Ir al contenido

Ir al índice

A jé Jeobá kuenta tinʼia

A jé Jeobá kuenta tinʼia

“Je xkoan yaa tíkotsenli, ji xi ya ngʼajmi tijnai” (SAL. 123:1).

KJOAJNDA 143, 124

1, 2. Jósʼin tsoyanile nga je Jeobá chotsenlee.

NICHXIN xi tiyoaa ndʼaibi nʼio ñʼai kjimachon, kʼoa sa ñʼai sa ñʼai koa̱nchon (2 Tim. 3:1). Kuinga machjénni nga chjónangilee yaoná jebi: “ʼYáni je xi kuenta nʼia”, xi tsonile, ʼyáni xi fasjee kʼianga nganʼio machjénná. Kʼoajin kuixoán nga je Jeobá fasjee.

2 Je Biblia kʼoatso nga je Jeobá chótsenlee. Jebi kui xi tsonile nga je kuenta sʼiaan. Tonga jósʼin jchañá tsa je kuenta nʼia kʼianga kjoa bitjatojiaan. Nichxin kjoatse, jngo chjota xi kiski jngo salmo kʼoakitso nga nʼio machjénná nga kuenta sʼiaan je Jeobá kʼianga kjoa bitjatojiaan (tʼexkiai Salmo 123:1, 2). * Yaa kisingósonkao josʼín jngo choʼnda. Jngo choʼnda jé naile sínʼiotʼa kʼianga tsjoále jmeni xi ski̱ne kʼoa nga je sikuinda. Tonga kʼoati kitso nga je xi choʼnda ma tjínnele kuenta sʼin jmeni xi mele je naile ánni nga tsjoa sʼe̱ni kon. Kʼoatisʼinni, tjínnele nyaon nyaon chótʼayá je Énle Niná ánni nga koa̱njinniná jmeni xi mele je Jeobá kʼoa kjuintjenngiaa josʼin bándiaaná. Tsa kʼoasʼiaan, alikui jao tjínná nga koasenkaoná (Efes. 5:17).

3. Jméni xosikaoná nga tsín tije Jeobá kuenta sʼianñá.

3 Ningalani ʼyaa nga nʼio chjíle nga je Jeobá kuenta sʼiaan ngantsjai, sakʼoaa tsín kʼoanʼia. Kʼoakoan je Marta, xi miyole koanni je Jesús. Je Marta nga i̱ nga ján kisikjájonle yaole (Luc. 10:40-42). Tsa kʼoakoan je Marta, je xi kixi kitʼale je Jesús, kʼoajinti koaan tsanda ñá tsa tsín si̱kuindaa yaoná. I̱ kjoaʼmiya jebi, kui jchaa jósʼin koa̱n sikaténginá jmeni xi sʼín xi kjaʼaí. Kʼoati kuitsoyaná jósʼiaan nga tosi tonda je Jeobá chótsenlee, xi tsonile, nga je kuenta sʼiaan. 

KJOANDA XI KISICHA JNGO CHJOTA XI KIXI KOAN

4. Ánni tokʼoamaniná nga tsín koan jaʼasʼen je Moisés ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile.

4 Alikui jao tjínná nga kʼoasʼin kitjenngi Moisés josʼin tsakándiaale je Jeobá. Je Moisés tosi tonda kʼoakisʼin josʼin mele Niná, “joni tsa xi tíkotsenle xi tsín matsen” (tʼexkiai Hebreos 11:26, 27). * Je Biblia kʼoatso nga ya naxinandá Israel nijngojin profeta tsakʼejna xi nda tsabexkon je Jeobá joni Moisés (Deut. 34:10). Ningalani nʼio miyole koanni je Jeobá, alikui koan jaʼasʼen ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile (Núm. 20:12). Ánni nga tsín koan jaʼasʼenni je Moisés.

5-7. 1) Jmé kjoa xi kisʼe kʼianga jekitjoni chjota israelita ya Egipto. 2) Jókisʼin je Moisés.

5 Kʼianga tosʼa tsʼato jngo sá tjínle nga kitjo je chjota israelita ya Egipto kʼoa nga kjesa bichójin ya nindo Sinaí, kjoa kisʼele. Je naxinandá tsakjayojéetʼale je Moisés nga tsín nandá. Kʼoa nga kʼoakisʼin, jé Jeobá tsakʼétsʼoale Moisés kʼoa kʼoakitsole nga tsín tibeni josikao je naxinandá. Saʼnda kʼoakitso nga sikʼienjin kʼiatsa tsín sitjosonle (Éx. 17:4). Je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga kui yá xi yʼatonntsja katabale je na̱xi̱ xi tíjna ya Horeb, kʼoa nga kʼoasikao je na̱xi̱ nandá kuitjo. Je Moisés kʼoakisʼin. Kʼoa je chjota israelita tsakʼi nandá (Éx. 17:5, 6).

6 Je Biblia kʼoatso nga ʼnde jebi Masah kitsole je Moisés, je xi “Kiskotʼayakao” sʼin tsoyanile, kʼoa Meribá kitsole, je xi “Tsakjayojéetʼale” sʼin tsoyanile. Ánni nga kʼoasʼin tsakʼaijaʼaínnile. Kuinga “je chjota israelita tsakjayojéetʼale Jeobá kʼoa kiskotʼayakao kʼianga i̱ kitso: A i tíjnakaoná je Jeobá axo mai” (Éx. 17:7).

7 Jókisʼe kon je Jeobá tʼatsʼe jmeni xi koan ya Meribá. Kʼoakitso nga je chjota israelita kontra tsakatiole kʼoa jaʼatoné je kjoatéxomale (tʼexkiai Salmo 95:8, 9). * Je chjota israelita alikui nda kisʼin. Tonga je Moisés jé Jeobá tsakásjai kʼoa kʼoakjoán kisʼin jmeni xi kitsole.

8. Jmé kjoa xi kisʼele je chjota israelita kʼianga tojeme fikjetʼa nga tjíotsoma ya ʼndekixí.

8 Ñachanla nó koanskanni, kʼianga tojeme fikjetʼa nga tjíotsoma ya ʼndekixí kʼoati kitsongáni je chjota israelita. Kʼianga ya tjío je ʼnde xi kʼoati Meribá tsakʼin, xi ya chrian Qadés tíjna, xi kʼoati ya chrian tíjnale je ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. * Je chjota israelita ijngokʼá tsakjayojéetʼangánile je Moisés nga tsínle nandá (Núm. 20:1-5). Tonga nga kʼia alikui tikixi tíjnani jmeni xi kisʼin je Moisés.

9. Jmé xi kitsole je Jeobá nga katasʼín je Moisés, tonga jméni xi kisʼin (chótsenlai sén xi fitsʼiani kjoaʼmiya jebi).

9 Jmé xi kisʼin je Moisés kʼianga tsakjayojéetʼale je chjota israelita. Jé Jeobá tsakásjai ijngokʼa nga kʼoakitsole jmeni xi sʼin. Tonga nga kʼia, je Jeobá alikui kʼoakitsole nga katabále je na̱xi̱. Je xi kitsole kuinga katasíkatíoxkó je chjota israelita ya jñani tíjna je na̱xi̱ kʼoa nga katafákao je na̱xi̱ (Núm. 20:6-8). Tonga je Moisés alikui kʼoakisʼin. Kisijtile yaole kʼoa tokui kini jmeni xi kitso je chjota israelita, kʼoa i kitsole: “¡Tinóʼyao chjotaxíjin! A i na̱xi̱ jebi chʼa̱sjenilaijin je nandá”. Xijekoan, jao kʼa tsakále je na̱xi̱ (Núm. 20:10, 11).

10. Jókisʼe kon je Jeobá nga tsín kisitjoson je Moisés.

10 Je Jeobá nʼio koanjtile xi kao Moisés (Deut. 1:37; 3:26). Ánni. Tsakui nichxin kuinga tsín kisitjoson je Moisés jmeni xi kitsole.

11. Kʼianga tsakále Moisés je na̱xi̱, ánni tsín kʼoasʼin kisikjaʼaitsjensíni je chjota israelita nga je Jeobá xi kjoaxkón tsakʼéjna.

11 Ijngola koya kataʼyaa tsakui nichxin ánni nga koanjtinile je Jeobá xi kao Moisés. Je la̱jao̱ xi tjín ya ʼnde jñani Meribá tsakʼintítjon nʼio taja kʼoa tokjoanjngoo. Kʼoa je chjota israelita be nga tsín kuitjole nandá je na̱xi̱ jebi ninga tojmeni xi sʼe̱le. Tonga ya ʼnde xi majaoni xi kʼoati Meribá tsakʼin, je la̱jao̱ xi tjín tixʼa̱jin kjoan. Nga kʼoakjoan je la̱jao̱ xinyángi nandá. Kʼoa nga kui yá xi yʼatonntsja Moisés tsakánile je na̱xi̱ jebi, tsakui nichxin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen je chjota israelita nga toxá nandá bitjongini je la̱jao̱, nga tsín tsa je Jeobá xi kjoaxkón tsakʼéjna. *

JÓKISʼIN JE MOISÉS NGA TSÍN KISITJOSONLE JE JEOBÁ

12. Ánni nga koanjtinile je Jeobá xi kao Moisés kʼoa kao Aarón.

12 Ijngolasa koya kataʼyaa tsakui nichxin ánni nga koanjtinile Jeobá xi kao Moisés kʼoa kao Aarón. Je Moisés i̱ kitsole naxinandá: “A i na̱xi̱ jebi chʼa̱sjenilaijin je nandá”. Kʼianga “chʼa̱sjenilaijin” nandá kitso, tsakui nichxin je xokitsole yaole kao Aarón. Jmeni xi kitso alikui tsakakóle kjoaxkóntokon je Jeobá, nga̱ jé xokisʼin nga nandá kitjo je na̱xi̱. Ya Salmo 106:32, 33, itso: “Kisijtile je Niná ya Meribá, kʼoa xi totʼatsʼe nga kʼoakisʼin kjoa tsakajngile je Moisés. Nga̱ jé xokisʼin nga tsín tinda kisʼeni kon, kʼoa alikui tinda kisikjaʼaitsjenni jmeni xi kitso” * (Núm. 27:14). Jmeni xi kitso je Moisés alikui je Jeobá tsakʼasjengʼa. Kʼoa je Jeobá kʼoakitsole je Moisés kao Aarón nga tsín kisitjoson je kjoatéxomale (Núm. 20:24). Alikui jao tjínná nga ai jée tsakajngi je Moisés kao Aarón.

13. Ánni nga kixi tíjnani nga tsín kitjoʼndele je Moisés nga jaʼasʼen ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile.

13 Jé Moisés kao Aarón tsakándiaale je naxinandále Niná, kʼoa jé xi ngisasa tse xá kisʼenele (Luc. 12:48). Nga tongini, nʼio nkjín je chjota israelita xi tsín kisitjoson, kʼoa je Jeobá alikui kitsjoaʼndele nga jaʼasʼen ya Canaán (Núm. 14:26-30, 34). Nga kʼoati tsín kʼoakisʼin je Moisés jmeni xi kitsole je Jeobá, kixi tíjna nga tsín kitjoʼndele nga jaʼasʼen ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile.

JE XI TSAKAJNGI KJOA

14, 15. Jméni xokisikao je Moisés nga tsín kisitjosonnile je Jeobá.

14 Jméni xokisikao je Moisés nga tsín kisitjosonnile je Jeobá. Je Salmo 106:32, 33, itso: “Kisijtile je Niná ya Meribá, kʼoa xi totʼatsʼe nga kʼoakisʼin kjoa tsakajngile je Moisés. Nga̱ jé xokisʼin nga tsín tinda kisʼeni kon, kʼoa alikui tinda kisikjaʼaitsjenni jmeni xi kitso”. Ningalani je Jeobá xi kisijtile je chjota israelita, jé Moisés xi tsín tinda kisʼeni kon. Nga tsín koanle kiskoéxkó yaole tsín kisikjaʼaitsjen josʼin kuichomani jmeni xi kitso.

15 Je Moisés alikui tije Jeobá kiskotsennile, xi tsonile, alikui tije kuenta kisʼinni. Ngisaa kui kini jmeni xi kisʼin je xi kjaʼaí. Nga títjon, kʼianga nandá kisijé je chjota israelita, koanle jokisʼin je Moisés (Éx. 7:6). Tonga nga koanskanni, tsakui nichxin jelikui tikichokjoajinnile nga nʼio xíjin koan je naxinandá. Tsakui nichxin kui ngisa kisikjaʼaitsjen jokisʼe kon tikʼoajinni nga je Jeobá kʼoasjengʼa. 

16. Ánni machjénsíni nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kisʼin je Moisés.

16 Tsa kisatengi je Moisés, jngo profeta xi kixi koan, kui xi tsoyaná nga kʼoati koaan tsanda ñá kʼiatsa tsín si̱kuindaa yaoná. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, kʼoati tochoasa chale nga kjoaʼaí je sonʼnde chjotse (2 Ped. 3:13). Kui xi mená ngatsʼiaa nga ya kuiyoaa. Tonga machjén nga kuenta sʼiaan je Jeobá kʼoa nga kui kʼoasʼiaan ngantsjai jmeni xi mele (1 Juan 2:17). Jméni xi bakóyaná jokoan je Moisés.

ALIKUI KʼOAIʼNDEE NGA KUI SIKATÉNGINÁ JMENI XI SʼÍN XI KJAʼAÍ

17. Jméni xi koasenkaoná nga tsín tokui kjuinñá josatío tokoán.

17 Alikui kʼoaiʼndee nga kui sikinjená josatío tokoán. Sakʼoaa tikui tima kjoa bitjatojinñá. Tonga je Biblia itso kjoafaʼaitsjen xi tsjoá: “Ali chóbejinná nga nda sʼiaan. Kʼia choa̱le kʼoéxkoá, tsa tsín kuijtaná” (Gál. 6:9; 2 Tes. 3:13). Kʼianga kui kjoa kuitjátojiaan je xi tsín nda kʼoe tokoán kʼoa tsa tokjitʼa kjoa sʼená kao tsa ʼyani, a koaanná chjoéxkoá yaoná tʼatsʼe jmeni xi sʼiaan kʼoa kao jokuixoán (Prov. 10:19; 17:27; Mat. 5:22). Tsa ʼya xi sijtiná, kjuintjenngiaa je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá je Énle Niná, nga tso: “Tʼaiʼndelao Niná kao kjoajtile” (tʼexkiai Romanos 12:17-21). * Jebi kui xi tsonile nga tsín yaoná si̱jtilee, nga tosa je Jeobá chóyalee nga je katabʼéndajin je kjoa kʼianga bele kon. Tsa ñá si̱jndángajaoñá jmeni xi nikaoná joxi jéjinni Jeobá xi tsín tibakolee kjoaxkóntokon.

18. Jméni xi tjínnele sʼiaan kʼianga bʼantjaiyajin josʼin maxá jinnaxinandále Niná.

18 Kʼoasʼin kjuintjenngiaa josʼin bándiaaná je naxinandále Niná ndʼaibi. A kʼoasʼin timangíntjenngiaa josʼin tíbándiaaná je Jeobá ndʼaibi. Kʼianga jmeni xi bʼantjaiyajin josʼin tjínnele koa̱nxá jinnaxinandále Niná machjén nga kjitʼanangi si̱tjosoán, alikui koa̱n nga tosi tonda kui kjoafaʼaitsjen xi jekjoatse tsakʼainá kjuintjenngiaa (Heb. 13:17). Kʼoati tsín koa̱n nga kuitjátoné jmeni xi tjítʼaxo̱n (1 Cor. 4:6). Tsa kjuintjenngiaa josʼin bándiaaná je Jeobá, kʼoasʼin koakoñá nga kuenta nʼia.

Jmé xi bakóyaná jokoan Moisés kʼianga chʼao kisʼin xi ngikʼa (Chótsenlai párrafo 19)

19. Jósʼiaan nga tsínkui jmeni xi sʼín xi kjaʼaí kjoaʼaxinná je kjoamiyo xi tjínná kao Jeobá.

19 Alikui kʼoaiʼndee nga totʼatsʼe jmeni xi sʼín xi kjaʼaí si̱chañá je kjoamiyo xi tjínná kao Jeobá. Tsa je Jeobá tichotsenlee, xi tsonile, tsa je kuenta nʼia, alikuijin kʼoaiʼndee nga kui sikaténginá jmeni xi sʼín xi kjaʼaí kʼoa tsa tokui xosikaoná nga kui kʼoasʼianñá jmeni xi tsín sasénle je Jeobá. Je xi ngisa kuenta sʼin jebi jé xi xá kjinele ya jinnaxinandále Niná. Kʼoa nga jngó jngoá tjínnele si̱tjosonlee je Jeobá kʼianga koa̱n kuitjo̱ntjé (Filip. 2:12). Ngisasa tse xi síjéná Niná kʼianga ngisasa tse xá sʼená jinnaxinandále (Luc. 12:48). Kʼiatsa tsjoacha kjoaixiaa je Niná, alikui jme xi sikaténginá kʼoa alikui jme xi kjoaʼaxinná je kjoatsjoachale (Sal. 119:165; Rom. 8:37-39).

20. ʼYáni je xi kuenta sʼiaan.

20 Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi nʼio ñʼai kjimachon, kuinga machjénsíni nga je Jeobá chótsenlee, xi tsonile, nga je kuenta sʼiaan ánni nga jchasíñá jmeni xi mele. Alikuikʼia kʼoaiʼndee nga totʼatsʼe jmeni xi sʼín xi kjaʼaí si̱chañá je kjoamiyo xi tjínná kao Jeobá. Alikui mená nga kʼoati katamaa jokoan je Moisés. ʼNdele nga kui si̱jtinilee yaoná jmeni xi sʼín xi kjaʼaí, tosa je kuenta sʼiaan “je Jeobá Nináná saʼnda nga koakoná kjoanda” (Sal. 123:1, 2).

^ párr. 2 Salmo 123:1, 2: “Je xkoan yaa tíkotsenli, Ji xi ya ngʼajmi tijnai. Tojo sʼín je choʼnda xi tjíokoyale nga jme xi tsjoále je naile, joni je chjoónchoʼnda xi kui tíkoyale jme xi tsjoále je chjoónnaile, kʼoatisʼin tichoyalee ñá je Jeobá Nináná saʼnda nga koakoná kjoanda”.

^ párr. 4 Hebreos 11:26, 27: “Kiskosonnile nga ngisa chjíle kjoa nga kinokjoaʼaonnile tʼatsʼe Cristo kaoni tsa je kjoanyiná xi tsʼe ya Egipto, nga̱ kiskoya je chjíle Niná. Kui nga koankjainle, jitjoni ya Egipto. Likui kitsakjónle kjoajtile chjotatítjon, nga̱ kisinʼiojin yaole joni tsa xi tíkotsenle xi tsín matsen”.

^ párr. 7 Salmo 95:8, 9: “Ali xíjinjin nʼiao je ni̱ma̱no joni ya Meribá, joni ya Masah ya ʼndekixí, kʼianga kiskotʼayakaona je chjotajchíngano. Kiskotʼayakaona ninga tsabe je xána”.

^ párr. 8 Ningalani je ʼnde jebi kʼoati Meribá tsakʼin, ali tsa tikuijinni je ʼnde xi kanikʼaxki̱ná ya párrafo 6, xi ya chrian tíjnale Refidim xi kʼoati Masah tsakʼin. Nga jao ʼnde jebi Meribá tsakʼin xi totʼatsʼe nga tsakjayojéetʼale Moisés je chjota israelita (chótsenlai je mapa xi faʼaitʼa ya kjoaʼmiya 7 xi tsʼe Xo̱n xi basenkaoná nga chotʼayajiaan Énle Niná).

^ párr. 11 Jngo chjota xi tʼatsʼe Biblia kotʼayason, xi John A. Beck ʼmi bʼéyanajmí jngo koya josʼin makjainle je chjota judío, itso: “Je chjota xi tsakjayojéetʼale Moisés likui koankjainle nga jngo kjoaxkón tsakʼéjna je Moisés kʼianga nandá kitjongi je na̱xi̱, nga̱ be je Moisés nga nandá nyangi je na̱xi̱ jñani tsakale je yá”. Kui jebi jngo koya josʼin makjainle je chjota judío.

^ párr. 12 Chótsenlai je rebista La Atalaya, jñani “Preguntas de los lectores” tso, xi tsʼe 15 de octubre de 1987.

^ párr. 17 Romanos 12:17-21: “Ali chʼaojin nikao je xi chʼao síkaono, tikuindao xi nda tjín ngixko̱n ngatsʼi chjota. Tojo kji ngayije xi koa̱nno, kʼoatʼiaon jméni nga nyʼán kuiyosínio kao ngatsʼi chjota. Jon xi tsjoake̱no, ali nijndajinnio nga tijonnio, tonga tʼaiʼndelao Niná kao kjoajtile, nga kʼoasʼin tjítʼa: An xi sijndania, an kʼoechjínia, tso Nainá. Tsa kontrali xi baole, tikjain. Kʼia tsa fatile, tʼailai xi skʼuí. Tsa kʼoanʼiai, binyandosuin jko̱ kontrali xólʼíbe. Ali jejin síkinjeli xi chʼao tjínbe, tonga tikinjelai xi chʼao tjín xi totʼatsʼe xi nda tjín”.