1, 2. (a) Ano nga ikasarang ang dapat naton mabal-an, kag ngaa? (b) Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

BILANG matuod nga mga Cristiano, dapat kabalo kita magbinagbinag kon bala matuod ang impormasyon nga nabaton naton kag maghimo sang husto nga desisyon base sa sini. (Hulu. 3:21-23; 8:4, 5) Kay kon indi, madali gid kita mapatalang ni Satanas kag sang iya kalibutan. (Efe. 5:6; Col. 2:8) Makahimo lang kita sang husto nga desisyon kon matuod ang impormasyon nga nabaton naton. Ang Hulubaton 18:13 nagasiling: “Kon ang isa nagasabat antes niya mabatian ang kamatuoran, kabuangan ini kag kahuy-anan sa iya.”

² Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang pila ka rason kon ngaa mabudlay makakuha sang matuod nga impormasyon kag makahimo sang husto nga desisyon. Binagbinagon man naton ang mga prinsipio kag mga halimbawa sa Biblia nga makabulig sa aton nga mabinagbinag kon bala matuod ang impormasyon nga nabaton naton.

3. Ngaa dapat naton sundon ang prinsipio sa Biblia nga mabasa sa Hulubaton 14:15? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

³ Kadamo na gid sang impormasyon nga mabaton subong paagi sa Internet, telebisyon, kag iban pa nga paagi sang komunikasyon.  Makabaton man kita sang madamo nga balita sa e-mail, sa text, kag halin sa aton mga abyan kag kakilala. Kinaandan na ang hungod nga pagpalapta sang sala nga impormasyon kag pagbag-o sang mga detalye, gani dapat kita maghalong kag binagbinagon naton sing maayo ang mabatian naton. Ano nga prinsipio sa Biblia ang makabulig sa aton? Ang Hulubaton 14:15 nagasiling: “Ang tawo nga mapinatihon, nagapati sa bisan ano nga mabatian niya, apang ang tawo nga maalamon nagabinagbinag sang tagsa niya ka tikang.”

4. Paano kita mabuligan sang Filipos 4:8, 9 sa pagpili sang impormasyon nga aton pagabasahon, kag ngaa importante ang husto nga impormasyon? (Tan-awa man ang kahon nga “ Ang Pila nga Makahatag sang Matuod nga Impormasyon.”)

⁴ Para makahimo sang husto nga desisyon, kinahanglan naton ang masaligan nga impormasyon. Gani dapat gid naton pilion sing maayo ang impormasyon nga aton pagabasahon. (Basaha ang Filipos 4:8, 9.) Indi kita mag-uyang sing tion sa pagtan-aw sa kuestyonable nga mga website sang mga balita sa Internet ukon sa pagbasa sa wala sing basihan nga mga report sa e-mail ukon sa text. Likawan gid naton ang mga website nga ginagamit sang mga apostata. Tuyo gid nila nga paluyahon ang pagtuo sang katawhan sang Dios kag magpalapta sing kabutigan. Ang sala nga impormasyon nagaresulta sa sala nga desisyon. Indi gid maghunahuna nga indi ka maapektuhan sang sala nga impormasyon.—1 Tim. 6:20, 21.

5. Ano ang sala nga balita nga nabatian sang mga Israelinhon, kag ano ang epekto sini sa ila?

⁵ Delikado kon magpati kita sa sala nga balita. Halimbawa, binagbinaga ang natabo sang panahon ni Moises. Sang nagbalik ang 12 ka espiya nga ginpakadto sa Ginsaad nga Duta, malain ang ginbalita sang 10 ka espiya. (Num. 13:25-33) Bangod nagsugid sila sang mga detalye nga sobra sa matuod nga kahimtangan, hinadlukan ang katawhan ni Jehova kag naluyahan sing buot. (Num. 14:1-4) Ngaa amo sini ang ginbatyag sang mga tawo? Mahimo nga nagpati sila nga matuod ang balita kay amo ini ang ginsiling sang kalabanan nga espiya. Indi na sila magpati sa maayo nga balita nga ginsiling sang masaligan nga mga espiya nga sanday Josue kag Caleb. (Num. 14:6-10) Sa baylo nga hibaluon ang matuod nga kahimtangan kag magsalig kay Jehova, mas nagpati sila sa malain nga balita. Indi gid ini maalamon!

6. Ngaa indi na kita makibot kon may mabatian kita nga malain nga balita parte sa katawhan ni Jehova?

⁶ Dapat gid kita maghalong kon may mabatian kita nga balita parte sa katawhan ni Jehova. Dumdumon naton nga si Satanas ang manugsumbong sang matutom nga mga alagad sang Dios. (Bug. 12:10) Nagpaandam si Jesus nga ‘butangbutangan kita sang tanan nga sahi sang kalautan’ sang mga nagapamatok sa aton. (Mat. 5:11) Gani indi na kita makibot kon may mabatian kita nga malain nga balita parte sa katawhan ni Jehova.

7. Antes kita magpadala sing e-mail ukon text, ano ang dapat naton binagbinagon?

⁷ Mahilig ka bala magpadala sing e-mail kag text sa imo mga abyan kag kakilala? Kon may nabasahan ka ukon nakita nga bag-o nga balita ukon may nabatian ka nga tumalagsahon nga eksperiensia, daw pareho ka bala sang reporter nga gusto gid nga sia ang una nga makasugid sang balita? Pero antes mo ini ipadala sa text ukon e-mail, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Sigurado bala ako nga matuod ini? Husto bala ang impormasyon nga nabaton ko?’ Kon indi ka sigurado, mahimo nga mapalapta mo ang sala nga impormasyon sa aton mga kauturan. Kon nagaduhaduha ka nga matuod ini, indi ini pag-ipadala. I-delete ini.

8. Ano ang ginahimo sang mga nagapamatok sa aton sa pila ka pungsod, kag paano naton malikawan ang pagsakdag sa ila?

⁸ May isa pa ka rason kon ngaa delikado ang pagpasa dayon sang e-mail kag text. Ginadumilian ang aton hilikuton sa pila ka pungsod. Ang mga nagapamatok sa aton sa sini nga mga lugar mahimo hungod nga magpalapta sing mga balita para mahadlukan  kita ukon para madula ang pagsalig naton sa isa kag isa. Binagbinaga ang natabo sa Soviet Union sang una. Ang mga espiya sang gobierno didto, nga gintawag nga KGB, nagpalapta sang balita nga ang pila ka kilala nga kauturan nagtraidor sa katawhan ni Jehova. * Madamo ang nagpati sa sining indi matuod nga balita kag nagbiya sa organisasyon ni Jehova. Makapasubo gid ini! Maayo lang kay madamo sa ila ang nakapanumbalik, pero ang iban wala gid. Nahalitan gid ang ila pagtuo. (1 Tim. 1:19) Paano naton ini malikawan? Indi pag-ipasa ang negatibo ukon wala sing basihan nga mga balita. Indi magpati dayon sa mabatian mo. Siguraduha nga matuod ang impormasyon nga nabaton mo.

9. Ano pa ang rason kon ngaa mabudlay makakuha sang matuod nga impormasyon?

⁹ Kon kaisa makabati kita sang balita nga pila lang ka detalye ang matuod. May mga balita naman nga indi kompleto ang detalye. Indi gid masaligan ang balita bisan pa may pila ka detalye sini ang matuod pero ang kalabanan indi. Ano ang himuon naton para indi kita madaya sini nga mga balita nga indi bug-os nga matuod?—Efe. 4:14.

10. Ngaa diutayan na lang magpakig-away ang mga Israelinhon sa ila mga utod, kag paano nila ini nalikawan?

¹⁰ Binagbinaga ang natabo sa mga Israelinhon nga nagaistar sang una sa katundan sang Suba Jordan sang panahon ni Josue. (Jos. 22:9-34) Nabalitaan nila nga ang mga Israelinhon nga nagaistar sa sidlangan sang Jordan (ang mga tribo nanday Ruben kag Gad kag ang katunga sang tribo ni Manases) naghimo sing tuman kadaku nga halaran malapit sa Jordan. Matuod ini nga detalye sang balita. Pero bangod wala mabal-an sang mga Israelinhon sa katundan ang iban pa nga detalye sini, abi nila nagrebelde kay Jehova ang ila mga utod sa sidlangan. Gani nagtipon sila para makig-away sa mga nagaistar sa sidlangan. (Basaha ang Josue 22:9-12.) Maayo lang kay antes sila magsalakay, ginpakadto nila ang pila ka masaligan nga mga lalaki para mabal-an ang tanan nga detalye. Ano ang natukiban sini nga mga lalaki? Ang mga Israelinhon sa mga tribo nanday Ruben kag Gad kag sa katunga sang tribo ni Manases naghimo sing halaran indi para sa paghalad  sa butig nga mga dios. Ginhimo nila ini nga isa ka handumanan para mabal-an sang tanan nga matutom man sila nga mga alagad ni Jehova. Nagpasalamat gid ang mga Israelinhon nga wala sila nagpakig-away sa ila mga utod bangod lang sang indi kompleto nga impormasyon. Sa baylo, gintinguhaan nila nga mabal-an ang tanan nga detalye.

11. (a) Ano ang indi maayo nga naeksperiensiahan ni Mefiboset? (b) Ano dapat ang ginhimo ni David para nalikawan kuntani ini?

¹¹ Mahimo nga nakaeksperiensia man kita nga may nagpalapta sing balita parte sa aton nga indi bug-os nga matuod. Binagbinaga ang natabo kay Hari David kag kay Mefiboset. Ginpakitaan ni David sing kaayo si Mefiboset sang ginbalik niya sa iya ang tanan nga duta sang iya lolo nga si Saul. (2 Sam. 9:6, 7) Pero sang ulihi, nakabati si David sang indi maayo nga balita parte kay Mefiboset. Wala niya gin-usisa kon bala matuod ini, kag nagdesisyon sia nga kuhaon ang tanan nga ginapanag-iyahan ni Mefiboset. (2 Sam. 16:1-4) Sang ulihi sang nakighambal na sia kay Mefiboset, natukiban niya nga nagsala gali sia, gani ginbalik niya ang pila ka ginapanag-iyahan ni Mefiboset. (2 Sam. 19:24-29) Nalikawan kuntani ni David ini nga sala kon gintinguhaan niya anay nga mabal-an ang matuod nga natabo sa baylo nga nagpadasudaso sa pagdesisyon base sa indi kompleto nga impormasyon.

12, 13. (a) Ano ang ginhimo ni Jesus sang nagpalapta ang iban sang indi matuod nga impormasyon parte sa iya? (b) Ano ang himuon naton kon may nagpalapta sang indi matuod nga impormasyon parte sa aton?

¹² Ano ang himuon mo kon may nagpalapta sang indi matuod nga impormasyon parte sa imo? Natabo ini kay Jesus kag kay Juan nga Manugbawtismo. (Basaha ang Mateo 11:18, 19.) Ano ang ginhimo ni Jesus? Wala niya gin-ubos ang iya tion kag kusog sa pagkumbinsi sa mga tawo nga sala ang ginahambal sang iban parte sa iya. Sa baylo, ginpalig-on niya sila nga binagbinagon ang mga ebidensia, base sa iya ginhimo kag gintudlo. Nagsiling si Jesus nga “ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga buhat sini.”—Mat. 11:19.

¹³ May matun-an kita sa sini. Kon kaisa, may ihambal ang iban nga indi husto ukon indi maayo parte sa aton. Gusto gid naton nga kuntani matadlong ini para mabalik ang aton maayo nga reputasyon. Ano ang himuon naton? Kon may nagpalapta sang indi matuod nga impormasyon parte sa aton, wala sang magapati sa sini kon makita nila kon sin-o gid kita paagi sa aton pagkabuhi. Pareho sang natabo kay Jesus, ang aton maayo nga paggawi bilang Cristiano magapamatuod nga sala ang ginapalapta nga impormasyon parte sa aton.

14, 15. Paano mangin problema ang pagsalig naton sa aton kaugalingon nga paghangop?

¹⁴ Mabudlayan kita sa paghimo sang husto nga desisyon kon wala sing masaligan nga impormasyon. Ang isa pa ka rason nga mabudlayan kita amo nga indi kita perpekto. Mahimo nga madugay na kita nga nagaalagad sing matutom kay Jehova kag nag-uswag na ang aton kaalam kag paghangop. Mahimo nga ginatahod gid kita sang iban sa aton maayo nga mga desisyon. Puede bala ini mangin problema?

¹⁵ Huo, puede mangin problema ang sobra nga pagsalig sa aton kaugalingon nga paghangop. Mahimo maghunahuna na kita base sa aton balatyagon kag mga ideya. Basi pensaron naton nga nahangpan na naton ang isa ka sitwasyon bisan pa wala naton mabal-an ang tanan nga detalye. Delikado gid ini! Ginapaandaman kita sang Biblia nga indi magsalig sa aton kaugalingon nga paghangop.—Hulu. 3:5, 6; 28:26.

16. Sa sini nga halimbawa, ano ang natabo sa isa ka restawran, kag ano ang napensaran dayon ni Tom?

¹⁶ Halimbawa, ibutang ta nga may amo sini  nga sitwasyon. Isa ka gab-i, ang isa ka madugay na nga gulang nga si Tom nagkadto sa isa ka restawran. Nakibot sia sang nakita niya diri ang isa pa ka gulang nga si John nga may kaupod nga babayi, pero indi niya asawa. Nakita ni Tom nga masadya sila nga nagaistoryahanay, nagakadlaw, kag naghaksanay. Nabalaka gid si Tom kag nagpamensar: ‘Magabulagay ayhan si John kag ang iya asawa? Ano ang matabo sa asawa ni John? Ano na lang ang matabo sa ila kabataan?’ May nakita na si Tom nga pareho sa sini nga sitwasyon sang una. Ano ayhan ang mapensaran mo kon ikaw si Tom?

17. Sa sini nga halimbawa, ano ang nabal-an sang ulihi ni Tom, kag ano ang matun-an naton sa sini?

¹⁷ Pero dali lang. Bisan pa ginpensar dayon ni Tom nga nagluib si John sa iya asawa, husto bala ang ginhunahuna niya base sa iya lang nakita? Sang ulihi sina man nga gab-i, gintawgan niya si John. Mahimo maimadyin mo nga nagtawhay ang hunahuna ni Tom sang mabal-an niya nga manghod gali ni John ang babayi nga kaupod niya. Naghalin pa sa malayo nga lugar ang iya manghod kag madamo nga tuig nga wala sila magkit-anay. Bangod indi makapadugay ang iya manghod, didto lang sila nagkit-anay sa restawran para magkaon kag alang-alang makaupod ang iya asawa. Maayo lang kay wala ginsugid ni Tom sa iban ang iya napensaran kaina. Ano ang matun-an naton sa sini? Bisan pa madugay na kita nga Cristiano kag madamo na kita sing eksperiensia, dapat gihapon naton hibaluon ang mga detalye kag siguraduhon nga matuod ini.

18. Ngaa mabudlayan kita sa pagbinagbinag sa isa ka sitwasyon kon indi kita magsahuay sang isa ka utod?

¹⁸ Mabudlayan man kita sa pagbinagbinag sa isa ka sitwasyon kon indi kita magsahuay sang isa ka utod sa kongregasyon. Kon pirme naton ginapamensar ang indi naton masahuan sa iya, basi duhaduhaan na naton sia. Kon makabati kita sang indi maayo nga balita parte sa iya, basi mapati kita dayon. Ano ang matun-an naton sa sini? Kon nagahinakit kita sa aton mga kauturan, mahimo nga sala ang hunahunaon naton parte sa ila base sa indi matuod nga impormasyon nga nabaton naton. (1 Tim. 6:4, 5) Malikawan naton ini kon dulaon naton sa aton tagipusuon ang kahisa. Sa baylo nga maghinakit, dapat naton higugmaon ang aton mga kauturan kag patawaron sila sing kinabubut-on.—Basaha ang Colosas 3:12-14.

19, 20. (a) Ano nga mga prinsipio sa Biblia ang makabulig sa aton nga mabinagbinag kon bala matuod ang impormasyon nga nabaton naton? (b) Ano ang binagbinagon naton sa masunod nga artikulo?

¹⁹ Mabudlay subong makakuha sang masaligan nga impormasyon kag masigurado kon bala matuod ini. Ngaa? Ang kalabanan nga impormasyon nga mabaton naton indi kompleto ukon pila lang ka detalye sini ang matuod, kag indi kita perpekto. Ano ang makabulig sa aton? Dapat naton hibaluon ang mga prinsipio sa Biblia kag sundon ini. Ang isa ka prinsipio nagasiling nga kabuangan kag kahuy-anan ang magsabat antes mabatian ang kamatuoran. (Hulu. 18:13) Ang isa pa ka prinsipio sa Biblia nagapahanumdom sa aton nga indi magpati dayon sa bisan ano nga mabatian naton nga wala pa naton mabinagbinag kon bala matuod ini. (Hulu. 14:15) Kag bisan pa madamo na kita sing eksperiensia bilang Cristiano, dapat gihapon kita maghalong kag indi kita magsalig sa aton kaugalingon nga paghangop. (Hulu. 3:5, 6) Ang mga prinsipio sa Biblia magaamlig sa aton kon gamiton naton ang masaligan nga impormasyon para mahangpan ang matuod gid nga sitwasyon kag makahimo kita sang husto nga desisyon.

²⁰ Pero may isa pa ka rason kon ngaa mabudlay binagbinagon ang isa ka sitwasyon kon kaisa. Ang aton opinyon ukon pagtamod pirme nabase sa aton lang makita. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton kon paano kita mahimo magsala bangod sini kag kon paano naton ini malikawan.