1. I vyani vino Ezaya wasoowile pali Yesu, nupya u mulandu ci uno amazwi yayo yakutukomelezezya?

USESEMO uno Ezaya wasoowile pa Mwene witu Yesu Klistu, ukatukomelezya nu kukomya utailo witu. Ezaya wasoowile ukuti Yesu “atalaputula umulandu pa mulandu nu kulondelela ukuloleka kwa vintu, nanti ukuuvwilila sile uku matwi. Lelo wene alaputula imilandu ya antu aulilwa mu ololoke.” (Eza. 11:3, 4; NWT.) U mulandu ci uno amazwi yayo yatukomelezezya? A pa mulandu wakuti tukwikala umu nsi muno antu aingi yali na ukaitemwe na kapatulula. Swensi tukalolela Kapingula umololoke, atalatupingula ukulingana ni milolekele itu.

2. I vyani vino Yesu watunenyile ukucita, nupya i vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Cila wanda tukapingula antu. Nomba vino swe yantu tutamalilika, tutange tupingule imilandu ningo wakwe vino Yesu akapingula. Swemo tukapingula ukulingana na vino tukulola sile na manso. Nomba, lino Yesu wali pano nsi walanzile ukuti: “Mutapingula mu milolekele ya vintu, lelo pingulini kulingana ni cumi.” (Yoa. 7:24) Fwandi  Yesu akalonda ukuti twamukolanya nu kukanapingula yauze ukulingana na vino yakuloleka ukunzi. Umu cipande cii tumasambilila pa nzila zitatu izikalenga antu ilingi yapingula ukulingana na vino yakulola ukunzi, kuli kuti inkanda nanti umutundu, ivyuma, alino nu musinku. Mu nzila yonga na yonga tumasambilila vino tungacita pakuti twauvwila amazwi yakwe Yesu.

3, 4. (a) I vyani ivyacitike ivyalenzile umutumwa Petulo ukusenula amelenganyo yakwe pali vino walolanga Ayuda? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) I cisinka ci icipya cino Yeova walenzile Petulo ukumanya?

³ Elenganyini pa vintu vino umuntumwa Petulo welenganyangapo lino yamwamile ku Kesaliya kuli Konelio ataali Umuyuda. (Mili. 10:17-29) Ukufuma uku wance Petulo wamanyile ukuti antu ataali Ayuda yaali akowele wakwe vino na Yuda yonsi yamanyile. Nomba kwali icacitikile Petulo icalenzile asenule amelenganyo yakwe. Petulo waweni icilolwa icamuzungwisye sana. (Mili. 10:9-16) I vyani vino waweni? Waweni cimwi cikozile wa cisalu cikulu ala pali inyama izikowele izingi cikwika ukwiza kuli aliwe ala ni zwi ukufuma ukwi yulu likuti: “Petulo, katuka, koma ulye!” Petulo wakanyile sana imiku itatu. Nupya cila muku ndi wakana, izwi ukufuma ukwi yulu lyamunenanga ukuti: “Vino Leza wasangulula utataka ukuti vikowele.” Lino wazyusile watiile ukulola icilolwa, Petulo wazungwike sana pano atamanyile ningo ningo vino izwi lino uvwile lyamunenanga. Lilyo kwene sile antu yano Konelio watumile yafisile. Pa cisila lino umupasi wa muzilo wamunena ivya kucita, Petulo walondiile antu yaya uku ng’anda kuli Konelio.

⁴ Ndi cakuti Petulo wapingwile ukulingana na vino walolanga, nga atazumile ukuya uku ng’anda yakwe Konelio. Ayuda yatingilanga umu mang’anda ya antu ataali Ayuda. Nomba i cani calenzile Petulo ukuya kuli Konelio nanti icakuti wavulunganiziwe na kapatulula ka musango uwo? Icilolwa cino Petulo waweni na vino umupasi wa muzilo wamutungulwile ukucita, i vyalenzile ayeko. Ukwaula nu kutwisika amazwi yano Konelio walanzile yafisile sana Petulo pa mwenzo, i calenzile alembe na mazwi yakuti: “Ndakai namanya vino ica cumi Leza ataya na kasoozi pa muntu ali wensi. Wino wensi akamoopa nu kucita vyawololoke, wene akazengelwa nawe nanti angala uwamu mutundu uze.” (Mili. 10:34, 35) Umu cumi yayo yaali amasambililo asuma cuze kuli Petulo pano yalenzile asenuke sana. Uzye icisinka cii icikalanda pa kukanaya na kasoozi cikaazwa uli Aina Klistu yonsi?

5. (a) I vyani vino Yeova akalonda Aina Klistu yonsi ukumanya? (b) Nanti ica kuti twamanya icisinka cakuti Yeova ataya na kapatulula i miyele ya musango ci ino tungaya nayo umu mwenzo?

⁵ Yeova waomvizye Petulo ukwazwa Aina Klistu yonsi ukumanya ukuti Yeova wene ataya na kapatulula. Wene asilolapo upusano pa antu pa mulandu ni nkanda, umutundu, ululimi nanti milimo ino antu yayo yamanya. Umonsi wensi nanti mama wensi akatiina Leza nu kucita ivisuma, wene wacindama sana kuli aliwe. (Gala. 3:26-28; Umbw. 7:9, 10) Mufwile mwazumila ukuti cico i cisinka. Nomba nga ndi cakuti mwakulila uku mpanga nanti apa ng’anda pano paya sana kapatulula mungacita uli? Nanti cakuti mungalola ukuti mwemo mutaya na kapatulula limwi umu mwenzo winu ala mwaya na kapatulula. Na Petulo kwene uwakweti ni syuko lyakumanyisya antu ukuti Yeova ataaya na kapatulula nawe kwene wizile aya na kapatulula. (Gala. 2:11-14) Tungacita uli pakuti tuvwile Yesu nu kuta ukupingula yauze ukulingana na vino tukuyalola ukunzi?

6. (a) I vyani vingatwazwa ukufumya akapatulula konsi umu myenzo itu? (b) I vyani vino lipoti ino umwina umwi walemvile yalangilile pali aliwe?

⁶ Tulinzile ukuomvya Baibo ukuiceceta sana ukulola ndi cakuti tuli ni myelenganyizizye ya kapatulula nanti vino tukayuvwa. (Masa. 119:105) Nupya tulinzile ukwazwiwa na antu yauze atutemwa angalola ukuti tuli na kapatulula nanti icakuti tutange tulole sweineco. (Gala. 2:11, 14) Limwi cingaya ale imiyele ii ingila sana umu myenzo itu icakuti tutange tumanye nu kumanya ati avino cili. Elenganyini pali vino vyacitikile umwina umwi uwalemvile lipoti isuma pa atwalane alondanga ukutandika umulimo wa nsita yonsi. Pa atwalane yayo iya wafumile uku mutundu umwi uwasuuzilwe sana na antu aingi. Nomba umwina wiya atamanyile ukuti wakweti akapatulula umu mwenzo wakwe pali vino walolanga umutundu uwo. Muli lipoti wakwe walemvile ivintu ivisuma sana pali iya nomba wamalilile ukulemba lipoti wakwe na mazwi yakuti: “Nanti icakuti wafuma uku [mpanga ii] imiyele yakwe ni mikalile yakwe ikalenga yauze ukumanya ukuti [ukuya uwa mu mutundu uu] cisipiliula ukuti ala ukweti imiyele iipe, imikalile ya pansi, nanti ivintu vyuze vino umutundu [uu] ukacita.” Uzye mwalola icisinka cino tukulandapo? Asi mulandu ni milimo ino tungapeelwa umu cilongano, tulinzile ukuiceceta ningo sana nu kuitemelwa ukwazwiwa pakuti tumanye ndi cakuti mucili utumiyele tumwi utwakapatulula umu myenzo itu. I vyani vyuze vino tungacita?

7. Tungacita uli pakulanga kuti ituyula imyenzo itu?

⁷ Ndi cakuti twayula imyezo itu, tulata ukuya na kapatulula nupya tulaya nu kutemwa. (2 Kol. 6:11-13) Uzye mwatemwa ukuya sana ya cuza na antu sile amu mutundu winu, inkanda, impanga, uluko nanti amu lulimi lwinu? Ndi cakuti avino caya, mulinzile ukuya ya cuza na antu apusane pusane. Uzye mutange muneneko antu ankulilo izipusaneko ni nkulilo inu ukuti muombe nayo umu mulimo wa kusimikila nanti ukuyamako uku ng’anda uku mwinu kuti muliile pamwi nanti kuyama sile kuze? (Mili. 16:14, 15) Ndi cakuti mukucita vivyo mulalenga umu mwenzo winu mukazule sile ukutemwa nu kusisyamo akapatulula konsi. Nomba kwaya inzila na zyuze zino mungapingwilamo yauze ukulingana na vino yakuloleka ukunzi. Lekini lyene tulande pa vyuma.

8. Ukulingana ni lembelo lyakwe Levi 19:15, uzye ukuya umukama nanti umupina kungatulenga uli ukuti twapingula umuntu ukulingana na vino ali?

⁸ Ivyuma ali cintu na cuze icingalenga twalola yauze ivipusaneko. Pa Ina Levi 19:15 pakati: “Uye umufumacumi lino ukupingula imilandu. Utacita kasoozi pakasi ka muntu mupina nu mukama. Lelo wapingula umuntu muzo mu ulungami.” Nomba uzye ukuya umukama nanti umupina kungalenga uli ukuti twaelenganya ivipusaneko pa muntu wiyo?

9. I cisinka ci cino Solomoni walemvile, nupya i vyani vino tukusambililako?

⁹ Umupasi wa muzilo walenzile Solomoni ukulemba icisinka cimwi icaulanda pa yantu atamalilika. Pa Mapinda 14:20 pakati: “Umulanda akapatikwa na kuli wino yapalamana kwene, lelo umukama wene wakwata ya cuza avule.” I vyani vino ipinda lii likutusambilizya? Ndi cakuti tutacenjile, tungalondesya ukuya ya cuza na antu akwata ivyuma nu kutaluka uku yapina. U mulandu ci uno caipila ukupingula yauze ukulingana ni vintu vino yakwata?

10. Iintazi ci ino Yakobo walanzilepo?

¹⁰ Ndi cakuti tukupingula yauze ukulingana ni vyuma vino yakwata, cilalenga ukuti twapanga maumba umu cilongano. Umusambi Yakobo walanzile ukuti ukucita vivyo kwapatukanyanga ivilongano umu nsita ya Ina Klistu akutandikilako. (Welengini Yakobo 2:1-4.) Tutalinzile  ukuleka imyelenganyizizye ya musango uwo ukusalanganya ivilongano vitu ndakai. Tungacita uli pakuti tucimvye intazi ya kupingula ukulingana na vino umuntu akuloleka ukunzi?

11. Uzye ivintu vino umuntu wakwata vingalenga ucuza wakwe na Yeova ukuya uli? Londololini.

¹¹ Tulinzile ukulola aina wakwe vino Yeova akayalola. Umuntu atacindama kuli Yeova pa mulandu wakuti umukama nanti umupina. Ucuza witu na Yeova utalalondololwa pali vino twakwata nanti vino tulizya. Mu cumi Yesu walanzile ukuti: “Cumi namunena vino cilatalila mukama kwingila mu Wene wa mwi yulu,” atalanzile ukuti umukama atange ingile umu Wene wa mwi yulu. (Mate. 19:23) Nupya Yesu walanzile ukuti: “Alongo amwemwe mwe apina. Pano Uwene wakwe Leza uwa kwinu.” (Luka 6:20) Nomba cico citapiliulanga ukuti antu yonsi apina yapeezilwe isyuko lya kwingila umu Wene nupya yuvwile vino Yesu wasambilizyanga. Aapina aingi yatuvwilile vino wasambilizyanga. Cisinka i cakuti: Tutange tumanye vino ucuza wa muntu na Yeova waya pa mulandu sile ni vintu vino wakwata.

12. I vyani vino Malembelo yakatunena pa yakama na apina?

¹² Twasyuka sana ukukwata aina na ya nkazi, akama na apina atemwa Yeova nupya akamuombela nu mwenzo onsi. Malembelo yakatunena yati uwanena akama ukuti “yatapaalila mu vyuma vino vitakwata uyo, suka muli Leza.” (Welengini 1 Timoti 6:17-19.) Pa nsita ili yonga kwene Izwi Lyakwe Leza likatunena ukuti antu yakwe Leza yonsi, akama nanti apina yalinzile ukucenjela pakuti yatatemwa impiya. (1 Tim. 6:9, 10) Fwandi ndi cakuti tukulola aina wakwe vino Yeova akayalola, tutalaapingula yauze ukulingana na vino yakwata nanti vino yulizya. Nomba nga pa musinku wa muntu pene caya uli? Uzye ica mano ukupingula yauze ukulingana nu musinku? Lekini tusambilile.

13. I vyani vino Malembelo yakatusambilizya pakuya nu mucinzi uku ikolo?

¹³ Ilingi Malembelo yakatunena ukulanga umucinzi ku yakalamba. Pa Ina Levi 19:32 pakati: “Mwalanga umucinzi ku ikolo nu kuyacindika. Mwaopa nu kunjeela.” Pa Mapinda 16:31 na po pakati: “Ukumela imvwi icilongwe cimwi icaucindami, cino cikazanwa umu nzila zya ulungami.” Lyene Paulo nawe wanenyile Timoti ukuti ataalinzile ukukalipila uwikolo lelo walondekwanga ukulola umwina uwikolo kwati aisi. (1 Tim. 5:1, 2) Nanti icakuti Timoti wakweti insambu zya kutungulula aonsi aikolo, walondekwanga ukuyalanga icikuku nu mucinzi.

14. A lilaci lino tungalungika nanti ukukalipila muntu uwikolo pali sweswe apakulondekwa?

¹⁴ Nomba tulinzile ukuomvya uli icisinte cico? Uzye tulinzile ukuyuvwa kwati tulinzile ukulondela vino uwikolo akutunena nanti icakuti akwifya nanti ukucita vimwi ivisizanzya Yeova? Yeova atalapingula ukulingana na vino akalola ukunzi nupya atalelela umuntu akwifya pa mulandu sile uwakuti uwikolo. Uvwini vino icisinte icaya pali Ezaya 65:20 cikalanda, cikati: “Kaifya wene nanti icakuti angaya ni myaka umwanda onga alatiipwa, NWT.” Cico kwene ali cisinte icaya nu mu cilolwa cakwe Ezekelo. (Ezek. 9:5-7) Nomba cino tulinzile ukwikako sana amano i cakuti, tulinzile lyonsi ukulanga umucinzi kuli Yeova Leza uwayako ukufuma uku katalili. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Ndi cakuti tukucita vivyo tutalatiina ukulungika umuntu apakulondekwa asi mulandu nu musinku wakwe.—Gala. 6:1.

15. I cani cino tungasambilila ku mutumwa Paulo pa kucindika aina acance?

¹⁵ Nga ina acance amu cilongano, yene mukayalola uli? Paulo walembiile umulumendo Timoti ukuti: “Utaleka umuntu umwi akusuule pano wewe mwance, lelo uye cilangililo ku ina  Klistu mu mivwangile yako, micitile yako, kutemwa kwako, utailo, nga nu usuma wa mwenzo.” (1 Tim. 4:12) Pa nsita ino Paulo walembanga mazwi yayo, limwi Timoti ala ali ni myaka ukucila pali 30. Nomba ala Paulo wamupeela imilimo ikulu. Asi mulandu ni calenzile Paulo apeele ukusunda kuko, icisinka cene icuvwika. Tutalinzile ukupingula aina acance ukulingana ni myaka ino yakweti. Cingazipa ukwiusya ukuti nu Mwene witu Yesu waomvile umulimo wa kusimikila ala ali ni myaka ku ma 30.

16, 17. (a) Uzye ya eluda yangamanya uli ndi cakuti umwina watalinga ukuya umuomvi nanti eluda? (b) Uzye imyelenganyizizye ya antu nanti intambi vingapusana uli na vino Malembelo yakalanda?

¹⁶ Limwi tungaya umu mutundu uwakwata ka musango ka kusuula alumendo. Nga avino cili ya eluda umu cilongano limwi yangazingota ukusonta aina acance ukuya aomvi nanti ya eluda. Ya eluda yonsi yalinzile ukwiusya ukuti Malembelo yatiika imyaka ino umonsi angasontelwapo ukuya umuomvi nanti eluda. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Ndi cakuti eluda wikako isunde ukulingana ni ntambi ala asikulondela vino Malembelo yakalanda. Alumendo yangeziwa ndi cakuti iyalinga ukuombako ukulingana na vino Baibo ikalanda asi kulingana ni ntambi.—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ Lolini vino intambi zizyo izisiuvwana na Malembelo zingalenga aina yatasontwa. Umu mpanga imwi, umwina umwi umuomvi wapeezilwe umulimo ukulu umu cilongano. Nanti icakuti ya eluda umu cilongano yazumilizyanyizye ukuti umwina walinzile ukuya eluda ukulingana na vino Malembelo yakalanda, yatamusonsile ukuti aye eluda. Ya eluda yamwi aikolo yalanzile ukuti wali umwance sana uwakuya eluda. Na cico calenzile umwina wiyo yatamusonta. Nanti icakuti ali lyasi sile lyonga lino twalandapo, malipoti yakalangilila ukuti ivya musango uwo vikacitika sana umu mpanga izingi ndakai. Icicindama sana ukulondela Malembelo ukucila ukulondela intambi nanti imyelenganyizizye ya antu. Iyo ali nzila yonga sile ino tungalangilamo ukuti tukauvwila Yesu nu kuta ukupingula yauze ukulingana na vino yakuloleka ukunzi.

18, 19. I vyani vino tulinzile ukucita ndi cakuti tukulonda ukulola antu ukulingana na vino Yeova akayalola?

¹⁸ Nanti icakuti tutamalilika, tungasambilila ivya kulola yauze ukupitila umu kumanya ukuti Yeova ataaya na kapatulula. (Mili. 10:34, 35) Nomba cikalondekwa ukuombesya pakuti ciye vivyo nupya tulinzile ukuwelenga Baibo pakuti twaiusya ivisinka vivyo. Ndi cakuti tukulondela vino tukuwelenga tulatwalilila ukuvwila vino Yesu walanzile nu kuta ukupingula yauze ukulingana na vino yakuloleka ukunzi.—Yoa. 7:24.

¹⁹ Likwene sile Umwene Yesu Klistu alapingula antu yonsi umu wololoke asi kulingana na vino akulola nanti ukuvwa. (Eza. 11:3, 4) Ala icintu cico cilazipa wakwe cimwi!