Ir al contenido

Ir al índice

Jehová Dioswan Jesuswan jina ujchasqa kana

Jehová Dioswan Jesuswan jina ujchasqa kana

‘Mañakuyki, tukuyninku ujchasqa kanankuta, imaynatachus qan Tatáy noqawan ujchasqa kashanki, ajinata’ (JUAN 17:20, 21).

24, 99 TAKIYKUNA

1. ¿Imatataj Jesús Tatanman nisqa?

JESUSQA por última vez apostolesninwan cenashaspa, phutisqa kasharqa apostolesnin mana ujchasqaschu kashasqankumanta. Chayrayku Jesusqa Tatanman nerqa: ‘Mañakuyki, tukuyninku ujchasqa kanankuta, imaynatachus qan Tatáy noqawan ujchasqa kashanki, ajinata’, nispa (Juan 17:20, 21 leey). Yachachisqasnin ujchasqas kajtinku, runasqa reparankuman karqa Jesusta Jehová Diospuni kay jallpʼaman kachamusqanta. Chantapis Jesusqa yachachisqasninman nerqa: “Qankunachus purajmanta munanakunkichej chayqa, tukuy yachanqanku yachachisqasniy kasqaykichejta”, nispa. Arí, Jesuspa yachachisqasnin purajmanta munanakuspa, aswan ujchasqas kankuman karqa (Juan 13:34, 35).

2. ¿Imajtintaj Jesús apostolesninta kutin kutita ujchasqa kanankuta nisqa?

2 Jesusqa por última vez apostolesninwan cenashaspa, paykunaman kutin kutita nerqa ujchasqa kananku kasqanta. Imajtinchus apostolesnenqa ‘sinchʼita siminakoj kanku, pichus paykunamanta kurajpaj qhawasqa kananmanta’ (Luc. 22:24-27; Mar. 9:33, 34). Uj pachataj Santiagowan Juanwan Jesusman nerqanku: “Gobiernoykipi kamachishajtiyki munaykuman tiyachinawaykuta, ujniykuta pañaykiman, ujniykutataj lloqʼeykiman”, nispa (Mar. 10:35-40).

3. 1) ¿Imajtintaj Jesuspa yachachisqasnin mana ujchasqas kayta atillasqankuchu? 2) ¿Imatataj qhepan parrafospi yachakusunchej?

3 Jesuspa yachachisqasnenqa, mana ujchasqas kayta atillarqankuchu kurajpaj qhawachikuyta maskʼasqankurayku, tiemponkumanta runas chejninakusqankurayku ima. Chayrayku Jesuspa yachachisqasnenqa kallpachakunanku karqa mana chay tiempomanta runas jina wajkunata chejnikunankupaj. Qhepan parrafospitaj yachakusunchej imatachus Jesús ruwasqanta runas payta chejnikojtinku. Yachakullasuntaj imaynatachus Jesús yachachisqasninman yachachisqanta runasta uj rejllata qhawayta, ujchasqallapuni kanankutataj. Chaykunamanta yachakuytaj ujchasqallapuni kanapaj yanapawasunchej.

RUNASQA JESUSTA YACHACHISQASNINTAWAN CHEJNIKOJ KANKU

4. ¿Imatataj runas Jesusta nisqanku chejnikusqankurayku?

4 Runasqa Jesustapis chejnikorqanku. Felipeqa Natanaelman nerqa Mesiasta tarisqanta. Natanaeltaj chayta uyarispa nerqa: “¿Atinmanchu Nazaretmanta ima allinpis rikhurimuyta?”, nispa (Juan 1:46). Natanaelqa ichapis yacharqa Mesías Belenpi nacekunanta, Miqueas 5:2 versiculota leesqanrayku. Chayrayku Natanaelqa, yuyanman karqa Nazaret llajta mana Mesiaspa llajtan kananpaj jinachu kasqanta. Chantapis wakin fariseosqa Jesusta chejnikorqanku Galileamanta kasqanrayku (Juan 7:52). Ashkha judiosqa Galileamanta runasta pisipaj qhawaj kanku. Wakin judiostaj, Jesusta insultaspa samaritano nerqanku (Juan 8:48). Samaritanoswan judioswanqa ni imapi kikinchu karqanku. Religionesninkupis mana kikinchu karqa. Chantapis Judea llajtamanta Galilea llajtamantawan judiosqa, samaritanosta pisipaj qhawaj kanku, chejnikojtaj kanku (Juan 4:9).

5. ¿Imaynatataj runas Jesuspa yachachisqasninta qhawaj kanku?

5 Fariseoswan leymanta yachachejkunawan sacerdoteswan imaqa, Jesuspa yachachisqasninta mana kasuy runasta jina qhawaj kanku. Fariseosqa nej kanku: ‘Jesusta uyarej runasqa maldecisqa kanku’, nispa (Juan 7:47-49). Fariseosqa runasta pisipaj qhawaj kanku, mana costumbresninkuman jina kausakusqankurayku, nitaj religionta kamachejkunaj escuelasninkupi yachakusqankurayku (Hech. 4:13). Runasqa may maylla purej kanku qhapaj kasqankurayku, sumaj familiamanta kasqankuta creekusqankuraykutaj. Chayrayku Jesusta, yachachisqasnintawan mayta chejnikoj kanku. Chaynejta Jesuspa yachachisqasninpis chay runas jinallataj wajkunata chejnikoj kanku. Chayrayku Jesuspa yachachisqasnenqa ujchasqas kanankupaj, mana chay tiemponmanta runas jinachu yuyananku karqa.

6. ¿Imajtintaj wakin hermanos runasta chejnikuyta qallarisqanku?

6 Kay tiempomanta runaspis, mayta chejninakullankutaj mana kikin llajtayoj kasqankurayku. Chayrayku ichá noqanchejpis runasta chejnikuyta qallarisunman chayri chejnikuwasunman. Chaymanta parlaspa Australiamanta uj precursora nin: “Campomanta runaspaj mana justicia ruwakusqanrayku, gringuitosta mayta chejnikoj kani. Paykunata astawanraj chejnikorqani ashkha kutispi tratarpawasqankurayku”, nispa. Canadá suyumanta uj hermanotaj nin: “Yuyaj kani, francesta parlajkunalla aswan sumaj runas kasqankuta. Chayrayku inglesta parlajkunata pisipaj qhawaj kani”, nispa.

7. ¿Jesús wajkunata chejnikusqachu?

7 Kay tiempomanta runasqa, Jesuspa tiemponmanta runas jinallataj runasta chejnikunku, nitaj cambiayta atinkuchu. Jesusqa mana runasta chejnikojchu. Payqa tukuy runasta uj rejllata qhawaj. Chayrayku qhapajkunaman, pobresman, fariseosman, samaritanosman, impuesterosman, juchasapasmanpis predicarqa. Chantapis Jesusqa ejemplonwan yachachisqasninman yachacherqa runasta mana chejnikunankuchu kasqanta, astawanqa tukuyta uj rejllata qhawananku kasqanta.

TUKUYTA UJ REJLLATA QHAWANA

8. ¿Imatataj Jesús yachachisqasninman nisqa ujchasqas kananku kasqanta reparachinanpaj?

8 Jesusqa yachachisqasnin ujchasqas kananku kasqanta reparachinanpaj nerqa: ‘Tukuyniykichej hermanos kankichej’, nispa (Mateo 23:8, 9 leey). Adanpa wawasnin kasqanchejrayku hermanitos kanchej (Hech. 17:26). Jesusqa, nillarqataj yachachisqasnin hermanos, hermanastaj kasqankuta Jehová Dios Tatanku kasqanrayku (Mat. 12:50). Jesuspa yachachisqasnenqa Diospa llajtanmanta kasqankurayku ujchasqas kasharqanku. Imajtinchus paykunaqa purajmanta munanakoj kanku, Diospitaj atienekoj kanku. Chayrayku apostolesqa cristianosman cartasta apachej kanku “hermanosníy” nispa (Rom. 1:13; 1 Ped. 2:17; 1 Juan 3:13). *

9. ¿Imajtintaj judíos qhasillata jatunchakusqanku?

9 Jesusqa yachachisqasninman ‘tukuyniykichej hermanos kankichej’ niytawan, kʼumuykukoj sonqoyoj kanankuta nerqa (Mateo 23:11, 12 leey). Ñaupaj parrafospi yachakorqanchej jina, apostolesqa wakin kuti jatunchakusqankurayku mana ujchasqas kayta atillarqankuchu. Imajtinchus chay tiempomanta runasqa mayta alabakoj kanku sumaj familiamanta kasqankuta creekusqankurayku. Ashkha judiosqa mayta alabakoj kanku “tataykoqa Abrahán” nispa. Juan Bautistataj chay judíos qhasillata jatunchakusqanrayku nerqa: “Sutʼita niykichej, Diosqa kay rumismanta Abrahanpaj wawasta rikhurichiyta atin”, nispa (Luc. 3:8).

10. ¿Imaynatataj Jesús yachachisqa tukuy runasta munakunata? (8 paginapi lloqʼe ladopi kaj dibujota qhawariy).

10 Jesusqa llajtanchejrayku jatunchakuy manapuni allinchu kasqanta nerqa. Chaytataj sutʼita reparasunman imatachus leymanta yachachej runaman nisqanpi. Imajtinchus chay runaqa Jesusta tapusqa: “¿Pitaj chanta runa masiyri?”, nispa. Jesustaj kutichinanpaj uj cuentitota cuentarisqa. Pay nisqa: ‘Suwasqa uj runata maqaykusqanku, parti wañusqatataj saqerparisqanku. Chantá uj sacerdotewan uj levitawan chay runata rikuspa pasapullasqanku. Chantá uj samaritanoñataj chay ñanta pasasqa. Chay runata rikuspataj mayta khuyakusqa, cuidasqataj’, nispa. Chayta niytawan Jesusqa, leymanta yachachejman nerqa chay samaritano jina ruwananta (Luc. 10:25-37). Ajinamanta Jesusqa tukuy judiosta yachacherqa, chay samaritano jina tukuy runasta munakunanku kasqanta.

11. 1) ¿Imaraykutaj Jesuspa yachachisqasnin tukuy runasta uj rejllata qhawananku karqa? 2) ¿Imaynatataj Jesús yachachisqasninta reparachisqa tukuy runasta uj rejllata qhawanankupaj?

11 Jesusqa niraj cieloman ripushaspa yachachisqasninman nerqa: ‘Willamunkichej tukuy Judeapi, Samariapi, jinallataj kay jallpʼaj tukuy kʼuchusnintinpi’, nispa (Hech. 1:8). Chayta juntʼanankupajqa, mana jatunchakunankuchu karqa, tukuy runastataj uj rejllata qhawananku karqa. Chantachá Jesusqa ñaupajmantaña yachachisqasninta reparacherqa, waj nacionniyoj runaspis kʼachasllataj kasqankuta. Ajinamanta tukuy nacionmanta runasman predicamunankupaj. Uj pacha Jesusqa soldadospa capitanninmanta nerqa: “Mana pitapis kay jina jatun creeyniyojta tarinichu”, nispa (Mat. 8:5-10). Waj kutipitaj Jesusqa yachachisqasninman nerqa, imaynatachus Jehová Dios Sarepta llajtapi tiyakoj viudata yanapasqanta. Nillarqataj Jehová Dios, lepra onqoyniyoj Siriamanta Naamán sutiyoj runata sanoyachisqanta (Luc. 4:25-27). Chantapis Jesusqa uj samaritanaman Diosmanta willarqa. Chantá iskay diasta Samariapi qhepakorqa, runas astawan Diosmanta yachakuyta munasqankurayku (Juan 4:21-24, 40).

CRISTIANOSQA TUKUYTA MUNAKUNANKU KARQA

12. ¿Imata rikuspataj apóstoles mayta tʼukusqanku? (8 paginapi chaupipi kaj dibujota qhawariy).

12 Apostolesqa mana atillarqankuchu runasta uj rejllata qhawayta. Imajtinchus uj kutipi apostolesqa Jesusta samaritana warmiwan parlashajta rikuspa tʼukorqanku (Juan 4:9, 27). Chay tiempomanta religionta kamachejkunaqa warmiswan pakayllapi parlaj kanku. Mana allin kausayniyoj samaritanawantaj mana parlallajpischu kanku. Unaysitutaña chay samaritanawan Jesús parlarishajtin, apostolesqa Jesusta nerqanku: “Mikhurikuy”, nispa. Jesustaj paykunata nerqa: “Mikhunayqa kachamuwajniypa munayninta ruwanay, kamachiwasqantataj tukuchanay”, nispa (Juan 4:31-34). Chayrayku Jesusqa chay samaritana warmiman predicarqa.

13. ¿Santiagowan Juanwan entiendesqankuchu tukuy runasta uj rejllata qhawananku kasqanta?

13 Santiagowan Juanwanqa, manapuni entienderqankuchu tukuy runasta uj rejllata qhawananku kasqanta. Uj kutipi Jesuswan yachachisqasninwanqa samaritanospa ujnin ranchonpi alojakuyta munarqanku. Samaritanosrí mana paykunata alojayta munarqankuchu. Santiagowan Juanwantaj chayta rikuspa, Jesusta nerqanku: “Señor, ¿munawajchu cielomanta ninata mañakunaykuta uraykamuspa paykunata qʼolarparinanpaj?”, nispa. Jesustaj paykunata kʼamerqa (Luc. 9:51-56). Ichapis Santiagowan Juanwanqa phiñasqa kasharqanku samaritanosta pisipaj qhawasqankurayku. Chaywanpis tiemponman Juanqa, samaritanosman predicarqa. Ashkha samaritanostaj Diospa Palabranta japʼikorqanku. Juanqa chayta rikuspa ichá mayta pʼenqakorqa ñaupaj kutipi samaritanospaj phiñakusqanmanta (Hech. 8:14, 25).

14. ¿Ima chʼampaytataj apóstoles allinchasqanku?

14 Pentecostés fiesta pasayta, 33 watapi “griegota parlaj judiosqa, hebreota parlaj judiospaj thutuyta qallarerqanku, sapa pʼunchay mikhuna rakʼiypi viudasninkuman mana jaywasqankumanta” (Hech. 6:1). Ichapis hebreota parlaj hermanosqa, wakin viudasman mana mikhunata rakʼirqankuchu griegota parlajkunata pisipaj qhawasqankurayku. Chayrayku apostolesqa, chay chʼampayta allinchanankupaj “allinpaj qhawasqa qanchis” hermanosta ajllarqanku. Ajinamanta tukuyman mikhunata rakʼinankupaj. Chay qanchis hermanospaj sutisninkoqa griego parlaypi karqa. Ichá chayta rikuspa griegota parlaj viudasqa manaña chejnisqaschu sientekorqanku.

15. ¿Imaynatá Pedro yachakusqa tukuy runasta uj rejllata qhawanan kasqanta? (8 paginapi paña ladopi kaj dibujota qhawariy).

15 Jesuspa yachachisqasnenqa 36 watapi, tukuy llajtayoj runasman predicayta qallarerqanku. Niraj tukuy llajtayoj runasman predicakushajtintaj, apóstol Pedroqa llajtamasisnillanwan parlaj. Chaywanpis Jehová Diosqa cristianosta reparacherqa, tukuy runasta uj rejllata qhawananku kasqanta. Chayrayku Pedroqa soldadospa capitannin Cornelioman predicarqa (Hechos 10:28, 34, 35 leey). Chay kutimantapachataj Pedroqa mana judío hermanoswan mikhullajña. Chaywanpis watasninman, Antioquía llajtapi kashaspa mana judío kajkunamanta watejmanta karunchakusqa (Gál. 2:11-14). Chayta rikuspa Pabloqa, Pedrota kʼamirparqa. Pedrotaj Pablota kasukorqa. Imajtinchus ñaupaj kaj cartanpi Pedroqa, Pontopi, Galaciapi, Capadociapi, Asiapi, Bitiniapi kaj judiosman, mana judiosman ima jinata nerqa: “Tukuy hermanosta munakuychej”, nispa (1 Ped. 1:1; 2:17).

16. ¿Imatataj runas nej kasqanku ñaupa tiempo cristianosmanta?

16 Apostolesqa Jesusmanta yachakorqanku, “tukuy laya runasta” munakunanku kasqanta (Juan 12:32; 1 Tim. 4:10). Chaytataj mana chay ratochu yachakorqanku. Chaywanpis ñaupa tiempomanta cristianosqa, purajmanta munanakusqankurayku rejsisqas karqanku. Kay 200 watas chaynejtataj Tertuliano sutiyoj runa nerqa: “Runasqa cristianosmanta ajinata nej kanku: ‘Purajmanta munanakunku. Hermanosninkuraykutaj wañunkuman’”, nispa. Chay tiempomanta cristianosqa mosoj kausaywan pʼachawan jina pʼachallikusqankurayku, tukuy runasta uj rejllata qhawayta yachakorqanku, imaynatachus Dios tukuy runasta uj rejllata qhawan, ajinata (Col. 3:10, 11).

17. ¿Imaynatataj wakin hermanos kallpachakusqanku tukuy runasta munakunankupaj?

17 Kay tiempopipis ichá mana atillasunmanchu tukuy laya runasta munakuyta. Chaymanta parlaspa, Franciamanta uj hermana nin: “Jehová Diospa llajtanpi yachakorqani tukuy runasta munakuna kasqanta, paykunata yanapana kasqanta ima. Chaywanpis kallpachakushallanipuni wajkunata mana pisipaj qhawanaypaj. Chaypajtaj Jehová Dios yanapanawanta mañakushallanipuni”, nispa. Españamanta uj hermanataj nin: “Waj llajtayoj runasta manaña chejnikunaypaj kallpachakushallanipuni. May kusisqataj kashani Jehová Dios ujchasqa llajtanman pusamuwasqanrayku”, nispa. Noqanchejpis allinta qhawarikunanchej tiyan tukuy runastachus munakushasqanchejta chayri wakillantachus. Ajinamanta ni pita chejnikunapaj.

WAJKUNATA MUNAKUSPAQA NI PITA CHEJNIKUNCHEJCHU

18. ¿Imaraykutaj ni pita chejnikunachu kasqa?

18 Tukuypis niraj Jehová Diosta rejsishaspaqa, Jehová Diosmanta “karunchasqa” karqanchej (Efe. 2:12). Jehová Diostaj munakuywan yanapawarqanchej payman qayllaykunapaj (Ose. 11:4; Juan 6:44). Jesustaj munakuywan japʼikuwarqanchej, Diospa familianmanta kananchejpaj (Romanos 15:7 leey). Pantaj runas kajtinchejpis Jesús munakuywan japʼikuwasqanchejrayku ni pita chejnikunanchejchu tiyan.

“Patamanta jamoj” yachayta maskʼasqanchejrayku ujchasqas kanchej, purajmantataj munanakunchej. (19 parrafota qhawariy).

19. ¿Imatataj ruwasunman tukuyta allinpaj qhawanapaj?

19 Juicio pʼunchay qayllitapiña kasqanrayku, runasqa astawan chejninakonqanku, wajkunata sajra ñawiwan qhawanqanku, tʼaqanakonqankutaj (Gál. 5:19-21; 2 Tim. 3:13). Noqanchejtaj Diospa kamachisnin kasqanchejrayku “patamanta jamoj” yachayman jina kausakuyta maskʼananchej tiyan. Ajinamanta allinta kausakunapaj, tukuytataj allinpaj qhawanapaj (Sant. 3:17, 18). Chayrayku waj llajtayoj runaswan amigos ruwakuna, culturankuta ama pisipaj qhawanachu, parlayninkutapis yachakuna. Chaykunata ruwaspaqa allinta kausakusunchej, cheqan kajtataj ruwasunchej (Isa. 48:17, 18).

20. ¿Imataj yanapawasunman ujchasqa kanapaj?

20 Australiamanta uj hermana nin: “Niraj Bibliata estudiashaspa waj llajtayoj runasta mayta chejnikoj kani. Chaywanpis Bibliata estudiayqa yanapawarqa sonqoymanta chejnikuyta tʼiranaypaj, niñataj ñaupajta jina yuyanaypaj. Astawanqa yachakorqani tukuy llajtayoj runasta munakunayta”, nispa. Canadamanta francesta parlaj hermano nin: “Repararqani, may chhika runas waj llajtayoj runasta mana allinta rejsisqankurayku chejnikusqankuta. Yachakorqanitaj runasqa ima llajtamanta kaspapis, kʼachas kayta atisqankuta”, nispa. Chantapis chay hermanoqa, gringuita hermanawan casarakorqa. Chay hermanos cambiasqankoqa reparachiwanchej sumaj ujchasqa kanapajqa, purajmanta munanakunanchej kasqanta, tukuytataj uj rejllata qhawananchej kasqanta (Col. 3:14).

^ párr. 8 Bibliapeqa “hermanosníy” nisqa palabrata oqharikun hermanasmantawan parlananpaj. Apóstol Pabloqa romanosman cartanpi “hermanosníy” nerqa. Chayta nispaqa hermanasmantawan parlasharqa. Imaraykuchus wakin hermanaspa sutisninkuta oqharerqa (Rom. 16:3, 6, 12). Torremanta Qhawaj revistapitaj unaymantaña tukuy cristianosmanta parlaspa, ‘hermanosníy, hermanasníy’ nispa churakorqa.