1. Ésaïe a nga jô na Yésus a ye bo avale môt avé, a amu jé nkulan ajô ôte wo ve bia ngule nyul?

NKULAN ajô Ésaïe a lat a Messie wo ve bia ngule nyul abui. Ésaïe a jô na Yésus Krist “a ye bo te tyi’i mejô a ñyenane ya mis, nge tyi’i mam a ñwô’ane ya melo; ve a ye tyi’i minzôzoé mejô a zôsôô.” (És. 11:3, 4) Nga mejô mete ma nambe bia nlem? Ôwé, amu nsisim ôbangam ô maneya jaé émo. Mise mangane mese me ne be Ntyi’i mejô ya zôsôô, nnye ate a ye ke tyi’i bia mejô a ñyenane ya mis.

2. Yésus a nga ve bia atiñ avé, a jé bia zu yen ayé’é di?

² Môs ôse da kui na bi kobô ajô mefulu me bôte bevok. Mbôle bi ne bebo mam abé bi nji bo ngule ya yene mam éyoñ ése ane Yésus. Bia dañe tyi’i mejô aval bia yen mam a mis. Jôm ete Yésus a nga ve bia melebe ma: “Te tyi’ane mejô ane mi lô, ve tyi’i ntyi’an ô ne zôsô.” (Jean 7:24) Yésus a yi na bi vu nye, na bi bo teke tyi’i mejô a ñyenane ya mis. Ayé’é di bia zu yene mam melal me wô’ô bo na bôte be kate tyi’i mejô zôsôô: ayoñ môt nge ke nkobô wé, éyoñ môt a ne nkukum nge ke nzôzoé, a ôkala môt. Bia  zu fe yen aval bi ne tôñe melebe me Yésus mimfa’a mite.

3, 4. (a) Jé é nga volô nlômane Pierre na a sôan ôsimesan wé a lat a Begentil? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.) (b) Yéhôva a nga volô Pierre na a wô’ô mfefé jam ôvé?

³ Tame ve’ele simesan avale Pierre a nga yiane wô’ôtan éyoñe be nga loone nye Césarée na a ke be Corneille, mone Gentil. (Mam. 10:17-29) Aval ane Bejuif bevo’o ya éyoñe jé, be nga yiane ye’ele Pierre aso mongô na, bôte ya meyoñ mefe be ne mvin. Ve mam a nga yen me nga bo na a sôan ôsimesane wé. A nga bi étua ñyenan. (Mam. 10:9-16) Jé Pierre a nga yen? A nga yene jôm é too ane ndam éndelé é too njalan a betit mevale mese; mvuse ya valé tyiñ é nga so yôp a jô nye biyoñbiyoñ bilal na: “Kôlô’ si, Pierre; wôék, ô di.” Ve Pierre a nga ngan. Nde tyiñ éte é nga beta jô nye na: “Jôm Zambe a tuneya, wo te yene je ane jôm é ne mvin.” Éyoñ ñyenan ôte ô maneya, Pierre a mbe fe’e ne vema, a sili’i émien jôm mam mete ma tinan. Éyoñ ete ébien, bôte béziñ be nga suan, Corneille nnye a nga lôme be na be zu loone Pierre. Pierre a nga tôñe be éyoñ mbamba nsisim a nga jô nye na a bo de.

⁴ Nge ve Pierre Pierre, a nji ye telé abo dé nda Corneille. Bejuif be mbe étyi te telé abo nda mone Gentil. Nde ñhe, amu jé Pierre a nga su’ulane ke nda Corneille? Mam Yéhôva a nga liti nye me nga nambe nye abui, mbamba nsisim fe a nga volô nye. Mame Corneille a nga kate nye me nga nambe nye angôndô ya abui; ane a nga jô na: “Me yemeya fo’o na Zambe a nji nye’e ngumba môt: ve meyoñe mese môt a ko nye woñ, a bo mame ya zôsô, nnye Zambe a yene mvaé.” (Mam 10:34, 35) Mfefé sikôlô Pierre a nyoñe le, sikôlô ate a ne fe angôndô ya mfi. Aval avé jam é nga kui Pierre da fombô Bekristen bese?

5. (a) Jé Bekristen bese ba yiane yem a lat a Yéhôva? (b) Akusa bo bi nto Bekristen, fulu fé é ne beta yené be bia?

⁵ Jam é nga kui Pierre da ye’ele Bekristen bese na Yéhôva a nji bo ôbangam. A nji fombô môt ékôp, nge fiale ngum ayoñ, ngume si, nge ke ngum nkobô. Môt ase a ko nye woñ, to’o a ne fam nge minga, Yéhôva a yene nye mvaé nge a bo nkômbane Wé. (Beg. 3:26-28; Nli. 7:9, 10) Ô yianeya yé’é mam mete. Ve bi tame jô na ô nga yaé avale vôm bôte ba nye’e ôbangam. Ô ne buni na ô nji bi mbia fulu ate, nde momo. E nga beta kui na Pierre a bo ôbangam, to’o na Yéhôva émien nnye a nga ye’ele nye na fulu éte é ne abé. (Beg. 2:11-14) Aval avé bi ne bo Yésus mewôk, a sa’ale fulu ya tyi’i bôte mejô a ñyenane ya mis?

6. (a) Jé é ne volô bia na bi vaa fulu ôbangam minlem miangan? (b) Kalate mojañ a nga tili wofis ya Béthel a ye’ele bia jé?

⁶ Bia yiane belane Bible na bi kôme fase biabebien, a yen nge fes ôbangam éziñ é ngenane bia minlem. (Bs. 119:105) Bi ne fe sili bôte befe aval ba yene bia. (Beg. 2:11, 14) Amu bi ne buni na bi nji bo ôbangam a to ke na bi bili mbia fulu ate. Tame yene jame mvendé é nga tili wofis ya Béthel a lat a mojañ éziñ, mojañ ate ba ngal  be mbe bekpwa’a mefan be ne ngum aval. Bôte be mbe be biasé’é ayoñ mojañ ate abui. Mvendé é nga tili é nji be é yi’ane yeme na, nye’e fe a biasé bôte ya ayoñ ete. E kalate a nga tili wofis ya Béthel, a se’e mojañ ate aka’a abui, ve a mane a jô’ô na: “Akusa bo mojañ ate a ne mone . . . [a tote ayoñ mojañ], ntabane wé wo volô na bôte bevo’ be yeme na, sa ke mbôle môt a ne mone . . . [a tote ayoñ mojañ], nde a yiane bo mvit, éfua, a ndiman.” Ye ô yeneya ñye’elan bi ne nyoñe valé? To’o môt a bili beta mimbe’e aya, a yiane tu’a fas émien, a kañese mvolan asu ya na a té fes ôbangam ése é ne faa nye nlem. Jé bi ne beta bo?

7. Aval avé bi ne nene nye’ane wongan?

⁷ Nge bia nye’e avale môt ése, fulu ôbangame ja ye kôlô bia minlem. (2 Bec. 6:11-13) Ye wo nye’e ô wulu’u ve a bôte mia be be mi ne ékôbe jia, nge ayoñe da, nge nkobô wua, nge ke nlame wua? Nge é ne nalé, yeme na wo yiane nene nye’ane wôé. Ô ne sili môte ya ayoñ afe, nge nkobô ôfe na, a ke wo liti nkañete, ô ne fe bañete nye nda jôé. (Mam. 16:14, 15) Nge wo bo de, nye’ane wo ye jaé wo nlem avale da ye bo na, ôbangam wo ye ke beta bi vôme ya tabe. Ve jam afe e ne beta bo na bi tyi’i bôte mejô a ñyenane ya mis. Bi tame zu kobô ajô akum.

8. Éyoñ bia lañe Lévitique 19:15, aval avé bi ne dimine tyi’i môt ajô amu a ne nkukum nge ke nzôzoé?

⁸ Bi ne fe dimine tyi’i môt ajô amu a ne nkukum nge ke nzôzoé. Lévitique 19:15 (Mfefé Nkôñelan) a jô na: “Te ko môt a ne [azoé] éngôngol é ne te yian nge semé beta môt ésemé é ne te yian, ve mia ye tyi’i bôte mia be be mi too mejô teke ôbangam.” Nsili ô ne ñhe na, aval avé azoé nge akum bi ne bo na bi kate tyi’i môt ajô zôsôô?

9. Éngôngole jam avé Salomon a nga tili, a jam ete da ye’ele bia jé?

⁹ Nsisime Yéhôva ô nga tindi Salomon na, a tili éngôngol jam ja kui môta binam. Kalate Minkana 14:20 a jô na: “Ja’ane môt émien a too nzôzoé bebé, a vini wô; ve nkukum ô bili bemvôé abui.” Jé nalé a ye’ele bia? Nge bi nji tabe ntyel, bi ne taté na bia yeñ ve a bobejañ be ne minkukum, teke bisi ba be ne azoé. Amu jé é nji bo mvo’é na bi semé bobejañ fo’o ve amu be bili biôm bi mo?

10. Jacques a nga kobô ajô avé?

¹⁰ Nge bia semé ve bobejañ be bili akum, bi ne soo nkandane mengam akônda. Ñyé’é Jacques a nga tili na mboan ôte ô nga soo minkandane mengam menkônda méziñe ya ntete mimbu ôsu. (Lañe’e Jacques 2:1-4.) Bi nji yiane jô’é na, aval mboon ete e mialan akônda dangan. Jé bi ne bo asu na bi sa’ale fulu ya tyi’i bôte mejô a ñyenane ya mis?

11. Ye élate jangan a Yéhôva é tii a biôm bi mo? Timi’in.

¹¹ Bia yiane jeñe na bi yene bobejañ avale Yéhôva a yene be. Yéhôva a nji nye’e môt amu a bili akum nge ke amu a ne azoé. Élate jangan a Yéhôva é tii ki a biôm bi mo. Yésus a nga jô fo’o na “e ne ayaé na môt a ne akum abui a [nyiin Éjôé] ya yôp,” ve a nji jô na  nalé a vo’o boban. (Mt. 19:23) Yésus a nga jô fe na: “Ébotan a mia mi ne minzôzoé: amu [Éjôé] Zambe é ne énjenan.” (Luc 6:20) Nalé a nji tinane na minzôzoé mise mmie mi bili ébotane Yéhôva, nge ke na minzôzoé mise mmie mi nga bo beyé’é be Yésus. Abui minzôzoé e nji vô’ôlô Yésus. Jam bia yiane ba’ale e ne na, Bi vo’o tyi’i na môt a ne nya Kristen fo’o ve amu a ne nzôzoé nge ke nkukum.

12. Melebe mevé Kalate Zambe a ve minzôzoé a minkukum?

¹² Bi ne mevak amu bi bili abui bobejañ, minzôzoé a minkukum, ba kañe Yéhôva a nleme wop ôse. Kalate Zambe a jô minkukume na mi “bo te telé ndi minleme jap mfa’a ya élôte zen akum, ve mfa’a ya be Zambe.” (Lañe’e 1 Timothée 6:17-19.) Kalate Zambe a jô Bekristen bese, minzôzoé a minkukume na, be tabe ntyel a ôzañ akum. (1 Tim. 6:9, 10) Éyoñ bia jeñe na bi yene bobejañ avale Yéhôva a yene be, bia ye ke tyi’i be mejô abé fo’o ve amu be ne minkukum nge ke minzôzoé. Bi tame fe zu kobô ajô ôkala. Ye bia yiane tyi’i môt ajô fo’o ve amu ôkala a bili? Bi tame la’ase ajô te.

13. Kalate Zambe a ye’ele bia jé a lat benya bôtô?

¹³ Abui bifuse ya Kalate Zambe bia liti na bia yiane semé benya bôtô. Lévitique 19:32 (Mfefé Nkôñelan) a jô na: “Wo ye tebe tetele asu ya nyô nlô ô ntoo ne fuum a semé éto nnôme jé. Wo ye ko Zambe wôé woñ.” Minkana 16:31 (MN) a jô na: “Nlô ô ne nyup ô ne couronne ya duma éyoñ ô ne zene ya zôsôô.” Paul fe a nga lebe Timothée na, a kobô benya bôtô évôvoé été, aval ane beésa, teke komekane be a ayôñe nlem. (1 Tim. 5:1, 2) To’o Timothée a mbe a tebele’e benya bôtô béziñ akônda, a mbe a yi’ane nyoñe ngab a be a semé be.

14. Éyoñ évé é ne sili na bi komekane nya môtô nge ke lebe nye?

¹⁴ Ve bia yiane semé benya bôtô nté ôvé? Ye bia yiane dime mis éyoñ nya môtô a vañe sem teke jôban, nge ke éyoñ a su’u mbia mboon éziñ? Yéhôva a biasé ke nsem fo’o ve amu na môt a sem a nto nnôm. Bia lañe kalate Ésaïe 65:20 na to’o “mbo mam abé a nto mimbu ntet a ye bo biyo’é.” Bia koone fe avale ñye’elan ete kalate Ézéchiel. (Ez. 9:5-7) Ajô te, Yéhôva Zambe nnye bia yiane dañe semé, amu nnye a ne nnôme ya melu. (Dn. 7:9, 10, 13, 14) Nge Yéhôva nnye bia semé, bia ye ke ko woñ ya lebe môt a bo abé, to’o a ne ôkala ôvé.​—Beg. 6:1.

15. Jé éve’ela nlômane Paul ja ye’ele bia a lat a ésemé bia yiane ve bobejañ be ne bisoé?

¹⁵ Bi ne ke jô aya mfa’a ya bobejañ be ngenan bisoé? Ye bia semé fo’o be? Paul a nga tili Timothée na: “Te yebe na, môt a biasé wo amu ô ne mongô; ve ô bo’o éve’ela be ba be abuni, mfa’a ya nkobô, mfa’a ya aval ntaban, mfa’a ya nye’an, mfa’a ya mbunan, mfa’a ya mfuban.” (1 Tim. 4:12) Timothée a mbe a ndeme yiane bi mimbu 30, ve Paul a mbe a veya nye beta mimbe’e akônda. Ye bia tu’a fo’o wôk jam nalé a tinan? Bi nji yiane biasé Kristen é dubaneya fo’o ve amu  é ngenane mongô. Te bia vuane na Yésus émien a nga taté ésaé nkañete jé valé a ndeme bi mimbu 30.

16, 17. (a) Aval avé bemvendé be ne yemelane nge mojañ a nto ve be’e mbe’e diakon nge ke wu mvendé? (b) Aval avé metum mangan nge ke aval bia yene mam bi ne wosan ôsimesane ya Kalate Zambe?

¹⁶ Éko éziñ bia nyiñ aval vôm be nji dañe semé bongô. Ajô te, bemvendé ya akônda be ne yen aval étam ya ve ésoé mbe’e diakon nge ke wu mvendé. Ve ba yiane kôme ba’ale na, Kalate Zambe a ve ke ôkala môt a yiane bi asu na a bo diakon nge ke mvendé. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tite 1:5-9) Nge mvendé ja bene na be telé mojañ diakon amu na a ngenan ésoé, wônaa a tôñe metum ya nlame wé, sa ke miñye’elane ya Kalate Zambe. Bemvendé ba yiane yemelan nge ésoé ja nye’e ajô Zambe nya nye’ane, be nji yiane tyi’i ésoé ajô a ñyenane ya mis, nge ke be tôñe’ metum ya vôm be too.​—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Éyoñ bemvendé ba tôñe metum ya vôm be too, ba jañele bisoé éyoñ zezé. Bemvendé be nga ve diakon éziñ abui mimbe’e akônda, amu a mbe angôndô ya mbamba Kristen. Ve be nga nyume mojañ ate mbe’e mvendé, a too ke na be mbe be kôme’ yeme na, a nto ngule ya be’e wô. Amu jé? Minnôm bemvendé miziñe mi nga jô na mojañ ate a ngenan mongô. Nga mi lôô ane be nga vañ nyume mojañ mbe’e fo’o ve amu be nga tyi’i nye ajô a ñyenane ya mis? Bekalate ba so bia mesi mesi ba liti na, aval mam ete da boban abui mekônda. E ne nya mfii na, bi belane Kalate Zambe a lôte na bi telé ôsimesane wongan nge ke metum mangan ôsu. Nge nne bia bo nalé, wônaa bia bo melebe me Yésus mewôk.

18, 19. Jé bi ne bo asu na bi yene bôte bevo’ aval Yéhôva a yene be?

¹⁸ Akusa bo bi be’e metyi ya abé, bia yiane yé’é na bi yene bôte bevo’ avale Yéhôva a yene be. (Mam. 10:34, 35) Ve e nji bo tyi’ibi, da sili na bi ve ngul, a na bi bo mbane ya simesane mam Kalate Zambe a jô a lat a nsisim ôbangam. Nge bi bo nalé, ôtete’e ôtetek, bia ye kui na bi tôñe melebe me Yésus, bia ye bo te tyi’i môt ajô a ñyenane ya mis.​—Jean 7:24.

¹⁹ Yésus Krist, Njôô wongan, a mbeme tyi’i bôte ya si se mejô; ve a ye tyi’i bia mejô zôsôô, sa ke a ñyenane ya mis. (És. 11:3, 4) Bia yange éyoñ éte a mevak.