1, 2. а) Биске неге ӱренер керек ле нениҥ учун? б) Бис бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱп кӧрӧрис?

ЧЫНДЫК христиандарга кӧргӧн-укканыныҥ чынын-тӧгӱнин билип турарга ла чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге ӱренер керек (Укаа 3:21—23; 8:4, 5). Оноҥ ӧскӧ Сатанага ла оныҥ телекейине тӧгӱндедип саларыс (Еф. 5:6; Кол. 2:8). Оныҥ учун чын тӱп-шӱӱлтеге келерге, ончо бар јетирӱлерди билер керек. Укаа сӧстӧрдӧ 18:13-те мынайып айдылат: «Јазап укпай јадып [ончо јетирӱлерди билбей јадып], каруу берген кижи тенек болот».

² Бу јӧрмӧлдӧ мынайып эдерге нениҥ учун кӱч болот деп ле јетирӱниҥ чынын-тӧгӱнин билерге болужатан библиялык принциптер ле темдер кӧрӧрис.

3. Биске нениҥ учун Укаа сӧстӧрдӧ 14:15-теги принципле јӱрер керек? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер.)

³ Бӱгӱнги кӱнде јетирӱлер учы-куйузы јогынаҥ урулып јат. Телевидениеде, интернетте, СМИ-де башка-башка  темалар шӱӱжилет. Анайда ок, кӧп улус, электронный почта ла мессенджерлер ажыра најыларыныҥ эмезе таныштарыныҥ јакшы ла сананып аткарган јетирӱлерине кӧмӱлип јат. Је тӧгӱндӱ јетирӱлерди таркадарында јаман неме јок болуп каларда, ајарыҥкай болуп, ӱзе немени шиҥдеерге келижет. Бу јанынаҥ биске библиялык кандый принцип болужар? Укаа сӧстӧрдӧ 14:15-те мынайып айдылат: «Ченемел јок кижи кажы ла сӧскӧ бӱдет, а керсӱ кижи кажы ла алтамын сананат».

4. Филиппыдагыларга 4:8, 9-та бичилген принцип нени кычырарын талдаарында канайып болужат? Бисте нениҥ учун шиҥдеп кӧрӱлген јетирӱлер болор керек? (« Бӱдӱмјилӱ јетирӱ» деген рамканы база кӧрӱгер.)

⁴ Чын тӱп-шӱӱлтеге келерге, шиҥдеп кӧрӱлген јетирӱлер болужар. Айдарда, нени кычырарында ајарыҥкай болор керек. (Филиппыдагыларга 4:8, 9 кычырыгар.) Бӱдӱмји јок (сомнительный) сайттардаҥ солундар кӧрӱп, электронный почтала эмезе мессенджерлерле ийилген шиҥделбеген јетирӱлер кычырып, ӧйди калас ӧткӱрбегер. Анчада ла јана баскандардыҥ сайттарына кирбес керек. Нениҥ учун дезе олор Кудайдыҥ ишчилерин Кудайга бӱтпей барзын деп ле чындыкты ӱреерге умзанат. Бис шиҥделбеген јетирӱлерле чын тӱп-шӱӱлтеге келип болбозыс. Оныҥ учун тӧгӱн јетирӱ биске качан да салтарын јетирбес деп, сананбас керек (1 Тим. 6:20, 21).

5. 10 кайучы израильтяндарга нени куучындаган, мыныҥ кийнинде израильтяндарла не болгон?

⁵ Тӧгӱн јетирӱлерге бӱткени јаан каршу јетирердеҥ айабас. Темдектезе, Моисейдиҥ ӧйинде 12 кайучыныҥ 10-зы Кудайдыҥ Берер болгон јери керегинде јаман јетирӱлер экелерде, не болгонын эске алып ийигер (Тоол. 13:25—33). Олордыҥ кӧпчидип салган куучынын угала, Иегованыҥ албатызы ал-санаага тӱшкен (Тоол. 14:1—4). Нениҥ учун дезе олор, Кудай Берер болгон јер керегинде кайучылардыҥ кӧп сабазы јаман јетирӱлер экелген болзо, бу јетирӱлер чын деп, сананган болор. Анайып израильтяндар Иисус Навин ле Халевтиҥ экелген јакшы јетирӱзин укпаган (Тоол. 14:6—10). Олор јетирӱлердиҥ чынын-тӧгӱнин аайлап алардыҥ ордына ла Иеговага бӱдердиҥ ордына, тенексип, јаман јетирӱлерге бӱде берген.

6. Иегованыҥ албатызы керегинде кӧк тӧгӱн неме угулза, бис нениҥ учун кайкабай јадыс?

⁶ Анчада ла Иегованыҥ албатызы керегинде кандый бир јетирӱлер туштаза,  ајарыҥкай болор керек. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе Сатана Кудайдыҥ чындык ишчилерин бурулап јат (Ачыл. 12:10). Оныҥ учун ӧштӱлер бисти јамандаар деп, Иисус озодоҥ айдып салган (Матф. 5:11). Бис Иисустыҥ айтканын ундыбай турзаас, Иегованыҥ албатызы керегинде кӧк тӧгӱн неме угулза, кайкабай јадыс.

7. Јетирӱни аткарардаҥ озо, нени сананып ийер керек?

⁷ Слерге најылараарла, таныштараарла электронный почта эмезе мессенджерлер ажыра бичижерге јарап јат па? Кезикте солундардыҥ сайтынаҥ нени-нени кычырып эмезе кандый бир учурал угуп ийзеер, слер бу јилбилӱ јетирӱни, репортер чылап, капшай ла улуска куучындаарга меҥдейдигер бе? Јетирӱни аткарардаҥ озо, бойыгардаҥ сурагар: «Бу јетирӱ чын ба? Мен бу јетирӱни шиҥдегем бе?» Јок болзо, слер, билбес аразынаҥ, ака-эјелер ортодо тӧгӱн јетирӱ таркадар болорыгар. Оныҥ учун алаҥзып турган болзоор, јетирӱни аткарбай, јоголтып салыгар.

8. Кезик ороондордо бистиҥ ӧштӱлерис нени эдет, је бис олорго, билбес аразынаҥ, канайып болужардаҥ айабазыс?

⁸ Бис кандый бир јетирӱни ака-эјелерге сананбай ла аткарып турзаас, олорго база бир каршу јетирердеҥ айабазыс. Кезик ороондордо бистиҥ ижиске кандый бир токтодулар эдилген эмезе ижис чек токтодылып калган. Бистиҥ ӧштӱлерис ака-эјелерди коркыдарга эмезе олор бой-бойына бӱдӱнбей барзын деп, ӧнӧтийин кандый бир јетирӱ таркадардаҥ айабас. Темдектезе, Совет Јаҥ тужында мындый учурал болгон. КГБ, кезик каруулу акалар Иегованыҥ албатызын  садып ийген деп, коп јайып ийген *. Бу тӧгӱнге ас эмес улус бӱде береле, Кудайдыҥ организациязынаҥ јӱре бергени ачынчылу болгон. Соондо олордыҥ кӧбизи јуунга кайра једип келген де болзо, кезиги Кудайдаҥ чек туура јӱре берген (1 Тим. 1:19). Бӱгӱнги кӱнде андый неме боло бербезин деп, нени эдер керек? Јаман эмезе шиҥделбеген јетирӱ таркатпагар. Не ле немеге бӱтпегер. Јетирӱ чын ба деп бӱдӱмјиленип алыгар.

9. Чын тӱп-шӱӱлтеге келерге, база недеҥ улам кӱч болот?

⁹ Јетирӱ јетире айдылбаган эмезе тӧгӱндӱ-чынду болзо, чын тӱп-шӱӱлтеге келерге јеҥил эмес болот. Кандый бир јетирӱниҥ јӱк 10 проценти чын болзо, ого бӱдерге јараар ба? Андый јетирӱге тӧгӱндетпеске, нени эдер керек? (Еф. 4:14).

10. Израильтяндар нениҥ учун бойыныҥ карындаштарыла јуулажарга сананган, је јуу-согуш недеҥ улам болбоды?

¹⁰ Иорданнаҥ кӱнбадыш јаар јаткан израильтяндарла не болгонын эске алып ийектер (Иис. Н. 22:9—34). Олор Иорданнаҥ кӱнчыгыш јаар јаткан израильтяндар (Рувимниҥ угы, Гадтыҥ угы ла Манассияныҥ угыныҥ јарымы) сууныҥ јанында сӱреен јаан тагыл туткан деп угуп ийген. Бу јетирӱниҥ бир кезеги чын болгон. Иорданнаҥ кӱнбадыш јаар јаткандар, карындаштарын Иеговага удура барган деп бодойло, олорло јуулажарга сананган. (Иисус Навин 22:9—12 кычырыгар *.) Је јуулажардаҥ озо, чынын билип аларга, олор ары бӱдӱмјилӱ эр улус ийди. Олор нени билип алды? Кӧрӧр болзо, Рувимниҥ угы, Гадтыҥ угы ла Манассияныҥ угыныҥ јарымы чын ла тагыл тудуп алгандар. Је бу тагыл, тайылгалар эдерине эмес, карын олордыҥ бала-барказы ада-ӧбӧкӧлӧриниҥ Иеговага база чындык болгонын ундыбазын деп тудулган болуптыр. Анайып, Иорданнаҥ кӱнбадыш јаар јаткан израильтяндар, карындаштарына удура јуулажып барардаҥ озо, керектиҥ аайын билип алганына сӱӱнген болор.

11. а) Давид Мемфивосфейдиҥ јӧӧжӧзин нениҥ учун айрыган? б) Мындый айалга болбозын деп, нени эдер керек болгон?

¹¹ Кезикте кем-кем бис керегинде тӧгӱндӱ-чынду куучын јайып турардаҥ айабас. Темдектезе, Давид ле Мемфивосфейдиҥ учуралын кӧрӱп ийектер. Давид Мемфивосфейге карган адазыныҥ, Саулдыҥ, јалаҥ-јерлерин кысканбай берип ийген (2 Сам. 9:6, 7). Соондо Давид Мемфивосфей керегинде јаман неме угала, керектиҥ аайына чыкпай јадып,  Мемфивосфейдиҥ бастыра јӧӧжӧзин айрып салган (2 Сам. 16:1—4). Учы-учында Мемфивосфейле куучындашканыныҥ кийнинеҥ, Давид јастыразын алынып, айрып салган јӧӧжӧниҥ јарымын кайра јандырып берген (2 Сам. 19:24—29). Бу учуралда Давид изӱ-тарый мындый неме эдердеҥ озо, керектиҥ аайына чыгып ийген болзо, мындый эби-јок айалгага кирбес эди.

12, 13. а) Иисусты улус јабарлаарда, ол нени эткен? б) Бис Иисустаҥ кандый тем алар аргалу?

¹² Је улус бисти јабарлап турган болзо, нени эдер керек? Мындый айалга Иисус Христос ло Крестеечи Иоаннла болгон. (Матфей 11:18, 19 кычырыгар.) Иисус мындый айалгада нени эткен? Улусты бу јабарлашка бӱтпезин деп бӱдӱмјилеерге албаданардыҥ ордына, улусты оныҥ эткен керектерин ле неге ӱредип турганын шӱӱп кӧрзин деп кӱӱнзеткен. Иисус: «Ойгорлык Ойгорлыктыҥ [ойгор кижиниҥ ойгоры, ЈТ] керектериле акталган» — деп айткан.

¹³ Иисустыҥ теми бисти кӧп немеге ӱредер аргалу. Кезикте улус бис керегинде тӧгӱн айдып, јамандап јат. Мындый ӧйдӧ бис капшай ла јаман адыс чыкпазын деп албаданар болорыс. Је нени этсе јакшы болор? Бис улусты бу јабарлашка бӱтпезин деп турган болзоос, оноҥ ло ары јакшы керектер эдер учурлу. Иисустыҥ темиле болзо, бистиҥ јакшы кылык-јаҥыстаҥ, улустыҥ јабарлаганы тӧгӱн деп јарт кӧрӱне берер.

14, 15. Биске нениҥ учун бойыстыҥ оҥдомолыска иженбес керек?

¹⁴ Айдарда, шиҥделбеген јетирӱнеҥ улам биске чын тӱп-шӱӱлтеге келерге кӱч болот деп билип алдыс. Је бойыстыҥ толо кеминде эмезистеҥ улам чын тӱп-шӱӱлтеге келерге база кӱч болот. Бис канча јылдардыҥ туркунына Иеговага чындык иштеп, керсӱ, ӧткӱн ле тӧп кижи болуп калган болорыс. Је бу биске тузак болуп калбас па?

¹⁵ Бис ӧйинеҥ ӧткӱре бойыстыҥ оҥдомолыска, сезимдериске ле кӧрӱмиске иженип турзаас, тузак болуп калар. Кезикте бойыска иженип, немени бир ле катап кӧрӱп ийзеес, оҥдоп ийерис деп билдирер болор. Је бу коркышту јаан тузак, нениҥ учун дезе бис керектиҥ аайын бӱдӱнге кӧрбӧй турган болорыс! Агару Бичик биске: «Бойыҥныҥ оҥдомолыҥа иженбе» — деп айдат (Укаа 3:5, 6; 28:26).

16. Чын эмес учуралды ла Том акага капшай ла кандый санаалар келгенин куучындап беригер.

¹⁶ Темдектезе, мындый болордоҥ айабас. Бир катап эҥирде Том деп аксагал ресторанга барып ажанган. Ондо ол Джон деп аксагалды кандый да ӱй кижиле отурганын кӧрӱп ийген. Олордыҥ каткырыжып, куучындажып турганын, керек дезе бир катап кучактажып та ийгенин кӧрӱп ийеле, Том аканыҥ «оозы ачыла берди». Оноҥ: «Джон ака айрылыжарга турган эмеш пе? Оныҥ ӱйиле, балдарыла не болгой не?» — деп,  санааркай берди. Том, ченемелдӱ аксагал, бого тӱҥей учуралдарды јаҥыс катап кӧрбӧгӧн. Андый айалгада слер Томныҥ ордына болгон болзогор, нени сананар эдеер?

17. Том нени билип алды? Бис бу учуралдаҥ неге ӱренер аргалу?

¹⁷ Кандый бир тӱп-шӱӱлте эдерге меҥдебегер. Том ака Джонды ӧскӧ кижи таап алган деп сананарда, ол ончо јетирӱлерди билген бе? Ол ло кӱн эҥирде Том Джонго телефон соккон. Кӧрӧр болзо, ол ӱй кижи Джонныҥ сыйнызы болуптыр. Олор узак јылдарга кӧрӱшпеген, оныҥ учун чӱрчеге ле јолыгыжып ийерге ресторанга барган. Је Джонныҥ ӱйине олорло кожо болорго келишпеген. Мыны билип ийеле, Томго коркышту уйатту болды. Карын, ол бу керегинде кемге де куучындагалак болгон. Анайдарда, Иеговага иштееринде ченемелис јаанап та калган болзо, тӱп-шӱӱлте эдердеҥ озо, ончо јетирӱлерди билип алар керек.

18. Ака-эјелерге кӧрӱмис недеҥ улам јастыра болордоҥ айабас?

¹⁸ Бис кезикте јуунныҥ улузыныҥ кемизи-кемизиле кылык-јаҥыс башка болгоныстаҥ улам тартыжып ийедис. Мынаҥ улам чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге база кӱч болот. Не дезе, ачынышканыс бажыстаҥ чыкпай турза, бис ол акага эмезе эјеге бӱдӱнбей барар болорыс. Эмезе ол керегинде јаман неме угуп ийзеес, капшай ла бӱде берердеҥ айабазыс. Мынаҥ бис кандый ӱредӱ аладыс? Ачынганысты ӧткӱрбей турзаас эмезе кӱйӱнип турзаас, бистиҥ олорго кӧрӱмис јастыра болор (1 Тим. 6:4, 5). Мындый јастыра кӧрӱм болбозын деп, јаман сезимдердеҥ айрылар керек. Бис ака-эјелерди сӱӱп, олордыҥ јаманын акту јӱректеҥ таштаар керек деп, ундыбас учурлу. (Ефестегилерге 4:2, 32 кычырыгар.)

19, 20. а) Биске јетирӱниҥ чынын-тӧгӱнин билип аларга, библиялык кандый принциптер болужар? б) Слер нени эдерге шӱӱп алдыгар?

¹⁹ Керектӱ јетирӱлерди јууп аларга ла олордыҥ чынын-тӧгӱнин билип аларга јеҥил эмес, нениҥ учун дезе шиҥделбеген ле тӧгӱндӱ-чынду јетирӱлер кӧптӧп калган. Анайда ок бистиҥ толо кемдӱ эмезис те јаман салтарын јетирип јат. Андый болордо, нени эдер керек? Биске библиялык принциптерди билип, олорды тузаланар керек. Темдектезе, немени јакшы билбей јадып каруу бергенин тенексӱ деп айдып турган принцип бар (Укаа 18:13). База бирӱзи, немеге бӱдердеҥ озо, јетирӱни шиҥдеп турарына кӱӱнзедет (Укаа 14:15). Ӱчинчизи, бис кандый да ченемелдӱ болзоос, бойыстыҥ оҥдомолыска иженбес учурлу деп айдат (Укаа 3:5, 6). Бис ойгор ло чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге, шиҥделген јетирӱлерди тузаланып турзаас, библиялык принциптер бисти корулаар.

²⁰ Је база бир тузак бар — улусты тыш-бӱдӱмиле ылгаары. Бу тузактыҥ каршузы ла бу тузакка тӱшпеске не болужары керегинде келер јӧрмӧлдӧ кӧрӱлер.