1, 2. K’i ɲɛɛ sin Jehova ma, o kɔrɔ ko di?

AN BE ‘wagati gwɛlɛw’ lo la ani u muɲu man nɔgɔ (2 Tim. 3:1). Yanni dɔɔni, Jehova bena duniɲa juguman nin halaki ani ka hɛɛrɛ sɔbɛ sigi dugukolo kan. Nka sanni o cɛ, koow bena to ka juguya ka taga. O kama, an ka ɲi k’an yɛrɛ ɲininga ko: “Ne ɲɛɛ sinnin be jɔn lo ma walisa a ka n’ dɛmɛ ani ka n’ ɲɛminɛ?” N’a sɔrɔ an bena sin k’a fɔ ko an ɲɛɛ sinnin be Jehova lo ma. O kɔni lo ɲɔgɔn tɛ yen.

² K’i ɲɛɛ sin Jehova ma, o kɔrɔ ko di? An be se k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma cogo di gwɛlɛyaw wagati la? A saan caaman ye nin ye, Zaburu sɛbɛbaga dɔ y’a fɔ ko an ka ɲi k’an ɲɛɛ sin Jehova lo ma n’an mako be dɛmɛ na (Zaburuw 123:1-4 kalan). A ko n’an b’an ɲɛɛ sin Jehova ma, an be komi baaraden min bolo lanin b’a kuntigi kan. O kɔrɔ ko di? Baaraden b’a ɲɛɛ sin a kuntigi lo ma k’a daradumuni sɔrɔ ani walisa a kuntigi k’a latanga. Nka o dɔrɔn tɛ. Baaraden ka ɲi k’a ɲɛɛ sin fana a kuntigi ma tuma o tuma walisa k’a ka fɛtaw  lɔn ani k’u kɛ. O cogo kelen na, loon o loon an ka ɲi ka Ala ka Kuma sɛgɛsɛgɛ walisa ka Ala sago lɔn an koo la ani ka tagama ka kɛɲɛ n’o ye. O cogo dɔrɔn lo la, an be se ka la a la ko Jehova bena an dɛmɛ gwɛlɛyaw wagati la.—Efɛz. 5:17.

3. Mun lo be se k’an bali an k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma?

³ An b’a lɔn ko a kɔrɔtanin lo an ka to k’an ɲɛɛ sin Jehova ma. Nka tuma dɔw la, koo dɔw b’an hakili ɲagami. O ɲɔgɔn lo ye Yezu teri sɔbɛ Marita sɔrɔ. A “hakili ɲaaminen tun don a ka so kɔnɔ baara caman kosɔn.” (Luka 10:40-42, ABM). Yezu tun be yen ni Marita ye. O n’a ta bɛɛ, a hakili ɲagamina. N’o koo be se k’o muso kantigi ɲɔgɔn sɔrɔ, an ka la a la k’o be se k’an fana sɔrɔ. Mun lo be se k’an hakili ɲagami ani k’an bali an k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma? An tɔɲɔgɔnw ka kɛwalew be se k’an hakili ɲagami cogo min na, barokun nin bena an dɛmɛ k’o faamu. An bena a ye fana cogo min na an be se k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma.

4. Mun na a be se ka bari an na ko Musa ma se ka don layidu jamana kɔnɔ?

⁴ Siga t’a la, Musa tun be to k’a ɲɛɛ sin Jehova ma walisa a k’a ɲɛminɛ. Bibulu b’a fɔ ko: “A jijara kosɔbɛ i n’a fɔ a ɲaa be Ala la, mɔgɔ ɲaa te min na.” (Eburuw 11:24-27 kalan). A b’a fɔ fana ko: “Kira ma wili Isirayɛlidenw cɛma tugu i n’a fɔ Musa, Masaba tun be kuma ni ale ye daa ni daa.” (Deter. 34:10). Musa ma se ka don layidu jamana kɔnɔ hali ni jɛnɲɔgɔnya ɲuman tun be ale ni Jehova cɛ (Nɔnb. 20:12). Mun lo kɛra do?

5-7. Dɔɔni Israɛldenw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, kojuguba juman lo kɛra? Musa y’o koo ɲɛnabɔ cogo di?

⁵ Kalo fila ɲɔgɔn Israɛldenw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, kojuguba dɔ kɛra. U yɛrɛ tun ma se Sinayi kulu gɛrɛfɛ fɔlɔ. Jama y’a daminɛ ka ŋunuŋunu sabu jii tun tɛ yen. U ŋunuŋununa Musa kama ani u dimina, fɔɔ “Musa kasira Masaba nɔɔ fɛ ko: ‘Ne ka kan ka mun kɛ jama nin ye? A tora dɔɔni u tun bena ne bon ni kabakuruw ye.’” (Ɛkiz. 17:4). Jehova ye cikan tigitigi dɔw di Musa ma. A ko a k’a ka bere ta ka Orɛbu kulu gosi walisa jii ka bɔ. Bibulu b’a fɔ ko: “Musa y’a kɛ ten Isirayɛli cɛkɔrɔbaw ɲana.” Israɛldenw ye jii min ka fa. O gwɛlɛya ɲɛnabɔra o cogo la.—Ɛkiz. 17:5, 6.

⁶ Bibulu b’a fɔ ko Musa “y’o yɔrɔ wele ko Masa ani Meriba.” Masa kɔrɔ ko ‘kɔrɔbɔli’ ani Meriba kɔrɔ ko “sɔsɔli.” Mun na Musa y’o yɔrɔ weele ten do? “Bari Isirayɛlidenw ye sɔsɔli kɛ, ani ka Masaba kɔrɔbɔ. U ko: ‘Masaba b’an cɛma wa, walima a t’an cɛma?’”—Ɛkiz. 17:7.

⁷ Koo min kɛra Meriba, Jehova ye mun miiri o koo la? Jehova m’a jati ko Israɛldenw murutira Musa dɔrɔn lo ma. Nka, u murutira ale Jehova lo ma fana ani u banna ale ka kuntigiya la (Zaburuw 95:8, 9 kalan). A gwɛnin lo ko joo tun tɛ Israɛldenw fɛ fewu. O gwɛlɛya sen fɛ, Musa ye koow kɛ cogo bɛnnin na: a y’a ɲɛɛ sin Jehova ma ani a y’a ka cikanw labato koɲuman.

8. Tuma min na Israɛldenw surunyana layidu jamana na, mun lo kɛra do?

⁸ Koo min kɛra Meriba, o ɲɔgɔn kɛra tugun saan 40 ɲɔgɔn tɛmɛnin kɔ. Nka mun lo kɛra o sen fɛ do? Yanni dɔɔni,  Israɛldenw tun bena bɔ kongokolon kɔnɔ sabu u tun surunyana layidu jamana na. U tun be Kadɛsi gɛrɛfɛ. O yɔrɔ man jan ni layidu jamana ye ani a be weele fana ko Meriba. * Mun na o yɔrɔ be weele o cogo la do? Sabu Israɛldenw ŋunuŋununa tugun ko jii tɛ yen (Nɔnb. 20:1-5). Nka o sen fɛ, Musa ye filiba dɔ kɛ.

9. Jehova ye cikan juman lo di Musa ma? Nka, Musa ye mun lo kɛ do? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

⁹ Musa ye mun lo kɛ tuma min na jama murutira? A y’a ɲɛɛ sin tugun Jehova ma walisa a k’a ɲɛminɛ. Nka, nin sen fɛ, Jehova m’a fɔ a ye ko a ka farakurun gosi. A y’a fɔ Musa ye ko a k’a ka bere ta, ka jama lajɛn farakurun gɛrɛfɛ ani ka kuma farakurun fɛ (Nɔnb. 20:6-8). Yala Musa y’o lo kɛ wa? Ayi, a m’o kɛ. Jama ka koo y’a kɔnɔ gwan minkɛ, a dimininba pɛrɛnna u kunna ko: “Aw mɔgɔmurutinin nunu, aw ye lamɛnni kɛ. An ka kan ka jii bɔ aw ye farakuru nin le kɔnɔ wa?” O kɔ, a ye farakurun gosi. A m’o kɛ siɲɛ kelen dɛ, nka fɔɔ siɲɛ fila.—Nɔnb. 20:10, 11.

10. Musa ye min kɛ, Jehova y’o koo ta cogo di?

¹⁰ Jehova dimina kosɔbɛ Musa kɔrɔ (Deter. 1:37; 3:26). Mun na do? Jehova dimina Musa kɔrɔ kuun caaman kama. I ko a fɔra ka tɛmɛ cogo min na, n’a sɔrɔ Jehova dimina Musa kɔrɔ sabu a ye cikan kura minw di a ma, a m’u labato.

11. Musa ye farakurun gosi ani jii bɔra. Mun na o tun be se k’a to Israɛldenw k’a miiri ko Jehova ma kabako lo kɛ?

¹¹ N’a sɔrɔ Jehova dimina Musa kɔrɔ kuun wɛrɛ kama. Farakurun minw be sɔrɔ Meriba fɔlɔ yɔrɔ la, olu janin lo kosɔbɛ. Hali ni mɔgɔ y’u gosi cogo o cogo, jii tɛ se ka bɔ u la. Nka, farakurun minw be Meriba filanan yɔrɔ la, olu be dan na. U fanba ye farakurun magamaninw ye. Jii be se ka tɛmɛ o farakuruw fɛ ani ka lɔ u jukɔrɔ. O kama, ni mɔgɔ y’u gosi k’u sɔgɔ, jii be se ka bɔ u la. Sanni Musa ka kuma farakurun fɛ i ko Jehova y’a fɔ a ye cogo min na, a y’a gosi ani jii bɔra. N’a sɔrɔ o y’a to Israɛldenw y’a miiri ko Jehova lo ma kabako kɛ k’a to jii bɔra. * Nka, u y’a miiri ko jii bɔra a yɛrɛ ma le. An tɛ se k’a fɔ tigitigi ko u y’o lo miiri.

12. N’a sɔrɔ Jehova dimina Musa ni Arɔn kɔrɔ kuun wɛrɛ juman kama?

¹² N’a sɔrɔ Jehova dimina Musa ni Arɔn kɔrɔ kuun wɛrɛ kama tugun. Aw k’a kɔrɔsi Musa ye fɛɛn min fɔ jama ye. A ko: “An ka kan ka jii bɔ aw ye farakuru nin le kɔnɔ wa?” Musa kɛtɔ k’a fɔ ko “an,” n’a sɔrɔ a tun kaan be ale yɛrɛ ni Arɔn lo ma. Musa ye min fɔ, o b’a yira ko a ma bonya la Jehova kan hali dɔɔni, k’a sɔrɔ Jehova lo y’o kabako kɛ. Mun na an be se k’o fɔ? Zaburuw 106:32, 33 b’a fɔ ko: “U y’a kɛ Ala dimina Meriba jii gɛrɛfɛ. O le nana ni sɛgɛn ye Musa ma. U y’a hakili ɲagami kosɔbɛ. Musa ye kuma fɔ a ma miiri min na.” * (Nɔnb. 27:14). Jehova ka kan ni bonya min ye, Musa m’o la a kan. O kama, Jehova y’a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: “Ne tun ka ci min  fɔ aw ye Meriba ta ji yɔrɔ ra, aw fla bɛɛ murutira, aw ma o ci kɛ a cogo ra.” (Nɔnb. 20:24, Biblu Ala ta Kuma). O tun ye jurumuba ye dɛ!

13. Jehova ye kiti min ben Musa kan, mun na o tun bɛnnin lo ani tilenninyako tun lo?

¹³ Komi Musa ni Arɔn lo tun ye jama ɲɛminɛbagaw ye, Jehova tun be koo caaman ɲini u fɛ (Luka 12:48). A saan 40 ye nin ye, Jehova tun ye kiti ben Israɛl bɔnsɔn kuturu dɔ kan k’u tɛna don layidu jamana kɔnɔ. Mun na do? Sabu u murutira Jehova ma (Nɔnb. 14:26-30, 34). O kama, tuma min na Musa murutira, a tun bɛnnin lo Jehova k’o kiti ɲɔgɔn ben a kan. O yɛrɛ tun ye tilenninyako lo ye. I k’o Israɛlden murutininw, Jehova m’a to Musa ka don layidu jamana kɔnɔ.

14, 15. Mun lo y’a to Musa murutira?

¹⁴ Mun lo y’a to Musa murutira Jehova ma? An ka segi ka Zaburuw 106:32, 33 lajɛ. A fɔra yen ko: “U y’a kɛ Ala dimina Meriba jii gɛrɛfɛ. O le nana ni sɛgɛn ye Musa ma. U y’a hakili ɲagami kosɔbɛ. Musa ye kuma fɔ a ma miiri min na.” Musa dimina kosɔbɛ k’a sɔrɔ Israɛldenw tun murutira Jehova lo ma. A ma se a dusu kɔrɔ minkɛ, o y’a to a kumana ani a ma miiri o nɔfɛkow la.

¹⁵ Musa y’a to tɔɔw ka kɛwalew y’a hakili ɲagami. O kama, a m’a ɲɛɛ sinnin to Jehova ma. Murutili fɔlɔ min tun kɛra, Musa y’o koo ɲɛnabɔ koɲuman (Ɛkiz. 7:6). Komi Israɛldenw tun b’a la ka muruti kabi saan caaman, n’a sɔrɔ o labanna ka Musa sɛgɛn ani k’a dusu gwan. N’a sɔrɔ a tun be miirila dɔrɔn a yɛrɛ dusukunnakow lo la. A ma jatiminɛ kɛ k’a filɛ a be se ka nɔɔrɔ la Jehova kan cogo min na.

16. Musa ye koo min kɛ, mun na a ka ɲi an ka miiri o la?

¹⁶ Musa tun ye kira kantigi ye. O bɛɛ n’a ta a hakili ɲagamina ani a ye jurumu kɛ. O koo ɲɔgɔn ka teli k’an fana sɔrɔ. Musa tun sera layidu jamana donda la ka ban. An fana surunyana duniɲa kura la (2 Piyɛri 3:13). Ka se ka don o duniɲa kura kɔnɔ, o ye nɛɛma ye dɛ! Siga t’a la, an t’a fɛ ka bɔnɛ o nɛɛmaba la. Nka, n’an b’a fɛ ka don o duniɲa kura kɔnɔ, fɔɔ an k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma ani k’a ɲini tuma o tuma k’a sago kɛ (1 Zan 2:17). An be kalan jumanw lo sɔrɔ Musa ka fili la?

17. N’an dimina, mun lo bena an dɛmɛ an k’an yɛrɛ minɛ?

¹⁷ N’an dusu gwanna, an k’an yɛrɛ minɛ. Tuma dɔw la, an be gwɛlɛya kelen sɔrɔ siɲɛ caaman. Nka, Bibulu b’a fɔ ko: “An kana sigɛn koɲuman kɛli la, bari n’an ma dɛsɛ k’o dabila, an ben’a tɔnɔ sɔrɔ n’a waati sera tuma min na.” (Gal. 6:9; 2 Tes. 3:13). Ni mɔgɔ dɔ wala koo dɔ be to k’an dusu gwan, yala an b’an hakili sigi ani k’an ka fɔtaw kɔrɔsi wa? (Talenw 10:19; 17:27; Mat. 5:22). Ni mɔgɔ dɔ b’an darabɔ, an ka ɲi k’o koo “to Ala ma.” O kɔrɔ, an k’a to Jehova k’a ka dimiya yira (Ɔrɔmukaw 12:17-21 kalan). An b’o kɛ cogo di do? Sanni an ka dimi, an ka muɲu ka Jehova makɔnɔ. Jehova yɛrɛ bena o gwɛlɛya ɲɛnabɔ wagati bɛnnin na. An kana a ɲini k’an yɛrɛ mɔnɛbɔ. N’an b’an yɛrɛ mɔnɛbɔ, an bena a yira ko an ɲɛɛ sinnin tɛ Jehova ma ani an tɛna bonya la a kan.

18. An ka ɲi ka mun lo to an hakili la cikan kuraw koo la?

 ¹⁸ An be cikan kura minw sɔrɔ, an ka to k’u labato koɲuman. Yala an be Jehova ka cikan kuraw labato ni kantigiya ye wa? N’o lo, an tɛna to ka koow kɛ i ko an tun be deli k’u kɛ cogo min na ka kɔrɔ. Nka, Jehova be cikan kura minw di an ma a ka ɔriganisasiyɔn sababu fɛ, an bena teliya k’u labato (Eburuw 13:17). An bena an janto fana ‘ko fɛɛn minnu sɛbɛra Kitabu la, an tɛ tɛmɛ olu kan.’ (1 Kor. 4:6, ABM). N’an be Jehova ka cikan kuraw labato koɲuman, an bena an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma.

19. Mun lo bena an dɛmɛ an kana a to tɔɔw ka kɛwalew ka an ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasi?

¹⁹ Jɛnɲɔgɔnya min b’an ni Jehova cɛ, an kana a to o be nagasi tɔɔw ka filiw kosɔn. N’an b’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma, an tɛna a to tɔɔw ka kɛwalew k’an dusu gwan wala k’an ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya nagasi. O kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, sanko ni kunkanbaara kalifara an ma Ala ka ɔriganisasiyɔn kɔnɔ i ko Musa. An kelen kelen bɛɛ lo ka ɲi k’an jija ka baara kɛ Jehova ye ani ka mɛnni kɛ a fɛ walisa ka kisi (Filip. 2:12). Ni kunkanbaara caaman kalifara an ma, o b’a to Jehova be koo caaman ɲini an fɛ (Luka 12:48). Nka, n’an be Jehova kanu sɔbɛ la, foyi tɛna an kunnatiɲɛ wala k’an faran ka bɔ a ka kanuya la.—Zab. 119:165; Ɔrɔm. 8:37-39.

20. An ka ɲi k’an jija mun lo la?

²⁰ An be wagati gwɛlɛw lo la. O kama, a kɔrɔtanin lo an k’an ɲɛɛ sinnin to Jehova ma, ale “min siginin be sankolo la.” O bena kɛ sababu ye an b’a sago lɔn. Jɛnɲɔgɔnya min b’an ni Jehova cɛ, an kana a to o be nagasi tɔɔw ka kɛwalew kosɔn. Musa ka koo b’an dɛmɛ ka koo kɔrɔtaninba dɔ faamu. O ye ko an kana a to tɔɔw ka filiw b’a kɛ an be dimi ka koo bɛnbali kɛ wala ka kuma bɛnbali fɔ. Nka, an k’an jija k’an ɲɛɛ sinnin to an ka Ala Jehova ma “fɔɔ a ka na an dɛmɛ.”—Zab. 123:1, 2.