1, 2. Swi katsa yini ku tshama hi langute eka Yehovha?

HI HANYA ‘emikarhini ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona’ naswona vutomi byi ta ya byi tika loko ha ha rindzele misava leyintshwa leyi nga ta va na ku rhula. (2 Tim. 3:1) Hikwalaho, i swinene ku tivutisa hi ku, ‘Xana ndzi wu lava kwihi mpfuno ni nkongomiso?’ Hi nga ha hlamula hi ku hatlisa hi ku, “Eka Yehovha” naswona yoleyo i nhlamulo leyinene.

² Xana swi katsa yini ku languta eka Yehovha? Hi nga endla yini leswaku mahlo ya hina ma tshama ma langute eka Yehovha loko hi ri karhi hi langutana ni swiphiqo swa vutomi? Eka madzana ya malembe lama hundzeke, mupisalema u vule leswaku swa laveka leswaku hi tlakusela mahlo ya hina eka Yehovha emikarhini yo tika. (Hlaya Pisalema 123:1-4.) U fanise ndlela leyi hi langutaka eka Yehovha ha yona ni ndlela leyi nandza a tshembaka n’wini wakwe ha yona. I yini leswi mupisalema a a swi vula? Nandza a nga tshembelanga eka n’wini wakwe leswaku a kuma swakudya ni nsirhelelo ntsena kambe u fanele a tshamela ku languta n’wini wakwe leswaku a ta twisisa leswi a swi lavaka kutani a swi endla. Hi ndlela leyi fanaka, na hina siku ni siku hi fanele hi kambisisa leswi nga eRitweni ra Xikwembu  leswaku hi ta tiva leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla kutani hi landzela nkongomiso wolowo. Loko hi endla tano hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi pfuna emikarhini yo tika.—Efe. 5:17.

3. I yini lexi nga hi kavanyetaka ku tshama hi langute eka Yehovha?

³ Hambileswi hi swi tivaka leswaku i swa nkoka ku tshama hi langute eka Yehovha kambe mikarhi yin’wana hi nga ha kavanyeteka. Sweswo hi leswi endlekeke eka munghana wa Yesu, Marta. “A a rivatiwa hi ku tirha mintirho yo tala.” (Luka 10:40-42) Loko sweswo swi endlekile eka munhu wo tano wo tshembeka loko Yesu a ri na yena, a swi fanelanga swi hi hlamarisa loko na hina swi hi endlekela. I yini leswi nga hi kavanyetaka leswaku hi nga tshami hi langute eka Yehovha? Eka xihloko lexi, hi ta kambisisa ndlela leyi swiendlo swa van’wana swi nga hi kavanyetaka ha yona. Hi ta tlhela hi dyondza ndlela yo hlayisa mahlo ya hina ma langute eka Yehovha.

4. Hikwalaho ka yini swi nga hi hlamarisaka leswaku Muxe u lahlekeriwe hi lunghelo ro nghena eTikweni leri Tshembisiweke?

⁴ Swi le rivaleni leswaku Muxe a tshemba Yehovha leswaku a n’wi kongomisa ni ku n’wi letela. Entiyisweni, “a a hambeta a tserhama onge hiloko a vona Loyi a nga vonakiki.” (Hlaya Vaheveru 11:24-27.) Rungula ra Bibele ri hi byela leswaku “a ku si tshama ku va ni muprofeta eIsrayele la fanaka na Muxe, loyi Yehovha a n’wi tiveke va langutanile.” (Det. 34:10) Hambileswi Muxe a ri na vuxaka lebyikulu na Yehovha kambe u lahlekeriwe hi lunghelo ro nghena eTikweni leri Tshembisiweke. (Tinhl. 20:12) Swi onhake kwihi?

5-7. Hi xihi xiphiqo lexi Vaisrayele va langutaneke na xona loko va ha ku huma eEgipta naswona Muxe u xi tamele njhani xiyimo xexo?

⁵ Ku nga si hela tinh’weti timbirhi endzhaku ka loko Vaisrayele va hume eEgipta, va langutane ni ntlhontlho lowukulu va nga si fika ni le Ntshaveni ya Sinayi. Vanhu va sungule ku gungula hikwalaho ka leswi a ku nga ri na mati. Va sungule ku gungulela Muxe naswona xiyimo xi tike lerova Muxe a kala a rila eka Yehovha a ku: “Ndzi ta endla yini hi vanhu lava? Ku nga ri khale va ta ndzi khandla hi maribye!” (Eks. 17:4) Yehovha u hlamule Muxe hi ku n’wi nyika swileriso. A fanele a teka nhonga yakwe kutani a ba ribye eHorebe naswona a ku ta huma mati yo tala. Hi hlaya leswi: “Muxe a endla tano emahlweni ka mahlo ya vakulukumba va Israyele.” Hiloko Vaisrayele va nwa va kolwa kutani xiphiqo a xi tlhantlhekile.—Eks. 17:5, 6.

⁶ Rungula leri huhuteriweke ri ya emahlweni ri hi byela leswaku Muxe ‘u thye ndhawu yoleyo vito ra Massa na Meriba, hikwalaho ka ku holova ka vana va Israyele ni hikwalaho ka ku ringa ka vona Yehovha, va ku: Xana Yehovha u kona exikarhi ka hina kumbe a nga kona?’ (Eks. 17:7) Marito lama a ma fanela hikuva ma vula ‘Ku ringa’ na ‘Ku holova.’

⁷ Xana Yehovha u titwe njhani hi leswi humeleleke eMeriba? U teke swiendlo swa Vaisrayele ku ri ku n’wi ringa ku nga ri ku xandzukela Muxe. (Hlaya Pisalema 95:8, 9.) A swi kanakanisi leswaku Vaisrayele a va endle nchumu wo biha. Eka xiendlakalo xexo, Muxe u angule kahle hi ku languta eka Yehovha ni ku landzela nkongomiso wakwe.

8. Hi xihi xiphiqo lexi Vaisrayele va veke na xona loko va ri ekusuhi ni ku heta malembe ya 40 emananga?

⁸ Hambiswiritano, i yini leswi humeleke loko va langutane ni xiyimo lexi fanaka endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 40, loko va ri ekusuhi ni ku heta riendzo ra vona emananga? Vaisrayele va tlhele va fika endhawini leyi na yona yi vitaniweke Meriba. Kambe, ndhawu leyi a yi ri eka tlhelo rin’wana leri nga ekusuhi na Kadexi, ekusuhi ni ndzilakano wo nghena eTikweni leri  Tshembisiweke. * Vaisrayele va tlhele va gungula hikwalaho ka ku pfumaleka ka mati. (Tinhl. 20:1-5) Kambe eka xiendlakalo lexi, a swi n’wi fambelanga kahle Muxe.

9. I swiletelo swihi leswi Muxe a nyikiweke swona kambe u endle yini? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

⁹ Xana Muxe u angule njhani eka ku xandzuka koloko? U tlhele a kombela nkongomiso eka Yehovha. Kambe sweswi Yehovha a nga n’wi byelanga leswaku u fanele a ba ribye. Muxe u byeriwe leswaku a teka nhonga, a hlengeleta vanhu emahlweni ka ribye kutani a vulavula na ribye. (Tinhl. 20:6-8) Hambiswiritano, Muxe a nga vulavulanga na rona ribye. U humesele ku hlundzuka kakwe eka vanhu lava a va hlengeletane kwalaho hi ku huwelela a ku: “Twanani, sweswi, n’wina vaxandzuki! Xana hi ta mi humesela mati eribyeni leri?” Kutani u be ribye rero ku nga ri kan’we kambe kambirhi.—Tinhl. 20:10, 11.

10. Xana Yehovha u angule njhani eka swiendlo swa Muxe?

¹⁰ Yehovha u hlundzukele Muxe swinene. (Det. 1:37; 3:26) Hikwalaho ka yini? Swi nga endleka ku ri ni swivangelo swo tala. Hilaha swi kombisiweke hakona, Yehovha a nga ha va a hlundzukisiwe hi leswi Muxe a tsandzekeke ku landzela nkongomiso lowuntshwa lowu a n’wi nyikeke wona.

11. Hi ku ba ribye, xana Muxe a nga va a endle leswaku Vaisrayele va kanakana leswaku Yehovha u endle singita hi ndlela yihi?

¹¹ Ku nga ha va ku ri ni xivangelo xin’wana. Maribye lama kumekaka eMeriba leyo sungula a ku ri maribye lama tiyeke lama vuriwaka granite. Hambiloko munhu o ri ba hi matimba ribye leri, a nga kona la nga langutelaka leswaku ri humesa mati. Hambiswiritano, Maribye lama kumekaka eMeriba wa vumbirhi a ma hambanile, a ku ri maribye lama nga tiyangiki lama vuriwaka limestone. Hikwalaho ka leswi hi ntumbuluko maribye ya limestone ma nga tiyangiki, swa koteka ku kuma mati lama nga endzeni loko u ma faya. Xana leswi Muxe a beke ribye rero kambirhi swi endle leswaku vanhu va kanakana loko mati wolawo ma hume hileswi a ma ri kona hi ntumbuluko kumbe ma humesiwe hi Yehovha hi singita? Hi ku ba ribye rero ematshan’wini yo vulavula na rona, xana Muxe a lava leswaku Vaisrayele va vona leswaku na yena u hoxe xandla leswaku va kuma mati wolawo? * A hi tiyiseki.

12. Hi xihi xivangelo xin’wana lexi nga ha vaka xi endle leswaku Yehovha a hlundzukela Muxe na Aroni?

¹² Ku nga ha va ku ri ni xivangelo xin’wana xa nkoka lexi endleke leswaku Yehovha a hlundzukela Muxe na Aroni. Xiya leswi Muxe a swi byeleke Vaisrayele: “Xana hi ta mi humesela mati eribyeni leri?” Hi ku tirhisa rito “hi,” swi nga ha endleka Muxe a kombetela eka yena na Aroni. Marito wolawo ma kombise leswaku Muxe a nga n’wi xiximi nikatsongo Yehovha loyi masingita ma Humaka eka yena. Leswi swi vonaka swi tiyisekisiwa hi marito lama nga eka Pisalema 106:32, 33 lama nge: “Ku tlula kwalaho, va vange ku hlundzuka ematini ya Meriba, Lerova Muxe swi n’wi fambele ku biha hikwalaho ka vona. Hikuva va hlundzukise moya wakwe Kutani a holova hi milomu yakwe.” * (Tinhl. 27:14) Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, Muxe u tsandzeke  ku vangamisa Yehovha. Loko Yehovha a vulavula na Muxe na Aroni u te: ‘N’wina mi xandzukele xileriso xa mina.’ (Tinhl. 20:24) A ku ri xidyoho lexikulu hakunene!

13. Hikwalaho ka yini ndlela leyi Yehovha a avanyiseke Muxe ha yona yi ri yinene naswona yi fanerile?

¹³ Yehovha a langutele swo tala eka Muxe na Aroni tanihi leswi a va ri varhangeri va vanhu vakwe. (Luka 12:48) Enkarhini lowu hundzeke, Yehovha u vule leswaku Vaisrayele hinkwavo lava humeke eEgipta va ri ni malembe ya 20 kumbe ku tlula a va nge ngheni etikweni ra Kanana hikwalaho ka leswi va xandzukeke. (Tinhl. 14:26-30, 34) Hikwalaho, a swi ri swinene naswona a swi fanerile leswaku Yehovha a avanyisa Muxe hi ndlela leyi fanaka hikwalaho ka swiendlo swakwe swo xandzuka. Ku fana ni vaxandzuki lavan’wana, Muxe na yena a nga pfumeleriwanga ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke.

14, 15. I yini lexi endleke leswaku Muxe a xandzukela Yehovha?

¹⁴ I yini lexi endleke leswaku Muxe a xandzukela Yehovha? Tlhela u xiya leswi Pisalema 106:32, 33 yi swi vulaka, yi ri: “Va vange ku hlundzuka ematini ya Meriba, lerova Muxe swi n’wi fambele ku biha hikwalaho ka vona. Hikuva va hlundzukise moya wakwe kutani a holova hi milomu yakwe.” Hambileswi Vaisrayele va tlhontlheke Yehovha kambe i Muxe la hlundzukeke. Leswi a tsandzekeke ku tikhoma, u vulavule handle ko anakanya hi vuyelo lebyi nga vaka kona.

¹⁵ Muxe u pfumelele swiendlo swa van’wana swi n’wi kavanyeta ku tshama a langute eka Yehovha. Muxe u xi tamele kahle xiyimo lexo sungula. (Eks. 7:6) Kambe swi nga endleka leswaku Muxe a tshikileriwe ni ku karharisiwa hi Vaisrayele, lava a va hambeta va xandzuka ku ringana malembe yo tala. Kumbexana Muxe a sungule ku anakanya hi ku karhateka ka yena n’wini, ematshan’wini yo lava ku vangamisa Yehovha.

16. Hikwalaho ka yini hi fanele hi anakanyisisa hi leswi Muxe a swi endleke?

¹⁶ Loko muprofeta wo tshembeka wo fana na Muxe a kavanyetiwile kutani a dyoha, swi le rivaleni leswaku swi nga endleka ni le ka hina. Ku fana na Muxe, hi le kusuhi ni ku nghena etikweni ro fanekisela, ku nga misava leyintshwa leyi Yehovha a hi tshembiseke yona. (2 Pet. 3:13) A nga kona ni un’we eka hina la lavaka ku lahlekeriwa hi lunghelo rolero ro hlawuleka. Hambiswiritano, leswaku hi fikelela pakani yoleyo hi fanele hi tshama hi langute eka Yehovha ni ku endla ku rhandza kakwe mikarhi hinkwayo. (1 Yoh. 2:17) I yini leswi hi nga swi dyondzaka eka xihoxo xa Muxe?

17. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi endla leswinene hambiloko hi tshikilelekile?

¹⁷ Hambiloko u tshikilelekile, u nga tshiki ku endla leswinene. Hambiloko hi langutana ni swiphiqo leswi fanaka hi ku phindhaphindha, “hi nga tshiki ku endla leswi nga swinene, hikuva hi nguva leyi faneleke hi ta tshovela loko hi nga karhali.” (Gal. 6:9; 2 Tes. 3:13) Loko hi langutana ni swiyimo swo tika kumbe hi tshamela ku holova ni un’wana, xana ha swi kota ku lawula ku hlundzuka ni ririmi ra hina? (Swiv. 10:19; 17:27; Mat. 5:22) Loko hi tlhontlhiwa hi van’wana hi fanele hi dyondza ku ‘kendlukela vukarhi.’ Hi kendlukela vukarhi bya mani? Bya Yehovha. (Hlaya Varhoma 12:17-21.) Loko hi tshama hi langute eka Yehovha hi ta n’wi xixima ni ku kendlukela vukarhi byakwe, naswona hi ta lehisa mbilu hi rindzela yena a teka goza loko a vona swi fanerile. Kambe loko hi tirihisela, swi ta komba leswaku a hi n’wi xiximi Yehovha.

18. I yini leswi hi faneleke hi swi tsundzuka loko swi ta emhakeni yo landzela nkongomiso?

 ¹⁸ Tiyiseka leswaku u landzela nkongomiso lowuntshwa. Xana hi landzela nkongomiso lowuntshwa lowu Yehovha a hi nyikeke wona hi ku tshembeka? Loko swiri tano, a hi nge titshegi hi ndlela leyi hi toloveleke ku endla swilo ha yona. Ematshan’weni ya sweswo, hi xihatla hi ta landzela nkongomiso wun’wana ni wun’wana lowuntshwa lowu Yehovha a hi nyikaka wona hi ku tirhisa nhlengeletano yakwe. (Hev. 13:17) Hi ta tlhela hi tikarhatela ku nga “hundzeli halahaya ka swilo leswi tsariweke.” (1 Kor. 4:6) Loko hi endla tano hi va hi tshama hi langute eka Yehovha.

19. Hi nga swi papalata njhani ku pfumelela swihoxo swa van’wana swi onha vuxaka bya hina na Yehovha?

¹⁹ U nga pfumeleli swihoxo swa van’wana swi onha vuxaka bya wena na Yehovha. Loko hi hlayisa mahlo ya hina yo fanekisela ma langute eka Yehovha, a hi nge pfumeleli swiendlo swa van’wana swi hi hlundzukisa kumbe swi onha vuxaka bya hina na yena. Leswi i swa nkoka ngopfu eka lava ku fana na Muxe, va nga ni vutihlamuleri enhlengeletanweni ya Xikwembu. Entiyisweni un’wana ni un’wana wa hina u fanele a ‘hambeta a tirhela ku ponisiwa ka yena hi ku chava ni ku rhurhumela,’ hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha a nga tirhisi nawu un’we lowu nga hundzukiki loko a hi avanyisa. (Filp. 2:12) Hikwalaho, loko hi ri na vutihlamuleri byo tala, Yehovha u langutele swo tala eka hina. (Luka 12:48) Kambe, loko hakunene hi rhandza Yehovha, a xi kona lexi nga hi hambanisaka ni rirhandzu rakwe.—Ps. 119:165; Rhom. 8:37-39.

20. Hi fanela hi tiyimisela ku endla yini?

²⁰ Eminkarhini leyi yo tika, onge mahlo ya hina ma nga tshama ma langute eka Loyi a “tshamaka ematilweni,” leswaku hi ta tiva ku rhandza kakwe. Onge hi nga tiyimisela ku nga pfumeleli swiendlo swa van’wana swi onha vuxaka bya hina na Yehovha. Leswi humeleleke Muxe swi hi dyondzisa dyondzo yoleyo ya nkoka. Ematshan’wini yo hlundzukisiwa hi swihoxo swa van’wana, a hi tiyimiseleni ku endla leswaku ‘mahlo ya hina ma va eka Yehovha, Xikwembu xa hina Ku fikela loko a hi komba tintswalo.’—Ps. 123:1, 2.