1, 2. ¿Ni okwä tädre Jehovabätä nieta ye dre gärätä?

“KUKWE tare krubäte jatai nakainkä, ye ñaka rabai nuäre ükatekäre” ye näire nita nüne aune kä mrä jämi nüke bätä nüna rabadreta jäme jabe Kä tibienbätä köböi jämi nüke ye känenkri, ñaka rabai nuäre nünankäre nie (2 Tim. 3:1, TNM). Ye medenbätä, nikwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Nirebätä ni okwäta?”, o ¿nire känänta nikwe ja dimikakäre aune ja jie ngwankäre? Nikwe biare niedre: “Ni okwäta Jehovabätä”. Aune kukwe niedre nikwe ye metre.

² ¿Ni okwä tädre Jehovabätä nieta ye dre gärätä? Aune mantre jetebe nita ja tuin kukwe kri ben ye ngwane, ¿ni okwäta niarabätä ye ñokänti raba nemen gare metre nie? Siklo nikanina kwati krubäte ta yete, ni salmo tikaka käkwe kukwe ne niebare, kukwe tare ye näire nikwe Jehová känändre bäri ja dimikakäre (ñäkädre Salmo 123:1, 2 yebätä). * Ni sribikä tä dre nuainne yebätä kukwe ye bämikani kwe. Ni sribikä okwäta bökänkä kise jiebiti niebare kwe ye ngwane, ni ye bökänkä käkwe mrö biain ie aune kriemikai ye ñan aibe tä ngübare. Ñakare aune ni ye okwä tädre käre bökänkä yebätä ne kwe bökänkä tö drei ye rabadre gare  ie aune kukwe kwin nuaindre kwe okwäkänti ye meden gäräbare kwe arato. Ye erere arato, Jehová töita ño rükadre gare nie aune tä kukwe niere ni jie ngwankäre ye nikwe mikadre täte yekäre, mantre jetebe nikwe ñäkädre Kukwe kwe yebätä ye ütiäte krubäte. Ye aibe köböire niarakwe ni dimikai (Efes. 5:17).

3. ¿Dre köböite ni okwä ñaka raba nemen jankunu Jehovabätä?

³ Käre ni okwä tädre Jehovabätä ye ütiäte krubäte gare nie, akwa ruäre ngwane ni töi raba nemen kukwe mada jiebiti. Marta ja ketamuko kwin Jesukwe yebätä kukwe ye erere namani bare. Niara “namani sribi kabre gwita ye aibe btä töbike, aisete namani sribire janknu” (Luc. 10:40-42). Meri Ngöbö mikaka täte metre yebätä kukwe ye erere namani bare Jesús nämäne känti ye ngwane, aisete ye erere raba nemen bare nibätä arato. ¿Dre köböite ni okwä ñaka raba nemen jankunu Jehovabätä? Nitre mada tä ja ngwen ño ye köböite dre raba nemen bare nibätä ye nibike mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti. Aune nikwe dre nuaindre ne kwe ni okwä tädre käre Jehovabätä ye nibike mike gare jai arato.

4. Kä Käbämikani yekänti Moisés ñaka namani, ¿ye ñobätä ñaka raba nemen tuin metre nie?

⁴ Erametre Moisés nämäne käre ja tuenmetre jie ngwandre Jehovai. Ñodre, “Ngöbö tuen ñakare, [...] yebtä ja töi mikani kwe [...] amne nikani janknu mentokwäre” (ñäkädre Hebreos 11:24-27 yebätä). Biblia tä mike gare nie: “Ni ñaka jire mada Israel Ngöbö kukwei niekä Moisés ye kwrere, abokän namani gare ngwärere Jehovai” (Deut. 34:10). Niara nämäne ja kete kwin Jehovabe, akwa yebiti ta ñaka namani Kä Käbämikani yekänti (Núm. 20:12). ¿Dre namani bare?

5-7. a) ¿Nitre israelita nikani mento Egipto ye bitikäre kä nikani braibe ta yete kukwe meden namani bare? b) ¿Moisekwe dre nuainbare?

⁵ Nitre israelita nikani mento Egipto ye bitikäre sö jämi niken krobu ta aune niaratre jämi nemen ngutuä Sinaí yekänti ngwane, kukwe kri krubäte namani bare. Ñö ñaka namani yebätä nitre namani rubun aune ñäke Moisés rüere. Nitre jatani bäri rubun yebätä Moisés niebare orasionte Jehovai: “¿Tikwe dre nuaindre nitre nebätä? ¡Niaratre köböra ti täke jäbiti!” (Éx. 17:4). Moisés dre nuaindre ye Jehovakwe niebare krörö ie: niara rabadre jä Horeb ye mete mökän kwe yebiti aune ye bitikäre ñö betadrekä ere kuin. Biblia tä mike gare arato: “Moisés ye erere nuainbare nitre umbre ji ngwanka Israel ye okwäbiti”. Nitre israelita ñö ye ñani ere aune kukwe ye namani ükaninte (Éx. 17:5, 6).

⁶ Biblia tä niere, Moisés kä ye kädekani Masah, ye abokän ni ‘töi gata’ meden gärätä aune Meribá abokän ni nemen “rubun” gärätä. ¿Ñobätä kä ye kädekani ye erere? “Ñan ñobätä aune nitre israelita namani rubun bätä namanintre Jehová töi gain kukwe nebiti: ‘¿Jehová tä nun ngätäite o ñakare?’” (Éx. 17:7).

⁷ ¿Kukwe namani bare Meribá ye namani tuin ño Jehovai? Namani tuin ie, nitre israelita ja mikani niara aune kukwe ükaninte kwe ye rüere aune ñaka Moisés aibe rüere (ñäkädre Salmo 95:8, 9 yebätä). * Erametre nitre israelita ñaka ja ngwani kwin. Akwa Moisés abokän käkwe kukwe kwin nuainbare: niarakwe ja di käräbare Jehovai aune dre ribebare nuaindre ie ye erere nuainbare kwe.

8. Nitre israelita jatanina nemen Kä Käbämikani ietre yekänti ngwane, ¿dre namani bare?

 ⁸ Nitre israelita jatanina nemen Kä käbämikani ietre yekänti ngwane, kukwe ye erere namaninta bare. Kä kädeka nämäne Meribá arato yekänti nitre israelita nämäne. Akwa kä ye nämäne nemenkä Qadés ken, nämäne Kä Käbämikani Ngöbökwe ye ken arato. * Kä yekänti ñö ñaka namani yebätä nitre israelita namaninta ñäke Moisés rüere (Núm. 20:1-5). Akwa ye ngwane, Moisekwe ñaka ja ngwani kwin.

9. ¿Jehovakwe dre nuain mananbare Moisés ie, akwa niarakwe dre nuainbare? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä).

⁹ Nitre israelita namaninta rubun ye ngwane, ¿Moisés dre nuainbare? Niarakwe dre nuaindre ye Jehovakwe niedre ie yekäre ja di käräbareta kwe ie. Akwa ye ngwane, niarakwe jä metadreta ye Ngöbökwe ñaka niebare ie. Ñakare aune, niarakwe mökän kwe diandre kisete, nitre ükadrekrö kwe jä ye bäre aune ñäkädre kwe jä ye ie niebare Ngöbökwe ie (Núm. 20:6-8). Akwa Moisés ñaka ñäkäbare jä ye ie. Ñakare aune, namani rubun aune nitre nämäne yete yebiti ngratebare krörö kwe: “¡Nitre bikaka kri, ti kukwe nuin! ¿Nunkwe ñö diandrekä jä nete mun kräke?”. Ye bitikäre, mökän kwe yebiti jä metani bobu kwe (Núm. 20:10, 11).

10. ¿Moisés kukwe nuainbare ye matani ño Jehovabätä?

¹⁰ Jehová namani rubun krubäte Moisés kräke (Deut. 1:37; 3:26). ¿Ñobätä? Kukwe keta kabrebätä Jehová namani rubun raba ruin nie. Moisés ñaka niara kukwei mikani täte yebätä namani rubun kräke raba ruin nie.

11. Moisés jä metani mökänbiti ye ngwane, ¿Jehovakwe ñaka kukwe ñan tuabare nuainbare ye ñobätä nitre israelita namani nütüre raba ruin nie?

¹¹ Kukwe madabätä Jehová namani rubun Moisés kräke raba ruin nie ye ani mike gare jai. Meribá kädrite kena yekänti jä oto kia kia aune ribi nämäne. Jä ribi ye metadre ja dibiti, akwa yete ñö betadrekä kuin ye ngüba ñaka nämäne jire. Akwa kä Meribá ketebukäre yekänti jä ontaine aune mäkä mäkä, yebätä ñaka ja erebe jä ribi yebe. Jä ontaine ye mäkä mäkä, yebätä kä yekänti ñö okwä tärä nguse abokän nitre raba den ñadre jai. Moisés ñaka ñäkäbare jä ye ie, ñakare aune jä metani jerekäbe kwe ye ngwane, ñö namani betekä nierare aune ye ñan Jehovakwe kukwe ñan tuabare nuainbare ye ai köböire namani bare nitre israelita namani nütüre raba ruin nie. *

12. ¿Kukwe medenbätä mada Jehová namani rubun Moisés aune Aarón kräke raba ruin nie?

¹² Kukwe madabätä Jehová namani rubun Moisés aune Aarón kräke raba ruin nie. Moisés dre niebare nitre ie ye ani mike gare jai: “¿Nunkwe ñö diandrekä jä nete mun kräke?”. “Nunkwe” ñö diandrekä niebare Moisekwe ye ngwane, nämäne blite niara aune Aaronbätä raba ruin nie. Niarakwe kukwe niebare yebiti ñaka Jehová mikani ütiäte kwe jai. Ye erere mikata gare Salmo 106:32, 33 yekänti raba ruin nie: “[Jehová] töi gani kwetre ñö Meribá yekänti aune niaratre köböite kukwe kwin ñaka namani bare Moisés kräke. Niaratre Moisés mikani  rubun aune niarakwe ñaka töbikabare kwin blitakäre” * (Núm. 27:14). Moisés kukwe nuainbare yebiti ñaka Jehová käikitaninkä kwe. Ngöbökwe niebare Moisés aune Aarón ie: “Tikwe dre ribebare nuaindre munye ye munkwe ñaka nuainbare” (Núm. 20:24). Erametre ja mikani ngite krubäte kwetre.

13. ¿Jehovakwe kukwe ükaninte Moisés rüere ye ñobätä ñaka blo ni raba niere?

¹³ Moisés aune Aarón nämäne juta Ngöbökwe jie ngwen, aisete sribi kri krubäte nämäne niaratre kisete Ngöbö okwäkänti (Luc. 12:48). Bati nitre israelita ja mikaka Jehová rüere ye jökrä ñaka rikadre kä Canaán yekänti ye Jehovakwe niebare ietre arato (Núm. 14:26-30, 34). Aisete Moisés ñaka Ngöbö kukwei mikani täte ye ngwane, kukwe ye erere niebare kwe ie: niara ñaka rikadre Kä Käbämikani yekänti.

14, 15. ¿Dre köböite Moisés ñaka Ngöbö kukwei mikani täte?

¹⁴ ¿Dre köböite Moisés ñaka Ngöbö kukwei mikani täte? Salmo 106:32, 33 tä dre niere ne ani miketa gare jai: “Ja mikani kwetre rüere ñö Meribá yekänti aune niaratre köböite kukwe kwin ñaka namani bare Moisés kräke. Niaratre Moisés mikani rubun aune Moisekwe ñaka töbikabare kwin blitakäre”. Nitre israelita ja mikani Jehová rüere, akwa metrere Moisés namani rubun. Ñaka ja töi gobrainbare kwe ye köböite ñaka töbikabare kwin kwe blitakäre.

¹⁵ Nitre mada ñaka ja ngwani kwin ye jiebiti Moisés töi namani aune ñaka okwä namani jankunu Jehovabätä. Bati ñö ñaka namani yebätä nitre israelita namani ñäke Moisés rüere, akwa ye ngwane Moisés kukwe kwin nuainbare (Éx. 7:6). Akwa, juta ñaka nämäne ja ngwen kwin ye niara nämäne jie ngwen kä kwati krubäte te yebätä nämäne nainte aune rubun raba ruin nie. Kukwe nämäne niara kisete yebätä töi namani bäri aune ñaka Jehová käikitaninkä kwe raba ruin nie.

16. ¿Moisés kukwe nuainbare ye tä dre driedre nie?

¹⁶ Moisés ni Ngöbö mikaka täte metre akwa töi namani kukwe mada jiebiti aune ja mikani ngite kwe, ye erere raba nemen bare nibätä arato. Niara ye erere, kä mrä kämikani Ngöbökwe nie ye ken ni nibira (2 Ped. 3:13, TNM). Kukwe ütiäte tä ni kräke ye ni ñaka tö juain ja bäre. Akwa, ni tö kukwe ye tuai nemen jakwe ngwane, ni okwä tädre käre Jehovabätä aune niara töita ño ye käre nikwe nuaindre (1 Juan 2:17, TNM). ¿Moisés ja mikani ngite ye tä dre driedre ja töi kräke nie?

17. ¿Dre käkwe ni dimikai ñaka nemen rubun?

¹⁷ Kukweta nemen ni kisete yebätä ni ñaka rabadre rubun. Ruäre ngwane kukwe arabe ben ni raba ja tuin bati bobu. Akwa Biblia tä kukwe ne niere mäträkäre nibätä: “Ni ñan rabadre dräre jire jändrän kuin nuene ni mda mdakrä, ñobtä ñan angwane ni ñan di krütadre jändrän kuin nuene ne ngwane, köböitira jire Ngöbökwe sribi nikwe ye ütiä biandi nie” (Gál. 6:9; 2 Tes. 3:13). Kukwe kri rabadre ni kisete o käre kukwe rabadre jabätä nie ni madabe ye ngwane, ¿nikwe töbikai kwin käne blitakäre aune ni ñaka rabai rubun jötrö ngwarbe? (Prov. 10:19; 17:27; Mat. 5:22). Ni madakwe ni mikadre rubun ye ngwane, nikwe ja di ngwandre ‘ñaka ja ngie mike’. ¿Nirekwe ni ngie mikadre? Jehová (ñäkädre Romanos 12:17-21 yebätä). Ni okwä tädre käre Ngöböbätä aune niarakwe kukwe ye ükadrete ni kräke ye nikwe ngübadre bätärekä. Nikwe ñaka kukwe  ye erere nuaindre, ñakare aune nikwe ja ngie mikadre akwle ngwane, nikwe ñaka Jehová mikadre ütiäte jai.

18. Kukwe ükateta mrä nuaindre nie ye ngwane, ¿nikwe dre ngwandre törö jai?

¹⁸ Kukwe ükateta mrä nuaindre nie ye erere nikwe nuaindre. Jehovata juta kwe yebiti kukwe mrä ükete nuaindre nie ye ngwane, tä dre niere nie ye erere nikwe nuaindre bengwairebe. Kukwe nuain nämäne ño käne ye erere nikwe nuaindre jankunu ye ni ñaka rabadre nütüre (Heb. 13:17). Akwa, nikwe ja ngübadrebiti ne kwe “kukwe tä tikani Ngöbö Kukweibtä, ye aibe mikadre täte” (1 Cor. 4:6). Kukwe ükateta nuaindre nie ye erere nikwe nuaindi ngwane, ni okwäta jankunu Jehovabätä ye nikwe bämikai.

19. Nitre mada tä ja mike ngite, ¿akwa nikwe dre nuaindre ja ketakäre jankunu Jehovabe?

¹⁹ Nitre mada tä ja mike ngite, akwa yebiti ta nikwe ja ketadre jankunu Jehovabe. Ni tädi okwä jankunu Jehovabätä ngwane, nitre mada kukwe blo nuaindi, akwa ni ñaka rabai rubun o kukwe meden ñaka raba ni mike ja kete kwin Jehovabe ye nikwe ñaka nuaindi. Metrere nire nire tä ji ngwen Moisés erere juta ükaninte Ngöbökwe yete ye rabadre kukwe ye ngwen törö käre jai. Erametre ni rabadre kwäre yekäre ni itire itire rabadre ja di ngwen Jehová mikakäre täte. Akwa Ngöbö ñaka tä kukwe ükete ja erebe ni jökrä ben ye nikwe ngwandre törö jai (Filip. 2:12). Sribi täi mikani bäri ni kisete ye ngwane, Jehovakwe kukwe ribei bäri nuaindre nie (Luc. 12:48). Nita Jehová tarere metre ngwane, kukwe mada käkwe ñaka ni mikai kämikekä niarabätä aune nikwe niara taredi jankunu (Sal. 119:165; Rom. 8:37-39).

20. ¿Nikwe ja töi mikadre kwatibe dre nuainne?

²⁰ Kukwe tare krubäte ne näire, ni okwä tädre kwekebe ni tä täkäni küräbiti kä kwinbiti yebätä, ne kwe niara töita ño ye rabadre gare nie. Nitre mada tä kukwe nuainne yekwe ñaka ni töi mikadre kämikekä Ngöböbätä. Kukwe namani bare Moisebätä ye tä kukwe ütiäte driere ja töi kräke nie. Nitre nünanka ni bäre tä kukwe blo nuainne yebätä ni ñaka rabadre rubun, ñakare aune nikwe ja töi mikadre kwatibe “Jehová Ngöbö nikwe yebätä nememe kukwe kwin nuaindre kwe ni kräke ye ngwane” (Sal. 123:1, 2).