1. ¿Bin-a te stalelnanix te jich ya skʼan koʼtantike?

NOPA awaʼiy te ay machʼa ya ata te ya anaʼbey sba sok te ichʼbil ta mukʼ awuʼune, pero ma xjul ta yoʼtan te abiile o jkʼaxel ma snaʼbatix aba. ¿Bin yaʼiyel ya awaʼiy aba? ¿Mabal jichuk te ya amel awoʼtan yuʼune? Ta melel, jpisiltik stalelnanix-a te ya jkʼantik te ichʼbilotik ta wenta yuʼun te yantike. Pero, ma jaʼuknax ya jkʼantik te ya yichʼ naʼel machʼaotik-a, jaʼ ya jkʼantik te ayuk skʼoplal ta yoʼtan yantik te jtaleltik sok te bin lek jpasojtike (Núm. 11:16; Job 31:6).

2, 3. Jpisiltik ya jmulantik te lek ilbilotike, pero ¿bin ya xjuʼ xkʼot ta pasel? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

² Jaʼukmeto, teme maba ya jtsajtay jbatik ya xjuʼ te ma stojilukix te bitʼil ya jkʼantik te lek ya yilotik te yantike. Te balumilal te ay ta skʼab te Satanás ya xjuʼ ya yakʼ te ya jkʼantik ichʼel ta mukʼ sok te kʼax naʼbil jbatik ya xkʼootike. Teme jich ya xkʼot ta pasele, maba ya kichʼtik ta wenta sok maba ya kichʼtik ta mukʼ te jTatik Jehová bitʼil snujpʼnanix ta pasel ta stojol (Apoc. 4:11).

³ Ta skʼajkʼalel te Jesuse, chaʼoxtul jwolwanejetik ta relijion yuʼun te judioetik ma stojiluk te bitʼil ya skʼanik te ya yichʼik ilele. Jaʼ yuʼun jich la yalbey Jesús te jnopojeletik yuʼune: «Tsahtaya  me abahic ta stojol te escribanohetic te ya smulanic te naht scʼuʼ ya xbehenic, te ya xpatbot yoʼtanic ta plazahetic, ya smulanic te primero huctajibaletic ta sinagogahetic soc te primero huctajibaletic ta weʼel». Jich la yalxan: «Jaʼic te cʼaxem to xan castigo ya xʼacʼbotique» (Luc. 20:46, 47, XCD). Yan stukel te Jesús la yalbey lek skʼoplal jtul meʼba ants te la yakʼ jtebuk stakʼin ta majtʼanil te ma la sle ichʼel ta mukʼ yuʼun (Luc. 21:1-4). Mero chikan ta ilel te ma pajaluk stalel sok te yantik, melel ay skʼoplal ta yoʼtan te bin lek ya yichʼ pasele. Te articulo ini ya skoltayotik yuʼun stojiluk bin-utʼil ya jkʼantik ilel, jich bitʼil ya smulan te Diose.

4. ¿Machʼa tulanxan skʼoplal te lek ya yilotike, sok bin yuʼun?

⁴ ¿Machʼa tulanxan skʼoplal te lek ya yilotike? Ma jaʼuk te lek ya yilotik te ants winiketik ta skaj te bayal ya jnoptik jun, te ayuk lek kaʼteltik o te naʼbil jbatik yuʼun te tajimale. Ta melel, jaʼ ya jkʼantik te bin la yal te Pablo: «Pero yoʼtic, te bin utʼil yac anaʼbeyiquix sba te Diose, o lec xan ya caltic te naʼbilexix abahic yuʼun Dios, ¿bin yuʼun te ya xchaʼsuhtex xan ta apatic ta stojol te bintic mayuc yip soc te bintic scuenta bahlumilal, te cʼan awacʼ xan abahic ta mosohil yuʼun?» (Gál. 4:9). ¡Kʼax bayal yutsil-abi! Nopanax awaʼiy, ya xjuʼ te naʼbil jbatik ya xkʼootik yuʼun te Dios te jaʼ Ajwalil yuʼun spisil te bintik pastiklanbil ta Balumilal sok ta chʼulchan. Te Jehová ya snaʼbotik jbatik, kʼuxotik ta yoʼtan sok ya skʼan te ya xkʼootik ta yamigo. Ta melel, te Jehová la spasotik yuʼun ya kamigointik (Ecl. 12:13, 14).

5. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun yamigo ya yilotik te Jehová?

⁵ Jnaʼojtik te la yamigoin Jehová te Moisés. Jun buelta jich la skʼanbey te Jehová: «Awocoluc, aʼbon jnaʼ te bin ay ta awoʼtan». Jich sutbot yuʼun: «Ya jpas te bin la awal, te bin utʼil lec acʼoblal ta jtojol soc te ya jnaʼbat te abihile» (Éx. 33:12-17). Jaʼnix jich te joʼotik ya yakʼbotik bayal bendision te Jehová kʼalal ya snaʼbotik jbatik ta smelelil. Pero, ¿bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun yamigo ya yilotik-a? Jaʼ te kʼuxuk ya kaʼiy ta koʼtantik sok te ya kakʼ jkuxlejaltik ta stojole (kʼopona 1 Corintios 8:3).

6, 7. ¿Bin ya xjuʼ ya yakʼ te ma junukix koʼtantik sok te Jehová?

⁶ Bayal skʼoplal te jun ayotik sok te Jehová, jaʼ yuʼun ya skʼan te ya jkanantaytike. Jichnix bitʼil te jchʼuunjeletik ta Galacia te ay bin tsʼibaybotik yuʼun te Pablo, ya skʼan te maba ya kakʼ jbatik ta mosoinel yuʼun «te bintic mayuc yip soc te bintic scuenta bahlumilal», jich bitʼil te ya jkʼantik te lek ya yilotike (Gál. 4:9). Te jchʼuunjeletik-abi naʼbil sbaik yuʼun te Diose. Pero te Pablo la yal te yakik ta sujtel ta spatik ta stojol te bintik maʼyuk skʼoplale. Jich kʼoem te la yal te Pablo: «Ta melel awakʼojbeyik yipal ta stojol Dios, ¿bin yuʼun-nix-abi te ya xchaʼsujtex ta apatik ta stojol te bintik ma xtuun ta jkʼaxel sok te maʼyuk skʼoplal te jilemix awuʼunik-ae?».

⁷ ¿Yabal xjuʼ jich ya xkʼot ta pasel ta jtojoltik? Yak. Kʼalal la jnaʼbeytik sba te Jehová jichniwan la jpastik bitʼil te Pablo, laniwan jpʼajtik te mukʼ jkʼoplaltik ya xkʼootik ta balumilal te ay ta skʼab te Satanás (kʼopona Filipenses 3:7, 8). Laniwan jpʼajtik te snopel jun ta universidad, te ya yichʼ toyel kaʼteltik o te ya kakʼ jbatik ta stael bayal takʼin ta negosio. Teme ya jnaʼtik kʼayoj ta lek o mero ya jnaʼtik tajimal, kʼulejubotik yuʼun sok kʼax naʼbil jbatik kʼootik ta balumilal te jichuke. Pero la jpʼajtik spisil (Heb. 11:24-27). Jaxan ta ora ini, ¿jichbal ya skʼan ya kiltik te tojolnax te bin lek jpasojtik tale? Mame jnaʼtik kʼinal teme jich ya kiltike. Ta  melel, teme ma jtsajtay jbatik, ya xjuʼ x-och jletik yan buelta «te bintic mayuc yip soc te bintic scuenta bahlumilal». *

8. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun jaʼ ya skʼan koʼtantik te lek ya yilotik te Jehová?

⁸ ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun jaʼuk ya skʼan koʼtantik te lek ya yilotik te Jehová, ma jaʼuk te balumilale? Ay chaʼchajp te bin ma skʼan ya xchʼay ta koʼtantik. Ta sbabial, te Jehová spisil-ora ya yichʼ ta wenta te yaʼtel te j-abatetik yuʼun te jun yoʼtanik ta stojole (kʼopona Hebreos 6:10; 11:6). Te Jehová ay skʼoplal ta yoʼtan jujuntul j-abatetik yuʼun sok ma stojiluk ya yil teme ma yichʼtiklan ta wentae. Ta melel, «ya snaʼbe sba te machʼatic yuʼune» (2 Tim. 2:19). Te Jehová «ya scanantaybe sbe te machʼatic toj yoʼtanic» sok ya snaʼ bin-utʼil ya skoltay lokʼel te kʼalal ya yichʼ pasel ta prueba te schʼuunel yoʼtanike (Sal. 1:6; 2 Ped. 2:9).

9. ¿Bintik-utʼil yakʼoj ta ilel Jehová te lek skʼoplal yuʼun te j-abatetik yuʼune?

⁹ Te Jehová ay bayal bin-utʼil yakʼoj ta ilel yuʼel ta stojol te j-abatetik te lek ilbilik yuʼune (2 Crón. 20:20, 29). Jnop kaʼiytik bin-utʼil la skoltay te israeletik ta mar Rojo kʼalal yakik ta nutsel yuʼun te ipal soldadoetik yuʼun te faraón (Éx. 14:21-30; Sal. 106:9-11). Yan-nax ta ilel-a te bin la spas te Jehová ta skoltayel te israeletik, 40 jaʼbil ta patil yato yalik te bin kʼot ta pasel te ants winiketik te nopol slumalik tey-ae (Jos. 2:9-11). Jich bitʼil te kʼax nopolix ya yichʼ kontrainel te lum yuʼun Dios yuʼun te Gog ta skʼinal Magog, ya yakʼ smukʼul koʼtantik sjultesel ta koʼtantik bin-utʼil la yakʼ ta ilel te skʼuxul yoʼtan sok yuʼel te Jehová ta namey kʼinal (Ezeq. 38:8-12). Te kʼalal ya xkʼot yorail te kontrainel, yame kaltik bayal wokol te jaʼ bajtʼ ta koʼtantik sleel te lek jkʼoplaltik ta stojol te Jehová, ma jaʼuk ta stojol te balumilale.

10. ¿Bin-a te schebal ma skʼan ya xchʼay ta koʼtantike?

¹⁰ Te schebal bin ma skʼan ya xchʼay ta koʼtantik jaʼ te ma jnaʼtik jich smukʼul te majtʼanil ya xjuʼ ya yakʼbotik te Jehová yuʼun te kaʼteltik ta stojole. Te Jehová ma smajtʼantes te machʼatik lek yaʼtelik swentanax ya yichʼik ilel yuʼun te yantike. ¿Bin yuʼun? Melel te Jesús la yal te kʼalal ay machʼatik lek skʼoplalik yuʼun te yantike, jaʼ smajtʼanix kʼoem (kʼopona Mateo 6:1-5). Te Jesús jaʼnix jich la yal te ya yil Jehová te machʼatik ay «bin muquen» ya spasik ta skoltayel te yantik, pero ma x-ichʼbotik ta wenta yuʼun te ants winiketike. Te Dios ya yil te bin ya spasik sok ya smajtʼantes yuʼun, ay chajpnax ta ilel-a te bin ya spas ta stojolik. Kiltik cheʼoxebuk ejemploetik.

11. ¿Bin-utʼil la yakʼbey yil Jehová te María te lek ilbil yuʼune?

¹¹ ¿Bin la spas te Jehová kʼalal la sta yorail te ya x-ayin ta Balumilal te sNichʼane? La stsa jtul achʼix te ma tabiluk ta winik te María sbiil yuʼun ya swol ta schʼujtʼ te alale. Te María nainem ta Nazaret te jaʼ jpam lum te maʼyuk lek skʼoplal te namal ay ta Jerusalén sok te tʼujbil templo tey-ae (kʼopona Lucas 1:26-33). ¿Bin yuʼun jaʼ la stsa Jehová te Mariae? Te chʼul-abat la yalbey yaʼiy te María te bayal yutsil yoʼtan yuʼun te Diose. Te María la yakʼ ta ilel te mero ay ta yoʼtan Dios kʼalal kʼopoj sok te Elisabet te ay bin yutoj sba soke (Luc. 1:46-55). Ta melel, te Jehová yiloj bin yilel stalel te María, ta skaj  te jun yoʼtan ta stojole la yakʼbey ta swenta yayintesel te sNichʼane.

12, 13. ¿Bin-utʼil la yichʼ akʼel ta ilel te bayal skʼoplal te Jesús kʼalal ayin sok te kʼalal ikʼot bael ta temploe?

¹² Te Jehová ma jaʼuk la yakʼbey snaʼ te machʼatik yichʼoj tulan yaʼtelik ta Jerusalén sok ta Belén te ayin te Jesús. ¿Bin la spas-abi? La stikun chaʼoxtul chʼul-abatetik ta stojol jkanantuminchijetik te nopol ayik ta Belén yuʼun ya yakʼbey snaʼik te ayinemix te Jesuse (Luc. 2:8-14). Te jkanantuminchijetik bajtʼik ta yilel te Jesuse (Luc. 2:15-17). Ta melel, te José sok te María mero la smulanik te ay machʼatik la yakʼik ta ilel te bayal skʼoplal te Jesuse. Jnop kaʼiytik te jkʼaxel ma pajaluk yaʼtel te Pukuj jich bitʼil stukel te Jehová. Kʼalal te Satanás la stikun te pʼijil winiketik ta yulaʼtayel te Jesús sok te smeʼ state, spisil te yajwal Jerusalén nijk yoʼtanik kʼalal la yaʼiyik stojol te ayinemix te Jesuse (Mat. 2:3). Te bin kʼot ta pasel yuʼun ta patil, jaʼ te bayal alaletik la yichʼik milel (Mat. 2:16).

¹³ Te kʼalal tsʼakaj 40 kʼajkʼal yayinel-a te Jesuse, te María ya skʼan ya xbajtʼ ta yakʼel majtʼanil ta stojol Jehová ta templo ta Jerusalén te yiloj sba 9 kilometro sok te Belén (Luc. 2:22-24). Kʼalal yak ta bael sok te José soknix te Jesús, te María laniwan sjojkʼoybey sba teme ya yichʼ ichʼel ta mukʼ te Jesús yuʼun te sacerdote ta skaj te bin ya spas ta patil bael. Ta melel, la yichʼ ichʼel ta mukʼ te Jesuse, pero ma jichuk bitʼil skuyoj-a te María. Te Jehová la yakʼ ta naʼel te jaʼ Cristo ya xkʼot te Jesuse, te Mesías te albil tal skʼoplale, jaʼ la stuuntes ta yakʼel ta naʼel jtul winik te «toj ta winiquil soc jun yoʼtan ta stojol Dios» te Simeón sbiil sok te meʼba ants Ana te 84 yaʼbilal te jaʼ j-alwaneje (Luc. 2:25-38).

14. ¿Bin bendisionetik la yakʼbey Jehová te María?

¹⁴ ¿Labal yakʼ ta ilel Jehová te ay skʼoplal ta yoʼtan te María yuʼun te la skanantay sok te lek la schʼitesbey te sNichʼane? Laj. Te Jehová la yakʼ ta tsʼibayel ta Biblia te bintik la yal sok la spas te María. Jich yilel te ma juʼ sjokinbel te Jesús te oxeb jaʼbil sok olil been ta scholel skʼop Dios. Jilniwan ta Nazaret ta skaj te meʼba antse. Jaʼ yuʼun ay bayal bendisionetik ma juʼ smulanbel bitʼil stukel te yantike. Pero sjokinej-a te Jesús kʼalal la yichʼ milel (Juan 19:26). Jaʼnix jich sjokinej-a te jnopojeletik yuʼun Jesús ta Jerusalén te kʼalal nopol ya sta yorail te kʼin yuʼun Pentecostés ta jaʼbil 33, te kʼalal la yichʼ malel koel ta stojolik te chʼul espiritu (Hech. 1:13, 14). Pajalniwan tsaot sok yantik yuʼun ya xbajtʼ ta chʼulchan. Teme jiche, ya skʼan ya yal te la sta mukʼul majtʼanil, jaʼ te sbajtʼelkʼinal ya sjokin te Jesuse. ¡Bayal yutsil te majtʼanil akʼbot ta skaj te jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol te Diose!

15. Kʼalal kʼax ta Balumilal te Jesús, ¿bin-utʼil akʼbot yil yuʼun Jehová te lek ilbil yuʼune?

¹⁵ Kʼalal kʼax ta Balumilal te Jesús ma jaʼuk la sle te lek ya x-ilot yuʼun te jwolwanejetik ta relijion sok ta politika. Jaʼ la sle te lek ya x-ilot yuʼun te Jehová. Te Jehová oxebto buelta kʼopoj tal ta chʼulchan yuʼun ya yakʼbey snaʼ te sNichʼan te lek ilbil yuʼune, ta melel mero akʼbot yip yoʼtan yuʼun te Jesuse. Te kʼalal lajelto yichʼbel jaʼ ta mukʼul jaʼ Jordán, jich kʼopoj te Jehová: «Ha Jnichʼan ini te cʼux ta coʼtan, te bayel yutsil coʼtan ta stojol» (Mat. 3:17). Jich yilel te jaʼnax te Jesús sok te Juan J-akʼ-ichʼ-jaʼ la yaʼiyik stojol te kʼopoj te Jehová. Te kʼalal junxanixwan jaʼbil ya skʼan ya xlaj-a te Jesuse, oxtul jpuk-kʼopetik yuʼun jich la yaʼiyik te la yal te Diose: «Ha Jnichʼan ini te cʼux ta coʼtan, te bayel yutsil coʼtan yuʼun. Aʼiybeya awaʼiyic scʼop» (Mat. 17:5). Te Jehová la skʼopon tal  ta chʼulchan junxan buelta te sNichʼan te kʼalal cheʼoxebxanix kʼajkʼal ya xlajix-a (Juan 12:28).

16, 17. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ichʼel ta mukʼ Jesús te Jehová te ma jichuk smaliyoje?

¹⁶ Te Jesús snaʼoj te ya xkʼax bayal swokol ta lajel, te ya x-akʼbot smulin sbolkʼoptayel te Diose. Manchukme snaʼoj-a, kʼalal la skʼopon te Jehová la yalbey te jaʼuk ya xkʼot ta pasel te skʼanojel yoʼtan, ma jaʼuk te bin ya skʼan stukele (Mat. 26:39, 42). Te Jesús kʼax swokol ta jijpanel ta teʼ, «mayuc scʼoblal ta yoʼtan te qʼuexlal» sok ma jaʼuk la sle te lek ilbil yuʼun te balumilale, jaʼ te lek ya x-ilot yuʼun te sTate (Heb. 12:2). ¿Bin-utʼil akʼbot yil yuʼun Jehová te lek ilote?

¹⁷ Kʼalal liʼ ay ta Balumilal-a te Jesuse la yalbey te Jehová te yoʼtanuk ya yichʼxan yutsilal ta stojol ta chʼulchan jich bitʼil ta nail tal (Juan 17:5). Te Biblia maʼyuk banti ya yal te ya skʼan te ya xtoybot te yaʼtele. Manchukme jich, ¿bin la spas te Jehová? La yakʼ ta ichʼel ta mukʼ te bitʼil maniwan jichuk smaliyoj-a te Jesús. La schaʼkuxajtes sok «la stohytesbe scʼoblal». Jaʼnix jich la yakʼbey jun majtʼanil te maʼyuk machʼa jich akʼbil-a, jaʼ te ya xkuxin bitʼil espiritu te maʼyuk bin-ora ya xlaje (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16). * ¡Kʼax bayal yutsil te majtʼanil akʼbot ta skaj te jun yoʼtan la yakʼ sbae!

18. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma jaʼuk ya jletik te lek ya yilotik te balumilale?

¹⁸ ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma jaʼuk ya jletik te lek ya yilotik te balumilale? Jaʼ te ayuk ta koʼtantik te spisil-ora te Jehová ya yichʼ ta wenta te yaʼtel te j-abatetik yuʼun te jun yoʼtanik ta stojole sok bayal buelta chajpnax bin-utʼil ya smajtʼantes te ma jichuk smaliyojike. Ta melel, maba ya jnaʼtik bin-utʼil ya smajtʼantesotik ta pajel chaʼbej. Pero ta ora ini te yakotikto ta sitintayel te wokoliletik ta balumilal, yame skʼan ya xjul ta koʼtantik te jtebxanix ya skʼan yuʼun ya xlaj te balumilal ini soknix te ichʼel ta wenta yuʼune (1 Juan 2:17). Te jTatik Jehová te mero kʼuxotik ta yoʼtane, ma yuʼunuk ma tojuk yoʼtan te ya xchʼay ta yoʼtan te kaʼteltik sok te skʼuxul koʼtantik te ya kakʼtik ta ilel ta swenta te sbiile (Heb. 6:10). Ta melel, te Jehová yame yakʼ kiltik te lek ilbilotik yuʼune, maniwan xtal ta koʼtantik ta ora ini bin majtʼaniletik ya yakʼbotik.