Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Inge Bamubijile Bibusa kwi Lesa

Inge Bamubijile Bibusa kwi Lesa

NANCHI kechi twingijila Yehoba kuba’mba aketubile bibusa nenyi? Pano bañanyi Lesa bo akobila bibusa ne kwibapesha? Bantu bamo banembwa mu Baibolo bebobijile bibusa kwi Lesa nangwa kya kuba balengelepo mambo akatampe. Bamo bajinga na byubilo byawama kechi bebobijile bibusa kwi Lesa ne. Onkao mambo, twakonsha kwiipuzha’mba, “Ñanyi bintu Yehoba byo akeba’mba tubenga?” Byapichilemo mfumu wa Yuda aye Lehoboma byakonsha kwitukwasha kutaana mukumbu wa buno bwipuzho.

NTENDEKELO YA BWIKALO BWANJI KECHI YAWAMINE NE

Shanji Lehoboma wajinga Solomone, walamine pa bufumu mu Isalela myaka 40. (1 Mfu. 11:42) Solomone wafwile mu 997 B.C.E. Kepo Lehoboma aendele museke walepa kufuma ku kabeta ka ku buyeke ku Yelusalema kuya ku Shekema na kumushinga manyi kuba’mba ekale mfumu. (2 Moba 10:1) Nanchi mufwanyikizha byo akankazhamine kulondela mu ngayo ya kwa Solomone, mwanamulume wajinga bingi na maana nyi? Nanchi Lehoboma wayukile’mba ukapita mu bintu bikamulengela kumona inge kijitu bulongo kuketekela mu maana anji nyi?

Lehoboma wapichile mu bintu byakatazha bingi mu Isalela. Mu kuya kwa kimye, bantomesha ba bantu baishile kwi aye ne kumubuula bijikila byo bajinga nabyo amba: “Bashenu balengejile kikonkoji kyetu kunema. Bino anweba inge mupeezheko mwingilo wa bashenu wakosa ne kupeezhako kikonkoji kyanema kyo betutwikile, tukemwingijilanga.”—2 Moba 10:3, 4.

Lehoboma kyamukatezhe kufuukulapo bulongo. Inge walondejile byakebelenga bantu, aye mwine, balongo banji ne boba baingijilanga mu kipango inge kechi baikele na bintu byawamisha ne, kabiji inge kechi batambulanga bintu byavula ku bantu ne. Kabiji inge wakaine byakebelenga bantu, bantu inge bamusatukijile. Pano waubile byepi? Uno mfumu wayile na kulomba maana ku banabalume bakulumpe bonka bafundangako Solomone maana. Pano bino, Lehoboma walengulwile maana amubuujile bakulumpe, pakuba waipwizhe bansongwalume mo bakomenanga. Walondejile byo bamufunjile kabiji wafuukwilepo kumanyika bantu. Wibakumbwile’mba: “Batata bemutwikile kikonkoji kyanema, pakuba amiwa nkanungapo pa kikonkoji kyenu. Batata bemukambulanga na bikote, bino amiwa nkemukambulanga na bikote bitanta nobe tuminye.”—2 Moba 10:6-14.

Abya mwamona kyo twafwainwa kufunjilako nyi? Ke kintu kyawama bingi kumvwina bitufundako bena Kilishitu bakoma babanda mu lwitabilo. Na mambo a kuba’mba bapita mu bintu byavula, bakonsha kuyuka bintu byakonsha kufuma mu byo tufuukulapo ne kwitufundako bulongo.—Yoba 12:12.

“BAKOOKEJILE BYAMBO BYA YEHOBA”

Na mambo a kino, Lehoboma wakonkenye nzhita yanji kuba’mba aye na kulwa na bena Isalela bamusatukijile. Bino Yehoba wibalamwijileko kupichila mu kutuma ngauzhi Shemaya kuya na kumwambila’mba: “Kechi mwafwainwa kuya na kulwa na bena Isalela balongo benu ne. Muntu yense wafwainwa kubwela ku nzubo yanji, mambo yami nalengela kino amba kyubiwe.”—1 Mfu. 12:21-24. *

Kyamweka Lehoboma waikele bingi na bijikila byo bamukainye ne kuya na kulwa nkondo. Kampe walangulukilenga’mba, bantu basakumona byepi mfumu yenka waambile’mba ukebakambulanga na “bikote bitanta nobe tuminye” pano waswisha bantu banji kusatuka. (Esakanyaiko 2 Byambo bya Moba 13:7.) Nangwa byonkabyo, mfumu ne nzhita yanji “bakookejile byambo bya Yehoba ne kubwela ku mazubo, byonkatu Yehoba byo ebabuujile.”

Tufunjilako ka? Kyanema kukookela bitubuula Lesa nangwa kya kuba kuba byobyo kwakonsha kwituletela myendeleko. Kukookela Lesa kuleta bibusa ne mapesho anji.—Mpitu. 28:2.

Ñanyi bintu byamwekejile Lehoboma? Byo alekele mulanguluko wanji wa kuya na kulwa na kisaka kyalengelwe, wabwelele na kushimika mizhi mwaikalanga mikoka ibiji yo alamanga, ko kuba’mba mukoka wa Yuda ne wa Benjamina. Mizhi yapusana pusana “wiikoseshe bingi.” (2 Moba 11:5-12) Kyakijilemo kunema, wakookejile mizhilo ya Yehoba. Bena Isalela bajinga mu bufumu bwa mikoka jikumi bwajinga mu maboko a kwa Yeloboma byo batendekele kupopwela bankishi, bavula bayanga na “kukwasha Lehoboma” kupichila mu kwenda museke walepa kuya ku Yelusalema na kupopwela Lesa wa kine. (2 Moba 11:16, 17) Onkao mambo, Lehoboma wakoseshe bufumu bwanji.

BUNDENGAMAMBO NE KULAPILA

Pano bino, bufumu bwanji byo bwakosele, Lehoboma waubile kintu kyatama bingi. Walekele kulondela mizhilo ya Yehoba kabiji watendekele kupopwela balesa ba bubela. Mambo ka o aubijile bino? Nanchi walondejilenga inanji aye Naama mwina Amonyi nyi? (1 Mfu. 14:21) Kechi twayuka ne. Pano bino, kisaka kyonse kyalondejile byubilo byanji. Onkao mambo, Yehoba waswishishe Mfumu wa Ijipita aye Shishaka kwangata mizhi ya Yuda yavula nangwa kya kuba Lehoboma wabikileko masakwa akosa.—1 Mfu. 14:22-24; 2 Moba 12:1-4.

Bintu byakijilemo kutama kimye Shishaka kyo afikile ku Yelusalema konka kwaikalanga Lehoboma. Ponkapo ngauzhi Shemaya wayile na kubuula Lehoboma ne babinemanga banji byambo byafumine kwi Lesa amba: “Mwankana, onkao mambo, ne amiwa nemupana mu kuboko kwa kwa Shishaka.” Lehoboma waubile byepi byo aumvwine bino byambo bya lujimuno? Waubile kintu kyawama bingi! Baibolo waamba’mba: “Babinemanga ba bena Isalela ne mfumu bepelwile ne kwamba’mba: ‘Yehoba waoloka.’” Onkao mambo, Yehoba wapokolwele Lehoboma ne muzhi wa Yelusalema.—2 Moba 12:5-7, 12.

Lehoboma watwajijile kulama bufumu bwa ku bulenge. Saka akyangye kufwa, wapele baana banji bya bupe, kabiji kyamweka waubile bino kuba’mba bakabule kusatukila mwananji ukaswana pa bufumu aye Abiya. (2 Moba 11:21-23) Lehoboma pa kikye kimye wamwesheshe milangwe yo abujile kumwesha kimye kyo aikele pa bufumu.

BYAWAMA NANGWA BYATAMA?

Nangwa kya kuba waubile bino, Lesa kechi wamubijile bibusa ne. Baibolo waamba pa bukalama bwanji amba: “Waubilenga byatama.” Mambo ka? Mambo “kechi watele muchima pa kukeba Yehoba ne.”—2 Moba 12:14.

Kupusanako na byajinga Mfumu Davida, Lehoboma wakankelwe kwikala na bulunda bwakosa ne Yehoba.

Langulukai pa byafuminemo mu byubilo bya kwa Lehoboma. Bimye bimo wakookejilenga Lesa. Kabiji waubijile kisaka kya Yehoba bintu bimo byawama. Bino wakankelwe kwikala na bulunda bwakosa na Yehoba nangwa kukeba kumutokesha ku muchima. Onkao mambo, watendekele kuba bintu byatama ne kupopwela balesa ba bubela. Mwakonsha kwiipuzha’mba: ‘Kimye Lehoboma kyo akookejile buntangi bwa Lesa, nanchi waubile bino na mambotu a bakwabo nyi, inyi walapijile kya kine ne kukeba kutokesha Lesa ku muchima?’ (2 Moba 11:3, 4; 12:6) Bino mu kuya kwa kimye wabwelele ku byubilo byanji byatama. Wapuseneko bingi na nkambo yanji, Mfumu Davida. Davida bimye bimo walubankanyanga, bino watemenwe Yehoba, wamwingijilanga na muchima yense, kabiji walapilanga ku bundengamambo bwanji kufuma panshi ya muchima.—1 Mfu. 14:8; Sala. 51:1, 17; 63:1.

Twakonsha kufunjilako ku byapichilemo Lehoboma. Kijitu bulongo bantu kukebela bisemi byabo bintu bya mu bwikalo ne kwibakwasha kwikala bulongo. Bino pa kuba’mba Lesa etubile bibusa, twafwainwa kutangizhako mpopwelo ya kine ne kutwajijila kwingijila Lesa.

Twakonsha kuba bino inge twatwajijila kutemwa Yehoba na muchima yense. Byonkatu byo tusonselapo pa mujilo pa kuba’mba atwajijile kuteema, twafwainwa kutwajijila kukosesha butemwe bo twatemwa Lesa kupichila mu kutanga Mambo anji kimye kyonse, kulanguluka languluka pa byo tutanga ne kulomba na mukoyo. (Sala. 1:2; Loma 12:12) Kabiji kutemwa Yehoba kuketutundaika kwikala na kizaku kya kumutokesha ku muchima mu byonse byo tuba. Kabiji inge twalenga mambo, butemwe bo twatemwa Lesa buketulengela kulapila kya kine. Kupusanako na byajinga Lehoboma, atweba tukatwajijila kwikala mu bupopweshi bwa kine.—Yuda 20, 21.

^ jifu. 9 Na mambo a kuba Solomone walekele kwikala wa kishinka, Lesa waambijile jimo amba buno bufumu bukabanapo.—1 Mfu. 11:31.