1, 2. (a) Ke selo sefeng se segolo so di nyakang re tšhute go se maka, fote ke ntaba? (b) Ga hlogotaba yowa re nyoko bolabola ka ying?

KE RUNE Makreste ya mannete, byalo di nyaka re tšibe go nyakolla ditaba le go segelela sepheto sa nnete. (Diy. 3:21-23; 8:4, 5) Mo re ka sa make tsotsone, re nyoko ba re bulela Sathane le lefase lage sekgala sa gore ba thogo re fokola. (Maef. 5:6; Makol. 2:8) Ke nnete gore mo re tšiba gabutši gore go makega ying, re ko thogo segelela sepheto sa gabutši. Diyema 18:13 yi re “motho wa go fo tlogelela le go fetola a so ko di kwa gore ba re king, o maka tsa botlayela fote wa tipoyila.”

² Ga hlogotaba yowa, re nyoko bolabola ka dilo tsa go tlalanyana tsa go maka gore go sa be lola go kraya ditaba tso go leng nnete le go segelela sepheto sa gabutši. Fote, re nyoko fela re sekela le ditšhiko tsa Baebele le tso di ka re gelepang gore di thogo šupetsa gore re butšwiye mo re kene re nyakolla ditaba.

3. Ke ntaba di nyaka re berekise tšhiko ya Baebele yo yi leng ga Diyema 14:15? (Lebelela sethombhe sa ka ho kgakala.)

³ Lekgono, ditaba a yi go tlala ga tsona. Mo inthaneteng, ga TV le ga tse dingwana tso tsa thekinoloji, go na le ditaba tsa mošagašaga ya go tlala. Batho ba go tlala ba kraya di-e-mail tsa go tlala, melayetsa le ditaba tse dingwana tso di tšwang ga banghana ba bona. Ditaba tsa  gore di kekemme di tlele ka matla lekgono, byalo di nyaka re tipasope, re sa fo yakgoswa re tshepa se sengwana le se sengwana so se segelang ho ditsebeng. Re ka gelepa ke tšhiko yifeng ya ka ho Baebeleng? Diyema 14:15 yi re: “Motho wa go tlayela o tshepa lentsu le lengwana le le lengwana, mara wa go hlalefa o thomisa a lebelela gabutši gore a thogo gata.”

4. Mafilipi 4:8, 9 yi re gelepa byang gore re hlawole tso re di balang, fote ke ntaba go le gabutši go tšiba nnete ya taba? (Lebelela le lebhokisi lela la gore “ Dilo tse Dingwana tso di ka re Gelepang go Kraya Monopo.”)

⁴ A di nyake re tseya sepheto re sa tšibi gore tso re di kweleleng ke nnete go segela kaye. Byalo di nyaka re make dilo ka letheto mo re hlawola gore king tso re nyoko go di bala. (Bala Mafilipi 4:8, 9.) Tla re lesetseneng go sinya nako ka go lebelela ditaba tsa go sodisa tso di leng ho Inthaneteng kela go bala dilo tsa gore a di nape di tshepisa tso di segelang ga rune ka e-mail. Ga diwepsayete tsa batho ba gore ba kgelugiye nneteng re napa re ro keketlela ku kgole natso. Ba fo nyaka go faganya batho ba Modimo le go thilafatsa nnete yo re yi tshwereng. Mo tso re di kwang di fo re “tlo,” le dipheto tsa rune di ko fo re “tlo.” O sa tseye nkare wene mo ba kene ba go tshokanya ka mokgonone di ka sa go fokole monagano le pelo.—1 Thim. 6:20, 21.

5. Maisrayele ma yye ma butsiwa matsaka mafeng, mara ma makiye byang mo ma kwa tsotsone?

⁵ Mo re ka fo tshepa matsaka, re ko di kweng. Mo re beyisa, nagana ka nakwela ya Moše, mo 12 ya dindhuna tsela ne ba di romme go ye hloleleng ku ga Lefase lo le Tshepisiwweng di sologa, 10 yi leyye ditaba tsa gore di ya toka. (Dip. 13:25-33) Dindhuna tsowa ke mo di ro tšhela le letswayi mo di kene di botsetsela batho ba Jehova matsaka, di šinya di maka gore ba hlagasele. (Dip. 14:1-4) Ke mo go rorobeng mo batho ba tikwa ka mokg’onone? Kela ba f’lo re ka gore bo ba buyyeng le ditaba tsa go tshosa ba tlele, di ra gore baa resa. Batho bowa ba ganne go theetsela nnete yo ne yi bolabola ke Jošuwa le Khalebho. (Dip. 14:6-10) A baa maka le ka gonyana ba re ba leketsa go nyakolla nnete le mong go tshepa Jehova, ba yye ba fo tshepa matsaka yane ba ma kwang. Ke ditlayela wa tšiba!

6. Ke ntaba di sa nyake re tšhoga ho re kwa batho ba Jehova ba ba bolabolela matsaka?

⁶ Di nyaka re sa yakgoswe re tshepa ditaba tso re di kwelelang ka batho ba Jehova. O sa lebale gore Sathane o lebela malata ya Modimo ya go tshepega. (Kut. 12:10) Jeso le yene o hlayye gore bo ba go re phigisa ba nyoko “bolabola matsaka ka mokana ga wona ya mohlobohlobo ba hlaya dilo tsa go befa” ka rune. (Mat. 5:11) Mo taba yone re ka fo yi tseyela hlogong, re ka sa tšhoge ho re kwa ba bolabolela batho ba Jehova matsaka.

7. Di nyaka re nagane ying mo re soko romela e-mail kela molayetsa?

⁷ Ayitsano le wene ke wene mohlobo wela wa go kwana natso tsa go romela banghana bago le bo o ba tšibang molayetsa ka e-mail? Mo nkare go ka mokg’onone, di ra gore mo o bona taba ye nngwana ya go jabodisa ho ditabeng kela o kwelela tse dingwana, o ka fo kwa o nabela gore ba di kwe ka wene la mathomo. Mara, yemanyana mo o soko bane o romela ye mongwana molayetsa wone, o tiputsise gore: ‘Mara nje taba yowa ke nyoko di sabalatsang ke nnete? Nje ke tšiba ditaba ka mokana ga tsona?’ Mo nkare a o di tšibi gabutši, o ka fo kraya o šele o butsiye magageru matsaka. Mo o kwa lekwalo lago le go teya, napa o pota mola ga gore sola, o sa romele.

8. Batho ba go re phigisa ba dipoleke tse dingwana ba makiye ying, byalo re ka kraya re berekisana byang nabo re sa di bone?

⁸ Go sa na le go gongwana fote ga gore go šupetsa kotsi ya mo motho a fo tabogela go romela melayetsa yone ga ba bangwana. Ga dipoleke tse dingwana, mmereko wa rune ba wo thibelele kela ba ro rakela. Bo ba re phigisang gana hone ga dipoleke tsotsoneng, ba ka fo maka ka bomu ba sabalatsa ditaba tsa gore a di šiyo gore ba tshosanye magageru kela ba maka gore re sa tshepanane. Gopola so se makegiyeng ku Soviet  Union ya botala. Maphodisa ya makhukhung, ya ke mo ba re ke ma-KGB, ma yye ma sabalatsa ditaba tse dingwana tsa gore magageru ya mangwana ya gore maa tšibega ma rekisiye batho ba Jehova. * Ba go tlala ba yye ba napa ba tshepa matsaka yanane, ba šinya ba thomisa go keketlela ku kgole le mokgahlo wa Jehova. Di baba byang! Mara re leboga gore ba bangwana ba yye ba boya, mara ba bangwana go sa le gana hala. Ba napiye ba ro logela. (1 Thim. 1:19) Re ka maka byang gore le rune re sa kraye re wele ke tsa mohlobo wonone? Kganela kgole le tsa go fo romela-romela melayetsa ya gore a ya hlamatsega kela o kraya le wene le mong go ro tšiba gore yi tšwa kaye, o sa di tšibi. O sa be motho wa go fokoga kela wa go fo tshepa se sengwana le se sengwana. Mo o šala o tlogamela, o be o tšiba ditaba ka mokana ga tsona.

9. King se sengwana so se makang gore go sa be lola go tšiba nnete?

⁹ Ditaba tsa go gayela kela dinnete tsa gore ke dikopa di ka maka gore motho a šale a sa tšibi gore a make byang. Taba ya gore nnete ya gona go fo ba sepetlonyana, di ra gore go ro ba mong matsaka. Byalo re ye maka byang barena gore dilo tsowa di sa re tantele, ra tshukiwa ka ditaba tsa gore a di kwale le gore di ya kakaye?—Maef. 4:14.

10. Ke mo go rorebeng mo Maisrayele ya mangwana ma šinya ma nyaka go lwa magagabo, mara ke ntaba ma sa lwa?

¹⁰ Nagana ka tso di makegeleng Maisrayele ya ke mo ma dula ka nthoko ya bodikela bya Noka ya Jorodane nakwela go lawola Jošuwa. (Još. 22:9-34) Ba yye ba fo kwelela ditaba tsa gore Maisrayele ya ke mo ma dula ka bohlabela bya Jorodane (ba moloko wa Rubeni le wa Ghada le sekopa sa moloko wa Manase) ba makiye aletara ye nngwana ye kgolo thina ga noka ya Jorodane. Sekopa sa taba yone ke mo go le nnete. Mo bowa ba gore ba ka ho bodikela ba kwa sekopa sone sa taba, ba napa ba re di ra gore magagabo ba jikele Jehova, ke mokane Maisrayele ya ke mo ma dula ka bodikela ma hlakana gore ma ye hlekela bala ba ka ku bohlabela. (Bala Jošuwa 22:9-12.) Sa go jabodisa ke gore mo ba soko bane ba tloga, ba yye ba romela banna ba go tshepega ka ku bohlabela gore ba ye nyakolla taba. Banna bone ba krayye go makiye byang? Ba krayye gore Maisrayele ya go tšwa ga moloko wa Ghada le wa Rubeni  le ba sekopa sa moloko wa Manase, ke bona ba gore ne ba makiye aletare yone, mara ke mo ba sa yi makela gore go hlabediwe ga yona, mara ke mo ba yi makiye gore go be segopotso. Ke mo ba yi makela gore ka motsho, batho ka mokana ga bona ba tle ba di tšibe gore ke mo go le bona malata ya go tshepega ya Jehova. Di šupa nkare Maisrayele yane ma yye ma leboga ma sa fetse gore a maa lwa le magagabo, ma makisa ke go sa tšibi ditaba ka mokana ga tsona, mara ma yye ma ye butsiseleng gore gabutši go makega ying!

11. (a) Ke mo go ro maka byang mo Mefiboshethe a šinya a makiwa lešidi? (b) Dafita nke a makiye byang gore a sa šinyi a segela le gana hone ga go tshwara ngwanewa wa batho lešidi?

¹¹ Le ga rune, di ka makega tsa go kraya re kwisiwa go baba ke batho bo ba re tshwarang lešidi ka taba la gore ba kwelele ditaba ka rune tsa gore ke dinnete tsa dikopa kela tsa gore a di ya felegelela. Nagana ka Kgoši Dafita le Mefiboshethe. Dafita ga Mefiboshethe o yye a mo tshwara gabutši, a boya a ro mo neya le poleke yela ya Sawulo kokwane wage. (2 Sam. 9:6, 7) Mara ka nthago, Dafita a kwelela ditaba tsa go toka ka Mefiboshethe. Dafita aa boya a ro nyaka le go tšiba gore go makegiye ying, a ya a yamoganya Mefiboshethe dilo tsela ka mokana ga tsona. (2 Sam. 16:1-4) Mo Dafita a tla a dula fase naye ba bolabola, a kraya gore phela tso a di makiyeng Mefiboshethe a yi tsona, a yakgoswa a mo lukisela. (2 Sam. 19:24-29) Mara lešidi lone nke le sa makega hala Dafita a yye a fo yema ka go nyana, go segela le mo a šinyang a kraya ditaba ka mokana ga tsona, a sa fo maka dilo ka magaba mara a sa di kwa gabutši.

12, 13. (a) Jeso o makiye byang mo ba mo hlayela matsaka? (b) Re ka maka byang mo motho a ka fo re hlayela matsaka?

¹² Byalo o ka maka byang ho o ka fo kraya ba go bolabolele matsaka? Jeso le Johane wa go Kolobetsa tsotsone ba yye ba gahlana natso. (Bala Matewu 11:18, 19.) Jeso o fitiye byang ga tsotsone tsa gore ba mo hlayele matsaka? Aa boya a ro tihlopa a re wa tiyemelela. O yye a fo botsa batho gore bona beng ba tinyakollele—ba lebelele tso a di makang le tso a di tšhutisang. Jeso yene mo a bolabola, o yitseri, “gore motho o hlalefiye, re bona ka tso a di makang.”—Mat. 11:19.

¹³ Re tšhuta taba ye nngwana ya gabutši ka matla howa. Batho ba ka fo hlaya dilo tsa gore a yi tsona kela tsa go baba ka rune. Re ka kwa re nabela ka matla go bona dilo di wolodiwa kela ra kwa nkare re ka maka se sengwana gore re sa poyilege. Nnete se gona so re ka se makang. Mo motho ye mongwana a ka fo bolabola matsaka ka rune ho bathong, maphelelo ya rune ke wona ma nyoko šupetsang gore motho yene ke mo a hlaya matsaka. Mo re ka fo maka go tshwana le Jeso, re titshwara di šupetsa gore ka nnete ke rune Makreste, matsaka yane ma nyoko solega.

14, 15. Taba yowa ya go titshepa rune beng yi ka ba molabo byang?

¹⁴ Mo o sa tšibi ditaba ka mokana ga tsona gabutši, o ka šinya o kekemisa. Ye nngwana ya go hlopa ke gore le rune beng a ra yenela gabutši ho mmeleng. Byalo re re king mo nkare yi ro ba mengwagangwaga re kene re berekela Jehova? O ka fo kraya gore re butšwiye fote re hlalefiye. Ba bangwana ba ka fo ba ba re hlompa ka matla ba maka ke gore re tšiba go beya ditaba gabutši. Ayitsano tsotsone o ka sa kraye di re ghulanya?

¹⁵ Eya, di ka re ghulanya mo re tipotsa gore rune re ya tšiba. Re ka thomisa go kekemisa ka taba la go maka dilo re ya ka gore re tikwa byang le gore rune re nagana ying. Re ka fo lebelela seyemo, ke mokane ra fo napa re tipotsa gore re ya se kwisisa le ho re sa nape re tšiba ditaba ka mokana ga tsona. Pasopa di sa go tšhubi! Baebele yi re botsa gabutši gore re sa nape re ngangarela ga tso rune re di naganang.—Diy. 3:5, 6; 28:26.

16. Mo ga mošupetso wowa, go makegiye ying ku setolo, fote Mokakoleng o šinnye a re king?

¹⁶ Yema re fo beyisa ka taba ye nngwana ke  yowa. Tšatši le lengwana mogageru wa gore ke mogolo ka ho phutegong ye ba reng ke Mokakoleng, o kena setolo sa ho ba rekisang tsa go ja, ke mokane mo a lebelela o bona mogolo ye mongwana ye ba reng ke Kgabi a duli tafoleng le mosadi ye go seng wage. Mokakoleng o ba lebelele mo ba kene ba tshegelela, ba tišupetsa nkare ba jabolela so ba bolabolang ka sona, ba biye ba tshwaranatshwarana. Taba yone a ya mo yetsedisa ga Mokakoleng. Ayitsano Kgabi o nyoko hladiwa? Go nyoko makega ying ka mosadi wa Kgabi? Bana ba Kgabi gee? Sa go napa se kwisa go baba ka matla ke gore ho ga Mokakoleng tsa mohlobo wonone di yye tsa makega. Mola go le wene o gahlanne le tsotsone, ke mo o ka maka byang?

17. Mo ga mošupetso wowa, Mokakoleng o krayye gore gabutšibutši go makegiye ying, fote re tšhuta ying gana hone?

¹⁷ Yemanyana. Le mo Mokakoleng a yakgoswele go fetsa ka gore Kgabi o sepela mosadi wage ka fase, ayitsano ne a tšiba ditaba ka mokana tsona? Ka malobana wa gona, Mokakoleng o yye a fowunela Kgabi. Mokakoleng o yye a kwa nkare se sengwana se tlugiye ho magetleng mo a kwa gore mosadi yela ke sesi wa Kgabi, wa gore ke mo a vakašiye a tšwa kgole. Ke mo go le botala ka matla yene le bhuti wage ba sa bonane. Sesi yewa wa Kgabi ke mo a jagiye a nyaka go sologa, mara a re ba tle ba gahlane ku setolo, ba fo bonana ka gonyananyana. Mosadi wa Kgabi ke mo a tshwaraganne, o šitegiye go ya naye. Sa go jabodisa ke gore Mokakoleng aa botsa batho ka taba yone. Re tšhuta ying ga taba yowa? Re tšhuta gore le mo go ka fo ba go le botala re le Makreste, tla re sa fo re ka gore rune ke botala re di bona, ra tabogela gore taba ya sodisa mara re sa nape re yi tšiba gabutši.

18. Re ka tlonya king ra šinya re ba le magaba ho re phiriketsanne?

¹⁸ Taba ye nngwana yo yi ka re tlonyang ke mo re ka fo ba re gatananne le mogageru ka ho phutegong. Mo re ka fo dula re tlalele ga tso a sa di makeng ka mokg’o rune re di bonang, re ka thomisa go lebelela mogageru yewa ka lehlo la ntšhotšhonono. Ke mokane mo re ka fo kwelela se sengwana sa go kekema ka yene, ra napa re fo re baa resa. Re tšhuta ying? Re tšhuta gore mo re ka fo dula re tshwere mogageru ka pelo, re ka šinya re mo naganele tsa go sa ye ka tsela re maka ke gore a re tšibi ditaba ka mokana ga tsona. (1 Thim. 6:4, 5) Mo re ka fo ntsha mona ka ho dipelong, o ka sa kraye re makiye dilo ka magaba. Nkare re ka lesetsa go fo ba re kene re tshwere magageru ka dipelo, re gopole gore re tshwanele re ba nyake ka matla fote re ba tshwarele ka dipelo tsa rune ka mokana ga tsona.—Bala Makolosi 3:12-14.

19, 20. (a) Ke ditšhiko difeng tsa ka ho Baebeleng tso di nyoko re gelepang go nyakolla taba gabutši? (b) Re nyoko bolabola ka ying ga hlogotaba ya go latela?

¹⁹ Go tšiba ditaba ka mokana ga tsona le go di nyakolla gabutši a go lola lekgono, ka taba la gore tsa go tikela ku di tlele fote le rune a ra felegelela gabutši ho mmeleng. Re ka gelepang king ga taba yowa ye kgolo? Di nyaka re tšibe ditšhiko tsa Baebele re boye re di berekise. Tšhiko ye nngwana yi re mo motho a fo yakgoswela go fetola taba a soko bane a yi kwa gabutši, ke setlayela fote wa tipoyila. (Diy. 18:13) Tšhiko ye nngwana ya Baebele yi re gopotsa gore re sa fo tshepa lentsu le lengwana le le lengwana, di nyaka re butsise. (Diy. 14:15) Sa mafelelo ke gore re pasope gore re sa titshepe, le mo go ka fo ba go le botala re le Makreste. (Diy. 3:5, 6) Ditšhiko tsa Baebele di nyoko re gelepa ho le rune re ka fo berekisa ditaba tsa gore ke nnete gore re thogo tseya dipheto tsa gabutši, tsa go šupetsa gore re hlalefiye.

²⁰ Mara taba ye nngwana ya go hlopa ke yowa. Ke go fo lebelela selo ka ho tawong, wa napa o fetsa le pelo gore se ka mokgonone. Ga hlogotaba ya go latela, re nyoko bona gore ga go tlala re ka phika king ga tsa mohlobo wonone le gore re ka maka byang gore re kganele kgole natso.