Hizaha raha an̈atiny

Hainao ma Raha Jiaby Momba Izio?

Hainao ma Raha Jiaby Momba Izio?

“Olo araiky koa mamaly volan̈a mbala tsendriky ren̈iny, mira tsy misain̈y fo, ke hen̈atra raha hahazo izy.”​—OHAB. 18:13.

HIRA: 126, 95

1, 2. a) Ino ma raha mila ianarantsika, avio nan̈ino? b) Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra ty?

 ATSIKA ten̈a Kristianin̈y, ke mila mangala toky tsarabe atsika izikoa fa misy raha nambara atsika, misy ahaizan̈a izio marin̈y na tsy marin̈y. (Ohab. 3:21-23; 8:4, 5) Atsika koa baka tsy zatra man̈ano ambaka zen̈y, ho mora voafitakany Satana ndreky iro olonany aby io atsika. (Efes. 5:6; Kol. 2:8) Koran̈iny Ohabolana 8:13: “Olo araiky koa mamaly volan̈a mbala tsendriky ren̈iny, mira tsy misain̈y fo, ke hen̈atra raha hahazo izy.” Dikanizen̈y, mila mitandren̈y tsarabe ndreky mahay ny ten̈a raha misy antsendriky atsika, vo afaka mivolan̈a fa marin̈y hevitry araiky.

2 Amy lahatsoratra ty, hidinihintsika nan̈ino ma sarotro hay ny raha ten̈a misy, ndreky sarotro man̈atsoaka hevitry marin̈y. Handiniky toro lalan̈a amy Baiboly koa atsika, misy hahaizantsika tsarabe asa marin̈y na tsy marin̈y raha araiky haintsika na ren̈intsika io.

TSY TSARA MINO ‘ZAY RAHA VOLAN̈INOLO’

3. Nan̈ino ma atsika mila man̈araka toro lalan̈a Baiboly hitantsika aminy Ohabolana 14:15? (Zahava sary voanalohany amy fianaran̈a ty.)

3 Maro mare fan̈azavan̈a azonolo isanandra. Misy vaovaondraha fo aminy Internet, tele ndreky radio. Maro koa olo mahazo e-mail ndreky mesazy baka amy kamaradindro ndreky olo haindro. Safe atsika ten̈a mila mitandrin̈y. Maro baka olo kinia man̈aparitaka raha tsy marin̈y ndreky tia mamadiky koran̈a. Ke ino toro lalan̈a amy Baiboly mety han̈ampy atsika? Karaha ty koran̈iny Ohabolana 14:15: “Olo mbala tsy nandia fiain̈ana mino zay raha volan̈inolo, fa olo misy jery ndraiky mandiniky dianany tsiaraikiaraiky.”

4. Nan̈ino man̈ampy atsika hifidy raha hivakintsika Filipianina 4:8, 9? Nan̈ino atsika mila mahay ny ten̈a marin̈y? (Zahava koa “ Fomba Hahaizan̈a ny Raha Ten̈a misy.”)

4 Izikoa tiantsika hangala fanapahankevitry tsara, atsika mila mahay ny ten̈a raha misy. Ke tsara izikoa fidintsika tsarabe raha hivakintsika. (Vakia Filipianina 4:8, 9.) Atsika tsy tokony handany lera hizaha vaovao amy tranonkala tsy azo antoko. Karaha zen̈y koa atsika tsy tokony handany lera hamaky vaovao tsy marin̈y alefanolo amy e-mail na SMS. Fadiana mizaha tranonkalandro pivadipinoan̈a aby io. Raha tiandro havian̈a baka, hampihen̈y finoan̈any vahoakany Jehovah ndreky han̈ova raha ten̈a marin̈y. Ke izikoa tsy marin̈y raha hainao na ren̈inao, tsy ho tsara fanapahankevitry hiraisinao. Tsy maintsy hisy vokany aminy eritreritrinao ndreky raha an̈atiny fonao fo raha tsy marin̈y hainao io. Aza atao sary tsy hay raha zen̈y.​—1 Tim. 6:20, 21.

5. Ino raha ratsy ren̈indro Israelita aby io, avio nan̈ano karakory iro koa fa naharen̈y izio?

5 Tsy hahatsara atsika koa fitandrin̈esan̈a koran̈a tsy marin̈y. Diniha baka raha nisy tamy faha Mosesy. Nisy olo 12 lahy nirahin̈y nizaha Tany Nampan̈antinain̈y. Folo tamindro io nivolan̈a raha ratsy momba tany io sady nampitombo volan̈a koa iro. (Nom. 13:25-33) Nan̈akivy vahoakany Jehovah raha nivolan̈indro zen̈y. (Nom. 14:1-4) Sambarandro izikoa fa raha volan̈inolo maro, efa marin̈y edy. Ke iro tsy nety nitandren̈y raha marin̈y nivolan̈iny Josoa ndreky Kaleba eky. (Nom. 14:6-10) Iro efa tsy tihahalala ny marin̈y eky, avio iro tsy natoky Jehovah, fa raha nivolan̈indro olo aby in̈y fo narehandro. Olo tsy nandiniky foeky!

6. Nan̈ino ma atsika tsy tokony ho gaga izikoa maharen̈y vaovao tsy marin̈y momba vahoakany Jehovah?

6 Mila mitandrin̈y atsika sirto koa fa maharen̈y koran̈anolo momba vahoakany Jehovah. Fotony nan̈ino? Tsarova fa Satana tsy vôly mankaratsy olo tsy mivadiky amy Jehovah. (Apok. 12:10) Baka amy zen̈y nahavy Jesosy nivolan̈a fa iro panohitry aby io ‘hamoron̈o vandy, ke hivolan̈a fa tsisy raha ratsy tsy ataontsika zen̈y.’ (Mat. 5:11) Ke aza gaga anao izikoa maharen̈y vaovao tsy marin̈y momba vahoakany Jehovah.

7. Ino aby fan̈ontanian̈a mila valintsika, alohany atsika handefa vaovao aminolo aminy e-mail na amy mesazy?

7 Asa anao zatra mandefa e-mail na mesazy amy kamaradinao na olo hainao? Akory hataonao, izikoa anao mahita vaovao na maharen̈y raha? Asa anao man̈ano karaha iro pan̈aboaka vaovao aby io, ke tianao anao voanalohany mivolan̈a izio aminolo? Fa alohany anao handefa vaovao io aminy e-mail na mesazy, ty fan̈ontanian̈a tsara dinihinao: ‘Atokisako tsarabe ma fa marin̈y raha tiako halefa ty? Haiko tsarabe ma raha jiaby momba izy ty?’ Ke izikoa anao tsy matoky tsarabe fahamarin̈any vaovao nazonao, fasia izio fa aza alefa aminolo.

8. Ino ma raha ataondro panohitry aby amy tany sasany an̈y? Akory mety hahavy atsika ho tafitatahy iro tsinia?

8 Ino maharatsy atsika koa miaraka mahazo vaovao baka aminolo, efa manefa izio e-mail na mesazy aminolo edy? Misy fandraran̈a amy tany sasany, na mety tsy azo atao foeky mitory an̈y. Ke iro panohitry atsika amy tany aby zen̈y mety han̈aparitaka tantara tsy marin̈y momba atsika, amy zen̈y atsika havozo, na baka atsika tsy hifampatoky. Zahava baka raha nisy tamy Firaisan̈a Sovietiky taloha. Iro polisy misitriky aby io nan̈ely tsaho fa nisy rahalahy sasany manan̈a andraikitry zen̈y namadiky iro rahalahy ndreky ranabavy aby tan̈y. a Naro olo niala tamy fandaminan̈any Jehovah tamy zen̈y, fotony iro nino vandy zen̈y. Nakiry izy naro tamindro io nimpody ndraiky tafaranizen̈y. Fa nisy ndraiky nanjary tsy nanampinoan̈a foeky, ke tsy nimpody eky. (1 Tim. 1:19) Izikoa tsy tianao ho tatrany raha karaha zen̈y, ino raha tokony hataonao? Aza man̈aparitaka vaovao ratsy na tantara tsy hay fahamarin̈any. Izikoa fa misy raha ren̈inao, aza malaky mino izio, avio aza meky man̈aparitaka izio aminolo fa diniha raha jiaby momba izio.

TSY RAHA JIABY ZAY HO HAINTSIKA ABY

9. Ino koa an̈isany mahasarotro fahaizan̈a ny ten̈a marin̈y?

9 Izikoa hely amy raha koran̈inolo amintsika fo haintsika fa tsy jiaby, mety ho diso hevitry atsika. Ary izikoa hely amizio fo marin̈y, dikanizen̈y jiaby tsy mety atokisan̈a. Ke ino raha tokony hataontsika, baka atsika tsy voafitaka koran̈a karaha zen̈y?​—Efes. 4:14.

10. Nan̈ino ma Israelita aby io tseky hanafiky rahalahindro? Nan̈ino fo iro tsy nanafiky iro?

10 Diniha baka raha nataondro Israelita aby tandrefany Ten̈aranony Jordana tan̈y, tamy faha Josoa. (Jos. 22:9-34) Ren̈indro baka fa niasa alitara maventy be narikitry ten̈arano io iro Israelita tamy faritry antin̈iana tan̈y. An̈isandro tan̈y io fokony Robena ndreky Gada avio antsasakany fokony Manase. Marin̈y ndraiky raha zen̈y. Fa kanefa mbala nisy raha tsy haindro, kanefa iro direkty nieritreritry fa nivadiky tamy Jehovah iro Israelita aby tantin̈iana tan̈y ke tseky nitafihindro. (Vakia Josoa 22:9-12.) Nakiry izy, iro antsendriky nan̈iraka lelahy vitsivitsy handeha han̈ontany ny ten̈a marin̈y. Haindro baka tio fa kaiky alitara niasaindro tantin̈iana tan̈y io tsy raha handeha han̈anaovan̈a soron̈o fa raha hampatsiarovan̈a taranakandro fa iro koa mba tsy nivadiky tamy Jehovah. Ke izikoa fa haindro Israelita aby tandrefa tan̈y fa iro rahalahindro aby io tsy nekineky hamono iro fa nan̈ontany tsarabe antsendriky, iro nahatsiaro nahivankivan̈a oe!

11. a) Baka taminino ma nahavy Mefiboseta navoa raha tsy rariny? b) Tokony ho ino antsendriky ma raha nataony Davida?

11 Raha mety ho hisy koa olo han̈ely raha tsy marin̈y momba araikiaraiky amintsika. Hely amy raha volan̈indro fo marin̈y fa ankamarozany raha volan̈indro tsy marin̈y. Mety hahavy atsika ho voa raha tsy rariny raha karaha zen̈y. Karaha zen̈y raha nahazo Mefiboseta zafiny Saoly. Namezany Panjaka Davida izy taniny Saoly jiaby, fotony Davida tsara fan̈ahy taminany. (2 Sam. 9:6, 7) Tafaranizin̈y amy zay, nisy olo nankaratsy Mefiboseta tamy Davida tan̈y, ke direkty namezany Davida i olo io fanan̈anany Mefiboseta jiaby. Tsy mba nangala toky antsendriky izy asa marin̈y na tsy marin̈y aby raha ren̈iny taminolo in̈y. (2 Sam. 16:1-4) Fa tandraraiky Davida koa fa tafikoran̈a tamy Mefiboseta, tiô vo hainy fa kaiky izy ny diso, ke nampodiny tamy Mefiboseta sasany tamy fanan̈ananany in̈y. (2 Sam. 19:24-29) Ke Davida koa tsy nekineky nanapakevitry fa nitady ny marin̈y fo antsendriky, tsy ho nisy raha tsy rariny karaha in̈y.

12, 13. a) Olo koa fa nankaratsy Jesosy, akory nataony? b) Ke izikoa misy olo man̈ely raha tsy marin̈y momba anao, akory koa tokony hataonao?

12 Fa akory ndraiky izikoa misy olo man̈odihody raha tsy ataonao? Karaha zen̈y raha nataonolo tamy Jesosy ndreky Jaona Pan̈ano Batisa. (Vakia Matio 11:18, 19.) Akory nataony Jesosy? Izy tsy nandany lera han̈aboahan̈a fa diso raha nivolan̈indro olo aby io, fa olo fo nirahiny nandiniky raha nataony ndreky raha nampianariny. Ho izy: “Fahendrenanolo araiky, raha ataony mankamarin̈y izy.”​—Mat. 11:19.

13 Maventy fianaran̈a azontsika baka amy zen̈y. Ndraikindraiky olo mety hankaratsy anao, ke mety halaza ratsy anao. Ke ino raha tokony hatao? Aboaha amy fiain̈ananao fa vandy fo raha volan̈indro io. Avio hitantsika tamy raha nataony Jesosy in̈y fa izikoa anao man̈ano ny tsara fo, ho hita baka amy zen̈y fa tsy marin̈y raha nan̈odiandro anao io.

MATOKY TEN̈A LOATRA MA ANAO?

14, 15. Nan̈ino ma atsika tsy tokony hitoron̈o fahaizan̈antsika?

14 Efa nikoran̈intsika fa tsy mora hahaizan̈a raha araiky marin̈y sa tsy marin̈y. Tsy basinizen̈y fa atsika koa mbala tsy lavorary. Fa mety efa ela nanompoantsika Jehovah, ke atsika mety efa mahay mandiniky ndreky man̈avaka ny mety ndreky tsy mety. Mety baka amy zen̈y mahavy olo man̈aja atsika. Nan̈ino ma raha zen̈y mety ho fandriky?

15 Atsika koa baka mitoron̈o fahaizantsika raha, mety hanjary fontsika fo hikomandy atsika, avio koa atsika mety han̈izinkizin̈y hevitrintsika. Ke miaraka misy raha miboaka, an̈aty dinikintsika an̈y, efa haintsika tsarabe raha jiaby momba izio. Kanefa ny marin̈y aminany, tsy haintsika aby raha jiaby. Fa mety ho ratsy vokatra raha karaha zen̈y. Tsy boriny Baiboly koa mivolan̈a fa atsika tsy tokony hitoron̈o fahaizan̈antsika.​—Ohab. 3:5, 6; 28:26.

16. Izikoa ohatra tsy ten̈a nisy io zahavan̈a, ino ma raha nisy tamy lotely araiky? Ino raha direkty navy tan̈atiny jeriny Tom?

16 Diniha baka ohatra araiky ty. Ataontsika hoe Tom ndreky John an̈arany antipan̈ahy aroe ty. John io antipan̈ahy efa ela mare. Tandraraiky izy ndreky man̈angy zay niaraka nihina tamy lotely, ke sendra tao koa Tom taminio. Zahavany Tom iro karaha nifampitolon̈o, sady ravoravo be. Sahirantsain̈y izy, fotony hainy fa tsy io vadiny John. Tan̈atiny jerinany tan̈y: ‘Nisaraka ma ry John ndreky vadiny? Akory eky ry vadiny ndreky zanany zay?’ Tom baka efa navy nahita olo fivadiany nan̈ano karaha zen̈y. Fa izikoa anao Tom, ino raha nataonao, izikoa anao nahita John ndreky man̈angy io?

17. Ino ma raha nanjary hainy Tom tafaranizin̈y? Ino raha ianarantsika baka amy zen̈y?

17 Fa diniha hely baka. Tom ndray nieritreritry fa nijangajanga John, izy ma nahay ny marin̈y jiaby? Harivanizin̈y fo izy efa nikaiky John tamy telefony. Hainy amy zay fa kaiky izin̈y anabaviny John. Efa taon̈o maro iro ndreky John tsy fankahita, fotony izy mipetraka antany lavitry be. Ke taminio lera hely fo nandalovany tamy tany misy John, safe vadiny John tsy nafaka niaraka nihina niaraka tamindro ta lotely. Nakiry izy, mbala tsisy olo nivolan̈any Tom raha tan̈atiny jerinany in̈y. Ke ino raha ianarantsika amy zen̈y? Na efa ela karakory atsika nanompo Jehovah, atsika mila mifen̈y fo hahay ny ten̈a marin̈y.

18. Ino raha mety hiboaka, izikoa atsika tsy fankahazo amy rahalahy na ranabavy araiky?

18 An̈isany mankasarodraha koa, izikoa atsika tsy fan̈araka amy ralahahy na ranabavy araiky. Ke izikoa raha tsy ifan̈arahantsika io fo mibahan̈a an̈atiny jerintsika ao, atsika mety tsy hatoky izy. Safe miaraka atsika maharen̈y raha ratsy momba izy, matetiky atsika efa direkty mino izin̈y. Ino raha ianarantsika amy zen̈y? Atsika koa mahinihiny amy piaramanompo amintsika, mety ho diso hevitry atsika, fotony atsika efa tsy handiniky ny marin̈y eky. (1 Tim. 6:4, 5) Fa tsy ho hisy raha karaha zen̈y, izikoa adosontsika an̈atiny fontsika ao fialon̈ana ndreky fan̈irian̈a tsy mety jiaby. Mila ikentsika fa atsika tsy maintsy tia iro rahalahy ndreky ranabavintsika, avio tsy maintsy mamela helokondro amy fontsika jiaby.​—Vakia Kolosianina 3:12-14.

HIARO ATSIKA FAN̈ARAHAN̈A TORO LALAN̈ANY BAIBOLY

19, 20. a) Ino toro lalan̈any Baiboly han̈ampy atsika hahay asa marin̈y na tsy marin̈y raha haintsika na ren̈intsika? b) Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra man̈araka?

19 Hitantsika tio fa tsy mora hahaizan̈a raha marin̈y ndreky tsy marin̈y. Matetiky baka tsy raha jiaby marin̈y ambara olo, sady izy amy zen̈y koa mety tapany fo marin̈y. Tsy lavorary koa atsika. Ke ino raha han̈ampy atsika? Mila mahay ndreky man̈araka toro lalan̈any Baiboly atsika. Koran̈inizio fa atsika ho men̈atra sady mira olo adala fo, izikoa malaky mivolan̈a, kanefa mbala tsy mahay ny ten̈a marin̈y. (Ohab. 18:13) Avio, atsika tsy tokony hino zay raha volan̈inolo. (Ohab. 14:15) Farany, atsika tsy tokony hitoron̈o fahaizan̈antsika, nata efa ela atsika nanompo Jehovah. (Ohab. 3:5, 6) Hiaro atsika fan̈arehan̈a toro lalan̈any Baiboly ndreky fifen̈ana hahay ny ten̈a raha misy. Atsika koa man̈ano zen̈y, tsy ho diso hevitry atsika sady ho afaka hangala fanapahankevitry tsara.

20 An̈isany raha hafa manahiran̈a atsika koa, atsika malaky mitsara olo. Ke hizahavantsika amy lahatsoratra man̈araka, ino ma matetiky mahavy atsika malaky mitsara olo, avio ino raha han̈ampy atsika tsy han̈ano zen̈y.