ENEN̄EDE oyom ikọt Jehovah ẹnyene anyanime idahaemi sia uwem ọsọn̄ etieti ke “mme akpatre usen” emi. (2 Tim. 3:​1-5) Mbon ererimbot emi ẹma idemmọ kpọt, inyịmeke ndidụk ediomi ekededi, inyụn̄ ifarake idem. Utọ mme owo emi isinyeneke anyanime. Ntre akpana kpukpru ikọt Jehovah ẹbụp idemmọ ẹte: ‘Ndi mmetiene mbon ererimbot emi nnana ime? Nso ke owo ndinyene anyanime ọwọrọ? Nso ke n̄kpanam man nsime ime kpukpru ini?’

Bible ndidọhọ inyene anyanime iwọrọke ndinyụn̄ nyọ n̄kpọ ke nnam didie. Se isinamde owo emi enyenede anyanime ọyọ n̄kpọ edi ke enye ọfiọk ke n̄kpọ ọyọfọn. Ke ini ẹduede enye m̀mê ẹnamde esịt ayat enye, enye isikereke se ẹnamde enye kpọt, edi esikere n̄ko nte n̄kpọ ọkpọfọnde owo emi eduede enye. Enye esidori enyịn ke mmimọ iyafiak idu ke emem. Imosụk ise Bible asiakde anyanime nte akpa ke otu nti edu emi ima esinamde owo enyene. * (1 Cor. 13:4) Galatia 5:​22, 23 asiak anyanime esịn ke otu mme edu emi edisana spirit esinamde owo enyene. Nso ndien ke ana inam man inyene anyanime?

Edieke iyomde ndisinyene anyanime, ana iben̄e Jehovah ọnọ nnyịn edisana spirit esie. Jehovah esinọ mbon oro ẹbuọtde idem ye enye edisana spirit esie. (Luke 11:13) Imọdiọn̄ọ ke edisana spirit ayan̄wam nnyịn, edi inaha iwawan̄ ubọk itie. Ana isidomo ndinam se nnyịn idọhọde Jehovah an̄wam nnyịn inam. (Ps. 86:​10, 11) Emi ọwọrọ ke ana inam se ikekeme man isime ime kpukpru usen tutu emehe nnyịn. Edi enyene n̄kpọ en̄wen emi ikpanamde man etetịm emehe nnyịn ndisime ime kpukpru usen. Nso idi oro?

Ndikpep nte Jesus ekesimede ime nnyụn̄ n̄kpebe enye ayan̄wam nnyịn inyene anyanime. Apostle Paul ama asiak “anyanime” esịn ke otu nti edu emi enye ọkọdọhọde inyene. Enye ama onyụn̄ ọdọhọ ‘iyak emem Christ akara ke esịt nnyịn.’ (Col. 3:​10, 12, 15) Imekeme ndiyak emem Christ “akara” ke esịt nnyịn edieke isinịmde ke Abasi eyenen̄ede n̄kpọ ke edikem ini esie ukem nte Jesus ekesinịmde. Edieke ikpebede Jesus, nnyịn idiyatke esịt inam se nnyịn mîkpanamke, ekpededi ẹnam nnyịn nso.​—John 14:27; 16:33.

Kpa ye oro etiede nnyịn nte Paradise ekpededi ata idahaoro, imekeme ndinen̄ede nnyene ime mbet edieke itiede ikere nte Jehovah emede ime ye nnyịn. Bible ọdọhọ ete:  “Jehovah inuọnke ke ndinam un̄wọn̄ọ esie, nte ndusụk owo ẹkerede ke enye ọnuọn, edi enye akam enyene ime ye mbufo koro enye mîyomke baba owo kiet atak edi oyom kpukpru owo ẹkabade esịt.” (2 Pet. 3:9) Ndisitie n̄kere nte Jehovah emede ime ye nnyịn ayan̄wam nnyịn itetịm ime ime ye mbon en̄wen. (Rome 2:4) Nso n̄kpọ isitịbe emi esiyomde inyene anyanime?

Ediwak n̄kpọ ẹsitịbe kpukpru usen emi esiyomde inyene anyanime. Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndiyom omụm idem akama mbak udûsịbe owo ikọ ke inua ekpededi se oyomde nditịn̄ edi ata akpan n̄kpọ. (Jas. 1:19) Onyụn̄ ekeme ndiyom eme ime ye nditọete fo emi ido mmọ esifịnade fi. Utu ke ndiyat esịt, ọkpọfọn ekere nte Jehovah ye Jesus ẹsede mme ndudue nnyịn. Mmọ isisehe kpukpru n̄kpri n̄kpri ndudue oro inamde. Edi ẹsikam ẹse nti edu nnyịn, ẹnyụn̄ ẹnyene ime ẹbet nnyịn ikpụhọde.​—1 Tim. 1:16; 1 Pet. 3:12.

Ini en̄wen emi esiyomde inyene anyanime esidi ke ini owo odoride nnyịn ikọ. Ke ini n̄kpọ ntem etịbede, imesiwak ndiyat esịt, inyụn̄ idomo ndifan̄a idem. Edi idịghe se Bible ọdọhọde inam edi oro. Ecclesiastes 7:​8, 9 ọdọhọ ete: “Owo eke emede ime ọfọn akan owo eke eseride iseri. Kûyak esịt awara ndiyat fi, koro iyatesịt atakde ke ikpanesịt mbon ndisịme.” Ntre ekpededi ẹsu ata anafai nsu ẹdori nnyịn, akpana imụm idem ikama, inyụn̄ ikere kan̄a mbemiso inamde n̄kpọ ekededi. Se Jesus akanamde edi oro ini mme owo ẹkedoride enye ikọ.​—Matt. 11:19.

Ana mme ete ye eka ẹnen̄ede ẹme ime ke ini ẹdomode ndin̄wam nditọ mmọ ẹnam se inende ẹnyụn̄ ẹtre ndiọi edu uwem. Se ete ye eka Mattias ẹkenamde edi oro. Mattias odu idahaemi ke Bethel ke Scandinavia. Ini enye ekedide uyen, nditọ ufọkn̄wed mmọ ẹma ẹsida se enye enịmde ẹsak enye. Oro ama anam Mattias ọtọn̄ọ ndiyịk m̀mê se esop Abasi ẹkpepde edi akpanikọ. Ke nsonso oro, ete ye eka esie ikọfiọkke ke se nditọ ufọkn̄wed mmọ ẹsinamde enye anam enye anam n̄kpọ ntre. Gillis ete esie ọdọhọ ete: “Ama oyom inen̄ede ime ime ye enye.” Enye ama esibụp nnyịn ete: “Anie edi Abasi? Ekpedi Bible idịghe N̄wed Abasi? Inam didie ifiọk ke Abasi ọdọhọ ẹnam emi m̀mê oko?” Enye ama esinyụn̄ obụp ete esie ete: “Ntak emi ẹkpeduọhọde mi ke nnịmke se afo enịmde?”

Gillis ọdọhọ ke enye ekesibụp mbụme emi iyatesịt iyatesịt ndusụk ini, edi ke ikesiyatke ye imọ ye eka esie. Se esop Abasi ẹkpepde ekesiyat enye sia enye ekekere ke ananam uwem efek imọ. Gillis ekesinam didie utọ n̄kpọ oro? Enye ọdọhọ ete: “Ami ye eyen mi ima isitie ineme nneme ediwak hour. Ediwak ini n̄kesidodop ntie n̄kpan̄ utọn̄ n̄kop se enye etịn̄de; mma nsinyụn̄ mbụp enye mbụme ndusụk ini man nnen̄ede mfiọk se enye ekerede ye nte etiede enye ke idem. Ndusụk ini, mma nsibọrọ enye mbụme esie nnyụn̄ ndọhọ enye ekekere ke iyafiak ineme ke usen kiet m̀mê iba ebede. Enyene mme ini emi n̄kesidọhọde enye ọnọ mi usen  ifan̄ nda n̄kere se enye etịn̄de. Mme nneme ntem ama anam ndusụk n̄kpọ ọtọn̄ọ ndin̄wan̄a enye. Enye ama onyụn̄ ọtọn̄ọ sụn̄sụn̄ ndinịm se Bible ekpepde aban̄a ufak, enịm ke Jehovah ama nnyịn, ke enye onyụn̄ enyene unen ndikara ofụri ekondo. Ikememke, ama onyụn̄ ada ini mbemiso enye edinen̄ede ama Jehovah. Edi enem mi ye n̄wan mi ke nnyịn ndikenyene ime n̄n̄wam eyen nnyịn ini enye edide uyen itakke-tak.”

Ofụri ini oro Gillis ye n̄wan esie ẹkenyenede ime ẹn̄wam eyen mmọ do, mmọ ẹma ẹnịm ke Jehovah iditreke ndin̄wam mmimọ. Ke ini Gillis etide ofụri se iketịbede oro, enye ọdọhọ ete: “Mma nsidọhọ Mattias ke ami ye eka esie imama enye tutu, ke oro anam isinen̄ede iben̄e Jehovah ite an̄wam enye ọfiọk se Bible ekpepde.” Enem Gillis ye n̄wan esie nte mmọ ẹkenyenede anyanime ẹn̄wam eyen mmọ!

Se inemede emi owụt ke oyom inyene anyanime ye mbon oro idomode ndin̄wam ẹma Jehovah. Edi oyom isinyene anyanime n̄ko ke ini isede iban̄a owo nnyịn m̀mê ufan nnyịn oro ọdọn̄ọde udọn̄ọ oro mîmaha ndisọp n̄kụre. Se Ellen emi odụn̄de ke Scandinavia akanamde edi oro n̄ko. *

N̄kpọ nte isua itiaita emi ebede, ebe Ellen ama ọduọ akpauben̄ ikaba. Oro ama abiat enye mfre. Idahaemi enye onyụn̄ etie ntre, inemke esịt, iyatke esịt, mbọm mme owo inyụn̄ inamke enye. Imemke inọ Ellen ndise enye enyịn. Ellen ọdọhọ ete: “Ndikọbọ ke akam nnyụn̄ nnyene anyanime an̄wam mi. Itie Bible emi esidọn̄de mi esịt akan edi Philippi 4:13 emi ọdọhọde ete: ‘Mmenyene ukeme ndinam kpukpru n̄kpọ ebe ke enye emi ọnọde mi odudu.’ ” Odudu Abasi emi an̄wam Ellen ọyọ. Enye enen̄ede enịm ke Jehovah do ye imọ.​—Ps. 62:​5, 6.

Idụhe owo emi enyenede anyanime emi ikpekpebede nte Jehovah. (2 Pet. 3:15) Bible etịn̄ ediwak ini emi Jehovah ekenen̄erede eme ime. (Neh. 9:30; Isa. 30:18) Ndi emeti se Jehovah akanamde ini Abraham okobụpde enye m̀mê enye oyom ndisobo ndiọi owo ye ndinen owo ke Sodom? Jehovah ikesịbeke Abraham ikọ ke inua ini Abraham obụpde enye mbụme. Utu ke oro, Jehovah ama enyene ime akpan̄ utọn̄ okop kpukpru mbụme Abraham, onyụn̄ ayak Abraham etịn̄ se ifịnade enye. Jehovah ndikesifiak ntịn̄ se Abraham eketịn̄de ama owụt ke enye ama akpan̄ utọn̄ ke se Abraham eketịn̄de. Jehovah ama ọbọrọ enye ke imọ idisoboke Sodom edieke ikụtde ndinen owo duop kpọt. Oro ama anam esịt ana Abraham sụn̄. (Gen. 18:​22-33) Omokụt do ke Jehovah esinyene anyanime akpan̄ utọn̄, isinyụn̄ isọpke iyatesịt. Ata eti uwụtn̄kpọ ke enye enịm ọnọ nnyịn oro!

Anyanime edi ata eti edu emi Jehovah oyomde kpukpru ikọt esie ẹnyene. Edima ete nnyịn Jehovah esime ime etieti. Iyọnọ enye ubọn̄ edieke inamde se ikekeme man isime ime. Oro oyonyụn̄ anam itiene isịne ke otu “mbon oro otode ke mbuọtidem ye ime mmọ ẹbọ mme un̄wọn̄ọ ẹnyene.”​—Heb. 6:​10-12.