Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jan aleq uñkatasakejj juzgapjjañäniti

Jan aleq uñkatasakejj juzgapjjañäniti

“Jan jumanakajj aleq uñkatasakejj juzgapjjamti, jan ukasti cheqaparjam juzgapjjam” (JUAN 7:24).

CANCIÓN: 142, 123

1. 1) ¿Kamsasas Isaías profetajj Jesusat qellqäna? 2) ¿Kunatsa uka arunakajj chʼamañchtʼistu?

JESUCRISTOT mä profecía qellqkasajja, Isaías profetajj akham sänwa: “Jupajj janiw aleq uñkatasaki kunsa uñjkaniti, chʼajjwanaksa janirakiw aleqa parlanak istʼasaki tʼaqjkaniti. Aynachtʼatanakarusti cheqa luräwimpiw uñjani” sasa (Is. 11:3, 4). Uka arunakajj wali chʼamañchtʼkiriwa. Akapachanjja, yaqhachasir jaqenak taypinwa jaktanjja, ukatwa taqenis ukham mä Juez muntanjja. Uka Juezajja, mä arunjja, Jesusajj janipuniw jaqenakarojj uñkatasak juzgkaniti.

2. ¿Kunsa Jesusajj yaqhanakar juzgañ toqet ewjjtʼäna, ukat kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

2 Sapüruw mayninakat walsa jan walsa amuytanjja. Ukhamäkchisa pantjasirjamajj janiw Jesusjam cheqaparjamajj juzgksnati, aleq uñkatasakiw uk lurjjsna. Ukampis Jesusajj aka oraqenkaskäna ukhajj akham sasaw ewjjtʼäna: “Jan jumanakajj aleq uñkatasakejj juzgapjjamti, jan ukasti cheqaparjam juzgapjjam” sasa (Juan 7:24). Uka arunakarjamajja, Jesusajj jupat yateqassna ukwa muni, jaqe masisarojj janiw aleq uñkatasak juzgañasäkiti. Aka yatichäwinjja, kunatsa mayninakarojj juzgsna ukwa kimsa toqet uñjaskañäni: 1) yaqha kasta jañchinïtap layku, jan ukajj yaqha markatätapata, 2) qollqenïtap layku, jan ukajj pobrëtapata, 3) jila maranïtap layku, jan ukajj menos maranïtapata. Ukanakata sapa maynit yatjjatkasajja, kunjamsa Jesusan ewjjtʼapar istʼsna uksa yatjjatarakiñäniwa.

JANIPUN YAQHA KASTA JAÑCHINÏTAPATSA NI YAQHA MARKANKIRÏTAPATSA JUZGAÑÄNITI

3, 4. 1) ¿Kunas apóstol Pedrorojj nayrjam jan amuyjjañatak yanaptʼäna? (Página 8 ukankir dibujo uñjjattʼäta). 2) ¿Kuna machaq yatichäwsa Jehová Diosajj Pedror yatiyäna?

3 Apóstol Pedrojj Cesarea markankir jan judío Cornelio chachan utapar sarañapäna ukhajja, ¿kunsa amuypachäna? (Hech. 10:17-29). Uka tiemponjja, jan judionakajj qʼañu jaqenakäpkaspas ukhamwa judionakajj amuyapjjerïna. Pedrojj ukham amuyunirakiw jilspachäna. Ukampis ¿kunas jan ukham amuyjjañatak yanaptʼäna? Kunanakatï paskäna ukaw yanaptʼäna. Sañäni, ukhanakakiw mä visión uñjäna (Hech. 10:9-16). Pedrojj linot lurat mä jachʼa mantelar uñtasit alajjpachat warkoqtanirwa uñjäna. Ukanjja oraqenkir kunayman jan qʼomachat animalanakaw utjäna. Ukatjja mä aru istʼarakïna, jupar akham siri: “¡Pedro, sartam, kharinukusin manqʼantam!” sasa. Pedrojj kimsa kutiw “janipuniw manqʼantkiristti” sasin säna. Ukampis uka kimspach kutinwa mä arojj akham säna: “Kunanaktï Diosajj qʼomachki ukanakarojj jan qʼañuw sisjjamti” sasa. Uka visión uñjasajja, uka arunakajj kamsañsa munpacha sasaw Pedrojj jisktʼasïna. Ukhamaruw Cornelion khitat jaqenakajj purinipjjäna. Espíritu santon irpatäsajja, Pedrojj uka jaqenakamp chikaw saräna.

4 Judionakajj janipuniw jan judío jaqenakan utanakapar mantapjjerïkänti. Ukhamajj Pedrotï uñkatasak uka jaqenakar juzgaspäna ukhajja, janipuniw Cornelion utapar sarkaspänti. Ukampis ¿kunatsa saräna? Kuntï visionan uñjkäna ukaw jan nayrjam amuyjjañatak yanaptʼäna, espíritu santos ukhamarakiw yanaptʼäna. Cornelion arunakap istʼasajja, Pedrojj akham sasaw Diosan amuytʼayatäsajj säna: “Jichhajj cheqpachapuniw nayajj amuyta, Diosajj janiw khitirus yaqhachkiti. Jan ukasti khitinakatï taqe markanakan jupar ajjsartʼapki, kunatï cheqapäki ukarjam lurapki ukanakajja, jupan katoqatäpjjewa” sasa (Hech. 10:34, 35). Ukajj Pedrotak machaq yatichäwïnwa, ukampis ¿kunjamsa ukajj jan khitir yaqhachañatakejj taqe cristianonakar yanaptʼaspäna?

5. 1) ¿Taqe cristianonakan kun amuyañassa Jehová Diosajj muni? 2) Diosajj jan khitir yaqhachirïtap yatkstansa, ¿kunas jiwasampejj pasaspa?

5 Jehová Diosajj jan khitir yaqhachirïtapjja, Pedro toqew taqe cristianonakar amuytʼayäna. Diosajj yaqha kasta jañchininakarusa, yaqha costumbreninakarusa, yaqha markankirinakarusa, yaqha tribunkirinakarusa, yaqha aru parlirinakarusa mä igualakwa uñji. Khitinakatï jupar ajjsartʼapki, kunatï cheqapäki ukarjam lurapki uka chachanakasa warminakasa, jupan katoqatäpjjewa (Gál. 3:26-28; Apoc. 7:9, 10). Taqe cristianonakaw ‘ukajj cheqäskapuniwa, nayajj janiw khitirus yaqhachirïkti’ sasin sissna. Ukampis yaqhachasir familiana, jan ukajj yaqhachasir markan jilsutas laykuw yaqhachasiñajj chuymasan utjaskakispa. Pedrompejj ukaw pasäna, Jehová Diosajj jan khitir yaqhachirïtap amuyapjjañapatakejj jupas yaqhanakar yanaptʼkchïnjja, qhepatjja yaqhachasiñajj chuymapan utjaskakïnwa (Gál. 2:11-14). Ukhamajj ¿kunsa Jesusan ewjjtʼapar istʼañatakejj lursna? ¿Kunsa aleq uñkatasaki mayninakar jan juzgañatakejj lursna?

6. 1) ¿Kunas yaqhachasiñ chuymatpach apsuñatakejj yanaptʼistaspa? 2) ¿Kunsa walja luräwinakani mä jilatan carta qellqatapajj uñachtʼayäna?

6 Yaqhachasiñajj amuyusansa chuymasansa utjaskakiti janicha uk Diosan Aruparjam amuykiptʼañaw wakisi (Sal. 119:105). Uka toqetjja, yaqhanakarus jisktʼasiraksnawa (Gál. 2:11, 14). Yaqhachasiñajj chuymasan utjaskakispawa, uk janiw jiwas pachpajj amuyasksnati. Uka toqet amuytʼañatakejj Diosan markapan walja luräwinakani mä jilatat parltʼañäni. Jupajj precursorat servir mä chacha warmit qellqasaw Sucursalar mä carta apayäna. Precursor jilatajja, jilaparte jaqenakan yaqhachat markatänwa. Amuyatajj carta qellqeri jilatan chuymapanjja, uka markankir jaqenakar yaqhachañajj utjaskakïnwa, uk janiw jupa pachpajj amuyaskänti. Suma arunakampis jilatat parlkchïnjja, carta tukuyan akham sasaw qellqäna: “Jilatajj [uka markatäkchisa], uka markatäñajj janiw qʼañu sarnaqaña, jan wal sarnaqaña sañ munkapuniti, ukham amuyapjjañapatakiw yaqhanakarus yanaptʼi” sasa. ¿Kuns ukat yateqsna? Diosan markapan kuna luräwinïkstansa, yaqhanakar yaqhachañajj chuymasan utjaskakiti janicha uk sum amuykiptʼañasawa, yaqhanakas ewjjtʼapjjestani ukhajj katoqasiñasawa. Ukampis ¿kunampsa lursna?

7. ¿Kunjamsa taqenir munasitas uñachtʼaysna?

7 Jiwasatï taqenir munasiñatak chʼamachasiñäni ukhajja, janiw yaqhachasiñajj chuymasan utj-jjaniti (2 Cor. 6:11-13). Akham jisktʼasiñäni: “¿Nayjam jañchinïpki, costumbrenïpki, markajatäpki, jan ukajj tribujatäpki ukanakampikit chikachastjja?” sasa. Ukhamächi ukhajja, yaqhanakar uñtʼañatakiw chʼamachasiñasa. Inas jupanakampejj predikir sarsna, jan ukajj manqtʼasiñataki, kusistʼañatakiw utasar invittʼsna (Hech. 16:14, 15). Ukham lurañäni ukhajja, jukʼampiw jaqe masisar munasiñäni, janiw yaqhachasiñajj chuymasan utj-jjaniti. Ukampis ¿kunatsa yaqhanakarojj aleq uñkatasak juzgañ yatiraktanjja? Uk jichhajj uñjarakiñäni.

JANIPUN QOLLQENÏTAPATSA NI POBRËTAPATSA JUZGAÑÄNITI

8. Levítico 19:15 textorjamajja, ¿kunjamsa jaqe masisarojj qollqenïtapatsa jan ukajj pobrëtapatsa uñj-jjsna?

8 Qollqenïtapata jan ukajj pobrëtapatwa yaqhanakar walitsa jan walitsa uñj-jjaraksna. Uka toqetjja Levítico 19:15 textojj akham siwa: “Janiraki pisi chʼamanirusa [jan ukajja, pobrerusa, NM] arjjatamti ni munañanina nayraqataparusa altʼasimti. Kunapachatejj mä queja uñjkäta ukapachasti kunatejj cheqapäki ukaru jaysasa luram” sasa. ¿Kunjamsa maynirojj qollqenïtapata, jan ukajj pobrëtapat walitsa jan walitsa uñj-jjsna?

9. 1) ¿Kunsa Salomonajj jaqenakat qellqäna? 2) ¿Kunsa Salomonan uka arunakapat yateqsna?

9 Espíritu santon amuytʼayatäsajja, Salomonajj akham sasaw jaqenakat qellqäna: “Pobrenakasti jaqe masipansa uñisitawa, ukampis qamirejj wali munatarakiwa” sasa (Prov. 14:20). ¿Kunsa uka qellqatat yateqsna? Jan amuyasksna ukhajja, qollqenïpki uka jilat kullakanakampi chikachasiñakwa thaqjjsna, jan qollqeninakampisti janiw chikachasiñ munjjsnati. ¿Kunatsa mayninakar ukham uñjañajj jan walïkaspa?

10. ¿Kuna jan waltʼäwitsa Santiagojj parläna?

10 Jiwasatï jilat kullakanakasarojj qollqenïpjjeti janicha ukarjam walitsa jan walitsa uñjsna ukhajja, congregación tʼaqanoqtaysnawa. Nayrïr patak maranakanjja, uka jan waltʼäwiw congregacionanakan utjäna, ukatwa discípulo Santiagojj uka toqet jupanakar ewjjtʼäna (Santiago 2:1-4 liytʼañataki). Jichhürunakanjja, uka jan waltʼäwejj congregacionan utjarakispawa, ukhamajj jan utjañapatakiw chʼamachasiñasa. Ukampis ¿kunsa ukatakejj lursna?

11. ¿Maynejj utjiriniti janicha ukarjamat Diosampejj sum apasispa? Uk qhanañchtʼma.

11 Jilat kullakanakasarojj kunjamtï Jehová Diosajj uñjki ukhamwa uñjañasaraki. Jupajj janiw qollqenïpjjeti janicha ukarjamak sum uñjkiti. Utjirinisa jan utjirinisa taqeniw Jupampejj sum apassna. Jesusajja, “mä qamir jaqetakejj alajjpachankir Reinor mantañajj wali chʼamäniwa” siskchïnsa, ‘janipuniw mantkaniti’ sasajj janiw siskänti (Mat. 19:23). Maysa toqetjja Jesusajj akham sarakïnwa: “Kusisiñanïpjjtawa pobrenakajja, Diosan Reinopajj jumanakankiwa” sasa (Luc. 6:20). Ukham sasinjja, taqe pobrenakaw istʼapjjetani, jupanakaw jukʼamp suma bendicionanak katoqapjjani sasajj janiw siskänti. Pobrenakat waljaniw Jesusan discipulonakapar jan tukupkänti. Ukhamajja, mä jaqejj utjiriniti janicha ukarjamaw Diosampejj sum apasini sasin amuyañajj janiw walïkaspati.

12. ¿Kamsasas Bibliajj qamirinakarusa pobrenakarus ewjjtʼi?

12 Diosan markapanjja, kunayman jilat kullakanakaw Juparojj taqe chuyma servipjje. Jupanakat yaqhepajj qamirïpjjewa, yaqhepasti pobrëpjjarakiwa. Ukampis Bibliajj qamirinakarojja, “tukusir qollqer confiyañat sipansa Diosar confiyapjjañapataki[w]” ewjjtʼi (1 Timoteo 6:17-19 liytʼañataki). Maysa toqetjja, pobrëkstansa qamirïkstansa, Diosan taqe servirinakaparuw ‘qollqe añcha munañajj’ kuna jan walinakarus puriyistaspa uk ewjjtʼarakistu (1 Tim. 6:9, 10). Jiwasatï jilat kullakanakasar Jehová Diosjam uñjañäni ukhajja, janipuniw jupanakarojj qollqeniti janicha ukarjamakejj walitsa jan walitsa uñjkañäniti. Ukampis ¿qhawqha maranïpjjesa ukarjam juzgañajj walïskaspati? Uk jichhajj yatjjatarakiñäni.

QHAWQHA MARANIS UKARJAM JANIPUN JUZGAÑÄNITI

13. Chuymankipstatanakar kunjam uñjañasasa uka toqet ¿kamsistus Bibliajja?

13 Biblianjja, walja kutiw chuymankipstatanakar respetompi uñjañasatak ewjjtʼistu. Levítico 19:32 textojj akham siwa: “Jilïri jaqenak nayraqatansti saytʼasisina jupanakarojj mä suma ajjsartʼaña uñachtʼayarakim. Tatitu Diosamaru ajjsartatamsa uñachtʼayarakim” sasa. Proverbios 16:31 textojj akham sarakistuwa: “Janqʼo ñikʼutanëjjañajja mä suma coronjamawa, cheqa thakin sarnaqatata jikjjatatajja” sasa. Apóstol Pablosti Timoteorojj akham sarakïnwa: “Mä jilïr jaqerojj jan jiskʼachir arunakamp parlamti, antisas awkimarjam munasiñampi ewjjtʼam” sasa (1 Tim. 5:1, 2). Timoteojj jupat jilïrinakarus pʼeqtʼkchïnjja, respetompi, munasiñampiw jupanakar uñjañapäna.

14. ¿Kunapachas jiwasat sipan jilïripki ukanakar cheqañchañajj wakisispa?

14 Chuymankipstat mä jilatatï, jan ukajj mä kullakatï yatkasin juchachasispa, jan ukajj kunatï Diosatak jan walïki ukanak lurapjjañapatak yaqhanakar chʼamañchaspa ukhajja, Jehová Diosajj janiw aleq uñkatasak juzgkaniti, ni juch luratapatsa ukham aleqak uñjkaniti. Bibliajj akham siwa: ‘Juchachasir jaqetï patak maranïchi ukasa, maldicitäniwa’ sasa (Is. 65:20, NM). Ezequiel profetajj mä visión uñjkäna ukansa niya ukham yatichäwiw utjaraki (Ezeq. 9:5-7). Ukhamasti, ‘chuymani Jilïri jaqeru’ mä arunjja, Jehová Diosaru respetañatakiw jukʼamp chʼamachasiñasa (Dan. 7:9, 10, 13, 14). Ukham lurañäni ukhajja, janiw chuymankipstatanakarusa ni wayn tawaqonakarus cheqañchañ ajjsarkañäniti (Gál. 6:1).

¿Waynanakarojj respetompit uñjtanjja? (Párrafo 15).

15. Wayna jilatanakar respetañ toqetjja, ¿kunsa apóstol Pablot yateqsna?

15 ¿Kunjamsa waynanakarojj uñjañasaraki? Pablojj akham sasaw Timoteor qellqäna: “Jan khitis jumarojj waynäskatam laykojja jiskʼachpanti. Antisas parlatamasa, sarnaqatamasa, munasiñamasa, Diosar confiyatamasa, qʼoma sarnaqatamasa, Diosar taqe chuyma servirinakatakejj yateqaskañäpan” sasa (1 Tim. 4:12). Pablojj uka arunak qellqkäna ukhajja, Timoteojj mä 30 jila maranïpachänwa. Ukhamäkchïnsa, walja lurañanakwa Timoteojj katoqäna. ¿Kunsa ukat yateqsna? Apóstol Pablojj mä amtampis Timoteor ewjjtʼkchïnjja, wayna jilatanakarojj janipuniw waynäskatap laykojj jiskʼachañasäkiti. Maysa toqet ak amtañasarakiwa, Jesusajj 30 jila maranïskäna ukhaw Diosan arunakap aka oraqen yatiyäna.

16, 17. 1) Mä jilatajj congregacionan yanapiripäñataki jan ukajj jilïr irpirïñapatakejja, ¿kunarjamas jilïr irpirinakajj amtapjjañapa? 2) Amuyunakasasa jan ukajj markasan amuyapki ukanakasa, ¿kunatsa jan Bibliarjamäkaspa?

16 Yaqhep cheqanakanjja, janiw waynanakarojj añch respetapkiti. Jakasktan ukantï ukhamächejja, waynanakar congregacionan yanapiripata, jan ukajj jilïr irpirit uttʼayasiñapatak jarkʼapjjaspawa, mä arunjja, recomendañ pächasipjjaspawa. Ukampis jilïr irpirinakajj ak amtapjjañapa: mä jilatajj qhawqha maranipunis congregacionan yanapiripatsa, jan ukajj jilïr irpiritsa serviñ qalltaspa uk janiw Bibliajj siskiti (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9). Mä jilïr irpiritï jaqenakajj kunjamtï markapan amuyapki ukarjam kuns amtaspajja, uka jilatajj janiw Bibliajj yatichki ukarjam lurkiti. Jilïr irpirinakajj janiw waynanakarojj amtaparjamasa ni jakaski uka cheqan costumbreparjamas juzgapjjañapäkiti, jan ukasti Diosan Aruparjamaw uñjapjjañapa (2 Tim. 3:16, 17).

17 Ukampis jilïr irpirinakatï Bibliarjam amtañat sipansa markapan amuyapki ukarjamak amtapjjaspa ukhajja, waynanakarojj jilïr irpirïñatsa congregacionan yanapiripäñatsa jarkʼapjjaspawa. Mä markanjja, congregacionan yanapiripat servir mä wayna jilatajj congregacionan walja lurañanakanïnwa. Uka jilatajj jilïr irpirïñatak Biblian mayitanakap phoqewa sasinsa jilïr irpirinakajj sapkchïnjja, jarkʼapjjänwa, janiw jilïr irpirïñapatak recomendapkänti. Yaqhep chuymankipstat jilïr irpirinakajja, sinti waynäskiwa sasaw sapjjäna. Ukajj wali llakkañänwa, waynäskatap laykukiw jilïr irpirit uttʼayasiñapatak jarkʼatäna. Ukham experiencianakajj waljaw utji, oraqpachanjja walja jilïr irpirinakaw ukham amuyapjje sasaw yatisi. Ukhamajj amuyusarjama jan ukajj jakasktan uka cheqan costumbreparjam lurañat sipansa, Biblian yatichäwinakaparjam lurañaw wali wakiskiri. Ukhamatakwa Jesusan ewjjapar istʼañäni, janiw mayninakarojj aleq uñkatasak juzgkañäniti.

CHEQAPARJAM UÑJAPJJAÑÄNI

18, 19. Kunjamtï Jehová Diosajj mayninakar uñjki ukham uñjañatakejja, ¿kunsa lurañasa?

18 Pantjasirïkstansa, kunjamtï Jehová Diosajj mayninakar jan yaqhachki ukham uñjañ yateqaraksnawa (Hech. 10:34, 35). Ukatakejj sapüruw chʼamachasiñasa, Biblian ewjjanakaparjam sarnaqañatakis chʼamachasiñasarakiwa. Ukhamtï lurañänejja, Jesusan ewjjaparuw istʼañäni, janiw mayninakarojj aleq uñkatasaki juzgkañäniti (Juan 7:24).

19 Jesucristojj niyaw jaqenakarojj cheqaparjam juzgani, jupajj janiw aleq uñkatasakisa ni aleq parlanak istʼasakisa juzgkaniti (Is. 11:3, 4). Cheqas ukajj wali kusiskañäniwa.