1, 2. а) Кʹижан тьшта фәрз әм гәрәке һин бьн, у чьрʹа? б) Ве готареда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

ӘМ МӘСИҺИЙЕД рʹаст гәрәке һин бьн, wәки һәр информасийа, кö әм педьһʹәсьн, бьщерʹьбиньн һәла рʹаст ә йан на, сәва кö һәр тьшти рʹаст бьзаньбьн (Мәтʹлк. 3:21-23; 8:4, 5). Ле һәрге әм öса нәкьн, Шәйтʹанрʹа у дьнйа wирʹа wе һеса бә һʹьш-аqьле мә хьраб кьн (Әфәс. 5:6; Колс. 2:8). Ләма жи лазьм ә избаткьрьна пебьһʹәсьн, сәва әм нәхапьн. Мәтʹәлок 18:13-да те готьне, wәки «йе һе нәбьһисти щабе дьдә, әw беһʹьш у qара wи йә».

² Ве готареда әме шеwьр кьн, кö жь бо чь дькарә мәрʹа чәтьн бә, wәки избаткьрьна бьстиньн, сәва тьшта рʹаст бьзаньбьн. Әме öса жи шеwьр кьн принсипед Кʹьтеба Пироз у wан мәсәла, йед кö wе али мә бькьн кö һәр информасийа рʹаст бьщерʹьбиньн.

3. Чьрʹа лазьм ә әм принсипа жь Мәтʹәлок 14:15 бьдьнә хәбате? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.)

³ Иро һʹәму алийава мәрьв щурʹә-щурʹә информасийа у әʹламәтийа дьстиньн. Интернетеда, телевисйонеда, у медийайеда тʹьжә информасийа те бәлакьрьне. Хенщи ве йәке, әм öса жи пе емаиле, пе тʹеле у жь һәвала щурʹә-щурʹә әʹламәтийа у тьшта дьстиньн. Ле әм гәрәке гәләк фәсал бьн у  тьштед кö әм дьбьһен у педьһʹәсьн бьщерʹьбиньн, һәла рʹаст ьн йан на. Чьрʹа? Чьмки иро һәр дәра информасийа кö бәла дькьн, дәрәw ьн йан жи нә бь тʹәмами рʹаст ьн. Ле кʹижан принсипа Кʹьтеба Пироз дькарә али мә бькә? Мәтʹәлок 14:15-да те готьне: «Мәрьве сахьке дьле хwә һәр готьне баwәр дькә, ле йе аqьл дина хwә дьдә гавед хwә».

4. Рʹезед жь Филипи 4:8, 9 ча али мә дькьн кö бьжберьн чь бьхуньн, у чьрʹа фәрз ә wәки информасийа рʹаст бал мә һәбә? (Бьньһерʹьн чаргошә бь наве « Һьнә Тьшт, бь сайа Кʹижана Әм Дькарьн Информасийа Рʹаст Пебьһʹәсьн»).

⁴ Сәва кö сафикьрьнед рʹаст бькьн, мәрʹа избаткьрьнед рʹаст лазьм ьн. Ләма жи әм гәрәке фәсал бьжберьн кö чь информасийа бьхуньн. (Бьхунә Филипи 4:8, 9.) Әм гәрәке wәʹде хwә бадиһәwа хәрщ нәкьн сәр нучейед Интернетеда йан жи әʹламәтийед пе емаиле, кʹижан кö әм сәд сәләфи ньзаньн рʹаст ьн йан на. Илаһи гәләк фәрз ә нәкʹәвьнә wан малпәра, кʹидәре кö рʹабәр фькьред хwә бәла дькьн. Әwана дьхwазьн баwәрийа щьмәʹта Хwәде сьст кьн у рʹастийе дәрәw дәрхьн. Информасийа нәрʹаст дькарә мә бәрбь сафикьрьнед нәрʹаст бьвә. Тʹö щар нәфькьрьн кö информасийа qәлп wе сәр һʹьш у дьле wә һʹöкöм нәкә (1 Тимтʹ. 6:20, 21).

5. Исраелийа кʹижан әʹламәтийа qәлп бьһистьн, у ча әw йәк сәр wан һʹöкöм бу?

⁵ Һәрге әм әʹламәтийа qәлп баwәр кьн, әw дькарә ахьрикә гәләк хьраб бинә. Мәсәлә дина хwә бьдьне кö чь qәwьми wәʹде Мусада, чахе жь 12 щәʹсуса 10 щәʹсуса дәрһәqа Әʹрде Создайи әʹламәтийа нәрʹаст дан (Жьмар 13:25-33). Әw әʹламәти бь тʹәмами рʹаст нибу у щьмәʹта Йаһоwа да тьрсандьне (Жьмар 14:1-4). Ле чьрʹа әw йәк öса сәр щьмәʹте һʹöкöм бу? Дьбәкә әwана дьфькьрин wәки һʹәчʹи зәʹф щәʹсус әwе әʹламәтийе дьбежьн у ләма әw wе рʹаст бә. Wана гöһ нәда Йешу у Кʹаләб, йед кö дәрһәqа Әʹрде Создайи тьштед баш готьн (Жьмар 14:6-10). Дәwса кö избаткьрьна пебьһʹәсьн у итʹбарийа хwә Йаһоwа биньн, wана гöһ да әʹламәтийа хьраб. Рʹасти жи алийе wанда әв чьqас нәаqьлайи бу!

6. Чьрʹа әм гәрәке әʹщебмайи нәминьн һәрге дәрһәqа щьмәʹта Йаһоwа тьштед нәбаш бьбьһен?

⁶ Әм гәрәке илаһи һьнге фәсал бьн, гава дәрһәqа щьмәʹта Йаһоwа әʹламәтийа дьбьһен. Тʹö щар бир нәкьн, wәки Шәйтʹан бöхдана давежә хьзмәткʹаред Хwәде (Әʹйан. 12:10). Ләма жи Иса пешда шагьртед хwәрʹа гот, wәки мәрьвед мьqабьл wе «һәр щурʹә бöхдан» бавежьнә мә (Мәт. 5:11). Һәрге әм гьлийе wи пьшт гöһе хwәва нәвежьн, әме зәндәгьрти нәминьн һәрге дәрһәqа щьмәʹта Йаһоwа тьштед әʹщеб жи бьбьһен.

7. Пешийа кö әм кәсәкирʹа тьштәки бьшиньн, әм гәрәке дәрһәqа чь бьфькьрьн?

⁷ Дьбәк һун һʹьз дькьн пе емаиле у тʹеле тьшта бьшиньн һәвалед хwәрʹа. Һәрге öса нә, дьqәwьмә чахе һун сәрһати йан дәнг у бәса дьбьһен, дьхwазьн әве йәке пешийе һун бәла кьн. Ле һʹәта кö һун әwе нәʹме пе тʹеле йан жи пе емаиле бьшиньн, пьрсе бьдьнә хwә: «Гәло әз ньһа чь кö дьхwазьм бәла кьм, әw информасийа рʹаст ә? Гәло әз һәр тьшти рʹаст заньм у избаткьрьнед мьн һәнә?». Һәрге һун дöдьли нә, ле йәкә дьхwазьн бьшиньн, һуне нава хушк-бьрада әʹламәтийа qәлп бәла кьн. Һе баш ә дәwса бьтькиньн у бьшиньн, бьтькиньн кö тʹәмьз кьн.

8. Һьнә wәлатада йед мьqабьли мә чь дькьн, у чаwа әм дькарьн нәкʹәвьнә тʹәлька wан?

⁸ Чахе әм дьхwазьн дәрберʹа кәсәкирʹа тьштәки бьшиньн, диса хофәк һәйә. Һьнә wәлатада шьхöле мә qәдәхәкьри йә, йан жи синор кьри йә. Wан wәлатада мәрьвед кö мьqабьли мә нә, дькарьн әʹламәтийед öса бәла кьн, сәва кö тьрсе бькьнә дьле хушк-бьра, йан жи сәва  итʹбарийа мә һьндава һәвдö öнда бә. Дина хwә бьдьне чь qәwьми wәʹде Йәктийа Совйәта бәре. Полисәки кö әндәме КГБ бу, әʹламәтийа qәлп бәла кьр, wәки йанчь бьред щабдар нәмамийа щьмәʹта Хwәде дькьрьн. * Гәләк хушк-бьра әw тьштед qәлп баwәр кьрьн, у ахьрийеда жь тʹәшкиләта Йаһоwа дур кʹәтьн. Рʹасти жи сәд һʹәйф! Рʹаст ә һьнәк паше вәгәрʹийан, ле һьнәк жи һʹәта иро нәһатьн, чьмки баwәрийа wан öнда бу (1 Тимтʹ. 1:19). Ле ча әм дькарьн хwә хwәй кьн, wәки тьштәки öса тʹәви мә жи нәqәwьмә? Әʹламәтийед нәбаш у öса жи кʹижан кö һун ньзаньн рʹаст ә йан на, бәла нәкьн. Һьн жи дәрберʹа тьшта баwәр нәкьн. Баwәр бьн кö һун һәр тьшти рʹаст заньн.

9. Кʹижан ә чәтьнайикә дьн кö әм дькарьн тьштед нәрʹаст баwәр кьн?

⁹ Щара әм тьштед öса дьбьһен, кʹижан кö нивида рʹаст ьн йан жи нә һʹәму информасийа һәйә. Һьнге һеса нинә әʹламәтийа рʹаст пебьһʹәсьн. Бь рʹасти сәрһати йан жи әʹламәти кö нивида рʹаст ә, әм нькарьн бежьн wәки әw сәд сәләфи рʹаст ә. Ле ча әм дькарьн нәхапьн пе wан тьшта, кʹижан кö тʹәне нивида рʹаст ьн? (Әфәс. 4:14).

10. Чьрʹа Исраелийа дьхwәстьн мьqабьли бьред хwә шәрʹ кьрана, у чь wана да сәкьнандьне?

¹⁰ Дина хwә бьдьне кö wәʹде Йешу чь qәwьми тʹәви Исраелийа, йед кö дьжитьн жь чʹәме Урдöне алийе рʹоавайе (Йешу 22:9-34). Әwана бьһистьн wәки Исраелийед кö жь Урдöне алийе рʹоһьлате дьжитьн (бәрәкед Рʹубен у Гад у нив бәрәка Мьнашә), хwәрʹа горигәһәкә мәзьн чекьрьнә. Әw йәк рʹасти öса бу. Ле Исраелийед кö алийе рʹоавайе дьжитьн, фькьрин, wәки әw Исраели мьqабьли Йаһоwа рʹабун кö әw горигәһ чекьрьнә. Ләма жи wана сафи кьр кö һәрʹьн тʹәви wан шәрʹ кьн. (Бьхунә Йешу 22:9-12.) Ле чьqас баш ә, wәки пешийа ве йәке wана чәнд меред бь итʹбар шандьн, сәва пебьһʹәсьн һәла рʹасти öса нә йан на. Ле әw мер чь пеһʹәсийан? Исраели жь бәрәкед Рʹубен у Гад у нив бәрәка  Мьнашә, әw горигәһ чекьрьбун нә кö сәва qöрбана биньн, ле чаwа биранин. Wана горигәһ чекьр сәва ахьрийеда гьшк бьзаньбьн, wәки әwана жи хьзмәткʹаред Йаһоwа бун. Бьдьнә бәр чʹәʹве хwә, wәки әw Исраели чьqас ша бун, кö мьqабьли бьред хwә нәчун сәр һʹиме әʹламәтийа нә тʹәмам, ле пеһʹәсийан чь бу у ча бу.

11. а) Мәфибошәт рʹасти чь нәһәqийе һат? б) Даwьд чаwа дькарьбу хwә жь ве шашийе хwәй кьра?

¹¹ Щара әм дькарьн рʹасти нәһәqийе бен, мәсәлә мәрьв дәрһәqа мә тьштед öса дькарьн бәла кьн, кʹижан кö нивида рʹаст ьн йан жи информасийа нә бь тʹәмами йә. Әw йәк дькарә дьле мә бешинә. Дина хwә бьдьнә мәсәла Даwьд Пʹадша у Мәфибошәт. Даwьд qәнщийа мәзьн да кʹьфше һьндава Мәфибошәт, кö һʹәму әʹрде кальке wи Шаwул, вәгәрʹандә wи (2 Сам. 9:6, 7). Ле wәʹдә шунда, Даwьд дәрһәqа Мәфибошәт тьштед нәбаш пеһʹәсийа. Даwьд нә жи пеһʹәсийа һәла әw йәк рʹаст ә йан на, у сафи кьр wәки һʹәму мьлкʹе Мәфибошәт жь wи бьстинә (2 Сам. 16:1-4). Ахьрийеда чахе Даwьд шашийа хwә фәʹм кьр, әwи пʹарәкә мьлкʹе wи пашда да wи (2 Сам. 19:24-29). Ле әw нәһәqи wе тʹöнә буйа, һәрге Даwьд дәwса кö сафикьрьнеда ләзкʹәта, пешда һәр тьшт пебьһʹәсийа.

12, 13. а) Иса ча хwә дьда кʹьфше, чахе бöхдан давитьнә wи? б) Әм дькарьн чь бькьн һәрге кәсәк тьштед дәрәw дәрһәqа мә бәла дькә?

¹² Ле һәрге кәсәк бöхдана давежә wә, һун чь гәрәке бькьн? Биньн бира хwә, wәки мәрьва дәрһәqа Иса у Йуһʹәннайе Ньхöмдар жи тьштед дәрәw бәла дькьрьн. (Бьхунә Мәтта 11:18, 19.) Ле гәло Иса хwә ча дьда кʹьфше? Әwи wәʹдә у qәwата хwә тʹö щар сәр ве йәке хәрщ нәдькьр, wәки һʹәмушкарʹа избат кә кö әw йәк дәрәw ә. Дәwса ве йәке, әwи дина мәрьва дьда сәр избаткьрьна, демәк сәр шьхöл у һинкьрьнед хwә. Иса гот: «Сәрwахти бь әʹмәлед хwә кʹьфш дьбә кö әw рʹаст ә» (Мәт. 11:19).

¹³ Әм дәрсәкә фәрз жь Иса дькарьн һин бьн. Щара мәрьв дькарьн сәр мә тьштед нәрʹаст йан жи тьштед хьраб бежьн. Әw йәк дькарә сәр наве мә хьраб һʹöкöм кә, ләма жи дьбәкә әм гәләк бьхwазьн кö әwан дәрәща рʹаст кьн. Ле әм чь гәрәке бькьн? Һәрге кәсәк дәрһәqа мә тьштед дәрәw бәла дькә, әм гәрәке мәрьварʹа пе әʹмьре хwә нишан кьн, wәки әw йәк дәрәw ә. Чаwа мәсәла Иса дьдә кʹьфше, бь щурʹе жийина хwә у кьред хwә әм дькарьн избат кьн, wәки һәр дәрәwи йан жи бöхдан кö сәр мә дьбежьн, qәлп у нәрʹаст ьн.

14, 15. Һәрге әм итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә биньн, ча әw йәк дькарә мәрʹа бьбә тʹәльк?

¹⁴ Мә дит wәки щара сәва информасийа рʹаст пебьһʹәсьн, чәтьн ә избаткьрьна бьвиньн. Ле диса чәтьнайик әw ә кö әм гöнәкʹар ьн. Дьqәwьмә әм бь дәһа сала Йаһоwарʹа хьзмәт дькьн у һе сәрwахт бунә у мәрьв жи qәдьре мә дьгьрьн, бона фәʹмкʹарийа мә. Ле щара әw йәк дькарә бьбә тʹәльк.

¹⁵ Һәрге әм дәстпекьн итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә у фәʹмкʹарийа хwә биньн, һьнге әм дькарьн бькʹәвьнә тʹәльке. Емосийа у фькьред мә дькарьн һʹьш-аqьле мә контрол кьн. Һьнге әм ида дькарьн бьфькьрьн, wәки әм фьлан дәрәще рʹьнд заньн у һәр тьшти фәʹм дькьн, һәрге жи һʹәму избаткьрьнед мә тʹöнә нә. Әw йәк гәләк хоф ә. Кʹьтеба Пироз зәлал мә ширәт дькә, wәки әм итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә нәйньн (Мәтʹлк. 3:5, 6; 28:26).

16. Гьли кьн мәсәла кö ресторанеда qәwьми, у Том дәрберʹа дәрһәqа чь фькьри?

¹⁶ Бьдьнә бәр чʹәʹве хwә дәрәща öса. Рʹуспийе щерʹьбанди наве кʹижани Том ә еваре ресторанеда йә. Ньшкева  әw бәр сьфрәке рʹуспики дьн, наве кʹижани Щон ә, тʹәви жьнькәке дьвинә, кö кʹöлфәта wи нинә. Том зәндәгьрти дьминә, әw дьвинә ча әwана һәрдö һәврʹа дькʹәньн, ша дьбьн у һәв һʹәмез дькьн. Том бәрхwә дькʹәвә у һе зедә тʹәвһәв дьбә. Дьле хwәда әw дьфькьрә: «Гәло Щон у жьна wи жь бо ве йәке wе жь һәв бьqәтьн? Жьн-зарʹед wи wе ча бьн?». Том дәрәщед wи щурʹәйи бәре жи дитьбу. Ле гәло һуне чь бьфькьрийана, һәрге дәwса Том буна?

17. Том чь пеһʹәсийа, у жь ве мәсәле әм чь дәрсе хwәрʹа һин дьбьн?

¹⁷ Ле ньһа бьфькьрьн сәр ве йәке. Том бей избаткьрьна у информасийа, баwәр кьр wәки Щон жьна хwәрʹа амьн нинә. Ле паше, ве еваре, Том Щонрʹа тʹеле хьст. Хәбәрданеда Том пеһʹәсийа, wәки әw жьньк хушка Щон йа һʹәлал бу, кʹижан кö жь wәлате хәриб һатьбу. Wана гәләк сала һәв нәдитьбун у тʹәне чәнд сьһʹәтед wан һәбу, ләма Щон тʹәне тʹәви wе чубу ресторане. Ле жьна Щон нькарьбу бьчуйа. Бьдьнә бәр чʹәʹве хwә дьле Том чьqас рʹьһʹәт бу. Ле чьqас баш ә, wәки әwи фькьред хwәйи нәрʹаст дәрһәqа Щон, бәла нәкьр. Әw чь дәрс ә бона мә? Фьрqи тʹöнә әм чьqас сала Мәсиһи нә у чьqас жи щерʹьбанди бьн, йәкә әм пешийа кö тьштәки баwәр кьн, гәрәке избаткьрьна пебьһʹәсьн.

18. Чь дькарә бьбә мәʹни wәки әм дәрһәqа хушк-бьра тьштед нәрʹаст баwәр кьн?

¹⁸ Чахе щьватеда кәсәк мә дьдә хәйдандьне, һьнге жи әм дькарьн шашийе бәрʹдьн у информасийа нәрʹаст баwәр кьн. Һәрге әм хәйде дьле хwәда хwәй кьн у тʹьме сәр ве йәке бьфькьрьн, әм дькарьн ида бь шьке бьньһерʹьн сәр wе хушке йан жи бьра. Һьн жи һәрге кәсәк мәрʹа дәрһәqа wи мәрьви, кʹижани әм данә хәйдандьне, тьштед нәбаш бежә, һьнге әм дькарьн дәрберʹа баwәр кьн. Ле чь дәрс ве дәрәщеда лазьм ә әм һин бьн? Һәрге әм бьһельн wәки дьле мә бьминә сәр хушк-бьред мә, әм дькарьн ида бей избаткьрьн тьштед нәрʹаст дәрһәqа wан баwәр кьн (1 Тимтʹ. 6:4, 5). Әм гәрәке тʹö щар нәһельн wәки дьле мәда һәвсуди у кʹöмрʹәши һәбә. Әм гәрәке дәрберʹа тьштед хьраб жь дьле хwә дәрхьн, у бир нәкьн wәки Йаһоwа жь мә дәʹwа дькә кö әм хушк-бьра һʹьз бькьн у бь дьл бьбахшиньнә wан. (Бьхунә Колоси 3:12-14.)

19, 20. а) Кʹижан принсипед Кʹьтеба Пироз һәнә, йед кö али мә дькьн һәр информасийа бьщерʹьбиньн? б) Готара дьнда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

¹⁹ Бәле, иро гәләк чәтьн ә информасийа рʹаст пебьһʹәсьн, у бьщерʹьбиньн. Ле чьрʹа? Чьмки иро информасийа һʹәчʹи зәʹф йан нәрʹаст ьн йан жи нивида рʹаст ьн, у һьн жи гöнәкʹарийа мә жи дьбә проблем. Ле wан дәрәщада чь wе али мә бькә? Әм гәрәке принсипед Кʹьтеба Пироз бьзаньбьн у бьдьнә хәбате. Бәʹса хәбәре, принсипәк әw ә кö һәрге әм щаба хwә дьдьн пешийа кö избаткьрьна пебьһʹәсьн, әw йәк нәаqьлайи у шәрми йә (Мәтʹлк. 18:13). Принсипәкә дьн жи али мә дькә, wәки әм һәр тьшти дәрберʹа баwәр нәкьн, ле бьщерʹьбиньн һәла әw рʹаст ә йан на (Мәтʹлк. 14:15). У принсипа хьлазийе әw ә, кö фьрqи тʹöнә әм чьqас wәхт Мәсиһи нә, әм гәрәке фәсал бьн, wәки итʹбарийа хwә һʹьш-аqьле хwә нәйньн (Мәтʹлк. 3:5, 6). Принсипед Кʹьтеба Пироз wе мә хwәй кьн, һәрге әм избаткьрьнед рʹаст пебьһʹәсьн у сафикьрьнед аqьлайи бькьн.

²⁰ Чахе мәрьв дәрберʹа тьшта сафи дькә сәр һʹиме ве йәке чь кö дьвинә, әw жи дькарә бьбә мәʹни, wәки сәр тьшта нәрʹаст бьньһерʹә. Готара дьнда әме пебьһʹәсьн кö ве йәкеда кʹижан тʹәльк һәнә у чь бькьн сәва нәкʹәвьнә wан тʹәлька.