Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Hɛ Mi Nyami Te Nɛ Se O Ngɛ Die?

Hɛ Mi Nyami Te Nɛ Se O Ngɛ Die?

‘Mawu ɔ, pi nɔ nɛ e dɛ ji lɛ nɛ e hɛ maa je nyɛ ní tsumi kɛ suɔmi nɛ nyɛ je kpo ngɛ e biɛ ɔ he ɔ nɔ.’​—HEB. 6:10.

LAHI: 39, 30

1. Mɛni nɛ wa ti nɔ fɛɛ nɔ suɔ, nɛ kɛ wa suɔ nɛ a le wɔ ha kɛɛ?

NGƆƆ lɛ kaa o kɛ nɔ ko nɛ o le lɛ nɛ o buɔ lɛ wawɛɛ kpe, se e hɛ je o biɛ nɔ, aloo e kaii we mo po. Anɛ e be mo nyakpɛ pee lo? Níhi kaa jã dɔɔ nɔ wawɛɛ. Mɛni he je? Ejakaa nɔ fɛɛ nɔ suɔ nɛ nihi nɛ a le lɛ, aloo a na kaa lɛ hu e ngɛ. Se pi lemi kɛkɛ nɛ wa suɔ nɛ nihi nɛ a le wɔ. Wa suɔ nɛ a le nihi nɛ wa ji kɛ níhi nɛ wa nyɛ pee.​—4 Mose 11:16; Hiob 31:6.

2, 3. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ lemi nɛ nɔ ko suɔ nɛ a le lɛ ɔ ma nyɛ maa po blɔ mi? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.)

2 Se ke wa hyɛ we nɛ hi ɔ, mluku nɛ wa yi ɔ ma ha nɛ lemi nɛ wa suɔ nɛ nihi nɛ a le wɔ ɔ maa po blɔ mi. Enɛ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa hla hɛ mi nyami nɛ sɛ. Satan je ɔ suɔ nɛ wa hla hɛ mi nyami, konɛ nihi a juɛmi nɛ ba wa nɔ mohu pe Yehowa Mawu nɔ. Yehowa pɛ nɛ e sa kaa wa ja.​—Kpoj. 4:11.

3 Ngɛ Yesu be ɔ mi ɔ, jami hɛ mi nyɛɛli komɛ hlaa hɛ mi nyami nɛ sɛ kɛ haa a he. Yesu bɔ e se nyɛɛli ɔmɛ kɔkɔ ke: “Nyɛɛ hyɛ nyɛ he nɛ hi ngɛ womi ngmali ɔmɛ a he. A suɔ kaa a maa wo tade klɔii kɛ hi nyɛɛe, nɛ a suɔ kaa nihi nɛ a fɔ mɛ ngɛ juahi a nɔ, nɛ a suɔ hɛ mi sɛhi a nɔ [aloo “he nɛ hi pe kulaa”] himi ngɛ kpe he ɔmɛ, kɛ hehi nɛ nihi nɛ a he biɛ hiɔ ngɛ gbɔkuɛ okplɔɔ ngmɛmihi a sisi.” Yesu tsa e munyu ɔ nɔ ke: “Nimli nɛ ɔmɛ a nine maa su kojomi nɛ mi wa wawɛɛ nɔ.” (Luka 20:46, 47) Se benɛ yalɔyo ko ngɔ sika bɔɔ nɛ e ngɛ ɔ kɛ wo daka mi ngɛ sɔlemi we ɔ nɛ eko ɔ, nihi tui nɔ́ nɛ e pee ɔ he hɛ ɔ, Yesu je e yi. (Luka 21:1-4) E ngɛ heii kaa e slo bɔ nɛ Yesu naa hɛ mi nyami ha ngɛ bɔ nɛ ni kpahi naa hɛ mi nyami ha a he. Munyu nɛ ɔ maa ye bua wɔ konɛ wa ná juɛmi nɛ Yehowa suɔ kaa wa ná ngɛ hɛ mi nyami he ɔ.

HƐ MI NYAMI NƐ HI PE KULAA

4. Hɛ mi nyami te nɛɛ lɛ e hi pe kulaa, nɛ mɛni he je?

4 Hɛ mi nyami te nɛɛ lɛ e hi pe kulaa nɛ e sa kaa wa hla? Tsa pi hɛ mi nyami nɛ nihi hlaa ngɛ sukuu yami, ní tsumi kɛ hɛ ja jemi mi ɔ eko. Mohu ɔ, e sa nɛ wa hla hɛ mi nyami nɛ bɔfo Paulo tu he munyu ɔ. E de ke: “Se amlɔ nɛ ɔ nɛ nyɛ ba le Mawu, aloo nɛ Mawu mohu ba le nyɛ nɛ ɔ, kɛ ba lɛ kɛɛ nɛ nyɛ ngɛ kpalee kɛ ngɛ sisije níhi nɛ a gbɔjɔ nɛ a he be se nami ɔ he yae ekohu, nɛ nyɛ suɔ kaa nyɛ maa pee nyɔguɛhi kɛ ha mɛ ekohu ɔ?” (Gal. 4:9) E ji he blɔ ngua kaa ‘Mawu maa le wɔ.’ Lɛ ji Mawu Ope nɛ́ e yeɔ je ɔ mluku ɔ tsuo nɔ, nɛ e bua jɔ he wawɛɛ kaa e kɛ wɔ ma ná huɛ bɔmi. Baiblo he ní lelɔ ko tsɔɔ mi ke, wa “ba peeɔ [Mawu] níhi nɛ e fiɛ we a he kulaa.” Mawu bɔ wɔ kɛ yi mi tomi kaa wa ba pee e huɛmɛ. Enɛ ɔ he ɔ, ke wa nyɛ nɛ wa ba pee e huɛmɛ ɔ, lɛɛ kɛkɛ wa su jamɛ a oti ɔ he.​—Fiɛlɔ 12:13, 14.

5. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ Yehowa nɛ e le wɔ?

5 Wa kase ngɛ Ngmami ɔ mi kaa Mose ba pee Mawu huɛ. Benɛ Mose kpa Yehowa pɛɛ kaa e tsɔɔ lɛ e blɔ ɔmɛ konɛ e le lɛ saminya a, Yehowa ha lɛ heto ke: “Nɔ́ nɛ o bi nɛ ɔ hu ma pee ha mo; ejakaa i le mo saminya, nɛ i ngɛ o he bua jɔmi.” (2 Mose 33:12-17) Ke wa ba Yehowa huɛmɛ ɔ, wɔ hu wa ma ná jɔɔmihi babauu. Se mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ Yehowa nɛ le wɔ saminya? E sa nɛ waa suɔ lɛ nɛ waa jɔɔ wa wami nɔ kɛ ha lɛ.​—Kane 1 Korinto Bi 8:3.

6, 7. Mɛni ma nyɛ ma ha nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ waa kɛ Yehowa wa kpɛti ɔ ma puɛ?

6 Se e sa nɛ waa bɔ mɔde konɛ nɔ́ ko nɛ ko puɛ huɛ bɔmi nɛ se be nɛ ngɛ waa kɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ wa kpɛti ɔ. Kaa bɔ nɛ Paulo ngma kɛ ya ha Galatia bi ɔmɛ ɔ, e sɛ nɛ waa pee nyɔguɛ kɛ ha “sisije níhi nɛ a gbɔjɔ nɛ a he be se nami” ngɛ je nɛ ɔ mi ɔ. Ní nɛ ɔmɛ ekomɛ ji, biɛ hemi kɛ hɛ mi nyami hlami. (Gal. 4:9) Benɛ Paulo ngma Kristofohi nɛ a ngɛ Galatia a sɛ womi nɛ ɔ, Mawu le mɛ momo. Se Paulo ngɛ tsɔɔe kaa a “ngɛ kpalee” kɛ ngɛ níhi nɛ a he be se nami ɔ he yae ekohu. Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, Paulo ngɛ mɛ bie ke: “He nɛ nyɛ wa kɛ su nɛ ɔ, mɛni he je nɛ níhi nɛ se nami be a he nɛ nyɛ ngmɛɛ a he ɔ, nyɛ kpale ngɛ a he yae ekohu ɔ?”

7 Mwɔnɛ ɔ, anɛ nɔ́ ko kaa jã ma nyɛ maa ba ngɛ wɔ hu wa blɔ fa mi lo? Ee, e ma nyɛ maa ba jã. Benɛ wa ba le Yehowa a, eko ɔ, wɔ hu wa ngmɛɛ ní komɛ nɛ ha nɛ wa he biɛ ngɛ Satan je ɔ mi ɔ he kaa bɔ nɛ Paulo pee ɔ. (Kane Filipi Bi 3:7, 8.) Eko ɔ, o ná he blɔ kaa o maa ya yunivɛsiti, aloo o nitsumitsɛ ɔ suɔ nɛ e wo o nɔ ngɛ ní tsumi ɔ mi, aloo jinɛ o ná he blɔ ko nɛ ma ha mo sika fuu, se o kua he blɔ nɛ ɔmɛ tsuo. Eko ɔ, wa le lami aloo wa le bɔɔlu fiami saminya nɛ jinɛ wa ko nyɛ he biɛ nɛ wa ko ná ní ngɛ je ɔ mi, se wa ngmɛɛ ní nɛ ɔmɛ tsuo a he. (Heb. 11:24-27) Nile be mi kaa wa ma pia wa he kaa wa mwɔ wa yi mi kpɔ jã. E sɛ nɛ wa susu kaa nɔ́ ko bɔ wɔ! Ke wa ná jamɛ a susumi ɔ, lɔ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa ya di níhi nɛ be ko nɛ be ɔ wa buɔ mɛ kaa “a he be se nami” ɔ a se ekohu.

MOO PEE NƆ́ FƐƐ NƆ́ NƐ O MA NYƐ KONƐ YEHOWA NƐ E LE MO

8. Mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa pee níhi nɛ maa sa Yehowa hɛ mi?

8 Mɛni maa ye bua wɔ konɛ waa ya nɔ nɛ waa pee níhi nɛ ma ha nɛ waa sa Yehowa hɛ mi mohu pe je ɔ? E sa nɛ wa kai oti enyɔ komɛ. Kekleekle ɔ, e sa nɛ wa kai kaa nihi nɛ a kɛ anɔkuale yemi sɔmɔɔ Yehowa a, e hɛ ji a nɔ gblegbleegble. (Kane Hebri Bi 6:10; 11:6) E bua jɔ e sɔmɔli ɔmɛ a kpɛti nɔ fɛɛ nɔ he saminya. Ngɛ e blɔ fa mi ɔ, e “dɛ” kaa e hɛ maa je nihi nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ nɔ. Yehowa “le nihi nɛ a ji e nihi,” nɛ e hɛ be nyɛe maa je a nɔ. (2 Tim. 2:19) Yehowa “buu [aloo, e hɛ ngmɛ hii] dali a he,” nɛ e le bɔ nɛ e peeɔ kɛ kpɔ̃ɔ mɛ kɛ jeɔ kahi a mi ha.​—La 1:6; 2 Pet. 2:9.

9. Mɛni nɔ hyɛmi níhi nɛ tsɔɔ kaa Yehowa hɛ ngmɛ ngɛ e we bi a he?

9 Be komɛ ɔ, Yehowa guɔ nyakpɛ blɔhi a nɔ kɛ tsɔɔ kaa e hɛ ngmɛ ngɛ e we bi a he. (2 Kron. 20:20, 29) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, mo susu bɔ nɛ Yehowa he e we bi a yi wami kɛ gu Wo Tsu ɔ mi benɛ Farao tabo ɔ nyɛɛ a se ɔ he nɛ o hyɛ. (2 Mose 14:21-30; La 106:9-11) Nɔ́ nɛ Yehowa pee ɔ ngɛ nyakpɛ wawɛɛ kaa ngɛ jeha 40 se po ɔ, nihi tu nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ he munyu. (Yosh. 2:9-11) Ke wa susu bɔ nɛ Yehowa plɛ kɛ kpɔ̃ e we bi ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ he ɔ, lɔ ɔ maa wo wɔ he wami, ejakaa e be kɛe nɛ Gog nɛ je Magog ɔ ma tua wɔ! (Eze. 38:8-12) Ke jamɛ a be ɔ su ɔ, wa bua maa jɔ kaa wa sa Yehowa hɛ mi, se pi je ɔ!

10. Mɛni ji oti ko nɛ e sa nɛ wa kai ngɛ bɔ nɛ Yehowa woɔ wa hɛ mi nyami ha a he?

10 Jehanɛ se hu ɔ, e he hia nɛ wa kai oti enyɔne nɛ ɔ: Yehowa ma nyɛ maa wo wa hɛ mi nyami be mi nɛ wa hyɛ we blɔ. Ke nɔ ko peeɔ nihi kpakpa konɛ ni kpahi nɛ a na a, e be hiɔwo ko náe kɛ je Yehowa ngɔ. Mɛni he je? Ejakaa yi jemi nɛ e ná kɛ je ni kpahi a ngɔ ɔ ji e hiɔwo ɔ nɛ. (Kane Mateo 6:1-5.) Se kɛ̃ ɔ, Yesu tsɔɔ kaa nihi tsuo nɛ a peeɔ nihi kpakpa nɛ nɔ ko wui a hɛ mi nyami ɔ, e Tsɛ ɔ “naa” mɛ. Mawu toɔ nihi kaa jã he hɛ, nɛ e woɔ mɛ hiɔ. Se be komɛ ɔ, Yehowa woɔ wɔ hiɔ ngɛ blɔ komɛ nɛ wa susuu we kaa e maa gu nɔ kɛ pee jã a nɔ. Nyɛ ha nɛ wa susu nɔ hyɛmi ní komɛ a he nɛ waa hyɛ.

A WO YIHEYO KO NƐ E BAA E HE SI HƐ MI NYAMI BE MI NƐ E HYƐ WE BLƆ

11. Mɛni Yehowa pee kɛ tsɔɔ kaa e le Maria saminya?

11 Benɛ be su nɛ a ma fɔ Mawu Bi ɔ kaa adesa a, Yehowa hla yomiyo ko nɛ e baa e he si nɛ a tsɛɛ lɛ ke Maria konɛ e pee e Bi ɔ nyɛ. Maria hi ma nyafii ko nɛ a tsɛɛ ke Nazarɛt ɔ mi. Ma nɛ ɔ kɛ Yerusalɛm, he nɛ sɔlemi we nɛ ngɛ fɛu saminya a ngɛ ɔ he kɛ wawɛɛ. (Kane Luka 1:26-33.) Mɛni he je nɛ Mawu hla Maria a? Benɛ bɔfo Gebriɛl ya Maria ngɔ ɔ, e de lɛ ke “Mawu ná o he bua jɔmi.” Benɛ Maria kɛ e weku no Elizabɛt sɛɛ ní pee se ɔ, nɔ́ nɛ Maria de ɔ tsɔɔ kaa e le Mawu saminya. (Luka 1:46-55) Yehowa to Maria he hɛ nɛ e na kaa e yeɔ lɛ anɔkuale. Enɛ ɔ he je ɔ, Yehowa dloo lɛ he blɔ nɛ ɔ be mi nɛ e hyɛ we blɔ.

12, 13. Benɛ a fɔ Yesu ɔ, mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa wo e hɛ mi nyami, nɛ benɛ a kɛ lɛ ya sɔlemi we ɔ ligbi 40 se ɔ, kɛ Yehowa wo e hɛ mi nyami ha kɛɛ?

12 Benɛ Maria fɔ Yesu ɔ, Yehowa wo Yesu hɛ mi nyami ngɛ blɔ nɛ nihi susuu we kaa e maa gu kɛ pee jã a nɔ. Yehowa ha we nɛ a fia e Bi ɔ fɔmi ɔ he adafi ha ma nikɔtɔmahi loo nɔ yeli nɛ a ngɛ Yerusalɛm kɛ Bɛtlehɛm ɔ. Mohu ɔ, e ha nɛ bɔfohi ya je a he kpo kɛ tsɔɔ to hyɛli komɛ nɛ a ngɛ a tohi hyɛe ngɛ nga a nɔ ngɛ Bɛtlehɛm ni ɔmɛ a mi. (Luka 2:8-14) Lɔ ɔ se ɔ, to hyɛli ɔmɛ ya hyɛ bimwɔyo ɔ. (Luka 2:15-17) Hyɛ bɔ nɛ Maria kɛ Yosɛf bua maa jɔ ha kaa Mawu wo Yesu hɛ mi nyami ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ! Bɔ nɛ Yehowa peeɔ e ní ha a ngɛ slɔɔto kulaa ngɛ bɔ nɛ Abosiami peeɔ e ní ha a he. Benɛ Satan tsɔ dodoe mi hyɛli konɛ a ya slaa Yesu kɛ e fɔli ɔmɛ ɔ, nihi nɛ a ngɛ Yerusalɛm tsuo nu he, nɛ ma a tsuo hao. (Mat. 2:3) Bɔ nɛ Satan ha nɛ ma a tsuo nu Yesu fɔmi ɔ he ɔ ha nɛ jokuɛwi babauu gbo yaka gu.​—Mat. 2:16.

13 Yesu fɔmi ɔ se ligbi 40 ɔ, e he ba hia nɛ Maria nɛ hia blɔ si tomi ekpa kɛ je Bɛtlehɛm kɛ ya Yerusalɛm. E sa nɛ e ngɔ lohwe komɛ kɛ ya sɔlemi we ɔ konɛ a kɛ sã afɔle ha Yehowa. (Luka 2:22-24) Benɛ Maria kɛ Yesu kɛ Yosɛf ngɛ blɔ nɔ kɛ yaa a, eko ɔ, e ma susu kaa osɔfo ɔ ma ha nɛ nihi tsuo nɛ a ngɛ sɔlemi we ɔ nɛ a le nɔmlɔ nɛ Yesu ma ba pee. Mawu wo Yesu hɛ mi nyami, se tsa pi blɔ nɛ Maria susu ɔ nɔ nɛ e gu kɛ pee jã. Mohu ɔ, Yehowa gu Simeon nɛ e ji ‘dalɔ nɛ e yeɔ Mawu gbeye’ kɛ gbalɔyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Ana nɛ e ye jeha 84 ɔ nɔ kɛ tsɔɔ kaa jokuɛ ɔ ma ba pee Mesia a loo Kristo ɔ nɛ a wo e he si ɔ.​—Luka 2:25-38.

14. Kɛ Yehowa jɔɔ Maria ha kɛɛ?

14 Nɛ Maria hu nɛɛ? Anɛ Yehowa wo e hɛ mi nyami ngɛ bɔ nɛ e hyɛ Yesu nɔ nɛ e tsɔse lɛ ha a he lo? Ee, e wo e hɛ mi nyami. Mawu ha nɛ a ngma ní komɛ nɛ Maria pee kɛ munyu komɛ nɛ e tu ngɛ Baiblo ɔ mi. E ngɛ heii kaa ngɛ jeha etɛ kɛ fã nɛ Yesu kɛ fiɛɛ ɔ mi ɔ, Maria piɛɛ we e he kɛ yɛ fiɛɛmi. Eko ɔ, akɛnɛ yalɔyo ji lɛ jamɛ a be ɔ mi he je ɔ, e sa nɛ e hi Nazarɛt. E ngɛ mi kaa Maria nɛ́ níhi fuu nɛ Yesu pee ɔ mohu lɛɛ, se benɛ Yesu ma gbo ɔ, Maria ngɛ e bi ɔ kasa nya. (Yoh. 19:26) Pee se ɔ, Maria ya piɛɛ kaseli ɔmɛ a he ngɛ Yerusalɛm kɛ ya si benɛ mumi klɔuklɔu ɔ ba a nɔ ngɛ Pentekoste ligbi ɔ nɔ. (Níts. 1:13, 14) Eko ɔ, a pɔ lɛ nu kɛ piɛɛ ni kpa amɛ a he. Ke jã ji sane ɔ, lɛɛ lɔ ɔ tsɔɔ kaa a ha lɛ he blɔ kaa e kɛ Yesu nɛ hi hiɔwe kɛ ya neneene. Hyɛ jɔɔmi ngua nɛ Maria ná akɛnɛ e kɛ anɔkuale yemi sɔmɔ Yehowa a he je!

YEHOWA WO E BI Ɔ HƐ MI NYAMI

15. Mɛni Yehowa pee kɛ wo e Bi ɔ hɛ mi nyami benɛ e ngɛ zugba a nɔ ɔ?

15 Yesu hla we hɛ mi nyami kɛ ji jami hɛ mi nyɛɛli kɛ ma nɔ yeli nɛ a hi si ngɛ e be ɔ mi ɔ ngɔ. Se Yehowa nitsɛ tu munyu kɛ je hiɔwe si etɛ nɛ e ha nɛ e Bi ɔ le kaa e suɔ lɛ saminya. Atsinyɛ jemi ko be he kaa nɔ́ nɛ ɔ wo Yesu he wami wawɛɛ. Benɛ a baptisi Yesu ngɛ Yɔdan Pa a mi se ɔ, Yehowa de ke: “Ye Bi ji nɛ ɔ nɛ, i suɔ lɛ, nɛ ye bua jɔ e he.” (Mat. 3:17) Eko ɔ, Yesu kɛ Yohane Nɔ Baptisilɔ ɔ pɛ nɛ a nu munyu nɛ ɔ. Jehanɛ ɔ, maa pee jeha kake loko Yesu ma gbo ɔ, e bɔfo ɔmɛ a kpɛti nihi etɛ nu munyu nɛ Yehowa tu kɛ kɔ Yesu he ɔ. Yehowa de ke: “Ye Bi nɛ i suɔ lɛ, nɛ ye bua jɔ e he ji nɛ ɔ nɛ. Nyɛɛ bu lɛ tue.” (Mat. 17:5) Nyagbe ɔ, benɛ e piɛ ligbi bɔɔ ko nɛ Yesu ma gbo ɔ, Yehowa kɛ lɛ tu munyu ekohu kɛ je hiɔwe.​—Yoh. 12:28.

Mɛni o kase ngɛ bɔ nɛ Yehowa wo e Bi ɔ hɛ mi nyami ha a mi? (Hyɛ kuku 15-17)

16, 17. Mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa wo Yesu hɛ mi nyami be mi nɛ e hyɛ we blɔ?

16 Yesu le kaa nihi maa bu lɛ kaa musu bɔlɔ, a maa wa lɛ yi mi nɛ a maa gbe lɛ, se kɛ̃ ɔ, e sɔle kaa nɔ́ nɛ Yehowa suɔ ɔ nɛ ba mi, se pi nɔ́ nɛ lɛɛ e suɔ. (Mat. 26:39, 42) “E fĩ si ngɛ sɛumi tso ɔ nɔ, nɛ zo pee we lɛ,” e hla we hɛ mi nyami ngɛ je ɔ mi, e suɔ nɛ e Tsɛ ɔ pɛ nɛ wo e hɛ mi nyami. (Heb. 12:2) Kɛ Yehowa wo Yesu hɛ mi nyami ha kɛɛ?

17 Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e sɔle kaa ke e kpale kɛ ya hiɔwe ɔ, e Tsɛ ɔ nɛ e wo e hɛ mi nyami kaa bɔ nɛ e ji loko e ba zugba a nɔ ɔ. (Yoh. 17:5) Yesu de we nɔ́ ko nɛ tsɔɔ kaa e suɔ nɛ e Tsɛ ɔ nɛ wo e hɛ mi nyami pe bɔ nɛ e ngɛ sa a. E hyɛ we blɔ kaa e Tsɛ ɔ maa dloo lɛ nɔmlɔ tso slɔɔto ko ngɛ hiɔwe. Se mɛni Yehowa pee ha lɛ? Benɛ e tle Yesu si ɔ, e ha lɛ “blɔ nya nɛ e nɔ kuɔ,” nɛ e ha lɛ nɔ́ ko nɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, nɔ ko ná we hyɛ. Lɔ ɔ ji wami ko nɛ a be nyɛe ma kpata hɛ mi! * (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16) Niinɛ, bɔ nɛ Yehowa wo Yesu hɛ mi nyami ha ngɛ anɔkuale nɛ e ye ɔ he ɔ ngɛ nyakpɛ wawɛɛ!

18. Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa ko hla hɛ mi nyami ngɛ je nɛ ɔ mi?

18 Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa ko hla hɛ mi nyami ngɛ je ɔ mi? E sa nɛ e hi wa juɛmi mi kaa Yehowa hɛ ji e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ a nɔ gblegbleegble, nɛ behi fuu ɔ, e jɔɔ mɛ ngɛ blɔhi nɛ a susuu we kaa e maa gu kɛ pee jã a nɔ. Wa be nyɛe maa le jɔɔmihi tsuo nɛ wa ma ná hwɔɔ se. Se amlɔ nɛ ɔ nɛ wa ngɛ si fĩe ngɛ kahi kɛ nyagbahi a mi ngɛ je yaya nɛ ɔ mi ɔ, nyɛ ha nɛ wa kai be fɛɛ be kaa e be kɛe nɛ je ɔ kɛ hɛ mi nyami nɛ e haa nihi ɔ tsuo maa be kɛ ho. (1 Yoh. 2:17) Wa Tsɛ Yehowa nɛ e ngɛ suɔmi ɔ, ‘pi nɔ nɛ e dɛ ji lɛ nɛ e hɛ maa je wa ní tsumi kɛ suɔmi nɛ wa je kpo ngɛ e biɛ ɔ he ɔ nɔ.’ (Heb. 6:10) Niinɛ, e maa wo wa hɛ mi nyami, nɛ eko po ɔ, e maa pee jã ngɛ blɔ nɛ wa susuu we he gblee ɔ nɔ!

^ kk. 17 Eko ɔ, Yesu hyɛ we jɔɔmi nɛ ɔ blɔ ejakaa a ngmɛ́ nɔ́ ko ngɛ he ngɛ Hebri Ngmami ɔ mi.