Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Gajmulú xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios mu muʼsngáá májánʼ ku̱ma̱

Gajmulú xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios mu muʼsngáá májánʼ ku̱ma̱

“Numuu dí nandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí nirathúnʼ” (SAL. 119:99).

AJMÚÚ sjj-S 127, sjj-S 88

1. Náa numuu rí kuaʼdáá itháan numulúʼ ki xóo xujkhúʼ rá.

JEOBÁ nixnúún xa̱bu̱ numbaaʼ mbá rí itháan gíʼdoo numuu ki xóo xujkhúʼ: Ikhaa nindxu̱u̱ ku̱ma̱. Adán ga̱jma̱a̱ Eva niguáʼdáá ku̱ma̱. Xú káʼnii eʼyáá rá. Numuu rí nda̱wa̱á rí túnimbu̱ún xtángoo ndrígóo Dios, nirkaʼumijná. Rígi̱ nasngájma rí niʼni gawúunʼ ku̱ma̱ ndrígu̱ún.

2. Xú káʼnii embriguii ku̱ma̱ ga̱jma̱a̱ mbóo volante rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

2 Ku̱ma̱ nindxu̱u̱ mbá rí nakumulú asndu náa awúu̱n a̱jkiu̱lú rí naʼthúlúʼ káʼnii rí májánʼ ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ rí naxná ikhulú. Ma̱ndoo muʼni mbríguii ga̱jma̱a̱ mbóo volante. Mbóo volante rí nañajunʼ májánʼ nambáyúu bi̱ na̱jkha̱ kayóo barco mu maʼga̱ náa ejkha̱. Mú ndiéjunʼ gárígá á mu volante na̱nguá májánʼ rá. Rí giñánʼ ga̱jma̱a̱ xu̱ʼ iyaʼ maʼni maʼga̱ i̱mba̱ níʼkhá. Xúʼko̱ má kayuʼ, mbá ku̱ma̱ rí nijuiʼsngáá májánʼ maʼga̱ kaguáanʼ náa kamba̱a̱ májánʼ, mú mbá ku̱ma̱ rí na̱nguá nijuiʼsngáá májánʼ migamíi nindxu̱u̱.

3. Ndiéjunʼ gárígá á mu ku̱ma̱ na̱nguá nijuiʼsngáá májánʼ rá.

3 Ku̱ma̱ rí na̱nguá nijuiʼsngáá májánʼ tséʼthúlú makuwáanʼ xawii, tséʼthúlú á mu mbóo rí nuʼni ra̱májánʼ nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ dí ragíʼmaa muʼni (1 Tim. 4:1, 2). Asndu maʼni mbuʼyáá “dí ra̱májánʼ nindxu̱u̱ májánʼ” (Is. 5:20). Jesús niʼthún xa̱bi̱i̱: “Maganu hora ri asjndo tsa tsi magudianʼla, mandxaʼhuaminaʼ ri ñajun Dios eʼne” (Juan 16:2). Rúʼko̱ rí nikumu̱ún bi̱ nixiyáa discípulo Esteban, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má ekumún bi̱ nuni xó má nini ikhiin (Hech. 6:8, 12; 7:54-60). Kuwa wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ nuradíin eʼwíínʼ o nuni i̱ʼwáʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu religión ga̱jma̱a̱ nuthi rí kuwa runi ñajunʼ Dios, mú rí phú nuni, nanújngorámunʼ xtángoo ndrígóo (Éx. 20:13). Nakujma kaʼwu rí ku̱ma̱ ndrígu̱ún xtáa raʼni nduwiinʼ.

4. Xú káʼnii gúʼni mu xáʼni nduwáanʼ ku̱ma̱ ndrígúlú rá.

4 Xú káʼnii gándoo guʼni gaʼduunʼ rí ku̱ma̱ xáʼni nduwáanʼlu rá. Xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Ajngá rawunʼ Dios nayambáá “mu miʼsngáa, mu maxprígulú, mu maʼni̱i̱ jmbi̱i̱ rí e̱ʼni̱, mu maxnúlúʼ ikha náa rí jmbu” (2 Tim. 3:16). Ikha jngó á mu nuʼsngáá ku̱ma̱ ndrígúlú mu mambriguii rí xóo endxa̱ʼwáminaʼ Dios ga̱jma̱a̱ maxná ikhulú májánʼ, gíʼmaa muʼnigajmaa májánʼ Biblia, mundxaʼwamíjna̱ rí kuwáanʼ ruraxnuu ikhí ga̱jma̱a̱ muʼgíʼ muʼnimbánii náa vida ndrígúlú. Xúʼko̱, gúʼyáá xú káʼnii embáyulú xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios mu muʼsngáá ku̱ma̱ ndrígúlú.

GAJMULÚ XTÁNGOO NDRÍGÓO DIOS MU MUʼSNGÁÁ KU̱MA̱

5, 6. Xú káʼnii embáyulú rí muʼnimbulúʼ kuʼyáá xtángoo ndrígóo Dios rá.

5 Mu mambáyulúʼ xtángoo ndrígóo Dios, raʼkháa i̱ndó muraxnuu o muniʼnuʼ. Gíʼmaa maʼndulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ mbuʼyamajkuíí. Ajngá rawunʼ Dios naʼthí: “Gaguiyala ku̱ya̱a̱ dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ gaʼndala ku̱ya̱a̱ rí májánʼ” (Amós 5:15). Mbá rí xóo ma̱ndoo matani nindxu̱u̱ rí majmañaaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ xóo eʼyoo Jeobá. Gundxaʼwamíjna̱ rí mba̱yu̱ʼ má mbiʼi tséʼnuʼ májánʼ. Ikhú, médico naʼthúlúʼ rí gíʼmaa muñewa̱a̱n rí mu̱ʼphu̱ rí muʼni ejercicio ga̱jma̱a̱ muriʼkhu̱u̱ rí xóo kuwáanʼ. Á mu nduʼyáá rí májánʼ kuwáanʼ índo̱ nuʼnimbánii xúgíʼ rí naʼthúlú muʼni médico, lá ragájkhun rí mbuʼyamajkuíí wéñuʼ ga̱jma̱a̱ xtágabu ndrígóo xáʼ.

6 Xúʼko̱ má kayúʼ, bi̱ Niʼniáanʼ naxnúlú xtángoo rí nañewu̱nlú mu xuxuʼdámíjná aʼkhá ga̱jma̱a̱ naʼni makuwáanʼ itháan májánʼ. Mbá xkri̱da, gundxaʼwamíjna̱ nguáthá mba̱a̱ embáyulú rí muʼnimbulúʼ rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu xtujtaa, nduwaʼ, tsikúwáʼ, rí mataba̱ʼ ga̱jma̱ʼ mbáa, rí nuxnamijná xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xawan (atraxnuu Proverbios 6:16-19; * Rev. 21:8). Índo̱ nduʼyáá nguáthá mba̱a̱ embáyulú rí muʼnimbulúʼ kuʼyáá Jeobá, ngajua ndrígúlú nda̱ja̱ ga̱jma̱a̱ itháan eyulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ xtángoo ndrígóo.

7. Xú káʼnii embáyulú rí naʼthúlúʼ náa Biblia ga̱jma̱a̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí kuwaanʼ ruraxnuu ikhí rá.

7 Mu majmañulúʼ mbá ikha rí gíʼdoo numuu tséyóoʼ má mumíniiʼ numuu rí tséʼnimbulú rí naʼthí Dios. Ma̱ndoo majmañulúʼ índo̱ nuraxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ numuu rí nikiéʼkhun eʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin. Proverbios 1:5 naʼthí: “Bi̱ najmañuu wéñuʼ naʼdxuun, nagruigú itháan rí nusngáá”. Kiʼsngáa rígi̱ na̱ʼkha̱ náa Dios ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ imbo̱o̱ rí itháan májánʼ xóo rígi̱. Mbá xkri̱da, gundxaʼwamíjna̱ nguáthá nimínuuʼ David rí táʼnimbo̱o̱ rí niʼthúu̱n Dios ga̱jma̱a̱ nikudaminaʼ aʼkhá ga̱jma̱a̱ Bat-seba (2 Sam. 12:7-14). Índo̱ kuwáanʼ ruraxnuu rígi̱, ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ xóo graxe̱ rígi̱: “Xú káʼnii gándoo gáʼni David mu xáminuʼ xúgíʼ rúʼko̱ xá. Á mu ikhúúnʼ xtáá ragíʼnuu xúʼko̱ kaʼnii, ndiéjunʼ gáni rá. Lá magayúʼ xó má niʼni José o maxpátrigun náa tsáʼkhá xó má niʼni David ráʼ.” (Gén. 39:11-15.) Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí gagíʼnulu á mu nuxuʼdámíjná aʼkhá, maʼni rí maguiyulúʼ kuʼyáá itháan dí ra̱májánʼ.

8, 9. a) Xú káʼnii embáyulú ku̱ma̱ rá. b) Xú káʼnii eyambáá ikha ndrígóo Dios náa ku̱ma̱ ndrígúlú rá.

8 Gajkhun má xúgiáanʼ nuʼni gaʼduunʼ rí Dios nawiyuʼ kaʼyoo. Mú xú kaʼnii eʼni índo̱ nuraʼníí mbá xkujndu rí náa Biblia tséʼthi mbájmbu rá. Náa xúgíʼ rígi̱ xú kaʼnii eʼyáá rí Jeobá nandoo muʼni rá. Á mu kuaʼdáá mbá ku̱ma̱ rí nijuiʼsngáá ga̱jma̱a̱ Biblia, muraʼwíí muʼni mbá rí májánʼ.

9 Jeobá nandoo kaʼyulúʼ ikha jngó nixnúlú ikha rí nambáyúu ku̱ma̱. Ikhaa minaʼ naʼthí: “Ikhúúnʼ, Jeobá, ni̱ndxu̱ʼ Dios ndrígáʼ, bi̱ naʼsngáaʼ xú káʼnii mambáyaʼ ikháánʼ, bi̱ naʼtháanʼ náa kamba̱a̱ gíʼmaa majngruigaʼ” (Is. 48:17, 18). Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ nuniʼñánʼ rí maʼga̱nú asndu náa a̱jkiu̱lú, kuwáanʼ ruxpríguii ga̱jma̱a̱ nuʼni̱i̱ májáánʼ ku̱ma̱ ndrígúlú. Ikhú naniñulú muraʼwíí muʼni rí májánʼ.

GAJMULÚ IKHA NDRÍGÓO DIOS MU MUʼSNGÁÁ MÁJÁNʼ KU̱MA̱

10. a) Xú káʼnii embáyulú mbá ikha rá. b) Xú káʼnii nijmuu Jesús ikha rá.

10 Mbá ikha nambáyulúʼ muraʼwíí muʼni rí májánʼ. Rí makru̱ʼu̱lú ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia naʼni majmañulúʼ xóo endxa̱ʼóo edxu̱u̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ náa numuu niʼni marigá tikhuu xtángoo. Índo̱ Jesús niʼtáraʼa, niʼsngúún xa̱bi̱i̱ rí gajkhun mu mambáñun mbuyáá ndiéjunʼ guguaʼnii ga̱jma̱a̱ numuu rí nuni ga̱jma̱a̱ rí xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱ún. Mbá xkri̱da, niʼthún rí á mu nuyegun sia̱nʼ maʼga̱ kagu̱u̱n muxmijná ga̱jma̱a̱ á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí ra̱májánʼ maʼga̱ kagu̱u̱n muxudami̱jna̱ aʼkhá gajmiún mbáa (Mat. 5:21, 22, 27, 28). Á mu nuʼniñámíjná rí Dios maxnúlúʼ ikha makuwáanʼ ruʼsngáá májánʼ ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ muraʼwíí májánʼ rí muʼni rí maʼga̱ gamajkhu náa inuu Dios (1 Cor. 10:31).

Cristianos bi̱ najmañún itháan nakru̱ʼu̱u̱n xóo kumún eʼwíínʼ. (Atayáá kutriga̱ 11 ga̱jma̱a̱ 12).

11. Xú káʼnii mixtiʼkhu rígá náa ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ náa eʼwíínʼ rá.

11 Lá rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n rí xúgiáanʼ muraʼwíí ikháá má kayúʼ rí muʼni ráʼ. Na̱nguá. Mbáa a̱jmi̱i̱n cristianos bi̱ nisngáá májánʼ ku̱ma̱ ndrígu̱ún ga̱jma̱a̱ Biblia ma̱ndoo muraʼwíí mixtiʼkhu rí muni. Guʼgíʼ mbá xkri̱da ga̱jma̱a̱ numuu rí migi̱i̱n iya najnga̱a̱. Náa Biblia naʼthí dí ragíʼmaa majnga̱a̱n ga̱jma̱a̱ rí migi̱i̱n wéñuʼ, mú tséʼthi dí ragíʼmaa migi̱i̱n chíʼgíʼ (Prov. 20:1; 1 Tim. 3:8). Ikha jngó índo̱ gúʼyáá á mu muʼwa̱a̱n o na̱nguá, lá i̱ndó gíʼmaa mbuʼyáá á mu muʼwan chíʼgíʼ iya najnga̱a̱ ráʼ. Na̱nguá. Ga̱jma̱a̱ numuu rí maguaʼdáá mbá májánʼ ku̱ma̱ gíʼmaa mbuʼyáá rí nakumu̱ún eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú.

12. Xú káʼnii gambáyulú ikháanʼ rí naʼthí náa Romanos 14:21 rá.

12 Pablo niʼsngúún cristianos rí gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu ku̱ma̱ ndrígu̱ún eʼwíínʼ. Niʼthí: “Itháan májánʼ nindxu̱u̱ rí xátsu xuwiʼ ga̱jma̱a̱ xágíin vino, ni xátani nimbá rí maʼni majngrádaaʼ ndxájuaʼ” (Rom. 14:21). Á mu mbáa ndxájulú tséʼga̱a̱n ga̱jma̱a̱ numuu rí naʼni gawúunʼ ku̱ma̱ ndrígóo, lá ragájkhun rí mangáanʼ xúʼwan iya najnga̱a̱ mu xúʼni̱ majngrádaaʼ xáʼ. Xúʼko̱. Kuwa a̱ngiu̱lú bi̱ nákha ginii naʼwa̱a̱n wéñuʼ nákha xóó tsénindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá, mú rí xúgi̱ nugíʼ muniñaʼ mbá kayuʼ iya najnga̱a̱. Ikháanʼ tsíyulu muʼni rí majpátrigúun mbu̱júu̱ ga̱jma̱a̱ mumíniiʼ wéñuʼ (1 Cor. 6:9, 10). Ikha jngó á mu nuxnáá maga̱a̱n mbá copa mbáa ndxájulú ga̱jma̱a̱ ikhaa tsíyoo gágáan, á mu nutsudáá maga̱a̱n nandoo gáʼthi rí tsíyulú kuʼyáá.

13. Ndiéjunʼ niʼni Timoteo mu mambáñun eʼwíínʼ xa̱bu̱ muniʼnuʼ ajngáa rí májánʼ rá.

13 Guʼyáá xkridoo Timoteo. Índo̱ nigiʼdoo 20 tsiguʼ, nixtáa xawii mu mutu xuyuʼ, rígi̱ na̱ʼkhu̱ wéñuʼ, mú niʼni rígi̱ mu xáʼni majngrádiinʼ judíos bi̱ gáʼtaruʼuun. Xúʼko̱ ndiʼyáridoo xóo xa̱bu̱ nindxu̱u̱ apóstol Pablo (Hech. 16:3; 1 Cor. 9:19-23). Ikháanʼlu rá. Lá kuwáanʼ mangáanʼ xawii mu muʼni gínámíjná mu muʼniu̱u̱n rí májánʼ eʼwíínʼ rá.

“GAJMAÑULÚ ITHÁAN”

14, 15. a) Ndiéjunʼ eyóoʼ mu mu̱ʼguánu manindxu̱lúʼ mbáa cristiano bi̱ najmañuu itháan rá. b) Xú káʼnii kagujtuminaʼ rí manindxa̱ʼ mbáa bi̱ najmañuu ga̱jma̱a̱ rí matasnga̱jmá ngajua rá.

14 Xúgínʼ cristianos gíʼmaa maʼndulú muniʼñáʼ kidíiʼ “rí nijmañulúʼ ginii ga̱jma̱a̱ numuu Cristo” ga̱jma̱a̱ gajmañulú itháan (Heb. 6:1). Mú rígi̱ tserígá ikháá. Gíʼmáanʼ muʼnimíjna̱ má xúʼko̱. Mú manindxu̱lúʼ mbáa cristiano bi̱ najmañuu itháan, ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ rí nakru̱ʼu̱lú gíʼmaa maʼga̱ raja itháan. Ikha jngó naxnúlú tsiakii rí muraxnuu tsejtsí mbiʼi Biblia (Sal. 1:1-3). Lá rúʼko̱ meta ndrígúlú ráʼ. Rí muraxnuu Biblia xúgíʼ mbiʼi mambáyulúʼ makru̱ʼu̱lú itháan májánʼ xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios.

15 Xtángoo rí itháan gíʼdoo numuu náa cristianos, ikhaa nindxu̱u̱ ngajua. Jesús niʼthún xa̱bi̱i̱: “Mú xúʼko̱ xúgínʼ gúyáá dí ikháanʼla nindxalá xa̱bi̱ʼ, á mu nandala kuyamíjna̱” (Juan 13:35). Santiago, ndxájuu skojo̱o̱ Jesús nixná mbiʼyuu, “xtángoo rí phú itháan gíʼdoo numuu” (Sant. 2:8). Ga̱jma̱a̱ Pablo niʼthí: “Índo̱ nandulú kuʼñúún eʼwíínʼ nindxu̱u̱ rí matanimbaníí xtángoo” (Rom. 13:10). Gajkhun rí Biblia naxnúu itháan numuu ngajua, numuu rí “Dios nandoo kaʼñúún xúgínʼ” (1 Juan 4:8). Jeobá raʼkháa i̱ndó naku̱mu̱u̱ ngajua, nasngájma ikhaa ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí naʼni. Juan niʼnirámáʼ: “Ikha jngó rí nandoo kaʼyulúʼ Dios nikujmaa náa ikháanʼ, numuu rí Dios nikuʼmaa bi̱ mbáwíi A̱ʼdióo náa numbaaʼ mu ikháanʼ ma̱ndoo makuwáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa” (1 Juan 4:9). Ikha jngó índo̱ nusngájma rí nandulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo, mangiin a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ xa̱bu̱, nusngajmá rí najmañulúʼ itháan (Mat. 22:37-39).

Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ náa ikha rí na̱ʼkha̱ náa Dios, ku̱ma̱ ndrígúlú naxná májánʼ ikhulú. (Atayáá kutriga̱ 16).

16. Índo̱ na̱jkha̱ rajmañulú itháan, náa numuu rí nduʼyáá rí itháan gíʼdoo numuu ikha rá.

16 Xtángoo najmaa náa naʼtháanʼ rí gíʼmaa matani o xátani, mú mbá ikha nayambáá asndu náa xúgíʼ rí natraʼníí. Ikha jngó, rí majmañaaʼ itháan ikha na̱jkha̱ rakujmaa rí itháan gíʼdoo numuu. Ma̱ndoo muʼni mbríguii ga̱jma̱a̱ xóo rí nugíʼnii e̱ji̱n. Índo̱ majkhinʼ tsíkru̱ʼu̱u̱n májánʼ rí migamíi mambaxúún gajmiún bi̱ nuni dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ anu̱ún gíʼmaa mugíʼ xtángoo mu muñewu̱u̱n (1 Cor. 15:33). Mú, índo̱ nagún rajmañún itháan, mañu mañú naguanu nakru̱ʼu̱u̱n ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ nuraʼwíin májánʼ bi̱ mambaxúún gajmiún (atraxnuu 1 Corintios 13:11; * 14:20). * Xúʼko̱ má kayúʼ, índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ náa ikha ndrígóo Dios, ku̱ma̱ na̱jkha̱ raguʼwun mu mandxa̱ʼóo edxu̱u̱ xóo Dios ga̱jma̱a̱ nanindxu̱u̱ mbá ikha májánʼ.

17. Náa numuu nuʼthá rí kuaʼdáá xúgíʼ rí mambáyulúʼ mu ma̱ndoo muraʼwíí muʼni rí májánʼ rá.

17 Kuaʼdáá xúgíʼ rí ndayúlú mu muraʼwíí muʼni rí naniguʼ Jeobá. Náa numuu nuʼthá rígi̱ rá. Numuu rí xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha rí nuxkamaa náa Biblia nambáyúu cristiano mu “majmañuu wéñuʼ” ga̱jma̱a̱ “maxtáa xawii mu maʼni xúgíʼ enii rí májánʼ” (2 Tim. 3:16, 17). Mú, á mu nandulúʼ makru̱ʼu̱lú “ndiéjunʼ eyoo Jeobá muʼnilú”, gíʼmaa muʼnimíjna̱ (Efes. 5:17). Gajmulú májánʼ i̱yi̱i̱ʼ dí rígá náa congregación, xó má Ikha rí munigajmaa xa̱bi̱i̱ Jeobá, BIBLIOTECA NÁA INTERNET ga̱jma̱a̱ aplicación JW Library. Xúgíʼ rúʼko̱ mambáyulúʼ muʼnigajmaa ndajkuáanʼ ga̱jma̱a̱ mbá guʼwáanʼ.

RÍ MAMBÁYULÚʼ MUGUAʼDÁÁ MBÁ KU̱MA̱ RÍ NIJUIʼSNGÁÁ GA̱JMA̱A̱ BIBLIA

18. Xú káʼnii embáyulú rí muʼgíʼ muʼnimbánii xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Dios rá.

18 Á mu nduʼyamajkuíí xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá, mundrígú mbaʼa rí májánʼ. Salmo 119:97-100 naʼthí: “¡Phú nandoʼ ka̱yo̱o̱ xtángoo ndrígáʼ! Kañiʼ mbiʼi endxa̱ʼwa̱mínáʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa. Rí naratá ñájunʼ naʼni majmañuʼ itháan ki xóo bi̱ guáʼdúún sia̱nʼ, numuu dí rígá náa ikhúúnʼ asndu kámuu. Najmañuʼ itháan ki xóo xúgínʼ bi̱ nisngóʼ, numuu dí nandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí nirathúnʼ. Nani itháan májánʼ ki xóo xa̱bu̱ guanuu, numuu rí nanimbánuu xtángoo ndrígáʼ”. Rí muríyaʼ mbiʼi mundxaʼwamíjna̱ “ga̱jma̱a̱ numuu” xtángoo ga̱jma̱a̱ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Dios maʼni rí majmañulúʼ ga̱jma̱a̱ makru̱ʼu̱lú. Ga̱jma̱a̱ á mu nuʼnimíjna̱ muʼsngáá ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ Biblia, “manindxulú xóo Cristo” (Efes. 4:13).

^ párr. 6 Proverbios 6:16-19: “Rígá majun enii rí phú nawiyuʼ kaʼyoo Jeobá; xúʼko̱, juwan enii rí phú tsíyoo gáʼyoo: Bi̱ nuxuximi̱jna̱, bi̱ nuni nduwaʼ, ga̱jma̱a̱ bi̱ nuradíin bi̱ nda̱a̱ rí eni, bi̱ nagájnuu náa a̱jkiu̱ún muni dí ra̱májánʼ, bi̱ nagáñun muni dí tséjmaa mbáa testigo bi̱ ra̱májánʼ bi̱ naʼthí xtujtaa, ga̱jma̱a̱ asndu tsáa bi̱ naʼni rí maguaʼdáá xkujndu mbáa xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ ndxájuu”.

^ párr. 16 1 Corintios 13:11: “Índo̱ ninindxu̱ʼ chíʼgiúnʼ, natha xóo mbáa ada̱, nandxa̱ʼwa̱mínáʼ xóo mbáa ada̱; mú rí xúgi̱ rí ni̱jkhánú ninindxu̱ʼ mbáa xa̱biya̱, niniʼñúʼ rani xóo eʼni mbáa ada̱”.

^ párr. 16 1 Corintios 14:20: “A̱ngui̱nʼ, xundxa̱ʼwa̱míjna̱ xóo e̱ji̱n, gani̱ndxa̱la xóo e̱ji̱n náa dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ gani̱ndxa̱la xa̱bu̱ guanii bi̱ nundxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún”.