1. Lembang’o ma wan ceke wabed wamito?

IWINJIRI nenedi ka ng’atu moko m’ing’eyo man m’iworo lee ubeyero nia nyingi urwinyo ire, kunoke ebepoi ungo apoya zoo de piri? Ma jiji mbe, cwinyi copo tur. Pirang’o? Pilembe wan ceke wabed wamito jumange ung’eiwa man wigi kud uwil ku nyingwa. M’umedo maeno, wamito bende ging’ei nia watie kit dhanu ma nenedi, man ging’ei lembe ma watimo.​—Wel 11:16; Yob 31:6.

2, 3. Mito mwa ma nia jumange ung’eiwa copo doko iwa ni awic nenedi? (Nen cal mir acaki.)

² Re ka wabedo ku wang’wa ngo, mito mwa ma nia jumange ung’eiwa copo doko iwa ni awic. Ng’om pa Sitani copo mio iwa awanya ma waketh ko piwa uyiki lee, man ma wabed ko dhanu ma pigi tek. Ka waweko awanya maeno uguro ulage i iwa, wabimio ngo ni Wegwa ma Yehova, yung man thier m’eromo ko.​—Nyu. 4:11.

³ I rundi pa Yesu, judong dini moko gibed giyenyo ku kero nia jung’eigi. Pieno, Yesu umio cimowang’ ma e ni julubne:  “Wukuru giwu ni jugorcik, ma gimaru woth ma ku kendi ma lor lor, man gimaru moth de i katali, ku bedo ma i ka m’usagu i kacokri, ku bedo ma i ka m’usagu i agba.” Emedo kumae: “Joni binwang’u lembapoka ma rac ma dit m’usagu.” (Lk. 20:46, 47) Ento tung’ kugi, Yesu uyungo dhatho moko ma jacan m’ubolo sente ario mi tonglo, ma ng’atu mange ke mbe m’udieng’ kude. (Lk. 21:1-4) Ubenen kamaleng’ nia Yesu ubino ku nen m’ukoc bor ku mi jumange iwi yung. Thiwiwec maeni bikonyo wan de nibedo ku kit nen maeno ma ber, ma Yehova Mungu ubemito wabed ko.

4. Kit yung ma ber m’usagu mange ceke utie ma kani, man pirang’o?

⁴ Kit yung ma kani ma ber m’usagu mange ceke? Tin, dhanu dupa gimito gisom lee, gilony kunoke pigi uyiki lee i ng’om maeni kara juyunggi. Re eno tie ngo kit yung ma ber m’usagu. Jakwenda Paulo unyutho kit yung ma cuu, kinde m’eyero kumae: “Kawono ma wudaru ng’eyo Mungu kadi ma sagu Mungu daru ng’eyowu, wulokru kendo nedi wudok kum cik ma kwong’a ma ng’ic mi can de, ma wuyenyo wubed ng’eca i ie kendo?” (Gal. 4:9) Mungu ma tie Ubimo ma malu Ngbir iwi ng’om ngung’ ‘udaru ng’eyi!’ Kenen rwom maeno m’itie ko! Yehova ung’eyo nia watie dhanu ma nenedi, emaruwa man ebemito wabed ku winjiri ma ceng’ini kude. Ecwiowa kara wabed jurimbe.​—Ekl. 12:13, 14.

5. Ubekwayu watim ang’o kara Mungu ung’eiwa?

⁵ Wang’eyo cuu nia Musa ubino jarimb Yehova. Nindo moko, ekwayu Yehova kumae: “Nyuth ira yo peri.” Yehova ugam udwoko ire kumae: “Abitimo gin maeni bende m’iyero; kum inwang’u bero i wang’a, man ang’eii ku nyingi.” (Ai 33:12-17) Wan bende Yehova copo ng’eyowa acel acel. Re ubekwayu watim ang’o kara wabed jurimbe? Wacikara nimare man nithiero kwo mwa ire.​—Som 1 Jukorinto 8:3.

6, 7. Lembang’o ma copo nyotho mer m’i kindwa ku Yehova?

⁶ Re wacikara nitimo kero kara wamedara nibedo jurimb Yehova. Calu Jukristu ma kwong’a mi Galatia, ubekwayu wawek nibedo ng’eca mi “cik ma kwong’a ma ng’ic mi can” mi ng’om maeni, m’uketho i ie niyenyo lonyo man nisayu nia piwa uyiki lee. (Gal. 4:9) Nwang’u dong’ Jukristu maeno mi Galatia gidaru ng’eyo Mungu, man Mungu de udaru ng’eyogi. Ento Paulo uyero nia ‘gibedok kendo’ ba piny ma tijgi mbe. Etie ve Paulo ubino penjogi kumae: ‘Pirang’o wudok kendo nibedo ng’eca mi lemkasegu man mi lembe ma tijgi mbe?’

⁷ Nyo wan de lembe ma kumeno copo wok i wiwa? Eyo copo wok. Calu Paulo, kinde ma waponjo lemandha, ecicopere nia waweko lembe m’uketho wagam wang’eyara lee i ng’om maeni pa Sitani. (Som Jufilipi 3:7, 8.) Saa moko nyo wakwero nicisomo somo ma malu, wakwero tic kunoke lembe mange ma nwang’u copo mio iwa sente ma dongo. Kunoke nyo walar wabino jugoi mizik, kunoke jugoi mupira ma pigi yik. Re waweko lembuno ceke. (Ebr. 11:24-27) Pieno, ecopo bedo lemkasegu nicaku paru nia ka nwang’u waweko ngo lembe maeno, nwang’u kwo mwa cibedo miero.  Kit paru ma kumeno copo ketho wadok kendo i lembe mi ng’om, ma nwang’u ke dong’ wadaru neno ni piny ma ‘ng’ic man mi can.’

8. Lembang’o ma bikonyowa kara wamedara niketho Yehova re m’ung’eiwa?

⁸ Lembang’o ma bikonyowa kara wamedara niketho Yehova re m’ung’eiwa man efoiwa kakare niketho ng’om re m’ung’eiwa? Ubekwayu waketh wiwa i kum lemandha ario ma pigi tek. Mi kwong’o, wi Yehova wil ungo nyanok de ku dhanu ma gibetimo ire ku bedopwe, man emio igi mugisa. (Som Juebrania 6:10; 11:6) Yehova neno jurutic pare ceke ma gibegwoko bedoleng’ migi ire ni dhanu ma pigi tek. Pieno, niwil kugi utie ire ve nitimo “gondri.” Bende, Yehova ung’eyo “jupare.” (2 Tim. 2:19) ‘Eng’eyo yo mi ju ma pwe’ man eng’eyo kite m’ecopo bodho kogi.​—Zab. 1:6; 2 Pet. 2:9.

9. Yehova unyutho nenedi nia jurutic pare pigi tek lee i ie? Kemii lapor moko.

⁹ Saa moko, Yehova ubed unyutho i ayi ma segi nia jurutic pare pigi tek lee i ie. (2 Kei. 20:20, 29) Ku lapor, kepar kite m’ebodho ko jurutic pare i Nam Makwar, kinde m’udul askari ma tek pa Farao ubino riemo tokgi. (Ai 14:21-30; Zab. 106:9-11) Lembuno ubino udu ma lee dit, uketho oro 40 i ng’eye de nwang’u fodi jubeweco pire asu. (Yoc. 2:9-11) Etie ber dit nibepoi iwi kite ma Yehova unyutho ko mer ni dhanu pare con, man kite m’ebed etio ko ku tego pare pi nibodhogi, pilembe ceng’ini eni Gog mi Magog binyayu masendi i kumwa. (Eze. 38:8-12) I saa maeca, wabibedo kud anyong’a ma lee dit, pilembe nwang’u walar waketho Mungu re m’ung’eyowa, ento ng’om ungo.

10. Lemandha mange ma wacikara niketho wiwa i kume utie ma kani?

¹⁰ Lemandha mir ario ma wacikara niketho wiwa i kume utie nia, Yehova copo mio iwa mugisa i ayi ma nwang’u wageno ngo. Yehova bimio ngo mugisa ni ju ma gibetimo lembe ma beco kende kende kara juyunggi. Pirang’o? Pilembe Yesu uyero nia ka dhanu ubeyungogi, sukulia migine nwang’u nieca. (Som Matayo 6:1-5.) I thenge ma kucelo, Yehova ‘neno ku ka ma nyaling’,’ ju ma gibetimo lembe ma beco ni jumange, ma re jubeyungogi ngo, man emio igi sukulia. Saa moko ke, Yehova mio sukulia ni jurutic pare i ayi ma nwang’u gigeno ngo. Wakewec iwi lapor moko.

11. Yehova uyungo Maria nenedi?

¹¹ Yehova ung’io Maria m’ubino nyaku ma mol, re m’ubed min Yesu ma Wode. Maria ubed ukwo i adhura moko ma nyanok ma julwong’o Nazareti, ma tie bor dit ku Yerusalem man kud hekalu m’i ie ma leng’. (Som Luka 1:26-33.) Pirang’o Yehova ung’io Maria? Malaika Gabriel uyero ire nia ‘enwang’u bero i wang’ Mungu.’ Bende wec ma Maria udok uyero ni Elisabeti ma wat pare, ubenyutho nia ebino jarimb Yehova ma ceng’ini mandha. (Lk. 1:46-55) Yehova uneno nia Maria ugwoko bedoleng’ pare, uketho emio ire mugisa maeno i ayi ma nwang’u egeno ngo.

12, 13. Yesu unwang’u yung nenedi saa m’enyolere, man nindo 40 i ng’eye?

¹² Saa ma Yesu unyolere, Yehova  unyutho pi nyolirine ni ng’a? Enyutho ngo ni jubim kunoke ni judongo mi Yerusalem man mi Bethlehem. Ento eoro jumalaika i bang’ jukwac m’ubino gwoko rombe migi i thim, woko mi Bethlehem. (Lk. 2:8-14) I ng’eye, jukwacne gicidh gineno mukere m’uai unyolere. (Lk. 2:15-17) Ma jiji mbe, yung maeno ma jumio ni Yesu uwang’u i Maria giku Yosefu lii. Yehova utimo tung’ ku kite ma Wonabali utimo ko. Kinde ma Sitani uoro jururieko mi nyikaluku ucidh unen Yesu ku junyodo pare, rwonglembe mi nyoliri pa Yesu uyik i Yerusalem ceke. Lembuno unyayu yakini ma lee dit. (Mat. 2:3) I ng’eye, junego awiya dupa ma lem migi mbe.​—Mat. 2:16.

¹³ Nimakere ku Cik ma Yehova umio ni Israel, ka dhaku moko unyolo nyathin ma nico, ecikere nithiero lam ni Yehova i ng’ei nindo 40 m’ulubo nyoliri pa nyathin ne. Pieno, Maria, Yosefu man Yesu giai kud i Bethlehem, man giwotho pi saa ma romo ario pi nicidho i hekalu i Yerusalem. (Lk. 2:22-24) Kinde ma gini gengi, ecicopere nia Maria ubino penjere ka nyo jalam biwok timo lembe moko ma segi pi niyungo Yesu. Andha, Yesu unwang’u yung, re i ayi ma nwang’u Maria ugeno ngo. Yehova ung’io Simeon, ma “ng’atu ma pwe ma lworo Mungu de,” man eng’io Ana ma dhatho ma oro pare 84, pi niewo nia Yesu bidoko Masiya kunoke Kristu ma jung’olo pire.​—Lk. 2:25-38.

14. Yehova umio sukulia ma kani ni Maria?

¹⁴ Nyo Yehova umedere asu niyungo Maria pilembe etungo Yesu cuu? Eyo. Yehova uketho jukiewo wec moko ma Maria uyero i Biblia. Ubenen nia i kind oro adek ku nusu ma Yesu urweyo i ie lembanyong’a, Maria uwotho ngo karacelo kude. Saa moko nyo edong’ i Nazareti pilembe ebino dhatho. Eno re m’uketho eneno ngo lembe dupa ma beco ma Yesu utimo, ma jumange uneno. Re saa ma Yesu ubetho, ebino nuti. (Yoh. 19:26) Nindo moko i ng’eye, kinde ma tipo maleng’ uloro iwi julub i ceng’ mi Pentekoste, Maria de bino nuti i kindgi. (Tic. 1:13, 14) Ubenen nia en de juwire ku tipo karacelo ku julub mange. Kan andha kumeno, nen nia en de enwang’u rwom mi cikwo rondo ku rondo karacelo ku Yesu i polo. Ma jiji mbe, eno tie sukulia ma yawe mbe pi tic m’etimo!

15. Yehova uyungo Yesu nenedi kinde m’ebino iwi ng’om?

¹⁵ Yesu ubed uyenyo ngo yung i bang’ judong dini kunoke i bang’ judong gamba. Re wec ma Yehova uweco ko i bang’e wang’ adek niai kud i polo uketho cwinye lee dit, man unyutho nia andha Yehova umare. Ndhundhu i ng’ei ma Yesu ulimo batizo i kulo Yordan, Yehova uyero kumae: “Meni Woda ma jamerna, ma mutoro nega i kume.” (Mat. 3:17) Ubenen nia Yohana ma Jababutisi kende re m’uwinjo wec maeno. I ng’eye, oro ma romo acel i wang’ tho pa Yesu, jukwenda adek giwinjo wec ma Yehova uyero pire kumae: “Meni Woda ma jamerna, ma anyong’a nega i kume; wuwinje.” (Mat. 17:5) Tokcen ne, nindo moko i wang’ tho pa Yesu, Yehova uweco i bang’e kendo niai kud i polo.​—Yoh. 12:28.

16, 17. Yehova uyungo Yesu i ayi ma Yesu ugeno ngo nenedi?

¹⁶ Yesu ugam ung’eyo nia dhanu biloko  nia etie jayer lembacidi, man eng’eyo nia ebitho ku tho mi lewic. Re asu ekwayu yeny pa Mungu re m’utimere ento pare gire ngo. (Mat. 26:39, 42) “Eciro yen [mi can] m’ecayu ko lewicne acaya,” pilembe ebino sayu Won re m’uyunge, ento ng’om ungo. (Ebr. 12:2) Dong’ Yehova uyungo Yesu nenedi?

¹⁷ Saa ma Yesu ubino iwi ng’om, ekwayu nia Won umii ire dwong’ m’elar ebedo ko i wang’e ma nwang’u fodi gitie kude i polo. (Yoh. 17:5) Biblia uyero ngo nia Yesu ubino geno nia ebinwang’u dwong’ ma sagu maeno. Bende, egeno ngo nia Yehova bimio ire sukulia ma segi pilembe ebin etimo yeny pare iwi ng’om. Re Yehova utimo ang’o? Yehova umio yung ni Yesu i ayi ma nwang’u Yesu ugeno ngo. Kinde ma Yesu ucer, Mungu “dode dit apila” i polo. M’umedo maeno, emio ire kwo ma tho ngo ma ng’atu moko mbe m’ular unwang’u i wang’e. * (Flp. 2:9; 1 Tim. 6:16) Eno utie sukulia ma yawe mbe ma Yehova umio ni Yesu pi tic m’etimo ku gwoko bedoleng’!

18. Lembang’o ma bikonyowa kara wamedara niketho Yehova re m’ung’eiwa ento ng’om ungo?

¹⁸ Lembang’o ma bikonyowa kara wamedara niketho Yehova re m’ung’eiwa kakare niketho ng’om re m’ung’eiwa? Wacikara ning’eyo nia wi Yehova wil ungo nyanok de ku jurutic pare ma gigwoko bedoleng’ migi ire, man wang’ ma pol, emio igi mugisa i ayi ma gilar giparu ngo apara de. I nindo m’ubino, Yehova bimio iwa mugisa ma yawe mbe. Re pi kawoni ma fodi wabeciro peko i ng’om maeni ma rac, ubekwayu wapoi nia ng’ombe bikadhu akadha ku dwong’ ceke ma jucopo nwang’u i ie. (1 Yoh. 2:17) Yehova ma en e Wegwa ma jamer ke biwil ungo nyanok de ku tic mwa, man mer ma wabenyutho pi nyinge, pilembe “en e won gondri ngo.” (Ebr. 6:10) Ma jiji mbe, ebimio iwa mugisa i kite ma nyo walar waparu ngo apara de!