANU VAJE VAYENGWILE YESU NA VANDONGETHI VENDI

4. Endekeni myanja ije imwetha muvayengwililemo Yesu.

4 Yesu nendi vamuyengwile. Filipu mwalekele Natanele ngwendi wawanene Mesiya, Natanele wamukumbulwile ngwendi: “Kuma ku Nazaleta kwatha kutunda chuma chachivwa ndi?” (Yowa 1:46) Hamo Natanele wathzivukile vupolofweto vuli ku Mika 5:2, oloni kakulahelele ngwendi Mesiya atha kuthemukila mu kalimbo kakandondo ka Nazaleta. Mu ngila imo lika, Vayunda vaje vathsimanene vayengwile Yesu mwafwa wapwile Kangalileya. (Yowa 7:52) Vayunda vavangi vamwene vaka-Ngalileya ngwavo kethi va theho. Vayunda vamo vashawile Yesu ha kumutumbula ngwavo Kasamaliya. (Yowa 8:48) Vithemwa na vulombelo vwa Vasamaliya vyalithethzele nevi vya Vayunda. Vayunda na Vangalileya kuvathingimikile manene Vasamaliya, cho kuvakele na kulikwatathana navo.—Yowa 4:9.

5. Vaka-kukavangeya Yesu vavayengwile vati?

5 Vantwama va Vayunda vashawile manene vaka-kukavangeya Yesu. Vafaliseo vamwene ngwavo vandongethi va Yesu vapwile va ‘kuthingiwa.’ (Yowa 7:47-49) Vamwene ngwavo munu uje kaile ku masikola a vilongetha vya Vayunda nambe kujeneka kuthingimika vithemwa vyavo wapwile wangocho. (Vili 4:13.) Kangu kaliwanene nako Yesu na vandongethi vendi kalithalele manene mu vulombelo na mu vithemwa na mu kuyoya kwa vanu. Vandongethi navo vakele na kangu, ngechi vapandele kutengulula vithinganyeka vyavo mangana valikwatathane mwamuvwa.

6. Endekeni myanja ije imwetha ngwayo kangu katha kutukundama.

6 Ano matangwa, kangu kanalithala manene muno mu kaye. Vanu vanatha kutuyengula nambe yetu kuvayengula. Painiya umo wa ku Australia wendekele ngwendi: “Njathzindile manene vindele mwafwa vanayandetha manene vanu va ku Australia. Vyuma vinjalimwenenene vikevyo vyanjilingithile njivathzinde manene.” Ndolome wa ku Canada, wendekele ha kangu ka miyati kakele nako ngwendi: “Njamwene ngwange vanu vaka-kwendeka ndaka ya French vakevo va theho manene. Mukemwo njathzindile vaka-kwendeka ndaka ya Ingilishi.”

7. Yesu wahyanene vati kangu?

7 Ano matangwa, vanu vali manene na kangu ngwe vanu va mu thimbu ya Yesu. Yesu wayoyele navo vati? Cha kulivanga, wavyanene kangu. Wambulwile kuli vaka-kufuka na tuhutu na Vafaliseo na Vasamaliya na vaka-kutambula mitelo na kuli vaka-vuvi. Cha mu chivali, vilongetha na mwanja wa Yesu vyakwathele vandongethi vendi vahyane kangu.

CHITHZEMO NA KULIKEHETHA VITUKWATHA TUHYANE KANGU

8. Chinangulo muka cha theho manene chije chinakwatathana vaka-Kilisitu? Lumbununeni.

8 Yesu walongethele vaka-kumukavangeya chinangulo chimo chije chinatukwatathana hamo lika. Wendekeke ngwendi: “Yeni voshe munapu vavuthamba” nambe ngwetu vandolome. (Tandeni Mateo 23:8, 9.) Twapwa tu vandolome mwafwa tuvavoshe twatunda kuli Andama. (Vili 17:26) Oloni kuli vikwavo lalo. Yesu walumbunwine ngwendi vandongethi vendi vapwa vandolome na vandokathzi mwafwa voshe vamona Yehova kupwa Ishavo wa mwilu. (Mateo 12:50) Kutundoho, chithzemo na likulahelo vinavakutila hamo kupwa nanga yakama ya ku sipilitu. Ngechi, tupositolo muvakele na kuthonekela vakwavo mikanda, kakangi vakele na kuvatumbula ngwavo “vavuthamba” nambe vandolome na vandokathzi.—Loma 1:13; 1 Petu. 2:17; 1 Yowa. 3:13. *

9, 10. (a) Mwafwa vika Vayunda kuvapandele kulyalethela muyati? (b) Chithimo muka chapangethele Yesu mu kuhyana kangu ka miyati? (Kengeni chikupulo ha liputa 8)

9 Munima ya kwendeka ngwendi tunapande kupwa vandolome na vandokathzi, Yesu wendekele lalo ngwendi tupwe va kulikehetha. (Tandeni Mateo 23:11, 12.) Ngwe mutunamwena, kulyaletha kwonowethele tupositolo va Yesu valikwatathane. Cho lalo, kangu ka miyati kanenele vukalu. Kuma Vayunda vapandele kulyaletha mwafwa ya kupwa vatekulwila va Avilahama ndi? Vayunda vavangi vakele manene na sipilitu ya kulyaletha. Oloni Yowano Muka-kumbwitika wavalekele ngwendi: “Njambi atha kutengulula mamanya awa na kuwapwitha vatekulwila va Avilahama.”—Luka 3:8.

10 Yesu wathzindile kangu ka miyati. Wamwethele ngocho omwo mulongethi wa majwi a lishiko wamwihwile ngwendi: “Mukwetu iya?” Yesu wamukumbulwile kupangetha chithimo cha Kasamaliya uje wamwethele ngothzi kuli Kayunda uje ivapupangele mapwepwe. Vayunda vakele na kumwongoloka, oloni Kasamaliya wamuthzivilile ngothzi. Yesu walekele uje mulongethi wa majwi a lishiko apwe ngwe uje Kasamaliya. (Luka 10:25-37) Yesu wamwethele ngwendi uje Kasamaliya walongethele Vayunda vikulumbununa kukala na chithzemo cha vuthunga ku vanu voshe.

11. Mwafwa vika vandongethi va Kilisitu kuvapandele kukala na kangu hali vaka-kwija, cho Yesu wavakwathele vati?

11 Vandongethi va Yesu vapandele kwechela kulyaletha na kangu mangana vapange mwamuvwa chipangi chavo cha kwambulula. Thimbu kanda aye mwilu, Yesu walekele vandongethi vendi ngwendi vapandele kwambulwila mu “Yundeya na mu Samaliya mwoshe, na kumamanethelelo a hathi.” (Vili 1:8) Yesu wavangele kulongetha vandongethi vendi mwakupangela chipangi chakama chije chavanene na kukala na vifwa vyavivwa vije vyavakwathele kwambulwila vanu veka. Yesu washangalele mukulunu wa maswalale mwafwa ya likulahelo lyendi. (Mateo 8:5-10) Mwakele mu Nazaleta, Yesu wendekele omwo Yehova wathzivilile ngothzi vaka-kwija. Chakumwenako, wamwethele ngothzi kuli fwile wa Kafonisiya wa ku Zalefate na kuli Namane muka-mbumba wa ku Silya. (Luka 4:25-27) Yesu kambulwile lika kuli uje munakathzi wa Kasamaliya, oloni wakele matangwa avali mu Samaliya mwafwa vanu va mu Samaliya vavwahelelele muthzimbu wakele na kuvambululwila.—Yowa 4:21-24, 40.

MUVALWITHILELILEMO KANGU KA MIYATI MU CHITA CHA MYAKA CHA KULIVANGA

12, 13. (a) Tupositolo valithzivile vati muvamwene Yesu alongetha munakathzi wa Kasamaliya? (Kengeni chikupulo ha liputa 8) (b) Vyuma muka vimwetha ngwavyo Yakomba na Yowano kuvathzivithithile vyavalongethele Yesu?

12 Kwapwile kwakukalu kuli tupositolo kwechela kangu. Vakathamene muvamwene Yesu ali na kulongetha munakathzi wa Kasamaliya. (Yowa 4:9, 27) Vantwama va mu vulombelo vwa Vayunda kuvakele na kwendeka na vanakathzi mu mbunga, maneneni nga owo munakathzi wakele na futithi yaivi. Tupositolo valekele Yesu ngwavo alye vyakulya. Oloni chikumbululo chendi chamwethele ngwacho wavwahelelele manene ha kuthimutwiya vyuma vya ku sipilitu, cho kakele mbunge ku kulya. Kwambulwila uje munakathzi wa Kasamaliya chapwile chithzango cha Ishe, cho kwapwile ngwe vya kulya kuli ikeye.—Yowa 4:31-34.

13 Yakomba na Yowano kuvathzivithithile chije chilongetha. Muvaile na Yesu ku Samaliya, vandongethi vendi valombele ngwavo valaleko mu limbo limo lya mu Samaliya. Oloni Vasamaliya vavyanene kuvatambula, ngechi Yakomba na Yowano valuvalele manene, cho vayongwele ngwavo vathane tuhya mwilu mangana twakunyongethe limbo lyoshe. Oloni Yesu wavatenukilile. (Luka 9:51-56) Tunatha kulihula ngwetu, ngwe lije limbo lyakele mu Ngalileya mwimbo lya Yakomba na Yowano ngwe vayongwele vya kulomba tuhya ndi? Chasholoka ngwe kangu kakeko kavalingithile valuvale manene. Hamo kapositolo Yowano uje waluvalele vwathi wathzivile shwamwa mwamwene Vasamaliya vatambula muthzimbu wauvwa.—Vili 8:14, 25.

14. Kangu ka vindaka vakamanethele vati?

14 Munima ya Pentekosita ya mu mwaka wa 33 C.E., kwakele manene kangu. Muvakele na kwana vifwile vya kulya, vifwile va Vangiliki vakele na kuvomina vyakulya. (Vili 6:1) Hamo kangu ka miyati kakeko kanenele vukalu. Tupositolo vangwile vanalume vaje vanapande mu kupangethzela vyakulya mangana vamanethele vuje vukalu. Vaje vanalume va kuhya ku sipilitu vavangwile, vakele na mathzina a Chingiliki. Oku kwakwathele vaje vifwile vavayengwile.

15. Petulu wamwethele vati kujeneka kukala na kangu ku vanu voshe? (Kengeni chikupulo ha liputa 8)

15 Mu 36 C.E, chipangi cha kupwitha vanu kupwa vandongethi chapwile chakama manene mu kaye koshe. Kapositolo Petulu wakele na kulingolingo kakulikwatathana lika na Vayunda. Oloni omwo Njambi wamwethele ngwendi vaka-Kilisitu kuvapandele kukala na kangu, Petulu wambulwilile Konelyasi uje wapwile liswalale wa Valoma. (Tandeni Vilinga 10:28, 34, 35.) Kutundoho, Petulu wakele na kulya na kulikwatathana hamo lika na vaje kuvapwile Vayunda. Mu kwita kwa myaka, Petulu mwakele mu nganda ya Antyoke walikelele kulya hamo na vaka-Kilisitu vaje kuvapwile Vayunda. (Ngala 2:11-14) Ngechi Petulu watavele kumunangula kuli Paulu ha kangu kakele nako. Omwo Petulu wathonekelele vaka-Kilisitu va ku Asia Minor mukanda wa kulivanga, wendekelemo vya kulikwatathana na vandolome va mu kaye koshe.—1 Petu 1:1; 2:17.

16. Vaka-Kilisitu va kulivanga vavathzivukile vati?

16 Mwanja wa Yesu walongethele tupositolo vathzeme “vanu voshe.” (Yowa 12:32; 1 Tima 4:10) Nameme kwapwile kwakukalu, vatengulwile vithinganyeka vyavo. Vaka-Kilisitu va kulivanga vavathzivukile ngwavo vapwile vaka-kulithzema umo na mukwavo. Tertullian uje wapwile muka-kuthoneka wa mu chita cha myaka cha mu chivali wathonekele hali vaka-Kilisitu ngwendi: “Valithzema umo na mukwavo . . . vanalyana kuthsila umo na mukwavo.” Kuthzala “vunu vwavuha” kwakwathele vaka-Kilisitu va kulivanga vamone ngwavo vanu voshe vapwa hamo lika ku mesho a Njambi.—Kolo 3:10, 11.

17. Twatha kutunditha vati kangu mu vimbunge vyetu? Endekeni vyakumwenako.

17 Netu tunapande kulifwita mangana tutundithe kangu mu mbunge yetu. Ndokathzi wa ku France wendekele mwalifwitililemo ha kutunditha kangu mu mbunge yendi ngwendi: “Yehova nanjilongetha vikulumbununa kukala na chithzemo na kwana na kuthzema vanu voshe. Nameme ngocho, njichili na kulilongetha kuhyana kangu ka miyati, cho kulinga ngocho kethi kwakwathi. Mukemwo njikalombo vukwathi kuli Njambi thimbu yoshe.” Ndokathzi wa ku Spain nendi walifwitile na kangu. Wendekele ngwendi: “Njikalifwiti manene kutunditha kangu mu mbunge yange, cho vithimbu vimo njikatha kulinga ngocho. Oloni njinapande kutwalelelaho kulifwita. Njakandelela kuli Yehova uje nanjikwatha kukala mu nanga ya kulikwatathana.” Munu na munu napande kulilula ikeye vavenya. Kuma netu tunapande kulwitha kangu ka miyati ngwe ava vandokathzi vavali ndi?

CHITHZEMO CHIKAMANETHA KANGU

18, 19. (a) Mwafwa vika kutwapandele kuyengula vanu? (b) Cho twatha kumwetha vati mu vilinga vyetu?

18 Tunapande kwanuka ngwetu netu twapwile tu “vangendthzi” nambe ngwetu vaka-kwija vaje vakele kulako na Njambi. (Efeso 2:12) Oloni mu ‘chithzemo chendi,’ Yehova watushwenyethele kuli ikeye. (Hozi 11:4; Yowa 6:44) Cho Kilisitu watutambwile. Watutambwile mangana tukale mu nanga ya Njambi. (Tandeni Loma 15:7.) Yesu natutambula mwamuvwa yetu vanu va kujeneka kulumbunuka, ngechi kutwapandele kuyengula munu woshe.

Vangamba va Yehova vakashakethzeka mana akutunda mwilu, cho chithzemo chinavakwatathana hamo lika (Kengeni palangilafu 19)

19 Omwo tuli na kushwenya kuyehi na mamanethelelo a futithi ya kano kaye, kangu na vithzindo vilivwethzelela manene. (Ngala. 5:19-21; 2 Tima. 3:13) Hakupwa vangamba va Yehova tunapande kulomba mana a kutunda mwilu mangana tukale mu kwoloka na kujeneka kangu. (Yako. 3:17, 18) Tukavwahelela kukala na vavuthamba va ku mafuti eka na kulilongetha vithemwa vyavo na vindaka vyavo. Nga tulinga ngocho, cho tuyoya mu kwoloka ngwe ndonga ije kuyethi kuma na kuyoya mu vuthunga ngwe mankimba a mu kalunga ndonga.—Isaya 48:17, 18.

20. Vuvwa muka vuli mu kukala na chithzemo mu vimbunge vyetu?

20 Ndokathzi wa ku Australia itunavanga kwendeka, ngwendi: “Njavethzikile manene kulilongetha vuthunga vwa mu Mbimbiliya. Mwafwa kwanjikwathele kutengulula vithinganyeka vya mu mbunge yange. Ngechi njathele kumanetha kangu na chithzindo mu mbunge yange.” Ndolome wa ku Canada wendekele ngwendi: “Kujeneka kulilongetha vuthunga kukekwo kukalingitha vanu vakale na kangu ka miyati. Oloni kukala na vifwa vyavivwa kukwemanene ha lifuti kwanathemukila munu.” Uje ndolome wambatele ndokathzi uje wakele na kwendeka ndaka ya Ingilishi. Ovu vukaleho vumwetha ngwavo chithzemo cha vaka-Kilisitu chatha kumanetha kangu. Chithzemo chikecho chatukutila hamo lika.—Kolo 3:14.

^ par. 8 Lijwi lya “vavuthamba” nambe ngwetu vandolome lyambatethelela na vandokathzi vali mu chikungulukilo. Paulu wathonekelele vandolome vendi va ku Loma mukanda. Cho omu mu mukanda, watumbwilemo na mathzina a vandokathzi. (Loma 16:3, 6, 12) Kushwa kunima, Kaposhi ka Kukengela kakatumbula vaka-Kilisitu ngwako vapwa ‘vandolome na vandokathzi.’