1. Nyen la afa so Jéhovah ayeke mû ye mingi na acréature ti lo?

ATÂA so Jéhovah ayeke lani gï lo oko kozo ti tene lo komanse ti créé aye, lo yeke pensé lani gï na lo wani ape. Me lo mû matabisi ti fini na acréature so ahinga ndo, a-ange nga na azo. Jéhovah, “Nzapa so ayeke na ngia,” aye mingi ti mû anzoni ye na acréature ti lo (1 Tim. 1:11; Jacq. 1:17). Nga, ndali ti so Jéhovah aye ti tene e nga kue e duti na ngia, lo fa na e ti mû ye mingi na azo.​—aRom. 1:20.

2, 3. (a) Ngbanga ti nyen la mungo ye mingi na azo asara si e yeke na ngia? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Nzapa asara zo na image ti lo (Gen. 1:27). So ti tene Nzapa aleke e ti duti na asarango ye so lo yeke na ni. Tongaso, ti tene e duti na ngia nga e wara tufa ti Jéhovah, a lingbi e mû tapande ti Jéhovah na lege so e bi bê na amba ti e nga e mû ye mingi na azo (aPhil. 2:3, 4; Jacq. 1:5). Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Jéhovah asara e tongaso. Atâa so e yeke mbilimbili-kue ape, e lingbi ti mû tapande ti Jéhovah ti mû ye mingi na azo.

³ E yeke sara tënë fadeso na ndö ti ambeni ye ti manda so Bible afa na e na ndö ti mungo ye mingi na azo. E yeke bâ ngbanga  ti nyen la e yeke zia ngia na bê ti Jéhovah tongana e mû ye mingi na azo. E yeke bâ nga tongana nyen la mungo ye mingi na azo amû maboko na e ti sara kua so Nzapa amû na e nga ndani so e yeke na ngia tongana e mû ye mingi na azo. E yeke sara tënë nga na ndö ti ndani so a lingbi e ngbâ ti duti azo so ayeke mû ye mingi na azo.

4, 5. Tapande wa la Jéhovah na Jésus azia na e na ndö ti mungo ye mingi na azo?

⁴ Jéhovah aye ti tene e sara ye tongana lo, tongaso a yeke nzere na lo tongana e mû ye mingi na azo (aÉph. 5:1). Jéhovah aye nga ti tene e duti na ngia. Ye so ayeke polele ndali ti so lo sara e na mbeni lege so adö bê mingi, nga lo sara sese ti e pendere mingi nga aye kue so ayeke na ndö ni ayeke ti tene e wara ngia dä (Ps. 104:24; 139:13-16). Tongaso, e yeke ne lo tongana e gi ti zia ngia na bê ti azo.

⁵ Atâ Chrétien ayeke sara ye tongana Christ. Tapande ti lo ayeke tâ nzoni mingi, lo fa na e tongana nyen la zo alingbi ti mû ye mingi na azo. Jésus wani atene: “Molenge ti zo aga ti tene azo asara kua na lo pëpe, me ti sara kua na azo na ti mû fini ti lo tongana ye so a futa ti zi azo mingi.” (Mat. 20:28). Ni la bazengele Paul awa aChrétien, lo tene: “Ala bata na li ti ala bango ndo so, so lani Christ Jésus nga ayeke na ni . . . Lo dö aye ti lo kue lo zia, lo mû terê ti ngbâa.” (aPhil. 2:5, 7). A yeke nzoni zo oko oko na popo ti e ahunda terê ti lo: ‘Mbi lingbi ti mû peko ti tapande ti Jésus mbilimbili ahon ti kozo?’—Diko 1 Pierre 2:21.

6. Nyen la Jésus afa na e na lege ti toli ti nzoni zo ti Samarie? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

⁶ A yeke nzere na Jéhovah tongana e mû peko ti nzoni tapande so lo na Jésus azia na e. E yeke sara ni na lege so e pensé na azo nga e gi alege so e lingbi ti mû maboko na ala. Jésus afa tongana nyen la ye so ayeke kota ye mingi na ngoi so lo tene toli ti nzoni zo ti Samarie. (Diko Luc 10:29-37.) Mo dabe ti mo na hundango ndo so apusu Jésus ti tene toli so? Mbeni Juif ahunda lo, atene: “Zo wa si ayeke biani mba ti mbi ni?” Kiringo tënë ti Jésus afa na e so tongana zo ti Samarie, a lingbi e mû ye mingi na azo tongana e ye ti zia ngia na bê ti Jéhovah.

7. Tongana nyen la e yeke fa so e hinga biani so lege so Jéhovah ayeke sara na ye ayeke nzoni mingi?

⁷ Mbeni raison ti mû ye mingi na azo andu ye so asi na yaka ti Éden. Satan atene so Adam na Ève ayeke duti na ngia mingi tongana ala ke yanga ti Jéhovah na ala pensé gï na ala wani. Tënë ti Satan ni andu nga azo kue. Ève apensé gï na lo wani na lo ye ti duti tongana Nzapa. Adam apensé gï na lo wani na lo ye ti nzere na Ève mingi ahon Nzapa (Gen. 3:4-6). E bâ polele aye ti peko ti adesizion ti ala ni. Tongana zo apensé gï na lo wani, lo lingbi ti duti na ngia ape. Me tongana e pensé na amba ti e nga e mû ye mingi na azo, e yeke fa so e hinga biani so lege so Jéhovah ayeke sara na ye ayeke nzoni mingi.

8. Ngbanga ti nyen la Adam na Ève adoit lani ti pensé na ambeni zo?

⁸ Nzapa afa lani na Adam na Ève ambeni ye so adoit lani ti pusu ala ti pensé na ndö ti nzoni ti ambeni zo, atâa so ala yeke gï ala use na yâ ti yaka ti Éden. Jéhovah airi tënë nzoni na ndö ti ala na lo tene na ala ti ga gbani, ti si ndö ti sese nga ti sara si sese ni aga na gbe ti ala (Gen. 1:28). Legeoko tongana ti so Lo so acréé aye kue  apensé mingi na ndö ti nzoni duti ti aye so lo créé, kozo babâ na mama ti e adoit lani ti pensé na ndö ti ngia ti amolenge so ala yeke dü ala ande. Ala yeke sara kua maboko na maboko ti tene paradis amû ndö ti sese kue. So ayeke mbeni kota kua mingi.

9. Ngbanga ti nyen la kua ti sarango si sese aga paradis ayeke mû lani ngia na azo?

⁹ A lingbi azo so ayeke mbilimbili-kue asara nga kua maboko na maboko na Jéhovah ti tene sese aga mbeni paradis nga ti sara ye so bê ti lo aye. Tongana ala sara tongaso lani, ala yeke lï na yâ ti wungo terê ti lo (aHéb. 4:11). Tara ti bâ tongana nyen la kua so ayeke nzere mingi na azo nga ngia so azo ayeke wara dä. Jéhovah ayeke iri lani tënë nzoni mingi na ndö ti ala tongana ala pensé gï na ala wani ape nga ala bi bê ti ala na ambeni zo.

10, 11. Nyen la ayeke mû maboko na e ti fa tënë nga ti sara adisciple?

¹⁰ Laso, Jéhovah amû na azo ti lo kua ti fango tënë na ti sarango adisciple. Ti tene e sara kua ni nzoni, a lingbi e pensé na nzoni ti azo na bê ti e kue. E lingbi ti ngbâ ti sara kua so gï tongana nzoni bibe la apusu e ti sara ni: ndoye ti e na mbage ti Nzapa nga na mbage ti amba ti e.

¹¹ Na ngoi ti akozo Chrétien, Paul asara tënë ti lo wani nga na ti ambeni mba ti lo aChrétien tongana azo so ala “na Nzapa asara kua oko” ndali ti so ala lu ngongoa ti tâ tënë ti Royaume nga ala tuku ngu dä (1 aCor. 3:6, 9). Laso, e nga kue e lingbi ti ‘sara kua oko na Nzapa’ tongana na bê ti e kue e mû ngoi ti e, ngangu ti e nga na aye ti e ti sara na kua ti fango tënë so Nzapa amû na e. So ayeke mbeni pendere pasa mingi!

12, 13. Ti mo, afuta wa la sarango adisciple aga na ni na zo?

¹² Ti mû ngoi ti e nga na ngangu ti e mingi ti fa tënë na ti sara adisciple ayeke ga na e ngia mingi. A yeke ye so aita mingi so awara lege ti manda Bible na azo atene la. E yeke na ngia mingi ti bâ tongana nyen la terê ti azo so e manda Bible na ala anzere na ngoi so ala mä yâ ti mbeni tâ tënë ti Bible, mabe ti ala akpengba, ala sara ambeni changement na yâ ti fini ti ala nga ala komanse ti fa na azo aye so ala yeke manda. Jésus nga ayeke lani na ngia mingi na ngoi so awafango tënë 70 so lo tokua ala ti fa tënë “akiri na ngia na bê ti ala” ndali ti anzoni ye so ala wara.​—Luc 10:17-21.

¹³ Aita ti e na yâ ti dunia kue ayeke na ngia tongana ala bâ tongana nyen la ye so Bible atene amû maboko na azo ti zia asioni sarango ye ti ala. Na tapande, Anna, mbeni ita-wali so ade maseka, aye lani ti sara kua ti Jéhovah mingi ahon ti kozo. * Tongaso, lo gue na mbeni ndo na  Europe so bezoin ti awafango tënë ayeke dä mingi. Lo tene: “Lege ayeke dä mingi ti manda Bible na azo ge, na a nzere na mbi ngangu. Kua ti mbi amû na mbi ngia mingi. Na ngoi so mbi kiri na yanga-da, mbi yeke na ngoi ape ti pensé na mbi wani. Mbi yeke pensé na azo so mbi yeke manda Bible na ala: akpale ti ala nga na agingo bê ti ala. Mbi yeke gi anzoni lege ti kpengba ala na ti mû maboko na ala. Nga, mbi hinga biani so ‘mungo ye na zo aga na ngia mingi ahon warango ye na tïtî zo.’”​—Kus. 20:35.

14. Tongana nyen la mo lingbi ti wara ngia na fango tënë même tongana azo ake ti mä mo?

¹⁴ E lingbi ti duti na ngia so e mû lege na azo ti mä nzoni tënë même tongana ala ke ti mä. Kua ti e laso ayeke tongana ti prophète Ézéchiel so Jéhovah atene na lo, atene: “A lingbi mo fa atënë ti mbi na ala, atâa ala mä mo wala ala mä mo pëpe.” (Ézéch. 2:7; És. 43:10). Atâa azo amä e wala ala mä e ape, Jéhovah abâ na nene ni a-effort so e sara. (Diko aHébreu 6:10.) Mbeni ita-koli atene na ndö ti kua ti lo ti fango tënë, lo tene: “E lu ye, e tuku ngu dä nga e sambela na beku ti tene Jéhovah asara si amaï.”​—1 aCor. 3:6.

15. A lingbi e mû ye mingi na azo gï tongana ala kiri singila na e? Ngbanga ti nyen la mo tene tongaso?

¹⁵ Jésus aye ti tene e duti na ngia na lege so e mû ye mingi na azo. Tongana e mû ye mingi na azo, azo mingi ayeke mû nga ye mingi na e. Ni la lo wa e, lo tene: “Ala mû ye lakue na azo, na azo ayeke mû ye ande na ala. A yeke haka ye nzoni, a pete ndö ni, a yengi ni, ye ni asi na ayeke tuku tukungo na sese, si a tuku ni na yanga ti bongo ti ala. Ndali ti so a yeke oko ye so ala mû ti haka na ye na azo si a yeke mû ande ti haka na ye na ala.” (Luc 6:38). Biani, tongana mo mû ye mingi na azo, azo ni kue la ayeke kiri singila na mo ape. Me même tongana azo akiri singila na mo ape, ngbâ ti mû ye mingi na azo. Mo hinga ape gbâ ti anzoni ye so alingbi ti ga ndali ti mbeni ye oko so mo sara na nzoni bê.

16. A lingbi e mû ye mingi na azo wa? Ngbanga ti nyen?

 ¹⁶ Azo so aye biani ti mû ye mingi na azo ayeke mû ye na azo pëpe ti wara mbeni ye na pekoni. Jésus atene: “Tongana mo sara matanga, tisa awayere, awazin, azo ti bubango gere na awaziba, na mo yeke duti ande na ngia, ngbanga ti so ala yeke na ye oko pëpe ti kiri na ni na mo na pekoni.” (Luc 14:13, 14). Mbeni zo ti sungo Bible atene: “A yeke iri tufa na ndö ti zo so amû ye mingi na azo.” Mbeni nde atene: “Ngia ayeke na zo so asara nzoni bê na zo ti mawa.” (aProv. 22:9; Ps. 41:1). A lingbi e mû ye mingi na azo ndali ti so e ye biani ti mû maboko na azo.

17. Ambeni lege so e lingbi ti mû ye na azo so ayeke ga na e ngia ayeke so wa?

¹⁷ Na ngoi so Paul ayeke tene peko ti atënë ti Jésus so lo tene “mungo ye na zo aga na ngia mingi ahon warango ye na tïtî zo”, lo yeke sara lani gï tënë ti aye ti sese ape, me lo yeke sara nga tënë ti mungo maboko, ti mungo ngangu nga na awango na azo so ayeke na bezoin ni (Kus. 20:31-35). Na lege ti atënë ti bazengele Paul nga na tapande ti lo, lo fa na e so a yeke kota ye mingi ti mû ngoi ti e nga na ngangu ti e mingi ndali ti azo, ti pensé na ala nga ti ye ala mingi.

18. Nyen la awandara mingi atene na ndö ti mungo ye mingi na azo?

¹⁸ Awandara so ayeke manda ye na ndö ti asarango ye ti azo abâ nga so mungo ye na azo aga na azo ngia. Mbeni article atene so, azo atene so ala bâ so ala yeke na ngia mingi na peko ti so ala sara anzoni ye ndali ti amba ti ala. Awandara atene so tongana e mû maboko na azo, e bâ so e sara mbeni nzoni ye na yâ ti gigi ti e. Ni la si ambeni wandara atene so azo so ayeke sara kua ti volontaire, seni ti ala ayeke nzoni mingi ahon ti kozo nga ala yeke na ngia mingi. Biani, ye so ala hinga adö bê ti e ape, ndali ti so Jéhovah, Lo so acréé e so lo ye e mingi, atene lakue so mungo ye na azo ayeke ga na e ngia.​—2 Tim. 3:16, 17.

19, 20. Ngbanga ti nyen la e ye ti mû ye mingi na azo?

¹⁹ A yeke kete ye ape ti ngbâ ti duti na bibe ti mungo ye mingi na azo na ngoi so azo so angoro e ayeke zia na kozo ndo aye so agbu bê ti ala wani. Ye oko, Jésus atene so acommandement use so ahon atanga ni kue ayeke ti ndoye Jéhovah na bê ti e kue na âme ti e kue, na bibe ti e kue nga na ngangu ti e kue nga ti ndoye amba ti e tongana e wani (Marc 12:28-31). Tongana ti so e bâ na yâ ti article so, azo so andoye Jéhovah ayeke mû tapande ti lo. Jéhovah amû ye na azo, Jésus kue asara nga tongaso. Nga ala hunda na e ti sara nga tongaso, ndali ti so a yeke sara si e duti biani na ngia. Tongana e sara ngangu ti duti na bibe ti mungo ye mingi na azo na yâ ti aye so e yeke sara ndali ti Nzapa nga na azo, e yeke mû gonda na Jéhovah nga e na amba ti e e yeke bâ nzoni na pekoni.

²⁰ Kite ayeke dä ape so mo sara ngangu awe ti mû maboko na azo, mbilimbili na amba ti mo aChrétien (aGal. 6:10). Tongana mo ngbâ ti sara tongaso, kite ayeke dä ape so azo ayeke ye mo na ala yeke kiri singila na mo nga mo yeke wara ngia na pekoni. A-Proverbe 11:25 atene: “Zo so amû ye mingi na azo, ye ti lo ayeke maï, zo so akpengba azo, azo ayeke kpengba lo nga.” Na yâ ti gigi ti e nga na yâ ti kua ti fango tënë, alege ayeke mingi so e lingbi ti fa so e pensé na amba ti e mingi, ti sara nzoni bê na ala nga ti mû ye mingi na ala. E yeke sara tënë na ndö ti ambeni lege ni na yâ ti article ti peko.