1. ¿Imanötaq Jehoväqa qarakoq kanqanta rikätsikurqan?

CIËLUTA y Patsata kamar qallanqan witsanqa, Jehoväqa japallanllam këkarqan. Peru kikinllaman pensanampa rantinmi, ciëluchö angelkunata y Patsachö nunakunatapis kamarqan. Pëqa ‘kushishqa Diosmi’, tsëmi alläpa gustan wakinkunata imëka allikunata qarëta (1 Tim. 1:11; Sant. 1:17). Jinamampis, kushishqa kawakunantsikta munarmi noqantsiktapis yachatsimantsik qarakoq kanapaq (Rom. 1:20).

2, 3. (1) ¿Imanirtaq kushishqa kantsik wakinkunata yanaparninqa? (2) Kë yachatsikïchöqa, ¿imakunapitataq yachakushun?

² Diosnintsikqa kikin niraqtam nunakunataqa kamamarquntsik (Gen. 1:27). Juk parlakïchöqa, Jehoväqa kamamarquntsik wakinkunapaq allikuna rurëta puëdeqtam. Tsëmi kushishqa kawakïta munar y alli sientikïta munarqa, Diosnintsiknö nuna mayintsikkunaman yarpachakunantsik y shonqupita patsë yanapanantsik (Filip. 2:3, 4; Sant. 1:5). ¿Imanirtaq tsëta ruranantsik precisan? Porqui Diosnintsikqa kamamarquntsik tsëkunata rurë munëyoqtam. Tsëmi jutsasapa karnimpis, wakinkunata yanapëtaqa puëdintsik.

 ³ Diospa Palabranchöqa yachakuntsik wakinkunata yanapanantsik precisanqantam. Kë yachatsikïchöqa, tsëpaq Biblia ima ninqantam yachakushun. Y Jehovä Diosnintsikta kushitsinapaq y mandamanqantsikkunata cumplinapaq imanö yanapamanqantsiktapis yachakushunmi. Jina rikäshunmi, kushishqa kawakunapaq imanö yanapakunqanta, y imanir wakinkunata yanapëta mana jaqinapaq kaqtapis.

4, 5. ¿Imanötaq Jehoväwan Jesusqa yanapakoq këta yachatsimarquntsik?

⁴ Jehoväqa pë ruranqannö ruranatam munan, tsëmi yanapakoq kashqaqa alläpa kushishqa sientikun (Efes. 5:1). Diosnintsikqa kushishqa kanatam munan. Y tsëtaqa rikätsimantsik imanö kamamanqantsikchö y noqantsikrëkur imëkakunatapis ruramunqanchömi (Sal. 104:24; 139:13-16). Tsëmi wakinkuna kushishqa kayänampaq tukïnöpa yanapakurninqa, Jehovä Diosnintsikta alläpa precisaqpaq churëkantsik.

⁵ Jina rasumpa kaq cristiänukunaqa, Jesus ruranqankunapitam yachakïta puëdintsik. Pëqa alleq cläru rikätsimarquntsik, wakinkunata yanapanantsikrëkur hasta kawënintsiktapis qonantsikpaq. Jesusmi kënö nirqan: “Nunapa Tsurimpis [manam] sirwishqa kanampaqtsu shamushqa, sinöqa sirwikoq kanampaq y kawëninwan chaninta pagakur mëtsikaqta libranampaqmi” (Mat. 20:28). Tsërëkurmi apostol Pabluqa, cristiänu mayinkunata kënö nirqan: “Tsënö pensëyoq imëpis kayë, Cristu Jesus pensanqannö”, porqui Jesusqa imëkankunata jaqirirmi ‘sirwipakoqnö tikrarirqan’ (Filip. 2:5, 7). Tsëmi kënö tapukunantsik alläpa precisan: “¿Puëdïmanku kanan rurëkanqäpitapis maslla yanapakïta?” (leyi 1 Pëdru 2:21).

6. Samariapita alli nunapaq parlarninqa, ¿imatataq Jesus entienditsikurqan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

⁶ Ruranqantsikkunawan Jehoväta kushitsinapaqqa, pë ruranqannö y Tsurin ruranqannömi ruranantsik. Tsëpaqqa wakinkunamanmi yarpachakunantsik y wanayanqankunachö yanapanapaqmi alkäbu këkänantsik. Samariapita alli nunapaq parlarninmi, Jesusqa cläru entienditsikurqan mëpita kayaptimpis nuna mayintsikta yanapanantsik precisanqanta (leyi Lücas 10:29-37). Jesusqa tsë nunapaq parlarqan, juk judïu nuna kënö tapuriptinmi: “Rasumpa kaqchöqa, ¿pitaq nuna mayï?”. Tsë tapukïta contestanqanwanmi cläru rikätsikurqan, Samariapita alli nuna ruranqannölla ruranantsik alläpa precisanqanta, y tsënö rurarqa Diosnintsiktam kushitsishun.

7. Wakinkunata yanaparninqa, ¿imatataq rikätsikuntsik?

⁷ ¿Imatataq cristiänukunaqa wakinkunata yanaparnin rikätsikuntsik? Juknöpaqa rikätsikuntsik, Eden huertachö Satanas ninqanqa mana rasumpa kanqantam. ¿Imanirtaq tsëta nintsik? Porqui Satanasqa Adanpaq, Ëvapaq y llapan nunakunapaqmi nirqan, Diosta cäsukuyänampa rantin kikinkunallaman yarparäkur y munëninkunallata ashirqa mas alli kawakuyänampaq kaqta. Adanwan Ëvaqa kikinkunallamanmi pensayarqan. Tsëmi Ëvaqa Diosnö këta munarqan, y Adannam Jehoväta cäsukunampa rantin warmin ninqanta cäsukurqan (Gen. 3:4-6). Tsënö mana cäsukoq kayanqampitaqa, imëka mana allikunamanmi charquntsik. Tsëmi kikintsikllaman pensëqa, imëka problëmakunata apamun y manam kushishqa kawakïtatsu. Wakinkunata yanaparninqa, Jehovä yachatsimanqantsik mas alli kanqantam següru kantsik.

8. ¿Imanirtaq Adanwan Ëvaqa wakinkunaman pensayänan karqan?

⁸ Adanwan Ëvaqa Eden huertachö ishkanllam kayarqan. Peru tsënö kaptimpis, Diosnintsik mandanqanchömi cuenta qokuyanman karqan, wakinkunaman yarpachakuyänanta pë munanqanta. Porqui Diosnintsikqa clärum mandarqan  mirayänampaq, entëru Patsachö täräyänampaq y animalkunata cargunkunachö katsiyänampaq (Gen. 1:28). Llapan kamanqankuna kushishqa kayänantam Jehoväqa munarqan. Peru Adanwan Ëvaqa, manam Jehovänötsu wamrankuna kushishqa kayänanta munayarqan. Shumaq Patsachö kushishqa kawakïta munarqa, entëru Patsatam juk shumaq huertaman tikratsiyänan karqan. Peru tsëpaqqa, llapankuna yanapakuyänanmi precisarqan.

9. Kë Patsa juk shumaq huertaman tikranampaq yanapakurqa, ¿imanirtaq nunakunaqa kushishqa kayanman karqan?

⁹ Eden huertanö entëru Patsa tikranampaqqa, llapan nunakuna yanapakuyänanmi precisanman karqan. Tsënöpam Jehovä munanqan cumplikänampaq yanapakuyanman karqan, y jamë junaqninmanmi yëkuyanman karqan (Heb. 4:11). Tsëta rurarqa, ¡alläpa kushishqachi sientikuyanman karqan! Jina Jehoväqa alli nuna kayaptin y wakinkunata yanapayaptinmi bendicinman karqan.

10, 11. ¿Imanötaq Diosnintsikpita yachatsikushwan y sirweqnin kayänampaq nunakunata yanapashwan?

¹⁰ Y noqantsiktaqa, ¿imata ruranapaqtaq Jehovä mandamarquntsik? Nuna mayintsikkunata pëpita yachatsinapaq y sirweqnin tikrayänampaq yanapanantsikpaqmi. Y tsë mandakïta cumplinapaqqa, nunakunamanmi shonqupita patsë yarpachakunantsik. Y yachatsikïta mana jaqirinapaqqa, Jehoväta kuyanqantsik y nuna mayintsikta kuyanqantsikmi yanapamäshun.

¹¹ Apostolkuna kawayanqan witsanmi, apostol Pabluqa nirqan pë y wakin cristiänukunapis ‘Diospa minkankuna’ kayanqanta. Porqui pëkunaqa imëka plantaq cuenta y parqoq (qarpaq) cuentam Diospa Gobiernumpita yachatsikuyaq (1 Cor. 3:6, 9). Noqantsikpis ‘Diospa minkankuna’ këtaqa puëdintsikmi. ¿Imanötaq tsëta rurashwan? Diosnintsikpita yachatsikunantsikpaq tiempuntsikta, kapamanqantsikkunata y kallpantsikta wakinkunata yanapanapaq utilizarninmi. Awmi, ¡Diospa minkankuna këqa alläpa kushikïpaqmi!

12, 13. ¿Imanötaq sientikuntsik Jehoväta sirwiyänampaq nunakunata yachatsirninqa?

¹² Yachatsikunantsikpaq tiempuntsikta y kallpantsikta utilicëqa alläpa kushikïpaqmi. Mëtsikaq wawqikuna y panikunam niyan, Bibliapita nunakunata yachatsirnin kushikunqantsikwanqa ni imapis mana igualanqanta. Juk nuna Bibliapita rasumpa kaqta yachakurir nawimpis chipapaqta rikëqa alläpa kushikïpaqmi. Jina Jehoväman markäkuyanqanta, cambiukunata rurayanqanta y yachakuyanqampita wakinkunata parlapäyanqanta rikëqa alläpa kushikïpaqmi. Jesuspis alläpam kushikurqan, 70 qateqninkuna yachatsikuyanqanchö alli yarqapakushqa karnin ‘kushishqa kutiyämunqanta’ rikarnin (Lüc. 10:17-21).

¹³ Entëru Patsachö Testïgukunaqa, Diospa Gobiernumpita yachatsiyaptin nunakuna cambiayaqta rikarqa, alläpa kushishqam sientikuyan. Euröpapita Anna * jutiyoq juk soltëra  pani ninqanta rikärishun, kënömi nin: “Alläpam kushikü mëtsikaq nunakuna Bibliapita yachakïta munayanqanta rikarnin. Diospita yachatsikïqa alläpam kushitsiman. Wayïman chärirpis manam kikïpa problëmäkunaman pensanäpaqqa tiempü kantsu. Sinöqa Bibliapita yachëkätsinqä nunakunaman, problëmankunaman y yarpachakuyanqanmanmi masqa pensä. Tsëmi imëkanöpapis yanapëta y animëta procurä. Kananqa clärum rikarqö, Biblia kënö ninqanqa rasumpa kanqanta: ‘Imatapis qokïmi imata chaskipitapis mas kushikïtaqa apamun’” (Hëch. 20:35).

14. Yachatsikunqantsikta mana wiyakuyaptimpis, ¿imatataq ruranantsik kushishqa kanapaq?

¹⁴ Mana wiyakuyaptimpis, Diospa alli willakïninkunata musyatsikunqantsikmi alli sientikunapaq yanapamäshun. Diospa willakoqnin Ezequiel ruranqannömi kanampis ruranantsik. Pëtam Jehovä kënö nirqan: “Mandakunqäkunataqa willakunëkim, wiyayänan o mana wiyayänan kaptimpis, porqui pëkunaqa mana cäsukoqmi tikrayashqa” (Ezeq. 2:7; Is. 43:10). Wiyakuyaptin o mana wiyakuyaptimpis shonqupita patsë yachatsikushqaqa, Jehoväqa kushishqam sientikun (leyi Hebrëus 6:10). Juk Testïgum kënö nirqan: “Noqakunaqa plantayarqö, parquyarqö (qarpayarqö) y Jehovämanmi mañakuyarqö. Tsënöpa parlapäyanqä nunakunata imëllapis yachakïta munayänampaq yanapëkunampaq” (1 Cor. 3:6).

15. Wakin nunakuna yanapanqantsikta mana valorëkäyaptimpis, ¿imanirtaq yanapakoq këtaqa jaqishwantsu? Willakaramï.

¹⁵ Jesusqa kushishqa kanantsiktam munan. Tsëmi kënö nimantsik: “Qarakoq kayë, y qamkunatapis qarayäshunkim. Mëtsikata, rachinaranqanyaq, tapsi tapsïkur juntata y ramë ramëtam mellqanikikunaman winayämunqa. Porqui tupuyanqëki tupunawanmi kikikikunapaqpis tupuyämunqa” (Lüc. 6:38). Musyanqantsiknöpis, manam llapankunatsu qaranqantsikta chaskikuyan, peru chaskikoq kaqkuna agradecikuyanqanqa kikinkuna qarakoq kayänampaqmi yanapan. Jina tsë rurayanqanta rikarnam wakinkunapis qarakoq këta yachakuyanqa. Tsëmi yanapanqantsikta nunakuna mana valorëkäyaptimpis, yanapakoq këtaqa jaqinantsiktsu. Pitapis imanö yanapakunampaq kaqta mana  musyashqapis, ichikllapis yanapakoq kanqantsikqa alläpam yanapakurinman.

16. ¿Pikunatataq imatapis qararishwan, y imanir?

¹⁶ Shonqupita patsë qarakoq nunaqa, manam kutitsiyänanta shuyarantsu. Tsëpaq parlarmi Jesusqa kënö nirqan: “Jatun mikïta rurarqa, waktsakunata, lisiädukunata, cöjukunata y wiskukunata convidë, y kushishqam kanki, porqui pëkunapaqa manam kutitsiyäshunëkipaq imankunapis kantsu” (Lüc. 14:13, 14). Bibliachöqa nin, qarakoq kaqqa bendicishqa kanampaq kaqta y ‘waktsakunata llakipaq’ kaqqa kushishqa kanampaq kaqtam (Prov. 22:9; Sal. 41:1). Awmi, ¡wakinkunata yanaparninqa alläpa kushishqam sientikushun!

17. Kushishqa kanapaqqa, ¿imakunata rurartaq wakinkunata yanapashwan?

¹⁷ Jesus ninqanllatam Pabluqa kënö nirqan: “Imatapis qokïmi imata chaskipitapis mas kushikïtaqa apamun”. Peru tsënö nirqa, manam cösaskunata qarakïllapaqtsu parlëkarqan, sinöqa wakinkunata animëpaq, yachatsipaq y yanapëpaqmi parlëkarqan (Hëch. 20:31-35). Apostol Pabluqa parlanqankunawan y ruranqankunawanmi, qarakoq këta rikätsimarquntsik. Tsëmi noqantsikpis wakinkunata yanapanapaqqa tiempuntsikta y kallpantsikta utilizänantsik. Jina wakinkuna parlapämanqantsiktam shumaq wiyanantsik.

18. ¿Imatataq niyan wakin yachaq nunakuna?

¹⁸ Yachaq nunakunam rikäyashqa, wakinkunata yanapaq nunakunaqa mas kushishqa kayanqanta. Nunakunaqa niyan wakinkunapaq allikunata rurarnin kushishqa sientikuyanqantam, tsëtam juk libru willakun. Jina wakin yachaq nunakunapis niyanmi, nuna mayinkunata yanapaq nunakunaqa alli sientikuyanqanta, y tsënöqa sientikuyan wakinkunata yanapë munëyoq karninmi. Tsëmi yachaq nunakunaqa niyan, salorninkuna alliyänampaq y kushishqa sientikuyänampaqqa wakinkunata yanapayänan precisanqanta. Tsënö niyanqanqa manam espantakïpaqtsu, porqui noqantsikqa musyantsiknam qarakoq këqa kushitsikunqanta. Tsëtaqa musyantsik Teyta Diosnintsikpa Palabran nimashqam (2 Tim. 3:16, 17).

19, 20. ¿Imakunachötaq qarakoq kanqantsikta rikätsikïta puëdintsik?

¹⁹ Kanan witsan nunakunaqa kikinkunallapaqmi imëkatapis munayan, tsëmi qarakoq kanantsikqa fäciltsu kanman. Peru Jesusqa kënömi nirqan: “Jehovä Diosnikitam llapan shonqïkiwan, llapan kawënikiwan, llapan yarpënikiwan y llapan kallpëkiwan kuyanëki. Y [...] nuna mayikitam kikikitanö kuyanëki” (Mar. 12:28-31). Kë yachatsikïchö rikanqantsiknömi, Diosta kuyaqkunaqa pë ruranqantam rurëta procurayan. Jehoväwan Jesusqa imëpis yanapëkämantsikllam, tsëmi kushishqa kanapaqqa yanapakoq kanantsik alläpa precisanqanta nimantsik. Diosnintsikwan y nuna mayintsikwan alli këta procurarqa, Jehovä Diosnintsiktam alabashun. Jina yanapakoq kanqantsikqa, noqantsiktam yanapamäshun y nuna mayintsiktapis yanapanqam.

²⁰ Nuna mayintsikkunataqa yanapëta procurëkantsiknachi, y masran cristiänu mayintsiktanäqa (Gäl. 6:10). Wakinkunata yanapëta mana jaqishqaqa, itsa imë höra karpis agradecikamäshun y kuyamäshun, y tsënöpam mas kushishqa kashun. Proverbius 11:25 textum kënö nimantsik: “Voluntäwan pitapis yanapaq nunataqa, kikintapis voluntäwanmi yanapayanqa”. Musyanqantsiknöpis, yanapakoq kanqantsiktaqa rikätsikïta puëdintsik nuna mayintsikta Diosnintsikpita yachatsirnin y wanayanqankunachö yanaparninmi. Y tsëkunachömi kuyakoq kanqantsikta y kutitsimänata mana shuyarashpa qarakunqantsikta rikätsikuntsik. Qateqnin kaq yachatsikïchömi tsëpita masllata yachakurishun.