1, 2. (a) Tae-i ǃaroma i a ǃgâi Jehovab ǀkhāb ai hâsa? (b) Tae-e da nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgao?

KAISE i ge a ǁnâuǃāxa Jehovab ǀkhāb ai hâsa. Khoe-i xare-i ge Jehovab khami ǀgaisa, gā-ai tsî ǀnamxaǃnâ tama hâ. Ham-e ǁnâi ǁîb ǀkhāb ai hâ ǂgao tama hâ? (Psa. 96:4-6) Xawen ge noxoba ǀnî ǃoaba-aon Jehovab dina ra ǃao ǁîb ǀkhāb ai hâsa.

² Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge aiǁgaude nî ǃhoaǃgao khoen hîna ra mîn Jehovab ǀkhāb ain hâ xawe ǁîba ra ǂkhîoǃnâ kain xa. Nē ǃnaeǃkhaidi ge nî hui da î da ǂgomǂgomsase Jehovab ǀkhāb ai hâ.

3. Jehovaba Kainna tae-e ge mîba?

³ Kainni xa ǂâi re. ǁÎb ge ǀnî hâ elo-e ge ǃoaba tama hâ i, xawe Jehovab ǀguiba. Xawe Kainni di ǃoabas ge Jehovab xa ge ūǃoahe tama hâ i. ǁGai xūn ge ǁîb ǂgaob ǃnâ gere ǃnomaǃkhō. (1Jhn. 3:12) Jehovab ge Kainna ge mîba: “ǃGâidīts ka ots ra ǀgapiǀgapihe, xawe ǃgâidī tamats ga io, ob ge ǁoreba dao-ams aiǃâ ǁgoe. Turab âb sa ǃoa hâse ī, xawets ge ǁîba nî gaoǂam.” (Gen. 4:6, 7) ǀNî mîdi ǃnâb ge Jehovaba Kainna  gere mîba “ǃhobasen tsits ga ti ǀkhāb ai hâ o, o ta ge tita sa ǀkhāb ai nî hâ.”

4. Kainna tae-e ge dī ǃēsab ge māhe o, îb Jehovab ǀkhāb ai hâ?

⁴ Kainni ga ǁîb ǂâi ǀgauba ǀkharaǀkhara hâ o, ob ge Jehovaba ǁîb ǃnâ ǃgâiǃgâibasensa ga ǁgau hâ. Xawe Kainni ge Jehovab ǁnamasa ge ǃgâ tama hâ i. ǃGâi tama ǂâi ǀgaub tsî turagu tsîn ge Kainna ǃgâi tama xū-e ge dī kai. (Jak. 1:14, 15) Kainni ge tātsēs tsîna ǁîb ǂkhamsis ǃnâ ge ǂâi tama hâ i, Jehovab ǃoagub nî mâsa. ǁAeb ge ǃkharu khamib ge ǂâis tsîna ge dī tama hâ i, Jehovaba mâǃoa tsîb ǁîb ǃgâsaba nî ǃgam ǃkhaisa.

5. Mâ ǂâi ǀgauba nî ǃaroma Îb Jehovaba tā sida ǃnâ ǃgâiǃgâibasena ūhâ?

⁵ Kainni khami i ge Xristeǁî-e ǃgâi tama daoba a sao ǁkhā, Jehovaba i ra ǃoaba hîna. (Jud. 11) ǀUrixa xūn xa ǂâi tsî da ge nau khoen tsîna a ǃhui ǁkhā. (1Jhn. 2:15-17; 3:15) Nē ǂâi ǀgaub ge ǁoreba nî dī kai da. Xawe da ge hoaǁae aoǁnâ sîsenni ǃnâ ǁhao tsî ǀhaode a hâǃnâ ǁkhā. Nau khoen ge sida ǂâidi tsî tanisen ǀgaub tsîna mû tide xaweb ge Jehovaba hoa xūna ra mû tsî a ǂan ǁîb ai da ga hoase mâǁnâsen tama ga ra io.—Khomai re Jeremiab 17:9, 10.

6. Jehovaba mati nî hui da î da sida di ǁorena “gaoǂam” tsî ǁÎb ǀkhāb ai hâ?

⁶ Jehovab ge sida ai ǃhaese ǀû ǃnâsen tama hâ. Khoe-i ga Jehovaba xu ga ra ǃnū o, ob ge Jehovaba ǁî-e ǂkhâǃnâ tsî ra mî: “ǃHobasen tita ǃoa, o ta ge tita sadu ǃoa nî ǃhobasen.” (Mal. 3:7) ǂKhabusasigu ǀkha da ga ǃgomsiba ga ra ūhâ ǁaeb ǃnâb ge Jehovaba ra ǂhâba î da ǁgai xūna mâǃoa. (Jes. 55:7) Nēsa da ga ra dī o, ob ge Jehovaba sida ǀkhāb ai nî hâ tsî gagasi, emosineel tsî sorosi ǀgaib tsîna nî mā da î da sida di ǁorena “gaoǂam”.—Gen. 4:7.

7. Salomoba mati ǁîb ǀhōsagusisa Jehovab ǀkha ge ǂoaǃnâ?

⁷ Gao-aob Salomoba xu da ge ǂgui xūna a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. ǂKhamsis tsēdi ǃnâb ge Salomoba Jehovaba ǃoa gere kō îb daoǁgau-e. Elob ge ǁîba gā-aisiba ge mā tsî tempela Jerusalems ǃnâ oms ǁgui-ais tsîna. Xaweb ge Salomoba ǁîb ǀhōsagusisa Jehovab ǀkha ge ǂoaǃnâ. (1Gao. 3:12; 11:1, 2) Elob ǂhanub ge ge mā-am tama hâ i, î-i Hebreǁî gao-aoba “tarade ǂguiǂguibasen . . . ǂgaob âb ǁnāǁgôa tidega.” (Deu. 17:17) Salomob ge nēsa ge ǁnâuǀnam tama hâ i tsî 700 tarade ge ǃgame. Tsî ǁîb oms ǃnâ ǃnonakaidisi ǀgamitarade ge sī ū. (1Gao. 11:3) Nē ǂgui taradi ge ge Israelǁî tama hâ i tsî ǀnî hâ eloga gere ǃoaba. Salomob ge Elob ǂhanub tsîna ge mâǃoa ǀnî hâ ǃhao taradeb ge ǃgame o.—Deu. 7:3, 4.

8. Salomoba mas kōse Jehovaba ge ǂkhîoǃnâ kai?

⁸ Salomob ge ǁaeb ǀkha Jehovab di ǂhanu-ai ǁgui-aide ge ǀuru tsî nēs ge ge dī îb kaise Jehovab mûǁae ui-uixa ǁoreba dī. Salomob ge altarsa ge om îb Astarotsa ǃoaba tsî ǀnî hâ altarsa Kemob ǃgao ge om. ǁNāpab ge ǁîba ǁîb tarade ama tama eloga ǃoabas ǃnâ gere ǁhao. ǁÎb ge nē altarga Jerusalems ǀgūse ǂnôa ǃhommi ai ge om, Jehovab tempelab ge omba. (1Gao. 11:5-8; 2Gao. 23:13) Salomob ge ge gāxaǃnâsen ǂâib ge o, Jehovab ǁîb ǁnâuǀnamoǃnâsiba nî mûǃkharu ǃkhaisa, ǁguibadeb ga ra dī ǀgara o.

9. Tae-e ge ī Salomob ge Jehovab ǁnamasa ǁnâuǀnam tama io?

 ⁹ Xawe Jehovab ge tātsēs tsîna ǃgâi tama xū-e mûǃkharu tama hâ. Elobmîs ge ra mî: “ǁNā-amagab ge ǃKhūba [Jehovaba, NW] Salomoba ge ǁaixaǂam, ǂgaob âb ge ǃKhūb [Jehovab, NW], . . . , ǁîb tawa ǀgam ǃnāra ge ǂhaiba xu ge ǂō amaga, tsî nē ǃkhais xab ge ǁîba mîmā xui-ao, ǀkhara elogab saoǃgon tide ǃkhaisa, xaweb ge ǃKhūb [Jehovab, NW] ge mîmā bina ǃkhōǀgaipe tama ge hâ i.” Nēs ge ge ǃaroma îb Jehovaba ǁîb mā-ams tsî ǂkhâǃnâs tsîna Salomoba xu ǃkhō-oa. Salomob ǀumi-aon ge ǀguiǃnâxa gaosiba ge ǂoaǃnâ tsî ǂgui ǃgomsina gere hōǃâ.—1Gao. 11:9-13.

10. Tae-e ǃgâi ǀhōsagusis Jehovab ǀkha da ūhâsa a khôa ǁkhā?

¹⁰ Salomob khami i ge gagasise a ǁkhōǁkhōsa Jehovab ǁgaraga ǁnâuǃā tama hâ khoen ǀkha ǀhōsagusisa ūhâsa. ǀNîn ge ǀhaohâb ǃnâ a hâ ǁkhā xawe ǀnîsi gagasise a ǂkhabusa. ǀNîn ge ǀnîsi sida ǀaokhoen, ǁanǁare-aon, sîsenǀhao-ū da ra khoen tsî skol ǀhōsan hîna Jehovaba ǃoaba tama hân tsîna ǃkhōǂgā hâ. Mâ hâ ǃkhais ge nē ǀhōsan ga Jehovab ǂhanuga ǃgôasiba ūhâba tama io, on ge sida ǃgâi mâs Jehovab ǀkha da ūhâsa a khôa ǁkhā.

11. Tae-e a hui da ǁkhā î da ǀhōsagusisa ǀamǀam?

¹¹ Khomai re 1 Korinteǁîn 15:33. ǃNāsa khoen ge ǃgâi ǀgauga ūhâ. Tsî ǀnîn hîna ǀhaohâb ǃgauga hân ge ǁgai xūna dī tama hâ. ǁNās ga ra ama o, sadu ǀhōsa-i xa, mî ǁkhā du a ǁî-i a ǃgâi di? Dîsen ǁkhā du ge a, nē khoe-i ǀkha hâsa mati ti ǀhōsasisa Jehovab ǀkha ra omkhâi tsî ǀgaiǀgai? ǁÎ-i ǂgaob ǃnâ tae-e hâ? Aiǁgause, ǁî-e hoaǁae ǀasa saran, marib, ǀasa cell foongu, Tabletgu, ǁkhoaxasib tsî ǀnî hâ xūn xa ǀgui ra ǃhoa? ǁÎn ǁgamǀhaodi ǃnân nau khoen xa ǀgui ra ǃhoa tamas ka io ǃgâi tama xūna ra ǃhoa? Jesub ge ge ǃkhâikhom: “ǀOasib ǂgaob diba xus kom amsa ra gowao.” (Mat. 12:34) Mûǂan du ga ra o, sadu ǀhōsa-i sadu ǀhōsasis Jehovab ǀkha du ūhâsa ǁkhōǁkhōsa mâsib ǃnâ ra mâisa, o xū-e dī re. Īǁkhā i ga ra o, toxoba ǁnā ǀhōsasisa ǀamǀam re.—ǂKhm. 13:20.

12. (a) Jehovaba tae-e ge ǃgāǃgā Israelǁaes ge Egipteba xu a ǃnora kaihe o? (b) Israelǁaesa mati Jehovaba ge a ǃeream?

¹² Israelǁaes ge Egipteba xu a ǃnora kaihe ǃnaeǃkhaisa xus tsîna da ge a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. Nē ǁaes ge Sinaiǃhommi aisǀkhāb ai ge ǀhao. Jehovab ge  ǁîn ǁaegub hâsa kaise ge ama kai. Kaise ǂnū ǃâus ge ge hā. Jehovab ge labab [nabab], ǃgurub tsî ǀanni tsîna ge ǃaroma tsî i ge ǃgari ǀōba ge hâ i. (Eks. 19:16-19) Jehovab ge “tauxa” Elob ase nē ǃnaeǃkhais ǃnâ Israelǁaes aiǃâ ge ǂhaiǂhaisen. Jehovab ge ǁîna ge hōhōǃnâ ǁîb ǂgomǂgomsase nî hâsa ǁnān hîna ǁîba a ǀnam tsî ǁîb mîmāde ra ǁnâuǀnam an ǃoagu. (Khomai re Eksodus 20:1-6.) Jehovab ge ǁîb ǁaesa ǀnî mîdi ǃnâ gere mîba “ǁgauǁgausen du ga ra o, ti ǀkhāb ai du hâsa, o ta ge tita tsîna nî ǁgauǁgausen sadu ǀkhāb ai ta hâsa.” Mati du ǁnati i ǂgomǂgomsa mîmâis Jehovaba xu ra hāsa a ǃeream ǁkhā? Ama as ge Israelǁaes ge mî khami du nî mîsa. “ǃNubais ge ǁaes hoasa ǀgui dommi ǀkha ǃeream tsî ge mî: Nē mîdi ǃKhūb [Jehovab, NW] goro ǃhoadi hoade da nî dī.” (Eks. 24:3) Xawe Israelǁaes ǂgomǂgomsasib ge kaise ǃhaese ǃâubasen taman hâ hîna ge ǃâihe.

13. Mâ mâsiba Israelǁaes di ǂgomǂgomsasiba ge ǃâi?

¹³ Israelǁaes ge kaise ge ǃaoǃaohe ǂnū ǃâus tsî labab [nabab] tsîn xa. Tsî ǀnî hâ buruburuxa ǁgauǁgaudi Jehovaba xu gere hādi xa. ǁÎn ge ge ǂgan îb Moseba Jehovab ǀkha Sinaiǃhommi ai ǃhoa, ǁîn ose. (Eks. 20:18-21) Moseb ge ǃhommi ǀgapiga gaxu ǁaeba ge hâ i. Nē ǁaesa ǁîn ǂgomǂgomsa ǂgaeǂgui-aob ose ge kā hâ i? Ama as ge nē ǁaes ge Moseb ai gere kō ǁîn ǂgoms ǃgao. ǁÎn ge ge ǂâiǂhansen tsoatsoa tsî Aronna ge mîba: “Khâi, îts eloga dība da re, sida ais aiǃâ ra ǃgûga. Nē Moseb, ǁnā aob Egipteba xu ge ǂgaeǂguiǂui dab xasa da ge a ǀū, tare xū-i xab go hāǂamhe ǃkhaisa.”—Eks. 32:1, 2.

14. Israelǁaesa mati ge gāxaǃnâsen tsî Jehovaba mati ǁîn dīgu ǃgao gere tsâ?

¹⁴ Nē ǁaes ge ge ǂan i Jehovab mûǁae i ge tsū isa ǀkhara elo-e ǃoabasa. (Eks. 20:3-5) Xawe ǃhae ǁaeb ǃnân ge tsâuba ge ǃoaba tsoatsoa. Nēti i ǃgāsa ǁnâuǀnamoǃnâsiba ǁgaus ǃnâ-ūs ge nē ǁaesa ge ǂâi hâ i, noxoban Jehovab ǀkhāb ai hâ di. Aronni tsîn ge nē tsâuba ǃoabasa “kai tsē-i ǃKhūb [Jehovab, NW]” di-i di ge ǂgai. Jehovaba mati ge tsâ? ǁÎb ge ǀapexūheb hâ khami ge tsâ. Jehovab ge Moseba ge mîba nē khoen ge “ǁgao hâ” di ‘tsîn ge ǃhaese go ǁnā ǁgôa daob, tita ge ǁîna mîmāba xu.’ ǁÎb “khau ra ǁaib” ǃnâb ge Jehovaba nē ǁaesa gere dīkākā ǂgao.—Eks. 32:5-10.

15, 16. Moseb tsî Aronni tsîkha mati ge ǁgau ǁîkha Jehovab ǀkhāb ai hâsa? (Tsoatsoas ǃnâ hâ ai-īsiba mû re.)

¹⁵ Jehovab ge ge mîǁgui îb tā nē ǁaesa dīkākā. Jehovab ǀkhomxaǂgaosib ge ǂgomǂgomsa ǃoaba-aona ǃē-e ra mā în ǀgaiǀgaisen tsî Jehovab ǀkhāb ai mâ. (Eks. 32:14) Moseb ge mû o, matin khoena ra ǃau, ǁnae tsî ǂnāsa nē tsâub aiǃâ ob ge ǁnā tsâuba ge dīkākā. ǁNāpaxūb ge Moseba ge mî: “ǃKhūb [Jehovab, NW] di-i hoa-e a-i tita ǃoa hā!” O gu ge “Levib ôagu hoaga ǁîb tawa ge ǀhao.”—Eks. 32:17-20, 26.

¹⁶ Aronni ge ǁnā tsâuba kurus ǀkha a hui xaweb ge ǃhobasen tsî Levib ôaga ge ǁhao tsî Jehovab ǀkhāb ai ge mâ. Nē ǂgomǂgomsa ǀgôagu ge Jehovab ǀkhāb ai ǀgui ge mâ tama hâ i xawe tsūdī-aona xu ge ǀgorasen. ǁNās ge ge gā-ai i, ǁîgu ǀkhāba xu xawe ǀoadisidi ǃnâ hâ khoen ge ǁîn ûiga ge ǂoaǃnâ ǁnā tsâuba ǃoabas ǃgao. ǁNān hîna ge Jehovab ǀkhāb ai a mân ge ǀkhaega ge mîmâibahe.—Eks. 32:27-29.

17. Paulub mîdi tsâub dide tae-e ra ǁkhāǁkhā da?

 ¹⁷ Apostel Paulub ge tsâub di ǃnaeǃkhaisa ǂâiǂâiǃnâ das ǃnâ-ū ra ǃkhâikhom da tsî ra mî: “Tsî nēn ge aiǁgause ge ǃnaeba da, . . . Î du ǁkhāti tā ǁgôatsuiǁgoan di ǃgā kai, ǀnîn ân ge ī khami. Tsî nēn hoan ge ǁîna aiǁgause ge hāǂam; tsîn ge sada, ǃhūbaib di ǀkhâuǀamdi ge hāǂamda ǁnamase ge xoamâibahe. ǁNā-amaga, mâ ta hâ, ti kara ǂâi-e, a-i ǂanbasen, î-i tā ǁnā.” (1Kor. 10:6, 7, 11, 12) Paulub nēpa ra ǂoaxa-ūs ge ama ǃoaba-aon Jehovab din tsîn ge tsūdīs ǃnâ a ǁhao ǁkhā. ǁNān hîna ǃâitsâb ǃnâ ra māǁnâsen an ge ǀnîsi a ǂâi ǁkhā Jehovab mā-amsan ūhâ di. Jehovab mā-amsa da ūhâ di mîs ge ǂâibasen tama hâ ǁîb mā-amsa da amabes ǃnâ ūhâ ǃkhaisa.—1Kor. 10:1-5.

18. Tae-e a ǃaroma ǁkhā î da Jehovaba xu ǃnū tsî tae-i ǃaroman ǀkha?

¹⁸ Israelǁaes ge ge ǂâiǂhansen Moseb ge Sinaiǃhommi ai sī ǀhapese a hâ o. ǁNās ǁkhās khami da ge nētsē a ǂâiǂhansen ǁkhā tsî a mî ǁkhā tae-i ǃaromab Jehovaba gaxuse ra ū nē ǃhūbaiba ǀgoraǃgâsa tsî ǃgôaxa ǀasa ǃhūbaib tsîna hausa. Nē mîmâidi dīǀoaǀoahes ge ǀnîsi ǀhapese ra ū tsî ǀnîsi ama-aise ǀgui ra mûsen. ǁNāti i ǂâi ǀgaub ge nî ǃaroma î da ǁgansi xūna ôa, Jehovab ǂâisa dīs xa. ǁAeb ǀkha da ge Jehovaba xu a ǃnū ǁkhā tsî ǁgai xūna a dī tsoatsoa ǁkhā. Nēn ge xūn hîna da ga tātsēs tsîna dī tama hâna gagasise da ga ǀgai hâ o.

19. Tae-i ǂhâǂhâsa amaba da ǀuru tide tsî tae-i ǃaroma?

¹⁹ Tātsēs tsîna da ge tā nî ǀuru Jehovab ge ǂgaob hoab ǀkha hâ ǁnâuǀnamxasiba ra ǂhâba tsî ǁîb ǀguiba da nî ǀguri ǃoabasa. (Eks. 20:5) Jehovab ǃoabas ǃnâ mâǀgai tama is ge ra ǂâibasen ǁGâuab ǂâisa dīsa tsî ǁnās ge tsūkēǃgâb ǀguiba a hauba da ǁkhā. Paulub ge ra hōhōǃnâ da: “ǃKhūb [Jehovab, NW] di ǀgabis [koppieb] tsî ǁgâuagu di ǀgabis tsîna du a ā ǁoa; ǃKhūb [Jehovab, NW] di tāb [tafel] tsî ǁgâuagu di tāb tsîn ǃnâ du a amǃnâxa ǁoa.”—1Kor. 10:21.

20. Dīsā da ga xaweb mati Jehovaba a hui da ǁkhā?

²⁰ Kainni, Salomob tsî Israelǁaes hîna ge Sinaiǃhommi tawa hâ în tsîn ge hoana ǀgui xū-e hoaǃnâ-aixase ge ūhâ i. Nē khoen hoan ge ǃēsa ge ūhâ i în “ǃhausen” tsî “ǃhobasen.” (ǃNǃkh. 3:19) ǃGāsa a ǃkhais ge Jehovab ge ǃhaese dīsā ra khoe-i ai ǀûsen tama hâ. Aiǁgause, Aronni tsîn ge Jehovab xa ge ǀûbahe. Nētsē da ge sida tsîna Jehovab xa ǃgâi ǀgaub ǃnâ ra ǁnamahe Elobmîs ǃnaeǃkhaidi, Elobmîs ai a ǃgaoǃgaosa ǂkhanin tsî ǃgâsa-i tsîn ǃnâ-ū. Nē ǃkhâikhomde da ga ra ǃgâ o, o da ge Jehovab ǀkhomma nî hō.

21. Tae-e da nî dī Jehovab ǃoa-ai da ūhâ ǂgomǂgomsasib ga ra ǃâihe o?

²¹ Jehovab ǀkhommi hîna da ǃoaǂui tama hâb ge ǂâibasensa ūhâ. (2Kor. 6:1) Nē ǀkhommi ge ǃēsa ra mā da î da “eloxoresasib tsî ǃhūbaib di turagu tsîna ǀūxū.” (Khomai re Titub 2:11-14.) Nē ‘ǃhūbaib ai da ûi’ hâs kōses ge Jehovaba ǃoabasa nî ǃâihe. A da hoaǁae Jehovab ǀkhāb ai mâ re. ‘Jehova, Eloba da ge nî ǀnam tsî ǁîba nî ǃoaba tsî ǁîb tawa nî ǂgā mâisen.’—Deu. 10:20.