Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

“Ni Njani Wali ku Chigaŵa cha Yehova?”

“Ni Njani Wali ku Chigaŵa cha Yehova?”

“Muwopenge Yehova Chiuta winu, ndiyo mumuteŵeterenge, mudemelere kwa iyo.”—DOTO. 10:20.

SUMU: 28, 32

1, 2. (a) Chifukwa wuli ntchamahara kuŵa ku chigaŵa cha Yehova? (b) Kasi mu nkhani iyi tisambirenge vichi?

NTCHAMAHARA kudemelera kwa Yehova. Palije uyo wali na nkhongono, vinjeru, panji chitemwa kuluska Chiuta withu. Ni njani wangakhumba yayi kuŵa ku chigaŵa chake? (Sal. 96:4-6) Ndipouli, ŵateŵeti ŵanyake ŵa Chiuta ŵali kutondeka kuŵa ku chigaŵa cha Yehova.

2 Mu nkhani iyi, tisambirenge nkhani za ŵanthu ŵanyake ŵa mu Baibolo awo ŵakatenge ŵali ku chigaŵa cha Yehova kweni ŵakachitangaso vinthu vyakumukwiyiska. Nkhani izi zili na masambiro ghakuzirwa agho ghangatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova.

YEHOVA WAKUSANDA MTIMA

3. Chifukwa wuli Yehova wakayezga kumovwira Kayini, ndipo wakamuphalira vichi?

3 Ghanaghanirani nkhani ya Kayini. Wakasopapo chiuta munyake yayi kweni Yehova pera. Kweni Chiuta wakakondwanga yayi na umo Kayini wakamusoperanga. Mu mtima mwake mukaŵa maghanoghano ghaheni. (1 Yoh. 3:12) Yehova wakayezga kumovwira Kayini na kumuphalira kuti: “Para ungamba kuchita makora, kasi ningaleka kukondwa nawe? Kweni usange ukuleka kuchita makora, kwananga kwakhazga pa mulyango. Khumbo lake ndakuti kukuwuse, kasi iwe utondenge?” (Gen. 4:6, 7) Apa Yehova wakaphaliranga Kayini kuti, “Usange ungalapa na kuŵa ku chigaŵa chane, nane niŵenge ku chigaŵa chako.”

4. Nangauli Kayini wakapika mwaŵi kuti waŵe ku chigaŵa cha Yehova, kweni kasi wakachita wuli?

4 Kayini wasinthenge maghanoghano ghake mphanyi Yehova wakamutemwaso. Kweni Kayini wakapulikira yayi ulongozgi. Paumaliro wakachita kwananga chifukwa chakuti wakaŵa na maghanoghano ghaheni ndiposo khumbiro liheni. (Yak. 1:14, 15) Apo wakaŵa muwukirano, Kayini wakwenera kuti wakaghanaghanapo yayi kuti wazamugalukira Yehova. Kweni nyengo yikati yajumphapo, wakamugalukira Chiuta na kukoma munung’una wake.

5. Kasi nkhaghanaghaniro wuli ako kangapangiska Yehova kuleka kutitemwa?

5 Nga ni Kayini, mazuŵa ghano napo Mkhristu wangayowoya kuti wakusopa Yehova uku wakuchita viheni. (Yuda 11) Mwachiyelezgero munyake wangamba kuŵa na maghanoghano ghaheni gha kugonana, uryezi, panji kutinkha Mkhristu munyake. (1 Yoh. 2:15-17; 3:15) Maghanoghano agha ghangamuchitiska kuti wanange. Vingachitikaso na ku munthu uyo wakulimbikira kupharazga kweniso kufika pa maungano nyengo zose. Ŵanyithu ŵangamanya yayi maghanoghano ghithu na nkharo yithu, kweni Yehova wakuwona vyose ndipo wakumanya usange tili ku chigaŵa chake na mtima wose.—Ŵerengani Yeremiya 17:9, 10.

6. Kasi Yehova wakutovwira wuli kuti titonde makhumbiro ghaheni?

6 Kweni Yehova wakutileka luŵiro yayi. Para munthu wamba kuleka nthowa za Chiuta, Yehova wakumuchiska kuti: ‘Welera kwa ine, ndipo ine niwelerenge kwa iwe.’ (Mal. 3:7) Chomenechomene usange tikulimbana na maubudi ghithu, Yehova wakukhumba kuti tilimbane na viheni. (Yes. 55:7) Usange tiŵenge ku chigaŵa chake, wakutilayizga kuti watovwirenge na kutipa nkhongono kuti titonde makhumbiro ghaheni.—Gen. 4:7.

“MUNGAPULUSKIKANGA YAYI”

7. Chifukwa wuli Yehova wakaleka kumutemwa Solomoni?

7 Tingasambirako vinandi ku ivyo Themba Solomoni likachita. Apo wakaŵa muwukirano, Solomoni wakalaŵiska kwa Yehova kuti wamulongozge. Chiuta wakamupa vinjeru vinandi na kumupa mulimo wakuzenga tempile likuru ku Yerusalemu. Kweni Solomoni wakataya ubwezi wake na Yehova. (1 Mathe. 3:12; 11:1, 2) Dango la Chiuta likatenge fumu Yachihebere yingatoranga “ŵanakazi ŵanandi chara kuti mtima wake uleke kupuluka.” (Doto. 17:17) Solomoni wakapulikira yayi ndipo pamanyuma wakatora ŵanakazi 700. Wakatoraso ŵanakazi ŵanyake 300. (1 Mathe. 11:3) Ŵanandi mwa ŵanakazi ŵake ŵakaŵa Ŵaisrayeli yayi, ndipo ŵakasopanga vikozgo. Ntheura Solomoni wakaswaso dango la Chiuta ilo likakananga kutora ŵanakazi ŵa mitundu yinyake.—Doto. 7:3, 4.

8. Kasi Solomoni wakanangira wuli Yehova?

8 Pachoko na pachoko, Solomoni wakaleka kutemwa malango gha Yehova. Pamanyuma wakachita vinthu viheni chomene. Solomoni wakazenga jotchero la chiuta mwanakazi Ashitoreti ndiposo jotchero linyake la chiuta wautesi Kemoshi. Wakamba kusopa vikozgo pamoza na ŵawoli wake. Pa malo ghose agho ghakaŵako, iyo wakazenga majochero agha mu phiri ilo likathyana na Yerusalemu, uko wakazenga tempile la Yehova. (1 Mathe. 11:5-8; 2 Mathe. 23:13) Panji Solomoni wakajipusika kuti Yehova wasulengeko waka vinthu viheni ivyo wakuchita, chikuru wakupeleka sembe pa tempile.

9. Kasi chikachitika ntchivichi Solomoni wakati waleka kupulikira machenjezgo gha Chiuta?

9 Kweni Yehova wakusulako waka yayi maubudi. Baibolo likutiphalira kuti: “Yehova wakakwiya na Solomoni chifukwa mtima wake ukapuluskika kufumako kwa Yehova . . . uyo wakawonekera kwa iyo kaŵiri, na kumuchenjezga vya chinthu ichi chakuti wangalondezganga chara ŵachiuta ŵanyake. Kweni iyo wakapulikira yayi ivyo Yehova wakamuphalira.” Ntheura Chiuta wakaleka kumutemwa na kumovwira. Nakuti ŵana awo ŵakafuma mu mphapu ya Solomoni ŵakawusapo yayi ufumu wose wa Israyeli, ndipo kwa vyaka vinandi ŵakaŵa na masuzgo ghakuru.—1 Mathe. 11:9-13.

10. Kasi ntchivichi icho chingananga ubwezi withu na Yehova?

10 Nga umo vikaŵira na Solomoni, chinthu chikuru icho chingatimbanizga umoyo withu wauzimu nkhuŵa paubwezi na ŵanthu awo ŵakumumanya yayi Yehova panji kuzirwiska fundo zake. Ŵanyake ŵangaŵa kuti tikuwungana nawo kweni mbakulopwa mwauzimu. Ŵanji ŵangaŵa ŵabali ŵithu, ŵazengezgani ŵithu, awo tikugwira nawo ntchito, panji ŵanyithu ku sukulu awo ŵakuteŵetera Yehova yayi. Mulimose umo vingaŵira, para ŵabwezi ŵithu ŵakulondezga yayi fundo za Yehova, para nyengo yajumphapo ŵangananga ubwezi withu na Chiuta.

Kasi ŵabwezi ŵinu ŵangakhwaska wuli ubwezi winu na Yehova? (Wonani ndime 11)

11. Ntchivichi chingatovwira pakusankha ŵabwezi?

11 Ŵerengani 1 Ŵakorinte 15:33. Ŵanthu ŵanandi ŵali na mikhaliro yinyake yiwemi, ndipo ŵanandi awo Mbakaboni ŵa Yehova yayi ŵakuchitako yayi nkharo zaukazuzi. Usange ndimo ŵaliri ŵabwezi ŵinu, kasi mungati muli na ŵabwezi ŵawemi? Jifumbani umo ubwezi winu na Yehova ungakhwaskikira chifukwa cha kuchezga nawo. Kasi ŵangamovwirani kuti ubwezi winu na Yehova uŵe wakukhora? Kasi mu mtima wawo muli vichi? Mwachiyelezgero, kasi ŵakutemwa kuchezga nkhani za mafashoni, ndalama, kuŵa na katundu muphya, vyakusanguluska, panji vinthu vinyake vyakuthupi? Kasi kanandi ŵakutemwa kuchezga nkhani za kusesa ŵanji panji ŵakutemwa milangwe yabweka? Yesu wakachenjezga kuti: “Mulomo ukuyowoya ivyo vili kuzura mu mtima.” (Mat. 12:34) Para mwawona kuti ŵabwezi ŵinu ŵangananga ubwezi winu na Yehova, chepeskani nyengo yakuchezga nawo, kweniso mungamazga waka ubwezi wanthena usange ntchakwenelera.—Zinth. 13:20.

YEHOVA WAKUKHUMBA KUTI TISOPENGE IYO PERA

12. (a) Kasi Yehova wakaŵaphalira vichi Ŵaisrayeli ŵakati ŵafuma waka mu Eguputo? (b) Kasi Ŵaisrayeli ŵakazgora vichi Chiuta wakati waŵaphalira kuti ŵasopenge iyo pera?

12 Kweniso tingasambirako ku ivyo vikachitikira Ŵaisrayeli ŵakati ŵawombokwa waka ku Eguputo. Ŵanthu ŵakawungana pa Phiri la Sinayi. Pa malo agha, Yehova wakawonekera kwa iwo mwamunthondwe. Ŵakawona bingu lakuti bii, ŵaleza, na josi, ndipo ŵakapulika kumwetuka kwa leza ndiposo kulira kukuru kwa mbata ya sengwe. (Eks. 19:16-19) Yehova wakajivumbura kwa Ŵaisrayeli kuti ni “Chiuta uyo wakukhumba kuti ŵanthu ŵasopenge iyo pera.” Wakaŵasimikizgira kuti waŵenge wakugomezgeka ku awo ŵakumutemwa na kusunga malango ghake. (Ŵerengani Ekisodo 20:1-6.) Apa Yehova wakaphaliranga ŵanthu ŵake kuti, “Usange muŵenge ku chigaŵa chane, nane niŵenge ku chigaŵa chinu.” Kasi muŵenge kuti ndimwe mphanyi mukazgora wuli? Mphanyi mukazgora nga Mbaisrayeli. Iwo “ŵakazgora na lizgu limoza, ŵakati: ‘Mazgu ghose agho Yehova wayowoya tichitenge.’” (Eks. 24:3) Kweni nyengo yichoko waka yikati yajumphapo, chinthu chinyake chikayezga kugomezgeka kwawo.

13. Kasi ntchinthu wuli icho chikayezga Ŵaisrayeli usange mbakugomezgeka?

13 Ŵaisrayeli ŵakachita wofi na bingu ilo likati bii, ŵaleza, ndiposo vimanyikwiro vinyake vyakuzizwiska ivyo Chiuta wakachita. Ntheura ŵakapempha Mozesi kuti ndiyo wakayowoye na Yehova. Mozesi wakazomera ndipo wakaluta mu Phiri la Sinayi kukayowoya nayo. (Eks. 20:18-21) Mozesi wakatora nyengo yitali mu phiri. Kasi apa Ŵaisrayeli ŵakahangayika mu mapopa kwambura mulongozgi wawo uyo ŵakamugomezganga? Vikuwoneka kuti ŵanthu aŵa ŵakaŵanga na chipulikano para Mozesi walipo. Ŵakachita wofi chomene ndipo ŵakaphalira Aroni kuti: “Wuka, tipangira chiuta kuti watidangilirenge chifukwa tikumanya yayi icho chachitikira munthu uyu Mozesi, uyo wakatifumiska mu charu cha Eguputo.”—Eks. 32:1, 2.

14. Kasi Ŵaisrayeli ŵakajipusika wuli, ndipo Yehova wakachita wuli?

14 Ŵanthu aŵa ŵakamanyanga kuti kusopa vikozgo nkhwananga kukuru chomene pamaso pa Yehova. (Eks. 20:3-5) Kweni ŵakamba kusopa tholi lagolide. Nangauli Ŵaisrayeli ŵakaswa dango la Chiuta, kweni ŵakajipusikanga kughanaghana kuti ŵachali ku chigaŵa cha Yehova. Na Aroni wuwo wakatenge kusopa uku ‘ntchiphikiro cha Yehova.’ Kasi Yehova wakachita wuli? Wakawona kuti ŵamugalukira. Yehova wakaphalira Mozesi kuti ŵanthu “ŵajikazuzga” ndipo “ŵafumamo luŵiro mu nthowa iyo nkhaŵaphalira kuti ŵendengemo.” Chifukwa cha ‘kugolera na ukali,’ Yehova wakaghanaghana kuparanya mtundu wose wa Israyeli.—Eks. 32:5-10.

15, 16. Kasi Mozesi na Aroni ŵakalongora wuli kuti ŵakaŵa ku chigaŵa cha Yehova? (Wonani chithuzi chakwamba.)

15 Yehova wakasankha kuleka kuŵaparanya Ŵaisrayeli. Chifukwa chakuti wakaŵalongora lusungu, awo ŵakasopanga mwakugomezgeka ŵakapika mwaŵi kuti ŵalongore usange ŵali ku chigaŵa chake. (Eks. 32:14) Mozesi wakati wawona ŵanthu ŵakuchemerezga, kwimba na kuvina panthazi pa chikozgo, wakasira katholi kagolide kuzgoka fuvu. Pamanyuma wakati: “Ni njani wali ku chigaŵa cha Yehova? Wize kwa ine!” Pakuzgora, “Ŵalevi wose ŵakawungana kwa” Mozesi.—Eks. 32:17-20, 26.

16 Nangauli Aroni ndiyo wakapanga chikozgo kweni wakapera na kuŵaso ku chigaŵa cha Yehova pamoza na Ŵalevi. Ŵanthu ŵakugomezgeka aŵa ŵakaŵa waka ku chigaŵa cha Yehova yayi kweni ŵakajipaturaso ku ŵanthu ŵakuchita viheni. Ŵakasankha mwamahara nadi. Pa zuŵa ili ŵanthu ŵanandi ŵakakomeka chifukwa cha kusopa chikozgo. Kweni awo ŵakaŵa ku chigaŵa cha Yehova ŵakalayizgika kuti ŵatumbikikenge.—Eks. 32:27-29.

17. Kasi mazgu gha Paulosi ghakukhwaskana na katholi kagolide ghakutisambizga vichi?

17 Paulosi pakukumbuka nkhani ya katholi ka golide ako Ŵaisrayeli ŵakasopa, wakachenjezga kuti: “Vinthu ivi vikaŵa vyakuwonerapo mwakuti . . . tingasopanga vikozgo yayi, umo ŵanyake ŵa iwo ŵakachitira. . . . [Vyakuwonerapo ivi] vikalembeka kuti vitichenjezge ise tikukhala mu nyengo iyi yaumaliro. Ntheura uyo wakughanaghana kuti ngwakukhora wachenjere kuti waleke kuwa.” (1 Kor. 10:6, 7, 11, 12) Nga umo Paulosi wakayowoyera, Mkhristu waunenesko nayo wangachita vinthu vyawakawaka. Awo ŵakuchita vinthu viheni ŵangaghanaghana kuti ŵachali paubwezi na Yehova. Kweni para munthu wakukhumba waka kuŵa paubwezi na Yehova panji wakuyowoya waka pa mulomo kuti ngwakugomezgeka chikung’anamura kuti Yehova wakukondwa nayo nadi yayi.—1 Kor. 10:1-5.

18. Ntchivichi chingatipatura kwa Yehova, ndipo chingachitika ntchivichi?

18 Nga umo Ŵaisrayeli ŵakenjelwera apo Mozesi wakachedwa kukhira mu Phiri la Sinayi, Ŵakhristu ŵaunenesko mazuŵa ghano ŵangenjerwa para ŵakuwona kuti zuŵa la cheruzgo la Yehova ndiposo charu chiphya vikuchedwa. Tingawona nga malayizgo agha ghali kutali chomene panji ngaunenesko viŵi yayi. Para tingaleka kujisanda, maghanoghano agha ghangatichitiska kuti tiŵike pakwamba vinthu vyakuthupi m’malo mwa kuŵika pakwamba khumbo la Yehova. Para nyengo yajumphapo, tingapatukako kwa Yehova ndipo pamanyuma tingachita vinthu ivyo tikaghanaghananga kuti tingachita yayi pa nyengo iyo tikaŵa ŵakukhwima mwauzimu.

19. Kasi ni fundo wuli iyo tikwenera kuluwa yayi, ndipo chifukwa wuli?

19 Tingaluwanga yayi kuti Yehova wakukhumba kuti timupulikirenge na mtima wose na kumusopa iyo pera. (Eks. 20:5) Para tikuleghalegha pakusopa Yehova, ndikuti tikuchita khumbo la Satana, tikumanenge na masuzgo ghakuru. Lekani Paulosi wakutikumbuska kuti: “Mungamwa yayi vya mu nkhombo ya Yehova na mu nkhombo ya viŵanda. Mungarya yayi pa ‘thebulu la Yehova’ na pa thebulu la viŵanda.”—1 Kor. 10:21.

DEMELERANI KWA YEHOVA

20. Kasi Yehova wakutovwira wuli nanga tingaŵa kuti tapuluka?

20 Nkhani za mu Baibolo zakuyowoya za Kayini, Solomoni, na Ŵaisrayeli pa Phiri la Sinayi zili na fundo yinyake yakuyana. Ŵanthu aŵa ŵakaŵa na mwaŵi wa ‘kung’anamuka mtima na kuwelera.’ (Mil. 3:19) Apa ntchakuwonekerathu kuti Yehova wakuŵaleka luŵiro yayi awo ŵapuluka. Pa nkhani ya Aroni, tikusambirapo kuti Yehova ngwakugowokera. Mazuŵa ghano, tingapokera machenjezgo gha Yehova kwizira mu Baibolo, mabuku ghakulongosora Baibolo, panji kwa Ŵakhristu ŵanyithu. Para tikupulikira machenjezgo agha, Yehova wakutisimikizgira kuti watilengerenge lusungu.

21. Kasi tikwenera kuŵikapo mtima kuchita vichi para tayezgeka usange tili ŵakugomezgeka kwa Yehova?

21 Lusungu lukuru lwa Yehova luli na chilato. (2 Kor. 6:1) Lukutipa mwaŵi “kuti tikane nkharo iyo yikususkana na khumbo la Chiuta kweniso kukana makhumbiro ghacharu.” (Ŵerengani Tito 2:11-14.) Pakuti tikukhala “mu nyengo iyi” yaumaliro, tikumanenge na masuzgo agho ghatiyezgenge usange tili ŵakugomezgeka kwa Yehova. Mphanyi nyengo zose taŵikapo mtima kuŵa ku chigaŵa cha Chiuta, chifukwa ‘Yehova Chiuta withu, ndiyo tikwenera kumuteŵetera, kudemelera kwa iyo, na kulapa mu zina lake.’—Doto. 10:20.