1. Ишайа дәрһәqа Иса чь пʹехәмбәрти кьр, у чьрʹа әw йәк дьл дьдә мә?

ПʹЕХӘМБӘРТИЙА Ишайа дәрһәqа Иса, мә дьлгәрм дькә у qәwи дькә. Әwи пʹехәмбәрти кьр, wәки Иса wе «тʹәне ль гора дитьна чʹәʹвед хwә диwане нәкә, у тʹәне ль гора бьһистьна гöһед хwә ширәт нәкә». Әwе «бь һәqийе диwана бәләнгаза бькә» (Иша. 11:3, 4, ДТʹ). Чьрʹа әw йәк дьл дьдә мә? Чьмки ве дьнйайеда мәрьв фьрqийе дькьнә ортʹа һәвдö. Ле әм һивийа wи Һʹакьме беqьсур ьн, демәк Иса, йе кö wе тʹö щар бь дитьна чʹәʹве хwә диwана мә нәкә!

2. Иса чь тʹәми да мә, у ве готареда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

² Һәр рʹож әм фькьред хwә дәрһәqа мәрьва дьбежьн. Ле әм гöнәкʹар ьн, ләма жи әм нькарьн мина Иса бь тʹәмами һәр тьшти рʹаст фәʹм кьн. Гәләк щар сәр мә һʹöкöм дькә әw йәк чь жи әм дьвиньн. Ле чахе Иса сәр әʹрде бу, әwи тʹәмикә öса да: «Ль анәгори дитьна чʹәʹвед хwә диwане нәкьн, ле ль анәгори рʹастийе диwане бькьн» (Йуһʹн. 7:24). Әшкәрә йә, wәки Иса дьхwазә әм чʹәʹв бьдьнә wи у фьрqийе нәкьнә ортʹа мәрьва анәгори дитьна хwә. Ве готареда әме шеwьр кьн се дәрәща, кʹидәре кö мәрьв гәләк щар ль гора дитьна чʹәʹвед хwә мәрьва башqә дькьн, мәсәлә әwана чь мьләт ьн, дәwләти нә йан на, у чәнд сали нә. Wан  һәр се дәрәщада әме шеwьр кьн кö чаwа гöрʹа тʹәмийа Иса бькьн.

3, 4. а) Кʹижан qәwьмандьн Пәтрус һелан кьрьн, wәки ньһерʹандьна хwә һьндава мьләтед хәриб бьгöһезә? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) б) Йаһоwа али Пәтрус кьр кö кʹижан рʹастийа тʹәзә фәʹм кә?

³ Бьдьнә бәр чʹәʹве хwә кö Пәтрусе шанди чь тʹәхмин дькьр, чахе жерʹа һатә готьне кö һәрʹә мала Корʹнелйо, йе кö нә мьләте Щьһу бу (Кʹар. Шанд. 10:17-29). Мина Щьһуйед дьн, Пәтрус жи жь бьчʹуктайе дьһатә һинкьрьне, wәки мьләтед хәриб һʹәрам ьн. Ле паше тьштед öса qәwьмин, кö әwи фәʹм кьр wәки гәрәке ида ньһерʹандьна хwә бьгöһезә. Мәсәлә, Хwәде хәwн-хәйаләк нишани Пәтрус кьр (Кʹар. Шанд. 10:9-16). Хәwн-хәйаледа Пәтрус тьштәки мина дәстәхана мәзьн дит бь һʹәйwанед һʹәрам тʹьжә, кö жь әʹзмен һатә хwаре бәрбь wи. Жь әʹзмана әwи тʹәми бьһист: «Рʹабә Пәтрус, сәржекә у бьхwә». Пәтрус qәwи инкʹар кьр әве йәке бькә. Ле жь әʹзмана дәнгәки жерʹа гот: «Әw тьште кö Хwәде һʹәлал кьрийә тö һʹәрам һʹәсаб нәкә». Пәтрус чахе жь хәwн-хәйале һʹьшйар бу, әw тʹәвһәв бу у дәстпекьр бьфькьрә, кö әв дәнг жерʹа чь дьхwәст бьгота. Һәма ве дәме, qасьдед Корʹнелйойе һатьн бал wи. Пәтрус дит кö әw йәк рʹебәрийа рʹöһʹе пироз ә, у ләма тʹәви qасьда чу мала Корʹнелйо.

⁴ Һәрге Пәтрус анәгори дитьна чʹәʹвед хwә диwан бькьра, әw wе тʹö щар нәкʹәта мала Корʹнелйо, чьмки Щьһу нәдькʹәтьнә мала мьләтед нәщьһу. Ле чьрʹа Пәтрус әw ньһерʹандьн, кʹижан кö кʹур һʹьше wида рʹуньштьбу, гöһаст? Сәр Пәтрус гәләк һʹöкöм бу хәwн-хәйал у рʹебәри кö әwи бь сайа рʹöһʹе пироз станд. Чахе Корʹнелйо дәрһәqа хwә Пәтрусрʹа гьли кьр, Пәтрус бешьк фәʹм кьр һәр тьшт, у гот: «Әз ньһа фәʹм дькьм, wәки Хwәде рʹасти жи фьрqийе накә нава мьләта. Ле жь нав һәр мьләтида, йе кö жь wи хоф дькә у рʹастийе дькә ль wи qәбул ә» (Кʹар. Шанд. 10:34, 35). Әw ньһерʹандьна тʹәзә тьштәки мәхсус бу бона Пәтрус. Ле әw йәк ча сәр һʹәму Мәсиһийа һʹöкöм бу?

5. а) Йаһоwа дьхwазә һʹәму Мәсиһи чь фәʹм кьн? б) Рʹаст ә әм рʹастийе заньн, йәкә кʹижан ньһерʹандьн дькарә кʹур дьле мәда бьминә?

⁵ Йаһоwа бь сайа Пәтрус али һʹәму Мәсиһийа кьр, wәки фәʹм кьн кö Әw фьрqийе накә нава мәрьва. Йаһоwа тʹö раса, мьләт, бәрәк йан жи зьман, башqә накә. Әw һәр мәрьви qәбул дькә, кʹижан кö хwәдехоф ә у тьштед рʹаст дькә (Галт. 3:26-28; Әʹйан. 7:9, 10). Әw йәк бона мә тьштәки тʹәзә нинә. Ле дьqәwьмә һун wәлатәки йан жи маләкә öсада мәзьн бунә, кʹидәре кö фьрqийе дькьнә ортʹа мәрьва. Дьбәкә һун дьфькьрьн, wәки һун мәрьва башqә накьн, ле тедәрнахьн кö әw ньһерʹандьна нәрʹаст кʹур нава wәда майә. Биньн бира хwә, Пәтрус мәрьварʹа әʹйан кьр, wәки Йаһоwа фьрqийе накә ортʹа мәрьва. Әw йәк бона Пәтрус qәдьрәки мәзьн бу, ле һәла һе әwи жи щарәке дöрʹути кьр (Галт. 2:11-14). Ле чаwа нәкʹәвьнә ве тʹәльке у чʹәʹв бьдьнә Иса кö анәгори дитьна чʹәʹвед хwә диwане нәкьн?

6. а) Чь wе али мә бькә ньһерʹандьна нәрʹаст жь дьле хwә кʹокева дәрхьн? б) Гьлийед рʹуспики дәрһәqа бьраки чь әʹйан кьрьн?

⁶ Сәва тедәрхьн һәла әм фьрqийе дькьнә нава мәрьва йан на, әм гәрәке ль гора Хәбәра Хwәде хwә кʹур бьщерʹьбиньн (Зәб. 119:105). Әм öса жи дькарьн жь һәвала йан жь wан кʹе мә рʹьнд нас дькә, бьпьрсьн һәла нав мәда һәйә тьштәки öса, кö әм хwәха навиньн (Галт. 2:11, 14). Щара öса дьqәwьмә кö  әw фькьр кʹур нав мәда öса рʹуньштьнә, wәки әм нә жи һаш пе һәнә. Мәсәлә, дина хwә бьдьне кö рʹуспики филиалерʹа чь ньвиси дәрһәqа жьн-мерәки кö хьзмәткʹаред һәртʹьм ьн. Әw мер жь мьләтәки öса бу, кö гәләк мәрьва әв мьләт ньмьз һʹәсаб дькьрьн. У ча те кʹьфше әw рʹуспи һаш пе жи тʹöнә бу, wәки бал wи жи әw ньһерʹандьна нәрʹаст һәйә. Әwи рʹуспийи дәрһәqа wи бьрайи тьштед баш ньвиси, ле йәкә хьлазийеда зедә кьр: «Рʹаст ә әw бьра жь [wи мьләти йә], ле рʹабун-рʹуньштьна wи у жийина wи мәрьвед дьнрʹа нишан дькә, wәки жь [wи мьләти] һʹәмушк ча qьрежок у ча пʹарсәкчи нажин, чаwа кö гәләкарʹа жь wи [мьләти] хәйсәт ә». Wә гьлийед wида шаши дит? Әw йәк дьдә кʹьфше кö фьрqи тʹöнә чьqас щабдарийед мә һәнә, йәкә әм гәрәке рʹьнд хwә бьщерʹьбиньн у аликʹарийе qәбул кьн, сәва һәр фькьре нәрʹаст, кö дьле мәда майә, дәрхьн. Ле диса чь дькарә али мә бькә?

7. Чаwа әм дькарьн дьле хwә фьрә кьн?

⁷ Һәрге әм дьле хwә фьрә кьн, демәк гьшка qәбул кьн, дьле мәда һʹьзкьрьн wе шин бә у ида wе щи тʹöнә бә сәва әм фьрqийе бькьнә ортʹа мәрьва (2 Корн. 6:11-13). Дьqәwьмә һун һʹьз дькьн һәвалтийе бькьн тʹәне тʹәви мьләт йан бәрәке хwә, йан жи тʹәви йед кö сәр зьмане wә хәбәр дьдьн? Wәки öса нә, дьле хwә фьрә кьн. Мәсәлә, хушк-бьред жь щурʹә-щурʹә мьләта тʹәглиф кьн сәр хьзмәтийе, йан жи сәр нанхwарьне мала хwәда (Кʹар. Шанд. 16:14, 15). Һәрге һун öса бькьн, һуне дьле хwә бь һʹьзкьрьне тʹьжи кьн у ида фьрqийе нәкьнә ортʹа мәрьва. Ле һәнә диса дәрәщед майин, кʹидәре әм дькарьн шашийе бәрʹдьн, демәк анәгори дитьна чʹәʹве хwә мәрьва башqә кьн. Wәрә әм ве йәке шеwьр кьн.

8. Ль гора Qануна Кʹаһинтийе 19:15, чаwа дәwләтибун йан кʹәсиббун дькарә сәр ньһерʹандьна мә һʹöкöм кә?

⁸ Ньһерʹандьна мә һьндава мәрьва дькарә сәр һʹиме ве йәке пешда бе, кö әwана дәwләти нә йан жи кʹәсиб ьн. Qануна Кʹаһинтийе 19:15-да те готьне: «Пьшта хwә нәдьн йе кʹәсиб у нә жи йе дәwләти бьльнд кьн. Бь һәqийе диwана мәрьва бькьн, ДТʹ». Ле чаwа кʹәсиббун йан жи дәwләтибуна кәсәки, дькарә сәр ньһерʹандьна мә һьндава wи мәрьви һʹöкöм бә?

9. Сьлеман дәрһәqа кʹижан кемасийа мәрьва гот, у әw йәк чь мә һин дькә?

⁹ Мәтʹәлок 14:20-да, Сьлеман пе рʹебәрийа рʹöһʹе пироз, дәрһәqа кемасийа мәрьвед гöнәкʹар öса гот: «Кʹәсиб һʹәта ль бәр чʹәʹве һәвале хwә жи рʹәш ә, ле достед дәwләти гәләк ьн». Әw мәтʹәлок чь мә һин дькә? Һәрге әм фәсал нибьн, әме бьхwазьн тʹәне тʹәви wан хушк-бьра һәвалтийе бькьн, йед кö дәwләти нә, ле жь йед кʹәсиб хwә дур бьгьрьн. Ле чьрʹа хоф ә жь бо һәбуне мәрьва qимәт кьн?

10. Аqуб дәрһәqа кʹижан проблеме гот?

¹⁰ Һәрге әм жь бо һәбуке фьрqийе бькьнә ортʹа мәрьва, бь ве йәке әме йәктийа щьвате бькьнә бьн хофе. Чаwа Аqуб гот, әw проблем qьрʹна йәкеда жи һәбу у щьват пʹарәвәдькьр. (Бьхунә Аqуб 2:1-4.) Әм гәрәке фәсал бьн, wәки әw ньһерʹандьн нав щьвата мәда тʹöнә бә. Ле ча әм дькарьн жь ве ньһерʹандьне дур бьн?

11. Гәло һәләqәтийа мәрьва тʹәви Йаһоwа, һәбука wива гьредайи йә? Шьровәкьн.

¹¹ Әм гәрәке сәр хушк-бьра öса бьньһерʹьн, ча Йаһоwа. Мәрьв бәр чʹәʹве Йаһоwа qимәт ә нә бона ве йәке кö әw дәwләти йә йан жи кʹәсиб ә. Һәләqәтийа мә тʹәви Йаһоwа wе тʹö щар ве йәкева  гьредайи нибә, кö әм чьqас дәwләти нә йан жи чьqас дәсттәнг ьн. Рʹаст ә Иса гот wәки «дәwләтийарʹа зәʹмәт ә кö бькʹәвьнә Пʹадшатийа Әʹзмана», ле әwи нәгот кö әw йәк найе стандьн (Мәт. 19:23). Алики дьнва жи Иса гот: «Хwәзи ль wә фәqира, чьмки Пʹадшатийа Хwәде йа wә йә» (Луqа 6:20). Бәле, әw нәдьһатә һʹәсабе, wәки һʹәму мәрьвед кʹәсиб wе бьһатана кʹәрәмкьрьне у һинкьрьнед Иса qәбул кьрана. Гәләк кʹәсиб нәбунә шагьртед Иса. Фькьра сәрәкә әw ә, кö әм гәрәке тʹö щар мәрьва сущдар нәкьн сәр һʹиме һʹәбука wан, чьмки һәләqәтийа wан тʹәви Йаһоwа, һәбука wанва гьредайи нинә.

12. Кʹьтеба Пироз чь ширәте дьдә дәwләтийа у кʹәсиба?

¹² Бона мә кʹәрәм ә кö гәләк хушк у бьред мә һәнә, йед кö бь тʹәмамийа дьле хwә Йаһоwарʹа хьзмәт дькьн, фьрqи тʹöнә әwана дәwләти нә йан кʹәсиб ьн. Кʹьтеба Пироз йед дәwләти ширәт дькә кö итʹбарийа хwә нә кö «һәбука пʹучʹә дәрәw» биньн, ле Хwәде. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 6:17-19.) Хәбәра Хwәде öса жи һʹәму хьзмәткʹаред Хwәде ширәт дькә, һьн йед дәwләти һьн жи йед кʹәсиб, wәки фәсал бьн кö пʹәрәһʹьз нибьн (1 Тимтʹ. 6:9, 10). Һәрге әм сәр хушк-бьра öса бьньһерʹьн ча Йаһоwа дьньһерʹә, һьнге әме тʹö щар wана башqә нәкьн жь бо ве йәке, кö дәсте wанда һәйә йан на. Ле гәло рʹаст ә әм фьрqийе бькьнә ортʹа мәрьва жь бо ве йәке кö әw чәнд сали нә? Wәрә әм әве пьрсе шеwьр кьн.

13. Кʹьтеба Пироз чь мә һин дькә дәрһәqа мәрьвед әʹмьрда мәзьн?

¹³ Кʹьтеба Пирозда гәләк щар те готьне, wәки qәдьре мәрьвед әʹмьрда мәзьн бьгьрьн. Qануна Кʹаһинтийе 19:32-да те готьне: «Ль бәр йе пʹорʹсьпи рʹабә у qәдьре әʹмьре мәзьн бьгьрә, жь Хwәдейе хwә бьтьрсә». Мәтʹәлок 16:31-да жи те готьне: «Рʹу-гöлийе сьпи кʹофийа рʹумәте йә, кö әw нава рʹийа рʹастийеда йә». Ле Паwлос жи ширәт да Тимотʹейо, wәки дьле каләмера нәешинә у һьндава wанда сәрт нибә, ле wан бьред әʹмьрда мәзьн һʹәсаб кә ча бав (1 Тимтʹ. 5:1, 2). Тимотʹейо һәма öса жи дькьр, рʹаст ә һʹöкöме wи сәр wан бьра һәбу, ле йәкә әw һьндава wанда дьлшәwат у бь qәдьр бу.

14. Кʹижан дәрәщада лазьм ә мәрьве әʹмьрда мәзьн ширәт кьн йан жи рʹаст кьн?

¹⁴ Ле һәрге мәрьве әʹмьрда мәзьн һʹәмде хwә гöнә дькә, йан тьштәки öса дькә кö Йаһоwа хwәш найе, гәло гәрәке әм чʹәʹве хwә дадьн сәр ве йәке? Йаһоwа тʹö щар гöнәкʹара һәq дәрнахә, һәрге жи әw әʹмьрда мәзьн ьн. Дина хwә бьдьнә принсипа жь Ишайа 65:20: «Гöнәкʹар wе бе ньфьрʹкьрьне, һәрге жи әw сәд сали бә, ДТʹ». Хәwн-хәйала Һәзәqелда жи әм дьвиньн принсипа wи щурʹәйи (Һәзqл. 9:5-7). Бона мә йа лапә фәрз гәрәке әw бә, кö qәдьре wи бьгьрьн, йе кö «Рʹожед wи Кәвьн ьн, ДТʹ», демәк qәдьре Йаһоwа Хwәде (Дан. 7:9, 10, 13, 14). Һәрге әм öса бькьн, әме нәтьрсьн кәсәки ширәт кьн у рʹаст кьн чахе лазьм ә, фьрqи тʹöнә әw чәнд сали бә (Галт. 6:1).

15. Әм дәрһәqа qәдьргьртьна бьред щаһьл чь дәрсе һин дьбьн жь Паwлосе шанди?

¹⁵ Ле дәрһәqа бьред щаһьл әм чь дькарьн бежьн? Һун сәр wан ча дьньһерʹьн? Паwлосе шанди Тимотʹейорʹа ньвиси: «Нәбә кö йәк щаһьлтийа тә беһöрмәт кә, ле тö баwәрмәндарʹа бьбә нәхшәк, хәбәрданеда, рʹабун-рʹуньштьнеда, һʹьзкьрьнеда, баwәрийе у һʹәлалийеда» (1 Тимтʹ. 4:12). Чахе Паwлос әw гьли ньвиси, һьнге Тимотʹейо  дьбәкә wәкә 30 сали бу, ле йәкә Паwлос щабдарийед мәзьн да wи. Әw йәк дәрсәкә фәрз мә һин дькә. Әм гәрәке сәр бьред щаһьл анәгори салед wан нәньһерʹьн. Wе баш бә әм бир нәкьн, wәки һәла һе Иса жи чахе wәкә 30 сали бу, хьзмәтийа хwәйә сәр әʹрде ани сери.

16, 17. а) Рʹуспи ча сафи дькьн кö бьра дькарә бе кʹьфшкьрьне ча бәрдәстийе щьвате йан жи рʹуспи? б) Чаwа ньһерʹандьна шәхси дькарә мьqабьли Кʹьтеба Пироз бә?

¹⁶ Ле дьбәкә нав мьләте wәда хәйсәт ә кö меред щаһьл ньмьз һʹәсаб кьн. Һәрге öса нә, рʹуспи дьqәwьмә хwә паш хьн у бьред щаһьл кʹьфш нәкьн ча бәрдәстийед щьвате йан жи рʹуспи, йед кö мәсәлед баш ьн. Ле һʹәму рʹуспи гәрәке бир нәкьн, кö Кʹьтеба Пирозда найе готьне мер гәрәке чәнд сали бә, сәва бьбә бәрдәстийе щьвате йан жи рʹуспи (1 Тимтʹ. 3:1-10, 12, 13; Тито 1:5-9). Һәрге рʹуспи ча мьләте wида әʹдәт ә öса сафи дькә, әw ль гора Кʹьтеба Пироз накә. Рʹуспи гәрәке нә кö анәгори ньһерʹандьна хwә йан жи әʹдәте мьләте хwә сафи кьн кö бьре щаһьл кʹьфш кьн йан на, ле анәгори Хәбәра Хwәде (2 Тимтʹ. 3:16, 17).

¹⁷ Дина хwә бьдьне кö чаwа ньһерʹандьна анәгори әʹдәте мьләт, дькарә рʹе бьгьрә кö бьра нәйенә кʹьфшкьрьне. Wәлатәкида, щабдарийед мәзьн данә бьраки щаһьл у әwи әw щабдари рʹьнд ани сери. Рʹуспийед щьвате дьхwәстьн wи ча рʹуспи кʹьфш кьн, чьмки ль гора Кʹьтеба Пироз әw лайиqи ве кʹьфшкьрьне бу. Ле йәкә әw нәһатә кʹьфшкьрьне. Чьрʹа? Чьмки чәнд рʹуспийед әʹмьрда мәзьн һʹәсаб кьрьн, кö әw гәләк щаһьл те хане сәва бьбә рʹуспи. Йазьх, сәва ве йәке әw бьра нәбу рʹуспи. Әw ньһерʹандьна нәрʹаст гәләк wәлатада һәйә. Ләма жи гәләк фәрз ә әм гьшк ль гора Кʹьтеба Пироз һәр тьшти бькьн, нә кö ль гора ньһерʹандьна хwә йан жи әʹдәте мьләте хwә! Тʹәне öса әме нишан кьн, wәки гöрʹа Иса дькьн у анәгори дитьна чʹәʹвед хwә диwане накьн.

18, 19. Чь лазьм ә әм бькьн сәва пе чʹәʹве Йаһоwа мәрьва бьньһерʹьн?

¹⁸ Әм гöнәкʹар ьн, ле йәкә әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Йаһоwа, у фьрqийе нәкьн ортʹа мәрьва (Кʹар. Шанд. 10:34, 35). Ле алийе хwәда әм гәрәке тʹьме Хәбәра Хwәде бьхуньн у ширәтед теда биньн сери. Чахе әм ве йәке дькьн, әм тʹәмийа Иса тиньн сери, у анәгори дитьна чʹәʹве хwә диwане накьн (Йуһʹн. 7:24).

¹⁹ Зутьрәке, Пʹадше мә Иса Мәсиһ, wе диwана һʹәму инсанәте бькә, ле нә кö ль гора дитьна чʹәʹве хwә йан жи тʹәне ль гора бьһистьна гöһед хwә, ле анәгори рʹастийе (Иша. 11:3, 4). Рʹасти жи әм гәләк һивийа wи wәʹдәйи нә!