1. Finshi Esaya asobele pali Yesu, kabili mulandu nshi ifyo asobele fitusansamushisha?

IFYO kasesema Esaya asobele pali Shikulwifwe Yesu Kristu filatusansamusha. Esaya asobele ukuti Yesu “takapingule ukulingana ne fyo amona fye, nangu ukukalipila ukulingana ne fyo aumfwa fye. Lelo akapingula abalanda mu bulungami.” (Esa. 11:3, 4) Mulandu nshi aya amashiwi yatusansamushisha? Pantu twikala mu calo umwaba abantu abashaba no mulinganya kabili ababa na kapaatulula. Bonse tulafwaisha uyu Kapingula wapwililika uushakaletupingula ukulingana ne fyo tumoneka!

2. Finshi Yesu atwebele, kabili finshi twalasambilila muli cino cipande?

² Cila bushiku tulapingula abantu. Lelo apo tatwapwililika, te kuti tupingule abantu bwino nge fyo Yesu engabapingula. Tupingula abantu ukulingana ne fyo tubamona. Lelo ilyo Yesu ali pano calo, atwebele ati: “Mwilapingula ukulingana ne mimonekele ya muntu, lelo mulepingula ubupingushi ubwalungama.” (Yoh. 7:24) Kanshi Yesu afwaya tulemupashanya kabili tafwaya tulepingula abantu ukulingana ne fyo tubamona. Muli cino cipande  twalasambilila ifintu fitatu ifilenga abantu balepingula abantu banabo ukulingana ne fyo babamona, e kutila ukulingana no mushobo wabo, ifyo bakwata no mushinku wabo. Ilyo twalalanda pali ifi, twalamona ifyo twingacita pa kuti tulekonka ifyo Yesu atwebele.

3, 4. (a) Finshi fyalengele umutumwa Petro aleke ukumona abena Fyalo ukuti bali abakowela? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.) (b) Cine nshi ico Yehova alengele Petro aishiba?

³ Tontonkanyeni pa fyo umutumwa Petro aletontonkanyapo ilyo bamwitile ku ng’anda ya mwina Fyalo Korneli mu Kaisarea. (Imil. 10:17-29) Nga filya abaYuda bonse pali ilya nshita baishibe, ukutula na ku bwaice Petro aishibe ukuti abena Fyalo bali abakowela. Lelo ifyacitike fyalengele aluke mu fyo alebamona. Ku ca kumwenako, ilyo Petro bamwitile ku ng’anda ya kwa Korneli e lyo apwishishe fye ukumona icimonwa. (Imil. 10:9-16) Finshi Petro amwene? Amwene icipe icali nge nsalu umwali inama ishakowela cileika kabili aumfwile ishiwi mu muulu aliti: “Petro, ima, ipaya ulye!” Pa miku itatu Petro alikaaninine fye ndai. Lelo nga akaana, ishiwi ukufuma ku muulu lyalemweba aliti, “Ifyo Lesa asangulwile, witila fyalikowela.” Ilyo Petro apwishishe ukumona icimonwa, alipelenganishiwe pantu taishibe umwalolele ifyo ishiwi lyalemweba. Ilyo line fye abo Korneli atumine balifikile. Ilyo umupashi wa mushilo waebele Petro ifya kucita, aliile ku ng’anda ya kwa Korneli pamo na bo atumine.

⁴ Nga ca kuti Petro apingwile Korneli ukulingana ne fyo alemona abena Fyalo, nga taileingila mu ng’anda yakwe. AbaYuda tabaleingila mu mayanda ya bena Fyalo. Nomba mulandu nshi Petro aileingilila mu ng’anda ya mwina Fyalo nangu ca kuti ali na kapaatulula? Ifyo Petro amwene mu cimonwa ne fyo umupashi wa mushilo wamwebele fyalengele aluke sana. Ilyo Petro aumfwile ifyo Korneli amwebele, umupashi wa mushilo walengele alande ati: “Nomba nashininkisha ukuti Lesa taba na kapaatulula, lelo umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.” (Imil. 10:34, 35) Ala ici icine ico Petro aishibe calicindeme nga nshi pantu cali no kwafwa na bambi ku ntanshi! Bushe icishinka ca kuti Lesa taba na kapaatulula cali no kulenga Abena Kristu baishiba cinshi?

5. (a) Cinshi Yehova afwaya Abena Kristu bonse baishiba? (b) Nangu ca kuti twalishiba icine, cinshi nalimo twingatwalilila ukuba na co mu mutima?

⁵ Yehova abomfeshe Petro pa kulenga Abena Kristu baishiba ukuti taba na kapaatulula. Tapaatulula abantu ukulingana no mushobo wabo, icalo cabo, umutundu wabo, nelyo ululimi balanda. Lesa alapokelela umwaume onse nelyo umwanakashi onse uumutiina kabili uucita ifyalungama. (Gal. 3:26-28; Ukus. 7:9, 10) Ukwabula no kutwishika na imwe mwalishininkisha ifi. Nomba inga ca kuti mwakulila mu calo nelyo mu lupwa umo abantu baba na kapaatulula? Nalimo kuti mwalamona kwati mwalileka ukuba na kapaatulula, kanshi mu mutima mwena tamwaleka. Nangu fye ni Petro uwaimwenene ukuti Yehova taba na kapaatulula, talekele ukuba na kapaatulula. (Gal. 2:11-14) Finshi tufwile ukucita pa kuti tulekonka ifyo Yesu atwebele no kuleka ukulapingula abantu ukulingana ne fyo tubamona?

6. (a) Finshi fingatwafwa ukuleka ukuba na kapaatulula mu mitima? (b) Bushe ifyo eluda umo alembele fyalangile ukuti ali shani?

⁶ Tulingile ukubomfya Icebo ca kwa Lesa pa kuibebeta pa kuti twishibe nga ca kuti tucili tulapaatulula abantu mu fyo tutontonkanya na mu fyo tumfwa pali bena. (Amalu. 119:105) Na kabili bamo kuti batulungika nga  bamona ukuti twaliba na kapaatulula, nangu ca kuti fwe bene te kuti twishibe ukuti tuli ba kapaatulula. (Gal. 2:11, 14) Nalimo iyi mibele ya kapaatulula kuti yalilimba ne mishila ica kuti tatwaishiba no kwishiba ukuti tuli ba kapaatulula. Natulande pali eluda umo uwalembele lipoti ya baupana bamo abalebomba umulimo wa nshita yonse. Abantu balisuulile umushobo wa mulume. Cimoneka kwati uyu eluda taishibe ukuti ali na kapaatulula ka uyu mushobo. Alilembele ifisuma ifingi pa mulume; lelo pa mpela ya lipoti alembele ati: “Nangu ca kuti afuma kuli [ici calo], alikwata imibele iisuma iilenga abantu bamona ukuti te bantu bonse [aba uyu mushobo] ababa ne fiko, aba mikalile ya pa nshi, nga fintu abengi aba [uyu mushobo] baba.” Ico tulelandapo ca kuti nangu twingakwata imilimo ya musango shani, tufwile ukulaibebeta kabili nga batweba ukuti tuli ba kapaatulula tulingile ukukutika pa kuti tumone nga twaliba na kapaatulula mu mutima. Finshi fimbi tufwile ukucita?

7. Finshi tufwile ukucita pa kuti tuletemwa aba bwananyina abalekanalekana?

⁷ Nga twatemwa sana abantu, tukaleka ukuba na kapaatulula. (2 Kor. 6:11-13) Bushe mwatemwa fye ukwampana na ba mushobo wenu, abana calo banenu, aba mutundu wenu, nelyo abalanda ululimi mulanda? Nga e fyo mucita, mutampe ukwampana na ba bwananyina abalekanalekana. Kuti cawama mwabeba ukubomba nabo mu mulimo wa kubila imbila nsuma nelyo kuti mwabeta ku ng’anda ku mwenu pa kuti muliile pamo ifya kulya nangu ku kwangalila pamo! (Imil. 16:14, 15) Nga mulecita ifi, mukatemwa sana aba bwananyina kabili mukaleka ukuba na kapaatulula. Lelo kwaliba na fimbi ifingalenga twalapingula abantu ukulingana ne fyo tubamona. Nomba natulande pa kupingula abantu ukulingana ne fyo bakwata.

8. Ukulingana na Ubwina Lebi 19:15, bushe ifyo umuntu akwata kuti fyalenga twalamumona shani?

⁸ Na cimbi icingalenga twalapingula abantu ukulingana ne fyo tubamona fintu bakwata. Baibolo pa Ubwina Lebi 19:15 itila: “Mwilafyenga ilyo mulepingula. Mwilawila ku mulanda, kabili mwilatemwapo umukankaala. Muleba no mulinganya ilyo mulepingula umunenu.” Nomba bushe ifyo umuntu akwata kuti fyalenga twalamumona shani?

9. Finshi Solomone alembele, kabili finshi tulesambililako?

⁹ Umupashi wa mushilo walengele Solomone alembe ifyo abantu abashapwililika bacita. Pa Amapinda 14:20 patila: “Umupiina apatwa na ku munankwe wine, lelo ifibusa fya mukankaala fingi.” Finshi tulesambilila kuli ili ipinda? Nga ca kuti tatucenjele, kuti twalafwaya ukuba ifibusa na ba bwananyina abakankaala no kusuula aba bwananyina abapiina. Mulandu nshi cishawamina ukupingula abantu ukulingana ne fyo bakwata?

10. Finshi Yakobo alandilepo ifyo tushilingile ukucita?

¹⁰ Nga tulepingula abantu ukulingana ne fyo bakwata, kuti twatendeka ukusobolola aba bwananyina mu cilonganino. Umusambi Yakobo alandile ukuti umusobolola walengele mu filonganino fimo ifya mu nshita ya batumwa mwaba amalekano. (Belengeni Yakobo 2:1-4.) Tatulingile ukulasobolola abantu pantu mu filonganino kuti mwaba umusobolola. Kuti twacita shani pa kuti twilapingula abantu ukulingana ne fyo tubamona?

11. Bushe ifyo umuntu akwata e fingalenga aba cibusa wa kwa Yehova? Londololeni.

¹¹ Tufwile ukulamona aba bwananyina ukulingana ne fyo Yehova abamona. Yehova tatemwa umuntu pa mulandu wa kuti mukankaala nelyo mupiina. Ukukwata ifintu ifingi nelyo  ukukanakwata fimo te kwingalenga twaba ifibusa fya kwa Yehova. Nangu ca kuti Yesu atile “cikaba icayafya ku wa fyuma ukwingila mu bufumu bwa mu muulu,” tatile te kuti engilemo. (Mat. 19:23) Na kabili Yesu atile: “Mwalipaalwa mwe bapiina, pantu ubufumu bwa kwa Lesa bwenu.” (Luka 6:20) Lelo ici tacalola mu kuti abapiina bonse bali abapaalwa kabili balecita ifyo Yesu alesambilisha. Abapiina abengi tabalecita ifyo Yesu alesambilisha. Ico tulelandapo ca kuti, ifyo umuntu akwata te fingalenga aba cibusa wa kwa Yehova.

12. Finshi Amalembo yeba abakankaala na bapiina?

¹² Caliwama ifi twakwata bamunyinefwe na bankashi abapiina na bakankaala abatemwa Yehova kabili abamubombela no mutima wabo onse. Amalembo yeba aba fyuma ‘ukukanacetekela ifyuma ifishibelelela, lelo balecetekela Lesa.’ (Belengeni 1 Timote 6:17-19.) Pa nshita imo ine Icebo ca kwa Lesa cikonkomesha abantu ba kwa Lesa bonse, abakankaala na bapiina ukukanatemwisha indalama. (1 Tim. 6:9, 10) Nga ca kuti twalamona aba bwananyina nge fyo Yehova abamona, tatwakalebapingula ukulingana ne fyo bakwata. Nomba bushe tulingile ukulapingula abantu ukulingana no mushinku wabo? Natumone.

13. Finshi Amalembo yatusambilisha pa fyo tulingile ukulamona abakalamba?

¹³ Amalembo yatweba ukulacindika abakalamba. Pa Ubwina Lebi 19:32 patila: “Ku wa mfwi uleima, kabili ulecindika umukote, no kutiina Lesa obe.” Na kabili pa Amapinda 16:31 patweba ukuti, “Umutwe wa mfwi uba cilongwe icayemba nga ca kuti umwine mulungami.” Paulo na o aebele Timote ukuti elakalipila umwaume umukalamba bukali bukali lelo alemumona nga wishi. (1 Tim. 5:1, 2) Nangu ca kuti Timote aletungulula aba bwananyina abakalamba, alingile ukuba ne cikuuku kuli bena no kulabacindika.

14. Ni lilali tufwile ukufunda nelyo ukusalapula umukalamba pali ifwe?

¹⁴ Lelo ni pi tufwile ukupelela ilyo tulecindika abakalamba? Ku ca kumwenako, bushe tulingile ukulekapo fye nga ca kuti umukalamba alecita ulubembu ku mufulo fye nelyo aleeba abantu ukulacita ifyo Yehova ashifwaya? Yehova takapingule abantu ukulingana ne fyo bamoneka kabili takaleke uubembuka ku mufulo pantu fye mukalamba. Moneni ishinte lye funde ilyaba pali Esaya 65:20, litila: “Umubembu ena, nangu akabe ne myaka umwanda umo, akatiipwa.” Na mu cimonwa ca kwa Esekiele mwaliba ishinte lye funde ilyapalana ne li. (Esek. 9:5-7) Kanshi ico tufwile ukubikako sana amano kucindika Uwa Nshiku ne Nshiku, Yehova Lesa. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Nga tulemucindika, tatwakaletiina ukulungika umuntu nga alufyanya nangu mukalamba.—Gal. 6:1.

15. Cinshi tulesambilila ku mutumwa Paulo pa fyo tulingile ukulamona bamunyinefwe bacaice?

¹⁵ Bushe mumona shani abacaice mu cilonganino? Umutumwa Paulo alembele Timote uwacaice ati: “Wileka umuntu nangu umo asuule ubulumendo bobe. Lelo, ube ica kumwenako ku batetekela mu milandile, mu myendele, mu kutemwa, mu citetekelo, na mu kusanguluka.” (1 Tim. 4:12) Ilyo Paulo alembele aya mashiwi, ninshi Timote nalimo talafisha imyaka 35. Na lyo line Paulo alimupeele imilimo iikalamba. Nangu ca kuti tatwaishiba icalengele amulembele aya mashiwi, ico alelandapo cena nacumfwika. Tatulingile ukulapingula bamunyinefwe bacaice pa mulandu no mushinku wabo. Tufwile ukulaibukisha ukuti nangu fye ni Shikulwifwe  Yesu abombele umulimo wa kubila imbila nsuma ilyo ali ne myaka 30 ukufika ku 33.

16, 17. (a) Finshi baeluda bafwile ukukonka pa kuti bamone nga ca kuti munyinefwe nafikapo ukuba umubomfi atumikila nelyo eluda? (b) Bushe ukupingula umuntu ukulingana ne fyo abantu bamumona kuti kwalenga shani twafilwa ukukonka ifyo Amalembo yalanda?

¹⁶ Nalimo twikala mu calo umo abantu basuula abalumendo. Nga e fyo caba mu calo twikala, ninshi nalimo baeluda mu cilonganino kuti balashingashinga ukusala bamunyinefwe bacaice abafikapo ukuba ababomfi batumikila nelyo baeluda. Kuti cawama baeluda nga baleibukisha ukuti Amalembo tayalanda imyaka umwaume afwile ukukwata pa kuti bamusale ukuba umubomfi atumikila nelyo eluda. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Nga ca kuti eluda apanga ifunde ukulingana ne fyo abantu bamona abacaice, ninshi talekonka ifyo Amalembo yalanda. Tatufwile ukulapingula abalumendo ukulingana ne fyo tubamona nelyo ukulingana ne fyo abantu babamona, lelo tulingile ukulakonka ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda.—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Ifyo abantu bamona abacaice kuti fyalenga baeluda balafilwa ukusala bamunyinefwe bafikapo ukuba ababomfi batumikila nelyo baeluda. Mu calo cimo, umubomfi atumikila uwafikapo balimupeele imilimo iikalamba. Nangu ca kuti baeluda mu cilonganino balisumine ukuti alifikilepo ukuba eluda ukulingana na Malembo, tabamusalile. Baeluda bamo abakalamba baletila munyinefwe alemoneka umwaice te kuti abe eluda. Icabipile ca kuti munyinefwe tabamusontele ukuba eluda pa mulandu wa kuti alemoneka umwaice. Nangu ca kuti twalanda fye pali cimo icacitike, amalipoti yalanga ukuti ifi fine e fyo na baeluda bambi mu fyalo ifingi bamona abacaice. Calicindama ukukonka ifyo Amalembo yalanda ukucila ukukonka ifyo abantu bamona abacaice nelyo ifyo fwe bene tubamona! Nga tulecita ifi ninshi tulomfwila Yesu uwatweba ukuti twilapingula abantu ukulingana ne fyo bamoneka.

18, 19. Finshi tufwile ukulacita pa kuti tulemona abantu ukulingana ne fyo Yehova abamona?

¹⁸ Nangu ca kuti tatwapwililika, kuti twasambilila ukulamona abantu nge fyo Yehova uushaba na kapaatulula abamona. (Imil. 10:34, 35) Lelo kwena tulingile ukutwalilila ukuibikilishako no kulakonka ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa. Nga tulefikonka, ninshi tukalakonka ifunde ilyo Yesu atwebele ilya kuti twilapingula abantu ukulingana ne fyo bamoneka.—Yoh. 7:24.

¹⁹ Nomba line Yesu Kristu Imfumu yesu ali no kupingula abantu bonse, takabapingule ukulingana ne fyo abamona nelyo ifyo omfwa fye, lelo akabapingula mu bulungami. (Esa. 11:3, 4) Ala cikawama nga nshi!