Skip to content

Skip to table of contents

Balikkomene Bantu Baabi

Balikkomene Bantu Baabi

“Kupa kulakkomanisya.”—MIL. 20:35.

NYIMBO: 76, 110

1. Mbuti zilenge mbozipa bumboni bwakuti Jehova mwaabi?

NOKUBA kuti Jehova wakali alikke katanatalika kulenga zintu, tanaakali kuyeeya buyo kujatikizya lwakwe mwini. Mukwiimpana, wakapa cipego cabuumi kuzilenge zili aamaano, nkokuti bantu alimwi azilenge zyamuuya. “Leza uukkomene,” Jehova, ulayanda kupa zintu zibotu. (1Tim. 1:11; Jak. 1:17) Alimwi mbwaanga uyanda kuti andiswe katukkomana, ulatuyiisya kuba bantu baabi.—Rom. 1:20.

2, 3. (a) Nkaambo nzi bwaabi ncobutupa kukkomana? (b) Ino ncinzi ncotutiilange-lange?

2 Leza wakalenga muntu mucinkozya cakwe. (Matl. 1:27) Nkokuti, twakalengwa munzila yakuti katutodezya bube bwakwe. Aboobo kutegwa katukkomene alimwi akukkutila, tweelede kutobela cikozyanyo ca Jehova kwiinda mukubabikkila maano bamwi alimwi akuba baabi. (Flp. 2:3, 4; Jak. 1:5) Nkaambo nzi? Cili boobo akaambo kakuti caluyando Jehova wakatulenga munzila eeyo. Nokuba kuti tatulondokede, tulakonzya kuzwidilila kwiinda mukwiiya bwaabi bwa Jehova.

3 Bbaibbele lilatwaambila mbotukonzya kuba baabi. Atulange-lange ziiyo zimwi nzyaayiisya Magwalo kujatikizya makani aaya. Tulabona bwaabi mbobukonzya kupa kuti tukkomaninwe a Leza alimwi akuba abube oobu mbokukonzya kutugwasya kuzuzikizya mulimo ngwaakatupa Leza. Alimwi tulalanga-langa bwaabi bwesu mbobuswaangene alukkomano lwesu alimwi akaambo ncotweelede kuzumanana kuba abube oobu.

MBOTUKONZYA KUKKOMANINWA A LEZA

4, 5. Nzikozyanyo nzi zyabwaabi Jehova alimwi a Jesu nzyobakatusiila?

4 Jehova uyanda kuti bantu bakwe bamwiiye, aboobo ulakkomana ciindi notuba baabi. (Ef. 5:1) Eeci cilalibonya akaambo kuti wakatulenga munzila mbotu, alimwi wakalenga nyika yesu yeebeka azintu zyoonse izili mulinjiyo kutegwa katukkomana. (Int. 104:24; 139:13-16) Aboobo, tulamulemeka ciindi notusolekesya kukkomanisya bamwi.

5 Banakristo bakasimpe balamwiiya Kristo, walo wakatupa cikozyanyo cibotu cijatikizya muntu mbwakonzya kuba mwaabi. Jesu lwakwe kumugama wakaamba kuti: “Mwanaamuntu mbwaakaboola, ikutali kuzoobelekelwa, pele kuzoobeleka akupa buumi bwakwe kuti bube cinunuzyo cakununuzya banji.” (Mt. 20:28) Aboobo mwaapostolo Paulo wakalailila Banakristo kuti: “Amube amuzeezo ooyu ngoonya iwakali muli Kristo Jesu . . . Wakasiya zintu zyoonse nzyaakajisi akubweza ciimo camuzike.” (Flp. 2:5, 7) Umwi aumwi wesu weelede kulibuzya kuti, ‘Sena ndilakonzya kucitobela cikozyanyo ca Jesu kwiinda mbondicita lino?’—Amubale 1 Petro 2:21.

6. Nciiyo nzi Jesu ncatuyiisya kwiinda mucikozyanyo camu Samariya mubotu? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

6 Tulakonzya kukkomaninwa a Jehova kwiinda mukutobela cikozyanyo cakwe alimwi aca Kristo cilondokede, kwiinda mukubabikkila maano bamwi, alimwi akubona mbotukonzya kubagwasya. Aboobo kwiinda mucikozyanyo camu Samariya mubotu, Jesu wakacisalazya kuti basikumutobela beelede kubabikkila maano bamwi, nobaba baabo ibazwa mubukkale bwiindene abwabo. (Amubale Luka 10:29-37.) Sena mulauyeeya mubuzyo iwakapa kuti Jesu aambe cikozyanyo camu Samariya mubotu? Mu Juda wakabuzya Jesu kuti: “Ino mubwini simukoboma nguni?” Bwiinguzi bwa Jesu butondezya kuti tweelede kuba baabi mbubwenya mbuli mu Samariya kutegwa tukkomaninwe a Leza.

7. Mbuti kuliyanda naa kutaliyanda mbokuswaangene amakani aakatalisyigwa mu Edeni?

7 Banakristo balijisi twaambo tunji tweelede kubapa kuba baabi. Mucikozyanyo, bube oobu buliswaangene amakani aakatalisyigwa mumuunda wa Edeni. Mubuti? Saatani wakaamba kuti Adamu a Eva, kubikkilizya abantu boonse, balakonzya kukkomana kuti babikka zintu nzyobayanda mubusena bwakusaanguna kwiinda kumvwida Leza. Eva wakatondezya kuliyanda akaambo kakulombozya kuba mbuli Leza. Adamu wakatondezya kuliyanda akaambo kakuyanda kukkomanisya Eva. (Matl. 3:4-6) Izicitika akaambo kakusala kwabo zilalibonya caantangalala. Kuliyanda takuleti lukkomano; muciindi caboobo, kuletela mause. Kwiinda mukuba baabi, tutondezya kuti tulaalusyomo lwakuti lyoonse Leza ucita zintu munzila iiluzi.

KUZUZIKIZYA MULIMO LEZA NGWAAKAPA BANTU BAKWE

8. Nkaambo nzi banabukwetene bakusaanguna ncobakeelede kuba baabi?

8 Leza wakapa banabukwetene bakusaanguna malailile aakeelede kubagwasya kuyeeya kujatikizya bukkale bwabamwi, nokuba kuti bakali balikke mumuunda wa Edeni. Jehova wakabalongezya ba Adamu a Eva alimwi akubaambila kuti bazyalane, bazuzye nyika, alimwi akuyeendelezya. (Matl. 1:28) Mbubwenya Mulengi mbwaakali kubikkila maano kuzilenge zyakwe, bazyali bakusaanguna abalo bakeelede kubikkila maano kulukkomano lwabana babo ibatakalinazyalwa. Paradaiso yakeelede kukomezyegwa nyika yoonse kutegwa lunyungu lwa Adamu lugwasyigwe. Mulimo mupati ooyo wakali kuyandika lukamantano lwamukwasyi wakwe iwakali kuyaabukomena.

9. Nkaambo nzi kukomezya Paradaiso ncokwakali kunooleta lukkomano?

9 Bantu balondokede bakeelede kubelekela antoomwe a Jehova kutegwa bapange nyika kuba Paradaiso alimwi akuzuzikizya kuyanda kwakwe. Kuti nobakacita oobo, nobakanjila mukulyookezya kwakwe. (Heb. 4:11) Amweezyeezye buyo mulimo ooyo mbowakali kunoobapa kukkutila alimwi akukkomana! Kubabikkila maano bamwi kwakali kukonzya kubaletela zilongezyo zinji alimwi alukkomano lunji.

10, 11. Mbuti mbotukonzya kuuzuzikizya mulimo wakukambauka alimwi akugwasya bantu kuba basikwiiya?

10 Mazuba aano, Jehova wapa bantu bakwe mulimo wakukambauka alimwi akugwasya bantu kuba basikwiiya. Kutegwa tuuzuzikizye mulimo ooyu, tweelede kubabikkila maano bamwi kuzwa ansi aamoyo. Tulakonzya kuzwidilila mumulimo ooyu lilikke buyo kuti katujisi makanze aali kabotu, nkokuti kuyanda Leza alimwi abasimukoboma.

11 Mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., Paulo wakalyaamba lwakwe mwini alimwi abalongwe bakwe bamwi kuti ‘mbasimilimonyina a Leza’ akaambo kamulimo wabo wakusyanga alimwi akutilila mbuto ya Bwami. (1Kor. 3:6, 9) Mazuba aano, andiswe tulakonzya kuba “basimilimonyina a Leza” kwiinda mukwaaba ciindi, lubono, alimwi anguzu zyesu mumulimo wakukambauka ngwaakatupa Leza. Eelo kaka eeci ncoolwe cipati!

Zisyoonto zintu izikonzya kumukkomanisya kwiinda kugwasya bantu kumvwisya kasimpe kakumuuya (Amubone muncali 12)

12, 13. Nzilongezyo nzi ziboola akaambo kakugwasya bantu kuba basikwiiya?

12 Kwaaba ciindi anguzu zyesu mumulimo wakukambauka alimwi akugwasya bantu kuba basikwiiya kulakkomanisya kapati. Banji ibajisi coolwe cakusololela ziiyo zya Bbaibbele ziyaambele balakonzya kumwaambila lukkomano lunji ndobajana. Lukkomano oolo lulaboola kwiinda mukubona bantu aabo mbobakamvwisya kasimpe, mbobakomena mulusyomo, kucinca bukkale bwabo, alimwi akwaambila bamwi nzyobaiya. Awalo Jesu wakakkomana kapati ciindi bakambausi bali 70 mbaakatumide mumuunda ‘nobakapiluka kabakkomene’ akaambo kazintu zibotu zyakabacitikila.—Lk. 10:17-21.

13 Basikumwaya nyika yoonse balakkomana kubona mulumbe wamakani mabotu mboucinca buumi bwabantu. Amubone cakacitikila Anna, mucizyi uucili mwana uutakwetwe, iwakayungizya mulimo wakwe kwiinda mukulonga akuyoobelekela kubusena buli ku Eastern Europe ikuyandika bakambausi banji. * Wakalemba kuti: “Kuli zyoolwe zinji zyakusololela ziiyo zya Bbaibbele kuno, alimwi ndilacikkomanina kapati eeci. Mulimo wangu ulandipa kukkomana kapati. Ndasika kuŋanda, tandijisi ciindi cakubikkila maano kumapenzi aangu. Inga ndiyeeya kujatikizya baabo mbondiiya limwi, nzyobalibilika amakatazyo aabo. Ndilayandaula nzila mbondikonzya kubakulwaizya alimwi akubagwasya. Alimwi ndasinizya kuti ‘kupa kulakkomanisya kapati kwiinda kupegwa.’”—Mil. 20:35.

Kuti twabaswaya bantu boonse ibali mucilawo cesu, nkokuti tubapa coolwe cakumvwa mulumbe wa Bwami (Amubone muncali 14)

14. Nokuba kuti mbasyoonto baazumina makani mabotu, mbuti mbomukonzya kujana lukkomano mumulimo wanu?

14 Tulakonzya kujana lukkomano kwiinda mukubapa coolwe bantu cakumvwa mulumbe wamakani mabotu nokuba kuti tabayandi kuswiilila. Alimwi buya, mulimo wesu mazuba aano ulikozyenye amulimo wamusinsimi Ezekieli, walo Jehova ngwaakaambila kuti: “Weelede kubaambila majwi aangu, kunyina makani naa bayoomvwa naa pe.” (Ezk. 2:7; Is. 43:10) Nokuba kuti bamwi tabaukkomanini mulumbe wesu, Jehova ulakukkomanina kusoleka kwesu. Tulizyi kuti Jehova ulakubikkila maano kusoleka kwesu. (Amubale Bahebrayo 6:10.) Sikumwaya umwi wakatondezya bube bubotu mumakani aaya. Wakalemba boobu kujatikizya mulimo wakwe, “Twakasyanga, kutilila, alimwi akupaila katujisi bulangizi bwakuti Jehova uyoolukomezya luyandisisyo lwabantu.”—1Kor. 3:6.

MBOMUKONZYA KUJANA LUKKOMANO

15. Ino bantu banji bacita buti ciindi notubaabila, alimwi sena mbobacita kweelede kututyompya?

15 Jesu uyanda kuti tujane lukkomano kwiinda mukuba baabi. Bantu banji balakukkomanina kupegwa. Jesu wakakulwaizya kuti: “Amube baabi, abalo bantu bayoomwaabila. Bayoomutilila munkomwe zyanu zyaacamba ceelelo cibotu cisindaidwe, cuumidwe-umidwe alimwi cizwide pamu. Nkaambo cipimyo ncomubelesya kupimina bamwi, ncobayoobelesya kumupimina andinywe.” (Lk. 6:38) Nokuba boobo, tabali boonse bayookkomana akaambo kabwaabi bwesu, pele kuti bacita oobo, kulumba kwabo kuyoobapa kuba baabi abalo. Aboobo amube baabi tacikwe makani naa bantu balalumba naa pe. Tamukonzyi kuzyiba bubotu bukonzya kuboola akaambo kakwaabila bamwi ciindi comwe buyo.

16. Ino ncinzi ceelede kutukulwaizya kwaabila bamwi?

16 Bantu baabila kuzwa ansi aamoyo tabaciti oobo kabajisi makanze aakuti bakapegwe abalo. Jesu wakali kuciyeeya eeci ciindi naakayiisya kuti: “Nowabamba pobwe, tamba bantu bacete, basunkuta, balema, aboofwu; eelyo uyookkomana mbwaanga tabajisi cakukupilusizya.” (Lk. 14:13, 14) Mulembi umwi iwakasololelwa amuuya wakaamba kuti: “Muntu mwaabi uyoolelekwa.” Aumwi wakaamba kuti: “Ulikkomene ooyo uumubikkila maano muntu uupengede.” (Tus. 22:9; Int. 41:1) Masimpe, tulajana lukkomano kwiinda mukugwasya bamwi.

17. Nkupa kuli buti ikuyoomupa kukkomana?

17 Ciindi Paulo naakazubulula majwi aa Jesu aakuti, “kupa kulakkomanisya kapati kwiinda kupegwa,” wakali kwaamba kuti tatweelede buyo kwaabila zintu zyakumubili kubantu, pele alimwi tweelede kubakulwaizya, kubapa busolozi bwamu Bbaibbele, alimwi akupa lugwasyo lweelede. (Mil. 20:31-35) Kwiinda mumajwi alimwi amucikozyanyo, mwaapostolo wakatuyiisya kulyaaba, nkokuti kwaaba ciindi, nguzu, luyando lwesu alimwi kubabikkila maano bamwi.

18. Ino ncinzi basikulemba makani banji ncobakaamba kujatikizya bwaabi?

18 Basikuvwuntauzya mumakani aabukkale bwabantu abalo bakabona kuti kupa kulakkomanisya. Cibalo cimwi cakaamba kuti, “bantu balakkomana kapati ciindi nobacitila bamwi milimo yaluzyalo.” Basikuvwuntauzya baamba kuti, kugwasya bamwi kulayandika kutegwa “katukkutila alimwi akukkomana” mubuumi “nkaambo kuzuzikizya nzyobayandika bamwi.” Aboobo, basyaazibwene kanji-kanji baamba kuti bantu kabagwasyilizya mumilimo yakubuleya kutegwa bayungizye lukkomano alimwi akuba abuumi buli kabotu. Eeci tacibagambyi aabo ibazumina kuti Bbaibbele ndi Jwi lya Mulengi siluyando, Jehova.—2Tim. 3:16, 17.

AMUZUMANANE KUBA BAABI

19, 20. Twaambo nzi itumupa kuba baabi?

19 Cilakonzya kutuyumina kuzumanana kuba amuuya wabwaabi ciindi notuzungulukidwe abantu ibabikka zintu nzyobayanda mubusena bwakusaanguna kwiinda zyabamwi. Aboobo Jesu wakaamba kuti milawo yobilo mipati njakuyanda Jehova amoyo wesu woonse, buumi bwesu boonse, amizeezo yesu yoonse, anguzu zyesu zyoonse alimwi akuyanda simukoboma mbubwenya mbuli mbotuliyanda tobeni. (Mk. 12:28-31) Mbubwenya mbotwabona mucibalo eeci, aabo ibamuyanda Jehova balamwiiya. Jehova alimwi a Jesu mbaabi. Alimwi andiswe balatukulwaizya kucita oobo, nkaambo ciyootupa kuba alukkomano lwini-lwini. Ikuti twasolekesya kutondezya muuya wabwaabi ooyu muzintu nzyotucitila Leza alimwi abasimukoboma, tuyoomulemeka Jehova alimwi swebo abamwi tuyoogwasyigwa.

20 Cakutadooneka, mulasolekesya kulyaaba kugwasya bamwi, ikwaambisya basyominyoko. (Gal. 6:10) Ikuti mwazumanana kucita oobo, mubwini bantu banoomuyanda alimwi akumulumba, alimwi munookkomene. Lugwalo lwa Tusimpi 11:25 lwaamba kuti, “Mwaabi uyoozwidilila, alimwi kufwumbwa uukatalusya bamwi alakwe uyookatalusyigwa.” Nokuba boobo, kupa cakuliyandila, luzyalo alimwi abwaabi kulakonzya kutondezyegwa munzila zinji alimwi amumbazu zinji zyabuumi bwanu bwa Bunakristo alimwi amumulimo, alimwi kuli zilongezyo zijanika akaambo kakucita boobo. Mucibalo citobela tuyoobandika kujatikizya nzila eezyo.

^ munc. 13 Zina lyacincwa.