1, 2. Ania ti ramanen ti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova?

AGBIBIAGTAYO iti “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan,” ket rumigrigat pay ti biag bayat nga umas-asideg ti pannakaisubli ti pudpudno a talna ditoy daga. (2 Tim. 3:1) Nasayaat ngarud nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Asino ti pagpatpatulongan ken pagpapaiwanwanak?’ Mabalin a dagus nga isungbattayo, “Ni Jehova,” ket dayta ti kasayaatan a sungbat.

² Ania ti ramanen ti ikikita ken Jehova? Ken kasano a masiguradotayo a nakapokus kenkuana ti matatayo no maipasangotayo kadagiti narigat a problema? Rinibun a tawen ti napalabas, binigbig ti salmista a kasapulantayo nga iturong ti matatayo ken Jehova tapno agpatulongtayo kadagiti problematayo. (Basaen ti Salmo 123:1-4.) Impadana dayta iti panagpannuray ti adipen iti apona. Ania ti kayat a sawen ti salmista? Saan laeng nga agpannuray ti adipen iti taraon ken proteksion iti apona no di ket agtultuloy a kumita iti apona tapno maammuanna ti kayatna ket aramidenna dayta. Kasta met, kasapulan nga inaldaw nga adalentayo a naimbag ti Sao ti Dios tapno maammuantayo ti pagayatan  ni Jehova kadatayo ket surotentayo dayta. No kasta ti aramidentayo, masiguradotayo ti tulong ni Jehova iti tiempo a kasapulantayo.​—Efe. 5:17.

3. Ania ti mabalin a makasinga iti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova?

³ Ammotayo a napateg ti agtultuloy nga ikikita ken Jehova, ngem mabalin a masingatayo no dadduma. Kasta ti napasamak iti nasinged a gayyem ni Jesus a ni Marta. “Nasinga iti panagasikaso iti adu nga annongen.” (Luc. 10:40-42) No napasamak dayta iti matalek a tao bayat a kaduana ni Jesus, di ngarud pakasdaawan a mabalin a mapasamak dayta kadatayo. Ania ngarud ti mabalin a makasinga iti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova? Iti daytoy nga artikulo, usigentayo no kasano a mabalin a masingatayo iti ar-aramid ti dadduma. Ammuentayo met no kasano nga agtalinaedtayo a nakapokus ken Jehova.

4. Apay a mabalin a masdaawtayo a napukaw ni Moises ti pribilehiona a makastrek iti Naikari a Daga?

⁴ Sigurado a nagpaiwanwan ken nagpaidalan ni Moises ken Jehova. Kinapudnona, “nagtalinaed a natibker a kasla kitkitaenna daydiay Maysa a di makita.” (Basaen ti Hebreo 11:24-27.) Ibaga ti Biblia nga “awan a pulos ti timmakder a mammadto iti Israel a kas ken Moises, a naam-ammo ni Jehova iti rupanrupa.” (Deut. 34:10) Nupay nasinged ti relasionna ken Jehova, napukawna latta ti pribilehiona a sumrek iti Naikari a Daga. (Num. 20:12) Ania ti napasamak?

5-7. Ania a problema ti timmaud di nagbayag kalpasan a pimmanaw dagiti Israelita idiay Egipto, ket ania ti inaramid ni Moises?

⁵ Awan pay dua a bulan kalpasan a pimmanaw dagiti Israelita idiay Egipto, adda timmaud a serioso a problema​—sakbay pay a nakadanonda iti Bantay Sinai. Nagreklamoda iti kaawan ti danum. Nagtanabutobda maibusor ken Moises, ket kimmaro ti situasion nga uray la impakaasi ni Moises ken Jehova: “Ania ti aramidek itoy nga ili? Bassit laengen ket uborendakton!” (Ex. 17:4) Kas sungbat, nangted ni Jehova kadagiti nalawag nga instruksion ken Moises. Alaenna ti sarukodna sa ipang-orna iti maysa a bato idiay Horeb, ket pumsuak ti danum. Mabasatayo: “Inaramid ni Moises ti kasta iti imatang dagiti lallakay ti Israel.” Napnek nga imminum dagiti Israelita, ket nasolbar ti problema.​—Ex. 17:5, 6.

⁶ Ibaga pay ti Biblia a “pinanaganan [ni Moises] dayta a disso iti Massah ken Meriba, gapu iti panagririri ti annak ti Israel ken gapu iti panangsubokda ken Jehova, a kunkunada, ‘Adda kadi ni Jehova iti tengngatayo wenno awan?’” (Ex. 17:7) Maitutop dagita a nagan ta kaipapananda ti “Pannubok” ken “Panagririri.”

⁷ Ania ti narikna ni Jehova iti napasamak idiay Meriba? Imbilangna a panagrebelde dayta Kenkuana, saan laeng a panagrebelde ken Moises. (Basaen ti Salmo 95:8, 9.) Nalawag a di umiso ti inaramid dagiti Israelita. Iti dayta a gundaway, umiso ti inaramid ni Moises ta nagpannuray ken Jehova sa sinurotna a naimbag ti bilinna.

8. Ania a problema ti timmaud idi agpatinggan ti 40 a tawen nga ilalasatda idiay let-ang?

⁸ Ngem ania ti napasamak idi adda manen kasta a problema agarup 40 a tawen kalpasanna, idi agpatinggan ti ilalasatda idiay let-ang? Adda manen dagiti Israelita iti lugar a napanaganan idi agangay iti Meriba. Ngem sabali daytoy ta asideg iti Cades, iti abay  ti Naikari a Daga. * Nagreklamoda manen iti kaawan ti danum. (Num. 20:1-5) Ngem iti daytoy a gundaway, sabali ti inaramid ni Moises.

9. Ania ti naibilin ken Moises, ngem ania ti inaramidna? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁹ Ania ti inaramid ni Moises iti daytoy a panagrebelde? Nagpatulong manen ken Jehova. Ngem iti daytoy a gundaway, saan nga imbaga ni Jehova a pang-orenna ti dakkel a bato. Naibilin ken Moises nga alaenna ti sarukodna, ummongenna dagiti umili iti sango ti dakkel a bato, sa agsao iti dayta. (Num. 20:6-8) Ngem saan a nagsao ni Moises iti dakkel a bato. Impeksana ketdi ti rurodna ket imbugkawna kadagiti naguummong: “Dumngegkayo, ita, dakayo a rebelde! Manipud kadi itoy a napasdok a bato a mangparuarkami iti danum maipaay kadakayo?” Saan la a naminsan no di ket namindua a pinang-orna ti dakkel a bato.​—Num. 20:10, 11.

10. Ania ti reaksion ni Jehova iti inaramid ni Moises?

¹⁰ Saan la a nakaunget ni Jehova no di ket nakapungtot pay ketdi ken Moises. (Deut. 1:37; 3:26) Apay a kasta ti reaksion ni Jehova? Mabalin nga adda sumagmamano a rason. Kas nadakamaten, mabalin a nakapungtot ni Jehova ta saan a sinurot ni Moises dagiti baro a naibilin kenkuana.

11. Idi pinang-or ni Moises ti bato, apay a mabalin a pinanunot dagiti Israelita a saan a nagaramid ni Jehova iti milagro?

¹¹ Adda pay sabali a posibilidad. Solido a granito dagiti dadakkel a bato iti umuna a Meriba. Uray kasano kapigsa ti pannakapang-or ti granito, awan ti danum a rummuar iti dayta. Ngem naiduma dagiti natatayag a bato iti maikadua a Meriba ta kaaduanna a narukrukop nga apug a bato (limestone) dagita. Gapu ta gagangay nga abut-abut ti apug a bato, masansan nga adda maurnong a danum a mabalin a maala kadagita. Idi namindua a pinang-or ni Moises dayta nga abut-abut a bato ket rimmuar ti danum, pinanunot ngata dagiti Israelita a natural laeng dayta imbes a gapuanan ni Jehova? Idi pinang-orna ti bato imbes nga agsao iti dayta, pagparparangenna kadi a saan a milagro dayta a milagro? * Saantayo a masigurado.

12. Ania pay ti posible a rason a nakapungtot ni Jehova kada Moises ken Aaron?

¹² Adda pay posible a rason iti panagpungtot ni Jehova ken Moises kasta met ken Aaron. Kastoy ti imbaga ni Moises kadagiti umili: “Manipud kadi itoy a napasdok a bato a mangparuarkami iti danum maipaay kadakayo?” Idi inusar ni Moises ti sao a “kami,” mabalin a tuktukoyenna ti bagina ken ni Aaron. Ipakita ti imbagana ti nakaro a kinaawan panagraem ken Jehova a pudpudno a Nagtaudan ti milagro. Agparang a suportaran daytoy ti Salmo 106:32, 33: “Nangpataudda iti panagpungtot idiay dandanum ti Meriba, iti kasta nagbanag dayta iti dakes ken Moises maigapu kadakuada. Ta pinagpungtotda ti espirituna ket isu nangrugi nga agsao a sidadarasudos babaen kadagiti bibigna.” * (Num. 27:14) Aniaman  ti rason, saan nga impaay ni Moises ti dayaw a maikari ken Jehova gapu iti dayta nga inaramidna. Imbaga ni Jehova kada Moises ken Aaron: ‘Nagrebeldekayo iti bilinko.’ (Num. 20:24) Nadagsen a basol dayta!

13. Apay a nainkalintegan ken umiso ti desision ni Jehova maipapan ken Moises?

¹³ Da Moises ken Aaron ti lider ti ili ni Jehova isu a dakdakkel ti sungsungbatanda. (Luc. 12:48) Saan idi nga impalubos ni Jehova a sumrek iti daga ti Canaan ti maysa a henerasion dagiti Israelita gapu iti kinarebeliosoda. (Num. 14:26-30, 34) Nainkalintegan ken umiso laeng ngarud a kasta met ti desision ni Jehova iti panagsukir ni Moises. Kas iti dadduma pay a nagrebelde, saan a napalubosan ni Moises a sumrek iti Naikari a Daga.

14, 15. Ania ti makagapu iti panagrebelde ni Moises?

¹⁴ Apay a naaddaan ni Moises iti kasta a rebelioso a kababalin? Usigentayo manen ti Salmo 106:32, 33: “Nangpataudda iti panagpungtot idiay dandanum ti Meriba, iti kasta nagbanag dayta iti dakes ken Moises maigapu kadakuada. Ta pinagpungtotda ti espirituna ket isu nangrugi nga agsao a sidadarasudos babaen kadagiti bibigna.” Nupay ni Jehova ti nagrebeldean dagiti Israelita, ni Moises ti nakapungtot. Gapu ta saan a nakapagteppel, nagsao a dina pinampanunot dagiti resulta dayta.

¹⁵ Impalubos ni Moises a masinga ti panangipokusna kadagiti matana ken Jehova gapu iti ar-aramid ti sabsabali. Umiso ti inaramid ni Moises iti immuna a pasamak. (Ex. 7:6) Ngem posible a kalpasan ti pinullo a tawtawen a pannakikaduana kadagiti rebelioso nga Israelita, nabannog ken nasuronen kadakuada. Ti laeng kadi rikrikna ni Moises ti pampanunotenna imbes a no kasano a maidayawna ni Jehova?

16. Apay nga interesadotayo koma iti kamali ni Moises?

¹⁶ No ti matalek a propeta a kas ken Moises ket posible a masinga ken agkamali, mabalin a nalaka met a mapasamak dayta kadatayo. Kas ken Moises, asidegtayon a sumrek iti simboliko a daga, ti baro a lubong nga inkari ni Jehova kadatayo. (2 Ped. 3:13) Saantayo a kayat a mapukaw dayta a pribilehio. Ngem tapno makastrektayo, masapul nga itultuloytayo nga ipokus ti matatayo ken Jehova, ket kanayon nga aramidentayo ti pagayatanna. (1 Juan 2:17) Ania ti maadaltayo iti kamali ni Moises?

17. Ania ti makatulong tapno makontroltayo ti bagitayo no masurontayo?

¹⁷ Kontrolem ti bagim no masuronka. Uray no maulit-ulit a mapasamak ti isu met laeng a problema, “ditay koma sumuko nga agaramid iti nasayaat, ta iti naikeddeng a panawen agapittayto no ditay mabannog.” (Gal. 6:9; 2 Tes. 3:13) No maipasangotayo kadagiti makapasuron a situasion wenno maulit-ulit a di panagkikinnaawatan, konkontrolentayo kadi ti ngiwattayo ken ti pungtottayo? (Prov. 10:19; 17:27; Mat. 5:22) No pagpungtotendatayo ti sabsabali, sursuruentayo nga ‘ipaayan ti lugar ti pungtot.’ Makimpungtot? Pungtot ni Jehova. (Basaen ti Roma 12:17-21.) No itultuloytayo ti agpannuray ken Jehova, maipakitatayo ti panagraem a pakaikarianna no siaanus nga urayentayo nga agtignay no kasapulan. No saan a kasta ti aramidentayo ket agibalestayo, kaipapananna a saantay a resrespetuen ni Jehova.

18. Ania ti laglagipentayo no maipapan iti panangsurot kadagiti instruksion?

 ¹⁸ Surotem a naimbag dagiti kabaruan nga instruksion. Sursurotentayo kadi a naimbag dagiti kabaruan nga instruksion ni Jehova? No kasta, saantayo a kanayon a suroten ti pamay-an a dati nga ar-aramidentayo. Imbes ketdi, alistotayo a mangsurot iti aniaman a baro nga instruksion nga ipaay ni Jehova babaen ti organisasionna. (Heb. 13:17) Kasta met, agannadtayo a ‘ditay lumbes iti bambanag a naisurat.’ (1 Cor. 4:6) No aramidentayo dayta, agtalinaed a nakapokus ti matatayo ken Jehova.

19. Ania ti aramidentayo tapno saan a madadael ti relasiontayo ken Jehova uray agkamali ti sabsabali?

¹⁹ Dimo ipalubos a madadael ti relasionmo ken Jehova gapu iti kamali ti sabsabali. No nakapokus ti matatayo ken Jehova, saantayo nga ipalubos a marurodtayo wenno madadael ti relasiontayo kenkuana gapu iti ar-aramid ti sabsabali. Nangnangruna a napateg daytoy no adda dakkel a responsabilidadtayo iti organisasion ti Dios, kas ken Moises. Agpayso a masapul nga ‘itultuloytayo nga itrabaho ti bukodtayo a pannakaisalakan buyogen ti buteng ken panagpigerger,’ ngem laglagipentayo a saan a maymaysa ken saan a nainget ti pagalagadan ni Jehova a mangukom kadatayo. (Fil. 2:12) No ad-adu ti responsabilidadtayo, dakdakkel met ti sungsungbatantayo. (Luc. 12:48) Ngem no talaga nga ay-ayatentayo ni Jehova, awan ti pakaitibkolantayo wenno makaisina kadatayo iti ayatna.​—Sal. 119:165; Roma 8:37-39.

20. Ania koma ti determinasiontayo?

²⁰ Kadagitoy narigat a tiempo, itultuloytayo koma ti kumita iti Daydiay “agnanaed iti langlangit,” tapno maammuantayo ti pagayatanna. Ditay koma ipalubos a madadael ti relasiontayo ken Jehova gapu iti ar-aramid ti dadduma. Isuro ti napasamak ken Moises a nakapatpateg a laglagipentayo dayta. Imbes nga agpungtottayo gapu iti kamali ti sabsabali, determinadotayo koma a ‘mangiturong kadagiti matatayo ken Jehova a Diostayo agingga nga ipaayannatayo iti parabur.’​—Sal. 123:1, 2.