„Suma de na a sei fu Yehovah?”
„Un musu lespeki Yehovah un Gado. Na en un musu dini, èn na en un musu tai hori.”—DEUT. 10:20.
1, 2. (a) Fu san ede a de wan koni sani fu teki a sei fu Yehovah? (b) San wi o luku na ini na artikel disi?
A DE wan koni sani fu tan krosibei fu Yehovah. Nowan sma makti moro en. Nowan sma koni moro en, èn nowan sma sori moro lobi leki en! Suma no ben o wani de na a sei fu Yehovah? (Ps. 96:4-6) Toku son anbegiman fu Yehovah no teki en sei di den kisi na okasi fu du dati.
2 Na ini na artikel disi wi o luku na eksempre fu wan tu sma di ben taki dati den de na a sei fu Yehovah, aladi den ben du sani di a no lobi. Den tori disi o leri wi prenspari sani di o yepi wi fu tai hori na Yehovah.
YEHOVAH E ONDROSUKU NA ATI
3. Fu san ede Yehovah pruberi fu yepi Kain, èn san a taigi en?
3 Meki wi go luku na eksempre fu Kain. A no ben anbegi falsi gado, ma toku Yehovah no ben feni na anbegi fu en bun. Yehovah ben si taki Kain ben abi takru prakseri na ini en ati (1 Yoh. 3:12). Yehovah ben wani yepi Kain. Dati meki a taigi en: „Yu no denki taki mi o prisiri nanga yu baka, efu yu bigin du bun? Ma efu yu no du bun, dan sondu de leti na yu doro e luru yu. A e angri fu basi yu. Ma yu denki taki yu o man basi en?” (Gen. 4:6, 7) Fu taki en leti, Yehovah ben taigi Kain: „Efu yu abi berow èn yu teki mi sei, dan mi o de na yu sei.”
4. San Kain du di a kisi na okasi fu sori efu a o teki a sei fu Yehovah?
4 Efu Kain ben kenki en denki, dan Yehovah ben o feni en bun baka. Ma Kain no arki Gado. A fowtu denki nanga den takru lostu fu en, meki a du sani di no bun (Yak. 1:14, 15). Di Kain ben yongu, dan kande noiti a ben denki taki a ben o opo ensrefi teige Yehovah. Ma di a kon moro owru a trangayesi Gado èn a kiri en brada!
5. Sortu denki noso firi kan meki taki Yehovah no feni wi bun moro?
5 Neleki Kain, wan Kresten na ini a ten disi kan taki dati a e anbegi Yehovah, ma a e du sani di Yehovah no lobi kwetikweti (Yud. 11). Kande a e du a preikiwroko fayafaya èn a e go doronomo na den konmakandra. Ma na a srefi ten a e prakseri sani di no fiti, a abi bigi-ai, noso kande a abi bita-ati gi wan brada noso sisa (1 Yoh. 2:15-17; 3:15). Den denki nanga den firi disi kan meki taki wi sondu. Kande tra sma no sabi fa wi e denki noso san wi e du, ma Yehovah e si ala sani èn a sabi efu wi de na a sei fu en trutru.—Leisi Yeremia 17:9, 10.
6. Fa Yehovah e yepi wi fu basi den sondu firi fu wi?
6 Te wi e meki fowtu, Yehovah no de gaw fu poti wi na wan sei. Te Yehovah e si taki wi o du wan sani di a no feni bun, dan a e gi wi a deki-ati disi: „Efu unu drai kon baka na mi, dan mi o drai kon baka na unu” (Mal. 3:7). Yehovah e frustan taki wi abi swakifasi. Ma a wani taki wi e kakafutu gi san ogri (Yes. 55:7). Te wi e du dati, dan Yehovah pramisi taki a o yepi wi èn taki a o gi wi a krakti fu basi den sondu firi fu wi.—Gen. 4:7.
„NO MEKI SMA KORI UNU”
7. Fu san ede Yehovah no ben feni Salomo bun moro?
7 Wi kan leri furu fu na eksempre fu Kownu Salomo. Di Salomo ben yongu, a suku rai na Yehovah. Gado gi en furu koni èn a gi en a bigi frantwortu fu bow wan moi tempel gi en na ini Yerusalem. Ma Salomo no tan wan mati fu Yehovah (1 Kow. 3:12; 11:1, 2). A Wet fu Gado ben taki krin taki wan kownu fu Israel ’no musu teki furu wefi, bika den wefi kan meki taki a drai baka gi Gado’ (Deut. 17:17). Salomo trangayesi Yehovah èn a trow nanga 700 uma. Boiti dati, a ben libi nanga ete 300 uma (1 Kow. 11:3). Furu fu den uma dati no ben de Israelsma èn den ben e anbegi falsi gado. Sobun, Salomo trangayesi wan tra wet fu Gado di ben taki dati den Israelsma no ben mag trow nanga trakondre sma.—Deut. 7:3, 4.
8. Sortu bigi sondu Salomo du?
8 Safrisafri Salomo lasi a lobi di a ben abi gi den wet fu Yehovah. Te fu kaba a du bigi sondu. A ben meki altari gi a falsi umagado Astoret èn gi a falsi gado Kamos. A ben e anbegi den gado disi makandra nanga den wefi fu en. San moro ogri, na taki Salomo bow den altari disi na tapu wan bergi leti na abrasei fu Yerusalem, pe a ben bow a tempel fu Yehovah! (1 Kow. 11:5-8; 2 Kow. 23:13) Kande Salomo ben e kori ensrefi taki Yehovah ben o tapu en ai gi den sondu di a ben e du, solanga a ben e tan tyari ofrandi na a tempel.
9. San pasa fu di Salomo no gi yesi na den warskow fu Gado?
9 Ma noiti Yehovah e tapu en ai gi sondu. Bijbel e taki: „Yehovah ati kon bron nanga Salomo, fu di a no ben e dini Yehovah . . . . moro. Tu leisi a ben sori ensrefi na Salomo. Yehovah ben warskow en fu no dini tra gado, ma a no du san Gado taigi en.” Dati meki Yehovah no ben feni Salomo bun moro èn a no ben horibaka gi en tu. Den bakapikin fu Salomo no ben o tiri a heri pipel fu Israel moro. Boiti dati, bakaten den kisi furu problema omeni yari langa.—1 Kow. 11:9-13.
10. Sortu sani kan pori wi matifasi nanga Yehovah?
10 Efu wi e teki mati di no e frustan noso lespeki den wet fu Yehovah, dan den kan pori wi matifasi nanga Yehovah. Kande sonwan fu den e kon na den konmakandra, ma den bribi swaki. Noso kande wi de mati nanga famiriman, birtisma, sma na wrokope noso na skoro di no e anbegi Yehovah. Efu den mati fu wi no e hori densrefi na den wet fu Yehovah, den kan meki taki Yehovah no feni wi bun moro.
11. San kan yepi wi fu kon sabi efu wi abi bun mati?
11 Leisi 1 Korentesma 15:33. Furu sma abi bun fasi. Èn a no ala sma di no e dini Yehovah e du ogri sani. Kande yu sabi wan tu fu den sma dati. Ma dati wani taki dati den na bun mati gi yu? Aksi yusrefi efu den o yepi yu fu tron wan moro bun mati fu Yehovah? Sortu sani prenspari gi den? Fu eksempre, den lobi taki fu modo, moni, den moro nyun telefon noso wagi, noso den e taki soso fu prisiriten? Den lobi krutu trawan noso den lobi fruteri morsu lafutori? Yesus ben gi wi a warskow disi: „San furu na ati, na dati mofo e taki” (Mat. 12:34). Sobun, efu yu kon si taki den mati fu yu kan pori yu matifasi nanga Yehovah, dan du wan sani wantewante. No moksi so furu moro nanga den èn efu a de fanowdu no moksi nanga den srefisrefi.—Odo 13:20.
YEHOVAH WANI TAKI WI MUSU ANBEGI EN WAWAN
12. (a) San Yehovah taigi den Israelsma syatu baka di den komoto na Egepte? (b) San den Israelsma piki di Gado aksi den efu den ben o dini en wawan?
12 Wi kan leri furu tu fu a sani di miti den Israelsma syatu baka di Yehovah frulusu den fu Egepte. A pipel ben Eks. 19:16-19). Drape Yehovah taigi den Israelsma taki en na „wan Gado di wani taki sma musu anbegi en wawan”. A pramisi den taki a ben o tan horibaka gi den efu den ben o tan lobi en èn efu den ben o tan gi yesi na den wet fu en. (Leisi Eksodes 20:1-6.) Fu taki en leti, Yehovah ben taigi en pipel: „Efu unu de na mi sei, dan mi srefi o de na unu sei.” San yu ben o du efu yu ben yere a pramisi disi fu Yehovah? A no de fu taki dati yu ben o du a srefi sani di den Israelsma du. Den „piki leki wán man: ’Wi o du ala san Yehovah taki’” (Eks. 24:3). Ma syatu baka dati den ben o abi fu sori efu den teki a sei fu Gado trutru. San ben pasa?
kon makandra na fesi Sinai-bergi. Drape Yehovah sori ensrefi na den. Wan dungru wolku kon na tapu a bergi. Dondru ben bari, faya ben koti na hemel, a bergi ben puru smoko, èn a babari fu wan tutu ben de fu yere (13. Na ini sortu situwâsi den Israelsma ben musu sori efu den ben o teki a sei fu Yehovah?
13 Den Israelsma ben kon frede di den si a dungru wolku, a faya di ben koti na hemel nanga den tra sani di ben sori a makti fu Gado. Dati meki den aksi Moses fu go taki nanga Yehovah na tapu Sinai-bergi (Eks. 20:18-21). Moses tan na a ede fu a bergi wan langa pisi ten. A ben gersi leki den Israelsma ben de na ini a sabana sondro a fesiman fu den. San den ben o du? A kan taki den Israelsma ben e frutrow tumusi furu tapu wan libisma fesiman, sobun tapu Moses. Fu di den ben kon frede, meki den taigi Aron: „Meki wan gado gi wi, so taki a kan tiri wi, bika wi no sabi san pasa nanga a Moses disi di tyari wi komoto fu Egepte.”—Eks. 32:1, 2.
14. Fa den Israelsma ben e kori densrefi èn san Yehovah du?
14 Den Israelsma ben sabi taki den no ben mag anbegi falsi gado (Eks. 20:3-5). Ma heri esi den bigin anbegi wan gowtu pikin kaw! Aladi den ben e trangayesi a wet fu Yehovah, toku den ben e kori densrefi taki Yehovah ben feni den bun ete. Aron ben kari na anbegi disi fu a pikin kaw ’wan fesa gi Yehovah’. San Yehovah du? A taigi Moses taki a pipel ’du sani di ben o abi takru bakapisi gi den’ èn taki den ben ’trangayesi den komando fu en’. Yehovah „atibron” so te, taki a ben wani kiri den Israelsma.—Eks. 32:5-10.
15, 16. Fa Moses nanga Aron ben sori taki den teki a sei fu Yehovah? (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.)
15 Ma Yehovah na wan Gado di abi sari-ati. A bosroiti fu no kiri ala den Israelsma. Na presi fu dati a gi den Israelsma na okasi fu sori efu den ben o teki a sei fu en (Eks. 32:14). Di Moses si fa a pipel ben e bari, fa den ben e singi èn fa den ben e dansi na fesi a falsi gado, a stampu a gowtu pikin kaw kon tron puiri. Baka dati a taki: „Suma de na a sei fu Yehovah? Kon na mi!” Dan „ala den Leifisma bigin kon na” Moses.—Eks. 32:17-20, 26.
16 Aladi Aron ben yepi fu meki a gowtu pikin kaw, a ben abi berow èn a teki a sei fu Yehovah makandra nanga den Leifisma. En nanga den Leifisma ben sori krin taki den no ben de na a sei fu den sma di du a sondu. Dati ben de wan koni bosroiti, fu di a srefi dei dati dusundusun sma lasi den libi fu di den Eks. 32:27-29.
ben anbegi a gowtu pikin kaw. Ma den wan di teki Gado sei tan na libi èn Gado pramisi fu blesi den.—17. San wi kan leri fu a sani di Paulus taki fu a gowtu kaw?
17 San wi kan leri fu a tori disi? Na apostel Paulus ben taki: „Den sani disi tron eksempre gi wi, so taki wi no . . . go anbegi falsi gado tu, soleki fa sonwan fu den ben du. Den skrifi leki wan warskow gi wi di e libi na a kaba fu a ten disi. Fu dati ede, a sma di denki taki a e tanapu, musu luku bun taki a no fadon” (1 Kor. 10:6, 7, 11, 12). Soleki fa Paulus taki, dan srefi tru anbegiman kan du ogri. Kande den e denki srefi taki Yehovah feni den bun ete. Ma a no te wan sma e taki dati a wani de wan mati fu Yehovah noso te a e taki dati a e du san Yehovah wani, dan Yehovah feni en bun.—1 Kor. 10:1-5.
18. San kan meki taki wi drai baka gi Yehovah èn san o de a bakapisi efu wi du dati?
18 Den Israelsma ben feni taki Moses tan tumusi langa na tapu Sinai-bergi èn dati meki den bigin bruya. Efu a kaba fu grontapu no kon so esi leki fa wi ben fruwakti, dan wi srefi kan bigin bruya. Kande wi o bigin denki taki a e teki tumusi langa fosi Yehovah du den moi sani di a pramisi. Noso kande wi o denki srefi taki den sani dati no o pasa srefisrefi. A sani disi kan meki taki wi bigin feti baka sani di wi srefi wani na presi fu du a wani fu Yehovah. Efu wi no e luku bun, dan safrisafri wi kan gowe libi Yehovah èn wi kan bigin du sani di noiti wi ben denki taki wi ben o du.
19. Sortu prenspari sani wi no musu frigiti noiti èn fu san ede?
19 Noiti wi musu frigiti taki Yehovah wani taki wi gi yesi na en nanga wi heri ati èn taki wi anbegi en wawan (Eks. 20:5). Efu wi no e du a wani fu Yehovah, dan wi o du a wani fu Satan, èn dati o tyari takru bakapisi kon gi wi. Dati meki Paulus taki: „Unu no kan dringi fu a kan fu Yehovah èn fu a kan fu ogri yeye. Unu no kan nyan na ’a tafra fu Yehovah’ èn na a tafra fu ogri yeye.”—1 Kor. 10:21.
TAI HORI NA YEHOVAH!
20. Fa Yehovah kan yepi wi awinsi wi meki wan fowtu?
20 Kain, Salomo nanga den Israelsma ben abi na okasi fu sori ’berow èn fu drai den libi’ (Tori 3:19). Yehovah no de gaw fu drai baka gi wi te wi meki wan fowtu. Prakseri fa a gi Aron pardon. Na ini a ten disi, Yehovah e warskow wi fu no du sani di no bun. A e gebroiki Bijbel, den buku fu wi nanga tra Kresten brada nanga sisa fu yepi wi. Te wi e gi yesi na den warskow fu Yehovah, dan seiker a o abi sari-ati nanga wi.
21. San wi musu du te wi de na ini muilek situwâsi?
21 Wi musu hori na prakseri fu san ede Yehovah e sori bun-ati gi wi (2 Kor. 6:1). A wani gi wi na okasi fu „kakafutu gi ogridu èn gi den lostu fu grontapu”. (Leisi Titus 2:11-14.) Solanga wi e libi na ini a grontapu disi, wi o kisi fu du nanga situwâsi pe wi musu sori taki wi wani gi yesi na Yehovah nanga wi heri ati. Meki a de so taki wi e sori ala ten taki wi e teki a sei fu Yehovah. Na ’Yehovah wi Gado wi musu lespeki. Na en wi musu dini, èn na en wi musu tai hori’!—Deut. 10:20.