Ir al contenido

Ir al índice

Ama rikusqanchejman jinallachu juzgana

Ama rikusqanchejman jinallachu juzgana

“Ama ñawisniykichej rikusqanman jinallachu juzgaychej, astawanqa cheqan kajman jina juzgaychej” (JUAN 7:24).

142, 123 TAKIYKUNA

1. 1) ¿Imatataj profeta Isaías Jesusmanta nisqa? 2) ¿Imajtintaj chayta yachay kallpachawasunman?

PROFETA Isaiasqa unaymantaña Jesusmanta jinata nerqa: “Payqa mana rikusqanman jinallachu juzganqa, nitaj uyarisqanman jinallachu justiciata ruwanqa. Manachayqa, cheqan kayman jina wajchasta juzganqa; kay pachapi llampʼu sonqoyojkunapaj justiciata ruwanqa”, nispa (Isa. 11:3, 4). Chayta yachaytaj mayta kallpachawanchej. Imaraykuchus chejninakuy chaupipi tiyakunchej, runaspis rikusqankuman jinalla juzganku. Tukuypis munanchej Jesús juzganawanchejta. Imajtinchus payqa mana rijchʼayninchejman jinallachu juzgawasunchej.

2. 1) ¿Imatataj Jesús nisqa wajkunata juzgaymanta? 2) ¿Imatataj qhepan parrafospi yachakusunchej?

2 Pantaj runas kasqanchejrayku qhawaranapaj churasqa kanchej. Rikusqanchejman jinallataj runasta juzganchej. Chayrayku Jesús nerqa: “Ama ñawisniykichej rikusqanman jinallachu juzgaychej, astawanqa cheqan kajman jina juzgaychej”, nispa (Juan 7:24). Jesusqa pay jina kananchejta munan, nitaj munanchu runasta rijchʼayninkuman jinalla juzgananchejta. Chayrayku qhepan parrafospi yachakusunchej runasta mana llajtankuman jinallachu, nitaj edadninkuman jinallachu, nillataj kapuyninkuman jinallachu juzgana kasqanta.

AMA LLAJTANKUMAN JINALLACHU JUZGANA

3. ¿Imaraykutaj Pedro waj llajtayoj runasta manaña chʼichipajchu qhawasqa? (8 paginapi kaj dibujota qhawariy).

3 Apóstol Pedromanta parlarina. Payqa wawitamantapacha waj llajtayoj runasta chʼichipaj qhawaj. Chaywanpis uj kutipi Pedroqa, mosqoypi jina rikorqa cielomanta jatun lino sábana jina jallpʼaman uraykamushajta. Chay sabanapitaj karqa tukuy laya chʼichipaj qhawasqa animales. Uj angeltaj payta nerqa: “Pedro, ¡sayariy! Chay animalesta ñakʼaspa mikhuy”, nispa. Pedrotaj nerqa ni imarayku mikhunanta. Chay angeltaj nerqa: “Imastachus Dios llimphuchasqantaqa amaña chʼichi niychu”, nispa. Chantá Pedroqa tʼukusharqa mosqoypi jina rikusqan ima niytachus munasqanpi. Jinallapitaj Cornelioj kachamusqan runasqa, Pedrota maskʼaspa alojakusqan wasiman chayarqanku. Pedro mosqoypi jina rikusqanpi tʼukushajtillanraj, Diosqa atiyninnejta payta nerqa: “Kinsa runas maskʼashasunku. Kunanqa sayarispa uraykuy, paykunawantaj mana iskayrayaspa rillay”, nispa (Hech. 10:9-29). Jinamantataj Pedroqa repararqa waj llajtayoj runasta mana chʼichipajchu qhawanan kasqanta. Chayrayku Cornelioj wasinman rerqa.

4. ¿Imatataj Pedro yachakusqa mosqoypi jina rikusqanmanta?

4 Pedro llajta masisnin jinallataj waj llajtayoj runasta qhawanman karqa chayqa, manachá Cornelioj wasinman rinmanchu karqa. Chaywanpis Pedroqa mosqoypi jina imatachus rikusqanrayku, Diosninchej atiyninnejta imatachus nisqanraykutaj, repararqa waj llajtayoj runasta allinpaj qhawanan kasqanta. Chayrayku Corneliowan parlaytawan Pedro nerqa: “Kunanqa allinta reparani, Diosqa tukuy runasta uj rejllata qhawasqanta. Payqa allinpaj qhawan mayqen nacionllamantapis payta manchachikojta, cheqa kajtataj ruwajta”, nispa (Hech. 10:34, 35). Pedroj nisqanmantataj tukuy cristianos yachakorqanku.

5. 1) ¿Imaynatataj Jehová Dios runasta qhawan? 2) Tukuy runasta uj rejllata qhawana kasqanta yachaspañapis, ¿imaynatataj wakin runasta qhawashasunman?

5 Jehová Diosqa tukuy runasta uj rejllata qhawasqanta Pedronejta cristianosman sutʼincharqa. Arí, Jehová Diosqa payta manchachikojtinchej, cheqa kajtataj ruwajtinchej allinpaj qhawawanchej. Manataj qhawanchu mayqen llajtamantachus kasqanchejta, ima familiamantachus kasqanchejta, ima parlaytachus parlasqanchejtapis (Gál. 3:26-28; Apo. 7:9, 10). Tukuy cristianostaj yachanchej Jehová Dios runasta uj rejllata qhawasqanta. Chayraykutaj ichá yuyasunman noqanchejpis runasta uj rejllata qhawasqanchejta. Chaywanpis llajtankurayku chayri rijchʼayninkurayku chejninakoj runaspa chaupinpi tiyakusqanchejrayku, ichapis wakin runasta mana allinpajchu qhawashasunman. Apóstol Pedropis tukuy runasta uj rejllata qhawanan kasqanta yachaspaña, wakin runasta mana allinpajchu qhawarqa (Gál. 2:11-14). Chayrayku yachakusunchej imastachus ruwana kasqanta tukuy runasta allinpaj qhawanapaj.  

6. 1) ¿Imaynatataj reparakusunman tukuytachus chayri wakillantachus allinpaj qhawashasqanchejta? 2) ¿Imatataj uj cargoyoj hermano cartanpi nisqa?

6 Tukuy runastachus chayri wakillantachus allinpaj qhawashasqanchejta reparakunapajqa, Diospa Palabran yanapawasunchej (Sal. 119:105). Chantapis ujnin amigonchejta nisunman pikunatachus pisipaj qhawashasqanchejta reparachinawanchejta (Gál. 2:11, 14). Imajtinchus noqanchejqa mana cuentata qokuyta atillasunmanchu wakin runasta wawamantapacha pisipaj qhawasqanchejrayku. Ajinapi uj cargoyoj hermanopis rikukorqa. Chay hermanoqa uj qhariwarmi precursoresmanta uj cartata sucursalman apachisqa. Chay qhariwarmeqa tukuy sonqo Jehová Diospaj trabajasharqanku. Qosanqa waj culturamanta karqa. Chay culturamanta runastataj pisipaj qhawaj kanku. Cartata apachej hermanoqa chay qhariwarmimanta sumajta parlasqa. Chaywanpis nisqa: “Qosan waj culturayoj kajtinpis, imaynatachus kausakusqanwan rikuchin mana culturanmanta runas jinachu kasqanta. Imajtinchus culturanmanta runasqa chʼichis purinku, nitaj allintachu kausakunku”, nispa. Kayqa sutʼita reparachiwanchej Diospa llajtanpi cargoyoj kaspapis, sumajta qhawarikunanchej kasqanta mana wakin runasta pisipaj qhawanapaj. Chantapis tukuy sonqo japʼikunanchej tiyan pillapis wakin runasta pisipaj qhawashasqanchejta reparachiwajtinchej. 

7. ¿Imastataj ruwasunman ni pita chejnikunapaj?

7 ‘Sonqonchejta jatunta kicharejtinchejqa’ ni pitapis chejnikusunchu, astawanpis tukuyta munakusunchej (2 Cor. 6:11-13). Chayrayku ama llajta masisnillanchejwanchu purina. Manaqa waj parlayta parlajkunawan, waj llajtayoj kajkunawanpis purina. Ichapis paykunawan predicarisunman, manachayri wasinchejman wajyarikusunman (Hech. 16:14, 15). Chay imasta ruwajtinchejqa tukuy runasta munakusunchej, uj rejllatataj qhawasunchej. Kunantaj qhawarinachej imaynatachus wakin kutis kapuyninkurayku wakinta jatunpaj qhawasqanchejta, wakintataj pisipaj qhawasqanchejta. 

QHAPAJKUNATA WAJCHASTAWAN ALLINPAJ QHAWANA

8. ¿Imatataj Levítico 19:15 versiculomanta yachakusunman?

8 Wakin kutispi ichapis qhapajkunallata chayri wajchasllata allinpaj qhawasunman. Chayrayku Biblia niwanchej: “Cheqanta ruwanki, ama wajchaman sayakuspa, nitaj qhapajman sayakuspa. Cheqan justiciata qanqa ruwanki”, nispa (Lev. 19:15). Kunantaj chaymanta astawan parlarina.

9. ¿Imatataj Salomonpa nisqanmanta yachakusunman?

9 Salomón nerqa: “Wajcha runataqa kawsaqesnimpis chejninku, qhapaj runatarí tukuy munakunku”, nispa (Pro. 14:20). Salomón nisqanman jina ichá noqanchejpis qhapaj hermanosllawan masichakushasunman. Chaywanpis mana allinchu qhapaj hermanosllawan chayri wajchasllawan masichakunanchej.

10. ¿Imaraykutaj Santiago cristianosta yuyaychasqa?

10 Qhapaj hermanosllawan chayri wajcha hermanosllawan masichakusunman chayqa, congregacionta tʼaqanachisunman. Imaynatachus apostolespa tiempomanta cristianospis congregacionesta tʼaqanacherqanku, ajinata. Chayrayku jaqay tiempomanta cristianosta Santiago yuyaycharqa tukuyta allinpaj qhawanankuta (Santiago 2:1-4 leey). Noqanchejpis ni imarayku hermanosta tʼaqanachinachu. Nitaj hermanosninchejta kapuyninkuman jinallachu juzgana.

11. ¿Diosman astawan qayllaykunanchej ashkha imasniyoj kanamantachu kasqa?

11 Hermanosninchejtaqa Jehová Dios jina qhawananchej tiyan. Payqa mana wajcha hermanosllatachu chayri qhapaj hermanosllatachu allinpaj qhawan, manaqa tukuyta. Chantapis Jehová Diosman qayllaykunanchejqa mana ashkha imasniyoj kananchejmantachu kashan. Jesusqa qhapaj runasmanta nerqa: “Uj qhapaj runaqa cielopi kaj Gobiernoman mana yaykuyta atillanqachu”, nispa. Chayta nispataj, mana nisharqachu qhapajkuna Diospa Gobiernonman manapuni yaykuyta atinankuta (Mat. 19:23). Jesusqa nillarqataj: “Kusisqa kankichej wajchasqa, Diospa Gobiernonqa qankunajta”, nispa (Luc. 6:20). Chayta nispataj, mana nisharqachu tukuy wajcha runas payta uyarinankuta, bendicionestapis japʼinankuta. Imajtinchus may chhika wajchas mana Jesusta uyarerqankuchu. Chayrayku mana nisunmanchu uj runa qhapaj kasqanrayku chayri wajcha kasqanrayku Diosman astawan qayllaykunanta.

12. ¿Imatataj Biblia niwanchej qhapajkunaman, wajchasmanpis?

12 Diospa llajtanpeqa wakin hermanos qhapaj kanchej, wakintaj wajchas. Tukuyninchejtaj Jehová Diosta munakusqanchejrayku tukuy sonqo payta sirvinchej. Bibliataj qhapaj hermanosmanta nin: “[Ama] kapuyninkupi atienekuchunkuchu, imaraykuchus chay imasqa mana wiñaypajchu. Astawanpis Diospi atienekuchunku”, nispa (1 Timoteo 6:17-19 leey). Chantapis Bibliaqa, qhapaj hermanosmanpis, wajcha hermanosmanpis niwanchej qolqeta munakuy karunchanawanchejta (1 Tim. 6:9, 10). Jehová Diosninchej jina hermanosninchejta qhawaspaqa, mana wajcha hermanosllatachu nitaj qhapaj hermanosllatachu allinpaj qhawasunchej. Kunantaj qhawarisunchej hermanosninchejta edadninkuman jinalla juzgay mana allinchu kasqanta.

AMA EDADNINKUMAN JINALLACHU JUZGANA

13. ¿Imaynatataj kuraj hermanosninchejta parlapayana kasqa?

13 Diosninchejqa Biblianejta niwanchej: “Machu runastaqa sayarikuspa napaykuychej, jinallataj jatumpaj qhawaychej. Diosniykichejtapis manchachikuychej. Noqamin Tata Diosqa kani”, nispa (Lev. 19:32). Waj versiculotaj nin: “Machuyaspa yuraj uma kayqa sumaj pillumin; chayqa tarikun cheqan ñanta purisqapi”, nispa (Pro. 16:31). Apóstol Pablotaj Timoteoman nerqa: “Kuraj runataqa ama kʼamiychu. Astawanqa tataykita jina parlapayay”, nispa (1 Tim. 5:1, 2). Timoteoqa congregacionpi jatun cargoyoj kaspapis respetowanpuni kuraj hermanosta parlapayanan karqa.

14. ¿Maykʼajtaj kuraj hermanosninchejta cheqanchananchej kanqa?

14 Ichapis uj kuraj hermano yachashaspa juchallikunman chayri wajkunata Diospa contranpi juchallikunankupaj tanqanman. Jehová Diosqa chay jina hermanota juchachanqa kurajña kajtinpis. Chaymanta parlaspa Biblia jinata nin: “Juchasapaqa pachaj watayoj kaspapis maldecisqa kanqa”, nispa (Isa. 65:20, Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras; Eze. 9:5-7). Bibliaqa Jehová Dios ‘Machu Runa’ kasqanta nin, chayrayku payta jatunpaj qhawananchej tiyan (Dan. 7:9, 10, 13, 14). Ajinata Jehová Diosta qhawasunchej chayqa, mana manchachikuspa juchallikoj hermanota cheqan ñanman kutirichimuyta atisunchej kurajninchej kajtinpis (Gál. 6:1).

Joven hermanosta ama pisipaj qhawanachu. (15 parrafota qhawariy).

15. ¿Imatataj yachakusunman Pabloj nisqanmanta?

15 Jovenestapis respetowan parlapayananchej tiyan. Apóstol Pabloqa Timoteoman nerqa: “Ama pipis joven kasqaykirayku pisipaj qhawasuchunchu. Astawanqa cheqa sonqo kajkunata yachachiy: parlasqaykiwan, ruwasqaykiwan, munakusqaykiwan, creeyniyoj kasqaykiwan, llimphu kausayniykiwan ima”, nispa (1 Tim. 4:12). Pablo chayta nishajtin Timoteoqa treintayoj jina kanman karqa. Timoteo jovenllaraj kajtinpis, Pabloqa congregacionpi jatun cargota qorqa. Chayta yachayqa reparachiwanchej jovenesta mana pisipaj qhawana kasqanta. Señorninchej Jesuspis treinta y tresniyojllaraj kashaspa ashkha imasta ruwarqa.

16. ¿Ancianos yuyasqankuman jinallachu ninanku kasqa uj hermano anciano kananpaj wakichisqaña kasqanta?

16 Wakin lugarespi runasqa jovenesta mana respetankuchu. Chayraykutaj chay lugaresmanta wakin ancianospis, ichá mana munankumanchu jóvenes ancianos kanankuta chayri siervos ministeriales kanankuta wakichisqaña kajtinkupis. Bibliapeqa mana ninchu uj hermano anciano chayri siervo ministerial kananpaj, mashkha watayojpunichus kananta (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9). Sichus uj anciano ninman uj hermano mashkha watasniyoj kaspachus anciano chayri siervo ministerial kayta atisqanta chayqa, mana Bibliaj nisqanman jinachu ruwashanman. Chayrayku ancianosqa, mana culturankuman jinallachu, nitaj yuyasqankuman jinallachu ninanku tiyan uj joven uj cargota japʼinanpaj wakichisqañachus manachus kasqanta, manaqa Bibliaj nisqanman jina (2 Tim. 3:16, 17).

17. ¿Allinchu kasqa yuyasqanchejman jinalla hermanosta juzgananchej?

17 Ancianos Bibliaj nisqasninta mana kasukojtinkoqa, anciano kananpaj chayri siervo ministerial kananpaj wakichisqa hermanota jarkʼashankuman congregacionpi ñauparinanta. Kunanqa wakin ancianosmanta parlarina. Congregacionninkupeqa uj siervo ministerial ruwanasninta sumajta juntʼaj kasqa. Chayrayku chay ancianosqa, nisqanku Bibliaj nisqanman jina chay siervo ministerial anciano kananpaj wakichisqaña kasqanta. Chaywanpis paykunamanta wakin ancianosqa, nisqanku chay siervo ministerial wawa uyallaraj kasqanta. Chayraykutaj mana saqesqankuchu anciano jina churasqa kananta. Yachakusqanman jinataj mundontinmanta may chhika lugarespi wakin ancianospis, yuyanku uj hermano anciano kananpaj mana wawa uyachu kanan kasqanta. Chay jinata yuyanamantaqa aswan allin Bibliaj nisqanman jina ruwananchej. Imajtinchus ajinallamanta Jesusta kasukusunchej, runastataj mana rijchʼayninkuman jinallachu juzgasunchej.

AMA RIKUSQANCHEJMAN JINALLACHU JUZGANA

18, 19. ¿Imatataj ruwananchej kasqa tukuy runasta uj rejllata qhawanapaj?

18 Pantaj runas kaspapis, Jehová Dios jina tukuy runasta uj rejllata qhawayta atisunman (Hech. 10:34, 35). Chaypajqa tiempochakunanchej tiyan Bibliaj nisqasninta qhawaykunapaj, chayman jinataj ruwanapaj. Ajinamanta Jesuspa nisqanta kasukusunchej. Pay nerqa: “Ama ñawisniykichej rikusqanman jinallachu juzgaychej”, nispa (Juan 7:24).

19 Tumpamantawan reyninchej Jesusqa, tukuy runasta juzganqa. “Payqa mana rikusqanman jinallachu juzganqa, nitaj uyarisqanman jinallachu justiciata ruwanqa” (Isa. 11:3, 4). Tukuypis suyashanchej chay día chayamunallantaña.