Ir al contenido

Ir al índice

Kivi xa̱a̱ra kutáʼan va̱ʼara xíʼin Ndióxi̱

Kivi xa̱a̱ra kutáʼan va̱ʼara xíʼin Ndióxi̱

NDIʼIYÓ na̱ ndásakáʼnu Jehová kúni̱yó kutáʼan va̱ʼayó xíʼinra á ndakiʼinyó bendiciónra. Soo ¿ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa ni̱ʼíyó ña̱yóʼo? Sava na̱ yiví na̱ xi̱ndoo tá tiempo xi̱naʼá ni ke̱ʼéna ña̱ kini nda̱kiʼinvana bendición Ndióxi̱. Soo ni̱xi̱yo inka na̱ kǒo níndakiʼinña ni xi̱kuumiína ña̱ va̱ʼa. Ña̱kán xíniñúʼu nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó ña̱yóʼo: “¿Ndáaña kúni̱ Jehová keʼé iin iinyó?”. Yichi̱ ta̱ Rehoboam, ta̱ rey ñuu Judá, kivi chindeé táʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa ndakuiinyó pregunta yóʼo.

KEʼÉRA ÑA̱ VA̱ÁSA VA̱ʼA TÁ KI̱XAʼÁRA XÁʼNDACHÍÑURA

Ta̱ Rehoboam xi̱kuura se̱ʼe ta̱ Salomón, ta̱yóʼo u̱vi̱ xiko ku̱i̱ya̱ xi̱kuura rey ña̱ ñuu Israel (1 Rey. 11:42). Tá ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Salomón tá ku̱i̱ya̱ 997 t.x. ta̱ Rehoboam ni̱xa̱ʼa̱nra chí ñuu Siquem, ña̱ kíndo̱o chí norte ña̱ ñuu Jerusalén ña̱ va̱ʼa nduura rey (2 Crón. 10:1). ¿Á ni̱yi̱ʼvíra xa̱ʼa chiñu ña̱ ndakiʼinra ña̱ kuura rey nu̱ú yivára chi ndíchiní ni̱xi̱yo yivára? ¿Á nda̱kanixi̱níra ña̱ kixi tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní nu̱úra?

Tá ki̱xaʼá ta̱ Rehoboam kúúra rey, ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼá ku̱a̱chi nu̱ú na̱ ñuu Israel. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra xa̱ʼa iin ña̱ sándi̱ʼi̱ní-inina: “Yiváún ta ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ndu̱kúra nu̱úndi̱, soo yóʼó xíniñúʼu va̱ʼa koún xíʼinndi̱ tasaá kachíñundi̱ nu̱ún” (2 Crón. 10:3, 4).

Sana ni kǒo xíni̱ ta̱ Rehoboam ndáaña keʼéra. Tá ná keʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ ta̱a yóʼo xíʼinra ta loʼo ña̱ʼa ndukúra nu̱úna, miíra xíʼin na̱ veʼera va̱ása koo ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa va̱ʼana. Soo tá kǒo kéʼéra ña̱ ndúkú na̱ ñuu nu̱úra sana va̱ása kuni̱kana kaʼndachíñura nu̱úna. ¿Ndáaña ke̱ʼéra? Siʼna ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ xi̱ku̱aʼa na̱ xi̱taxi consejo ndaʼa̱ yivára ta̱ Salomón. Tándi̱ʼi ndu̱kúra consejo nu̱ú na̱ va̱lí na̱ kúúmií táʼan ku̱i̱ya̱ miíra, ta na̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra ña̱ ná sandoʼokara na̱ ñuu ta ka̱ndíxara ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱yóʼo xíʼinra. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Ku̱a̱ʼáníka ña̱ʼa ndukúi̱ nu̱úndó, ta yi̱ʼi̱ satíxo̱ʼvi̱kai̱ ndóʼó. Yivái̱ ta xi̱kanira ndóʼó xíʼin látigo soo yi̱ʼi̱ kanii̱ ndóʼó xíʼin ka̱a ña̱ xi̱ín” (2 Crón. 10:6-14).

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ña̱ va̱ʼa ndíchi kooyó ta keʼéyó ña̱ va̱ʼa, xíniñúʼu kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n na̱ xa̱a̱ chée na̱ va̱ʼaní káchíñu nu̱ú Ndióxi̱. Xíni̱níva na̱yóʼo ta kivi taxina consejo ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó tasaá va̱ʼa koo ña̱ keʼéyó (Job 12:12).

“XI̱NISO̱ʼONA ÑA̱ NI̱KA̱ʼA̱N JEHOVÁ”

Xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼé ta̱ Rehoboam, na̱ yiví kǒo níxiniso̱ʼokana ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ta xa̱ʼa ña̱yóʼo sa̱ndátakara na̱ soldadora ña̱ va̱ʼa kanitáʼanra xíʼinna, soo Jehová xi̱niñúʼura ta̱ profeta Semaya ña̱ ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Va̱ása va̱ʼa ku̱ʼu̱nndó kanitáʼanndó xíʼin ñanindó na̱ ñuu Israel. Ndandikóndó veʼendó chi yi̱ʼi̱ káʼa̱n ña̱yóʼo” (1 Rey. 12:21-24). *

¿Á ki̱ndo̱o-ini ta̱ Rehoboam xíʼin ña̱yóʼo? Ni̱sa̱a̱níva ta̱yóʼo. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱n na̱ yiví xa̱ʼara chi ni̱ka̱ʼa̱nra kanira na̱ ñuu xíʼin ka̱a xi̱ín, soo táxivara ña̱ keʼéna ña̱ kúni̱ miína? (Chitáʼanña xíʼin 2 Crónicas 13:7). Ta ni saá ta̱ Rehoboam xíʼin na̱ soldadora “xi̱niso̱ʼona ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová, nda̱ndikóna veʼena táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n Jehová”.

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Va̱ʼaníka tá xíniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ ni inkana xáku̱ndaana miíyó. Tá xíniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ va̱ʼa kutáʼanyó xíʼinra ta taxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó (Deut. 28:2).

Saá ndo̱ʼo ta̱ Rehoboam. Ta̱yóʼo xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinra ta kǒo níkanitáʼanra xíʼin na̱ ñuu xa̱á. Va̱ʼaka nda̱sandeéra sava ñuu ta i̱xava̱ʼara inkaka ñuu nu̱ú xi̱xaʼndachíñura: ñuu Judá xíʼin ñuu Benjamín (2 Crón. 11:5-12). Ta inka ña̱ ndáyáʼvika ke̱ʼéra kúúña, iin tiempo xi̱niso̱ʼora ley ña̱ ta̱xi Jehová. Ta̱ Jeroboán xi̱xaʼndachíñura nu̱ú reino ña̱ norte, ta na̱yóʼo ndióxi̱ vatá ki̱xaʼá savana ndásakáʼnuna soo ni saá ku̱a̱ʼání na̱ xi̱ndoo kán xi̱xa̱ʼa̱nna nda̱a̱ ñuu Jerusalén ña̱ va̱ʼa chindeé táʼanna xíʼin ta̱ Rehoboam ta ndasakáʼnuna Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ (2 Crón. 11:16, 17). Ña̱ xi̱niso̱ʼo ta̱ Rehoboam ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinra chi̱ndeé táʼanña xíʼinra ña̱ va̱ʼa ni̱xi̱yo reinora.

LOʼO TIEMPO NDA̱NDIKÓ-INIRA XA̱ʼA ÑA̱ VA̱ÁSA VA̱ʼA KE̱ʼÉRA

Soo tá ki̱xaʼá xáʼndachíñu va̱ʼara, ta̱ Rehoboam na̱samara ña̱ kéʼéra. Kǒo ní ixato̱ʼokara ley Jehová ta ki̱xaʼára ndásakáʼnura inka ndióxi̱ vatá. Ta ¿nda̱chun ke̱ʼéra ña̱yóʼo? ¿Á siʼíra chi̱ka̱a̱ xi̱níra keʼéra ña̱yóʼo chi ñá ñuu Ammón xi̱kuuñá? (1 Rey. 14:21). Nda̱a̱ ndáaka xa̱ʼa ke̱ʼéra ña̱yóʼo, ndiʼi na̱ ñuu xi̱ndiku̱nna yichi̱ra, ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa táki̱ʼva ke̱ʼé miíra. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ta̱xi Jehová ná ndakiʼin ta̱ Sisaq ta̱ rey ñuu Egipto ku̱a̱ʼá ñuu ña̱ xi̱ndika̱a̱ chí Judá, ni xa̱a̱ nda̱sandeé ta̱ Rehoboam ña̱yóʼo (1 Rey. 14:22-24; 2 Crón. 12:1-4).

Yo̱ʼvi̱níka ni̱xi̱yo ña̱yóʼo tá ki̱xa̱a̱ ta̱ Sisaq nda̱a̱ ñuu Jerusalén, nu̱ú xáʼndachíñu ta̱ Rehoboam. Tasaá ta̱ profeta Semaya ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Rehoboam xíʼin na̱ príncipe ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová: “Ndóʼó sa̱ndákoondó yi̱ʼi̱, ta yi̱ʼi̱ taxii̱ ndóʼó ndaʼa̱ ta̱ Sisaq”. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Rehoboam xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová? Va̱ʼaníva ña̱ ke̱ʼéra. Biblia káchiña: “Na̱ príncipe na̱ ñuu Israel xíʼin ta̱ rey nda̱savitána-inina ta ni̱ka̱ʼa̱nna: ‘Ña̱ ndixava kúú ña̱ káʼa̱n Jehováʼ”. Xa̱ʼa ña̱yóʼo sa̱káku Jehová ta̱ Rehoboam ta va̱ása nítaxira ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa ñuu Jerusalén (2 Crón. 12:5-7, 12).

Tá ni̱ya̱ʼa ña̱yóʼo, ta̱ Rehoboam xa̱ʼndachíñukavara nu̱ú u̱vi̱ tribu ña̱ kíndo̱o chí sur. Tá kúma̱níka kuvira va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira xíʼin se̱ʼera, ta̱xira ku̱a̱ʼání ña̱ʼa ndaʼa̱na saáchi va̱ása kúni̱ra kanitáʼanna xíʼin ñanina ta̱ Abías, chi ta̱yóʼo kúú ta̱ koo rey (2 Crón. 11:21-23). Ña̱ ke̱ʼéra ña̱yóʼo, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ xa̱a̱ ndu̱ndíchivara vitin.

¿Á XI̱KUURA IIN REY TA̱ VA̱ʼA?

Ke̱ʼéva ta̱ Rehoboam ña̱ va̱ʼa soo va̱ása níndakiʼinra bendición Ndióxi̱. Biblia káchiña: “Ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa”. ¿Nda̱chun káʼa̱nña ña̱yóʼo xa̱ʼara? Saáchi va̱ása níkeʼéra ña̱ kúni̱ Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ra (2 Crón. 12:14).

Síínva ni̱xi̱yo ña̱ ke̱ʼé ta̱ rey David nu̱ú ta̱ Rehoboam chi ta̱ Rehoboam va̱ása níkitáʼan va̱ʼara xíʼin Jehová

Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱yóʼo: ni sava yichi̱ xi̱niso̱ʼova ta̱ Rehoboam ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinra ta ke̱ʼéra ña̱ va̱ʼa xíʼin na̱ ñuura, soo va̱ása níkitáʼan va̱ʼara xíʼin Jehová ni kǒo níchika̱a̱-inira ña̱ keʼéra ña̱ kúni̱ Jehová. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ke̱ʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa ta ki̱xaʼára ndásakáʼnura inka ndióxi̱ vatá. ¿Á ka̱ndíxa ta̱ Rehoboam ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra xa̱ʼa ña̱ ndixa nda̱ndikó-inira ta kúni̱ra sakúsi̱íra-ini Jehová á xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n inkavana xíʼinra ke̱ʼéraña? (2 Crón. 11:3, 4; 12:6). Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ta̱ Rehoboam tuku ki̱xaʼá kéʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa. Síínníva ni̱xi̱yo ña̱ ke̱ʼéra nu̱ú ña̱ ke̱ʼé xi̱íra ta̱ David. Ña̱ nda̱a̱ kúúña ke̱ʼéva ta̱ David ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú Jehová, soo ndiʼi tiempo xi̱kuʼvi̱-inira xi̱xinirara, va̱ʼaní nda̱sakáʼnurara ta xíʼin ndinuʼu níma̱ra nda̱ndikó-inira (1 Rey. 14:8; Sal. 51:1, 17; 63:1).

Íyova ña̱ kivi sakuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Rehoboam. Tá kúni̱yó ndakiʼinyó bendición Ndióxi̱ xíniñúʼu siʼna keʼéyó ña̱ kúni̱ Jehová su̱ví kuití ña̱ taxiyó ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼeyó á keʼéyó ña̱ kúni̱ miíyó.

Kivi keʼéyó ña̱yóʼo tá chíka̱a̱yó ndée ña̱ kuaʼnu ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová. Táki̱ʼva íyo ñuʼu̱ saá íyoña tá kúni̱yó va̱ása nda̱ʼva iin ñuʼu̱ xíniñúʼu chika̱a̱kayó ti̱tu̱n xíʼinña, saátu tá kúni̱yó kuaʼnuka ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó Jehová xíniñúʼu kaʼviyó Biblia ndiʼi ki̱vi̱, ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ sákuaʼayó ta va̱ása sandákooyó keʼéyó oración (Sal. 1:2; Rom. 12:12). Tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó Jehová keʼéyó ña̱ kúni̱ra ta sakusi̱íyó-inira. Ta tá kéʼéyó iin ku̱a̱chi nu̱úra, xa̱ʼa ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra, ndandikóva-iniyó xa̱ʼaña. Va̱ása keʼéyó táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Rehoboam, chi miíyó ndiʼi tiempo ndinuʼu koo iniyó xíʼin Jehová (Jud. 20, 21).

^ párr. 9 Xa̱ʼa ña̱ kǒo níxi̱yo ndinuʼu-ini ta̱ Salomón, Ndióxi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ndataʼví reinora (1 Rey. 11:31).