1. Ere kaka chuech nyiso ni Jehova en jachiwo?

KATA obedo ni Jehova ne ni kende e kinde ma ne pok ochako chuecho, ne ok opar mana gik ma more kende. Kar mano, noparo kaka nonyalo chueyo malaike kod dhano. Jehova ma en “Nyasaye mamor” ohero chiwo ne ji gik ma beyo. (1 Tim. 1:11; Jak. 1:17) To nikech odwaro ni wan bende wabed ma mor, opuonjowa kaka wanyalo bedo jochiwo.—Rumi 1:20.

2, 3. (a) Ang’o momiyo bedo jochiwo miyo wabedo ma mor? (b) Ang’o ma wadwa puonjore?

² Nyasaye ne ochueyo dhano e kite owuon. (Cha. 1:27) Mano nyiso ni ne ochueyowa gi nyalo mar bedo gi kido ma chal gi meke. Omiyo, mondo wabed ma mor gadier, nyaka waluw ranyisi mar Jehova kuom hero jowetewa kendo bedo jochiwo. (Fil. 2:3, 4; Jak. 1:5) Nikech ang’o? Nikech mano e kaka Jehova nochueyowa. Kata obedo ni sani wan dhano morem, pod wanyalo bedo jochiwo mana kaka Jehova.

³ Muma konyowa ng’eyo kaka wanyalo bedo jochiwo. We wanon ane moko kuom Ndiko moting’o puonj ma wuoyo e wi bedo jochiwo. Wadwa puonjore kaka bedo jochiwo nyalo  miyo Nyasaye oyie kodwa kod kaka timo kamano konyowa chopo migawo ma Nyasaye omiyowa. E wi mano, wadwa puonjore bende kaka bedo jochiwo miyo wabedo ma mor to kod gimomiyo onego wadhi nyime nyiso kidono.

4, 5. Jehova gi Yesu oseketonwa ranyisi mane maber mar bedo jochiwo?

⁴ Jehova dwaro ni dhano oluw ranyisine, omiyo, obedo ma mor sama wan jochiwo. (Efe. 5:1) Yo ma nochueyowago kod kaka omiyowa piny ma jaber nyiso ni odwaro ni wabed ma mor. (Zab. 104:24; 139:13-16) Kuom mano, wamiye duong’ sama watimo kinda mondo watim gik ma miyo jomamoko bedo ma mor.

⁵ Kristo ne oketonwa ranyisi maber chuth ma nyiso kaka Jokristo madier nyalo bedo jochiwo. Nowacho niya: “Wuod dhano nobiro, ok ni mondo ji otine, to mondo oti ne ji kendo mondo ochiw ngimane obed rawar ne ji mang’eny.” (Mat. 20:28) Omiyo, jaote Paulo nojiwo Jokristo niya: “Sikuru ka un gi paroni kuomu, ma e paro ma bende ne ni kuom Kristo Yesu [ma] noweyo duto ma ne en-go kendo nokawo kit misumba.” (Fil. 2:5, 7) Ng’ato ka ng’ato kuomwa onego openjre kama: ‘Be anyalo medo luwo ranyisi mar Yesu e okang’ ma malo moloyo kaka atimo sani?’—Som 1 Petro 2:21.

6. En puonj mane ma wayudo e ngero ma Yesu nogoyo e wi Ja-Samaria? (Ne picha ma ni e chak sulani.)

⁶ Jehova nyalo yie kodwa ka waluwo ranyisi mare kod mar Kristo, ka waketo dwaro mag jomoko obed mokwongo ne mekwa, kod ka wamanyo yore ma wanyalo konyogo ji. E ngero ma ne Yesu ogoyo e wi Ja-Samaria ma nokonyo Ja-Yahudi, nonyiso maler ni onego watim duto ma wanyalo e konyo jomamoko, moriwo nyaka joma kit ngimagi opogore gi marwa. (Som Luka 10:29-37.) Be iparo penjo ma Ja-Yahudi moro nopenjo Yesu ma ne omiyo Yesu ogoyo ngerono? Nopenje niya: “Wadwa en ng’a?” Dwoko ma Yesu nochiwo nyiso maler ni ka wadwaro ni Nyasaye oyie kodwa, nyaka waikre konyo jomamoko mana kaka Ja-Samariano notimo.

7. Bedo jochiwo kata weyo ma ok watimo kamano otudore nade gi wach ma Satan nosiekogo e puodho mar Eden?

⁷ Nitie gik mang’eny monego omi Jokristo obed jochiwo. Kuom ranyisi, bedo jochiwo otudore gi wach ma Satan nosiekogo e puodho mar Eden. Nade? Satan nowacho ni Adam gi Hawa kod dhano duto nyalo bedo gi ngima maber ka dwachgi e ma giketo motelo moloyo winjo Nyasaye. Hawa noketho chik ma Nyasaye nomiyogi nikech nogombo bedo kaka Nyasaye. Adam be notimo kamano nikech nogombo moro chiege. (Cha. 3:4-6) Gik ma timgino nokelo nenore ayanga. Sama ng’ato odich mana gi gik ma konye en owuon, ok obed gi mor madier. Ka wabedo jochiwo, wanyiso ni wan gadier chuth ni yo ma Nyasaye timogo gik moko e maber.

8. Ang’o momiyo Adam gi Hawa nonego obed gi chuny mar konyo jomamoko?

⁸ Nyasaye nomiyo Adam gi Hawa chike ma ne onego okonygi ng’eyo yore ma ne ginyalo konyogo jomamoko kata obedo ni ne pod gin mana kendgi e  puodho mar Eden. Jehova noguedho Adam gi Hawa monyisogi ni ginyuolre, gipong’ piny, kendo gibed gi loch kuom piny. (Cha. 1:28) Mana kaka Jehova ne dwaro ni chuechne odhi maber, e kaka Adam gi Hawa bende nonego otim gik ma ne dhi miyo nyithindgi obed ma mor bang’ kosenyuolgi. Nonego giyar Paradiso mondo nyithindgi odagie e piny duto. Mano ne en tich maduong’ ma ne dhi dwaro ni joot duto oriw lwedo kaka kwan-gi ne dhi medore.

9. Ang’o momiyo yaro Paradiso duto mondo okwak piny ne dhi kelo mor?

⁹ Nikech dhano ne onge richo, loso piny duto obed Paradiso ne dhi miyogi thuolo mar tiyo kanyachiel gi Jehova e chopo dwache duto mi gikone gidonj e yueyo mare. (Hib. 4:11) Parie kaka mano ne dhi bedo tich maber kendo ma kelo mor! Chiwruok mondo gitim gik ma ne dhi konyo jomamoko ne dhi kelonegi gueth mathoth kod mor.

10, 11. Ere kaka wanyalo timo migawo momiwa mar lando wach maber kendo konyo ji obed jopuonjre?

¹⁰ E kindegi, Jehova odhialo jotichne gi migawo mar lando wach maber kendo konyo ji mondo obed jopuonjre. Mondo watim migawono maber, nyaka waher ji gadier kendo waikre konyogi. Wanyalo nano e tijni mana ka wahero Nyasaye gadier kendo wahero dhano wetewa.

¹¹ E kinde Jokristo mokwongo, Paulo nowacho ni en kaachiel gi Jokristo wetene ne gin “jotich ma tiyo kanyachiel gi Nyasaye” nikech migawo ma ne gin-go mar pidho adiera mag Pinyruoth e chuny ji kendo olonegi pi. (1 Kor. 3:6, 9) E kindegi, wan be wanyalo bedo “jotich ma tiyo kanyachiel gi Nyasaye” kuom tiyo gi thuolowa, mwanduwa, kod tekrewa e siro tij lendo. To mano doko thuolo ma jaber!

12, 13. Gin gueth mage ma wayudo sama wakonyo ji mondo obed jopuonjre?

¹² Tiyo gi thuolowa kod tekowa e tij lendo kendo konyo ji obed jopuonjre kelo mor mogundho. Joma osetayo jopuonjre ma timo dongruok ong’eyo mano maber. Wabedoga ma mor sidang’ sama waneno ka jopuonjre Muma rwako adiera, yiegi medore, giloko kit ngimagi, kendo gichako nyiso jomamoko gik ma gipuonjore. Yesu bende nobedo ma mor ka ne ji 70 ma nooro e tij lendo “noduogo gi mor” nikech nyak ma ne giyudo.—Luka 10:17-21.

¹³ Joyal wach maber e piny ngima bedoga ma mor ahinya sama gineno ka wach ma gilando miyo ngima ji bedo maber. Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro miluongo ni Anna ma pok okendi. * Ne odar ma odhi lendo kama jolendo  ne dwaroree ahinya e piny Europe. Owacho kama: “Joma dwaro puonjore Muma kae ng’eny ahinya kendo mano mora. Tij lendo miya mor mang’eny. Sama adok ot bang’ lendo, aonge gi thuolo mar keto pacha kuom gik ma nyalo chando chunya. Aparoga mana joma apuonjorago Muma kod gik ma chandogi. Kae to amanyo yore ma anyalo konyogigo. An gadier ni ‘chiwo kelo mor mogundho moloyo kawo.’”—Tich 20:35.

14. Kata bed ni ji manok kende e ma rwako wach maber e alwora milendee, ang’o momiyo pod inyalo bedo ma mor?

¹⁴ Bed ni ji rwako wach kata ooyo, pod wabedo ma mor nikech wang’eyo ni wasemiyogi thuolo mar winjo wach maber. Migawo ma wan-go chal achala gi mar janabi Ezekiel ma Jehova nonyiso niya: “Iniwachnigi wechena, kata gibiro winjo, kata gibiro dagi winjo.” (Eze. 2:7; Isa. 43:10) Kata bed ni jomoko ok rwak wach, wan gadier ni Jehova mor gi kinda ma watimo. (Som Jo-Hibrania 6:10.) Jalendo moro ma ni gadier gi wachno nondiko e wi tije mar lendo kowacho kama: “Wan wapitho, waolo pi, kae to walemo ka wan gi geno ni Jehova biro miyo kodhi odongi.”—1 Kor. 3:6.

15. Jomoko nenoga nade sama wamiyogi gik moko, to be mano onego omonwa dhi nyime bedo jochiwo?

¹⁵ Yesu dwaro ni wabed ma mor kuom bedo jochiwo. Ji mang’eny bedoga ma mor sama omigi gimoro. Yesu nojiwowa kama: “Beduru jochiwo, to ji biro chiwonu. Giniol e ofuke mag lepu gik mopim maber, modin, motiel, kendo mopong’ thich ma o oko. Nikech rapim ma upimogo, mano bende e ma ibiro pimnugo.” (Luka 6:38) Nitie joma ok bi bedo ma mor gi gik ma wamiyogi, kata kamano, sama gichako nyiso ni gimor gi gigo, mano nyalo kelo ber moko. Omiyo, in chiw achiwa, bed ni ji morgo kata ooyo. Ok ing’eyo ber ma nyalo betie bang’e.

16. Ang’o monego ochwalwa mondo wabed jochiwo?

 ¹⁶ Joma chiwo gi chunygi duto ok gen ni joma gimiyogo biro chiwonegi gin bende. Yesu nowacho niya: “Ka iloso nyasi, gwel joma odhier, gi joma ong’ol, gi pudhe, kod muofni; kendo inibed mamor nimar gionge gima ginyalo chuligo.” (Luka 14:13, 14) Jandik Muma moro nowacho kama kitaye gi roho maler: “Ng’at ma jachiwo noyud gueth.” Kae to machielo nowacho niya: “Ng’at mamor en ng’at ma kecho jachan.” (Nge. 22:9, NW; Zab. 41:1, NW) Kuom adier, onego wabed jochiwo nikech timo mano miyo wabedo ma mor.

17. Gin ang’o ma wanyalo chiwo mondo wakonygo jomamoko ma biro miyo wabed ma mor?

¹⁷ Ka ne Paulo nwoyo weche ma Yesu nowacho ni “chiwo kelo mor mogundho moloyo kawo,” Paulo ne ok wuo mana kuom kony mag ringruok kende, to nowuoyo bende e wi jiwo jomamoko kaachiel gi miyogi paro moko ma nyalo konyogi. (Tich 20:31-35) Jaote Paulo bende noketonwa ranyisi maber ahinya kokalo kuom wechene kod timbene e wi kaka wanyalo chiwo thuolowa, tekowa, herawa, kod chiko itwa ne jomamoko.

18. Jotim nonro osefwenyo wach mane e wach bedo jochiwo?

¹⁸ Jotim nonro molony e weche oganda bende osefwenyo ni joma jochiwo bedoga ma mor. Buk moro wacho ni “mor ma ji bedogago medore sama gikonyo jomamoko.” Jotim nonro bende wacho ni konyo ji en gima dwarore ahinya nikech timo kamano “miyo ngima ji bedo maber” nikech timno “miyo ji yudo gik mochuno e ngima.” Mano e momiyo ijiwoga ji ni gichiwre e tije ma konyo oganda mondo ngimagi obed maber kendo gibed ma mor. Mano ok en wach ma wendo ne jogo duto ma oyie ni Muma en Wach Jehova Nyasaye ma ne ochueyo dhano.—2 Tim. 3:16, 17.

19, 20. Ang’o momiyo diher dhi nyime bedo jachiwo?

¹⁹ Wadak e piny ma ji ohero mana gik ma imiyogi kendo ma konyogi gin giwegi, omiyo, siko ka wan jochiwo nyalo bedo gima tek. Kata kamano, Yesu nowacho ni nitie chike ariyo madongo monego otawa. Mokwongo en hero Jehova gi chunywa duto, gi ngimawa duto, gi pachwa duto, kendo gi tekowa duto. Mar ariyo en ni waher jowetewa. (Mar. 12:28-31) Mana kaka waseneno e sulani, joma ohero Jehova luwo ranyisine. Jehova gi Yesu gin jochiwo. Gidwaro ni wan bende wabed jochiwo nikech timo kamano miyo wabedo ma mor gadier. Sama watimo kinda mondo wabed joma chiwo ne Jehova kendo ne dhano wetewa, wamiyo Jehova duong’, to wan bende wayudo ber kanyachiel gi joma ma wakonyo.

²⁰ Wan gadier ni itimo kinda mondo idhi nyime konyo jomamoko, to ahinya-ahinya Jokristo weteni. (Gal. 6:10) Ka idhi nyime timo kamano, joweteni biro heri kendo ibiro bedo ma mor. Ngeche 11:25 wacho kama: ‘Ng’at ma chiwo gige nomew, kendo ng’a ma konyo ji gi pi, ji nokonye gi pi en bende.’ Nitie yore mamoko ma wanyalo nyisogo ni wan joma ng’won kendo wan jochiwo. Sula ma luwo biro nono moko kuom yore ma wanyalo timogo kamano e ngimawa kaka Jokristo kod e tij lendo.