UA MATUĀ manaʻomia e tagata o Ieova le onosaʻi, ona ua faateteleina omiga i nei “aso e gata ai.” (2 Timo. 3:1-5) Ua siʻomia i tatou e tagata e soona alolofa iā i latou lava, e mumusu i maliega, ma e lē amio pulea. O tagata faapena e latou te lē faaalia foʻi le onosaʻi. O lea, e ao i Kerisiano taʻitoʻatasi ona fesili ifo: ʻFaamata ua lē lava loʻu onosaʻi e pei o tagata o le lalolagi? O le ā le uiga moni o le onosaʻi? E faapefea ona avea le onosaʻi ma oʻu uiga masani, aemaise o le onosaʻi o se uiga mataʻina e tāua i Kerisiano?’

E tusa ai ma le Tusi Paia, o le onosaʻi e tele mea e aofia ai nai lo o le tau ina lavātia o se tulaga faigatā. O le tagata e faaalia le onosaʻi mai i le Atua, e iai māfuaaga lelei e tumau ai. Nai lo o le uaʻi atu i lona lava lelei, o le tagata onosaʻi e manatu mamafa i le lelei o le tagata e faapogaia se tulaga faigatā. O le māfuaaga lea, pe a faia e se tasi se mea leaga po o se mea e faatigā ai i se tagata onosaʻi, e faamoemoe pea le tagata onosaʻi ina ia faaleleia le faiā ua faaleagaina. E lētioa a taʻua muamua i le Tusi Paia le uiga o le onosaʻi po o le “faapalepale” i le lisi o uiga lelei e faapogaia e le alofa. * (1 Kori. 13:4) O loo faaaofia foʻi i le Afioga a le Atua le onosaʻi po o le “faapalepale” o se tasi o vala “o le fua o le agaga.” (Kala. 5:22, 23) E faapefea la ona tatou atiaʻe lenei uiga tautele o le Atua?

Ina ia atiaʻe le onosaʻi, e tatau ona tatou tatalo mo le fesoasoani a le agaga o Ieova, lea e na te foaʻi maia i tagata e maufaatuatuaina o ia ma faalagolago iā te ia. (Luka 11:13) E ui lava e malosi le agaga o le Atua, ae e manaʻomia pea ona tatou faia ni gaoioiga, ma ia ōgatusa na gaoioiga ma a tatou tatalo. (Sala. 86:10, 11) O lona uiga e tatau ona tatou taumafai malosi e faaalia le onosaʻi i aso taʻitasi, ina ia mauaa ai lenei uiga i o tatou loto. Peitaʻi, e iai isi mea e manaʻomia ona tatou faia ina ia avea ai le onosaʻi ma o tatou uiga masani. O ā nisi mea e mafai ona tatou faia?

E mafai ona tatou atiaʻe le onosaʻi e ala i le faitau ma mulimuli i le faaaʻoaʻoga lelei atoatoa a Iesu. E tusa ai ma lenā faaaʻoaʻoga, na faamatala e le aposetolo o Paulo “le tagata fou” lea e aofia ai le onosaʻi po o le “faapalepale,” ona ia faalaeiau lea o i tatou ʻina ia pulea e le filemu mai iā Keriso o tatou loto.’ (Kolo. 3:10, 12, 15) E mafai ona ʻpulea e le filemu’ o tatou loto, e ala i le faataʻitaʻi iā Iesu o lē na talitonu atoatoa, o le a faasaʻo e le Atua i Lana taimi atofaina se mataupu o loo faapopoleina ai i tatou. Pe a tatou faaaʻoaʻo iā Iesu, e lē taitai ona mou ese lo tatou onosaʻi e tusa lava po o ā mea o loo tutupu i o tatou olaga.​—Ioa. 14:27; 16:33.

E ui lava o loo tatou tulimataʻia le lalolagi fou a le Atua, ae e mafai ona tatou atiaʻe le onosaʻi e ala i le manatunatu loloto i le onosaʻi mai o Ieova iā i tatou. O loo taʻua i le 2 Peteru 3:9: “E  lē faatuai mai Ieova e tusa ma lana folafolaga, e faapei ona manatu ai isi tagata i le faatuai, ae o loo onosaʻi mai pea o ia iā te outou, auā e lē finagalo o ia e faaumatia se tasi, ae e finagalo ia oo uma lava i le salamō.” Pe a tatou tomānatu i le onosaʻi o Ieova, pe e lē uunaʻia ai ea i tatou ina ia onosaʻi pea i isi? (Roma 2:4) O ā la ni tulaga e manaʻomia ai ona tatou faaalia le onosaʻi?

E tele tulaga e tulaʻi mai i aso taʻitasi e tofotofo ai lo tatou onosaʻi. O se faataʻitaʻiga, e manaʻomia ona e onosaʻi ma lē faasalavei atu a o talanoa le isi tagata, aemaise pe afai e iai sau tala tāua e fia fai atu. (Iako. 1:19) E tāua foʻi ona e onosaʻi a o faifaimea faatasi ma se uso talitonu e te lē fiafia i ona uiga. Nai lo o le oso aʻe o lou ita, o se gaoioiga poto le mafaufau lelei i le auala e tali mai ai Ieova ma Iesu i o tatou masei. E lē uaʻi mai i laʻua i o tatou masei lāiti, ae e taulaʻi mai i o tatou uiga lelei, ma onosaʻi mai pea a o tatou taumafai e faaleleia o tatou uiga.​—1 Timo. 1:16; 1 Pete. 3:12.

O se isi tulaga e ono tofotofoina ai lo tatou onosaʻi, pe a fautuaina i tatou e se tasi ona o sa tatou faamatalaga po o se gaoioiga sesē. O le mea e masani ona tupu, e vave ona tigā o tatou faalogona ma taumafai loa e taʻutonuina i tatou. Peitaʻi, e lē o le fautuaga lenā a le Tusi Paia. Ua faapea mai le Failauga 7:8, 9, “E sili le tagata e onosaʻi nai lo o le tagata e iai le agaga faualuga. Aua neʻi vave ona tigā lou loto, auā o ē e vālea o i latou ia e tigā o latou loto.” O lea, e tusa lava pe e matuā sesē le mea ua tuuaʻia ai i tatou, ae e tatau pea ona tatou onosaʻi ma mafaufau lelei i la tatou tali e fai atu. O le mataupu silisili lenā na mulimuli ai foʻi Iesu ina ua tuuaʻia sesē o ia e tagata.​—Mata. 11:19.

E matuā manaʻomia e mātua le onosaʻi a o talanoa atu i le fanau e faatatau i ni uiga, tuʻinanauga, po o ni faanaunauga sesē ua amata ona faaalia e le fanau. Seʻi manatu i le mea na tupu iā Mattias, o se uso o loo auauna i le Peteli i Scandinavia. A o talavou Mattias, na matuā ula tamaiti i le aʻoga iā te ia ona o ona talitonuga. I le taimi muamua, e leʻi iloa e ona mātua le mea na tupu. E ui i lea, na tatau ona la fesoasoani iā Mattias auā na amata ona ia masalosalo i le upu moni, ona o le ula soo o tamaiti iā te ia. Na faapea mai Gillis, o le tamā o Mattias: “Sa tatau ona lava lo ma onosaʻi.” Na fesili Mattias i ona mātua: “O ai le Atua? Ae e faapefea pe afai o le Tusi Paia e lē o se tusi mai i le Atua? E faapefea ona tatou mautinoa o le Atua lea e fai mai e tatou te faia lea mea ma lea mea?” E lē gata i lea, na faapea mai foʻi Mattias i lona tamā: “Aiseā e faamasino ai fua aʻu pe afai e lē tutusa o tatou faalogona ma o tatou talitonuga?”

Na faamatala e Gillis: “O nisi taimi e fesili mai ma le ita Mattias, e lē faapea e ita iā i maʻua ma lona tinā, ae e ita i le upu moni ona o lona manatu o le upu moni lea ua faigatā ai lona olaga.” Na faapefea ona taulima e Gillis lenā tulaga? Na ia taʻua: “Na masani ona ma nofonofo ma loʻu atalii, ma talatalanoa mo le tele o itula. E na o loʻu faalogologo lava, ma fai atu ni fesili ina ia ou malamalama lelei ai i ona faalogona ma ona manatu. I nisi taimi ou te tago faamatala se mea ina ia mafaufau ai Mattias mo ni nai aso, ona faaauau lea o la ma talanoaga i se isi aso. Ae  o isi taimi, ou te fai i ai e manaʻomia ni nai aso seʻi oʻu mafaufau ai i se manatu na ia faaalia mai. O a ma talanoaga faifai pea, na faasolosolo mālie ai ona malamalama lelei Mattias ma talitonu ai i aʻoaʻoga e pei o le togiola, pule silisili ese a le Atua, ma le alofa o Ieova. E umi se taimi na alu ai ma na faigatā foʻi, ae na faifaimālie ona tuputupu aʻe i le loto o Mattias le alofa iā Ieova. Maʻeu lo ma fiafia ma laʻu avā, ona na tauia lo ma onosaʻi ma taumafaiga e fesoasoani i la ma tama a o talavou, lea na pāʻia ai lona loto.”

Na maufaatuatuaina e Gillis ma lana avā le lagolagosua a Ieova a o la galulue ma le onosaʻi e fesoasoani i la laʻua tama. A o toe mafaufau Gillis i na taimi, ua faapea mai o ia: “E masani ona ou fai iā Mattias, o lo ma alolofa tele iā te ia na māfua ai ona ma tatalo faatauanau, ina ia fesoasoani Ieova iā te ia e malamalama lelei i le upu moni.” E mautinoa le lotofaafetai o na mātua ona o lo la faaalia o lenei uiga tautele o le onosaʻi.

E lē gata i le saunia o le fesoasoani faaleagaga, ae e tatau foʻi i Kerisiano moni ona atiaʻe le onosaʻi a o latou tausia se tasi o le aiga po o se uō ua apoia i se maʻi faaumiumi. Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a Ellen, * o lē e nofo foʻi i Scandinavia.

E pe tusa ma le valu tausaga ua teʻa, na faalua ona aafia le toʻalua o Ellen i le maʻi o le pē o le tino, lea na aafia ai lona faiʻai. O le iʻuga, ua lē mafai e lana tane ona toe lagona se fiafia, faanoanoa, po o le alofa mutimutivale foʻi. E lē faigofie lenā tulaga mo Ellen. Ua faapea mai o ia: “E manaʻomia ona ou matuā onosaʻi ma tatalo i le tele o taimi.” Na toe faapea mai o ia: “O le mau e sili ona ou fiafia e faamāfanafana ai aʻu, o le Filipi 4:13 lea e faapea mai: ʻO mea uma lava, ua ou maua le malosi mai iā te ia o lē na foaʻi maia iā te aʻu le mana.’” O le mana mai i le Atua, o loo tutumau ai ma le onosaʻi Ellen ma mautinoa atoatoa i le lagolagosua a Ieova.​—Sala. 62:5, 6.

O le mea moni, o Ieova o le faaaʻoaʻoga silisili o le onosaʻi e mafai ona tatou mulimuli i ai. (2 Pete. 3:15) E anoanoaʻi tala o le Tusi Paia o taimi na faaalia ai e Ieova le tele o le onosaʻi. (Nee. 9:30; Isa. 30:18) O se faaaʻoaʻoga, na faapefea ona tali mai Ieova ina ua fesiligia e Aperaamo Lana faaiʻuga e faaumatia Sotoma? Muamua, e leʻi faasalavei ane Ieova a o talanoa atu Aperaamo. Nai lo o lea, na faalogologo ma le onosaʻi Ieova i fesili taʻitasi a Aperaamo ma ona popolega uma. Lua, na faaalia e Ieova lona faalogologo lelei iā Aperaamo ina ua ia toe taʻua mea na faapopoleina ai Aperaamo. Na ia faamautinoa mai foʻi iā Aperaamo e na te lē faaumatia Sotoma, e tusa pe e na o le toʻasefulu ni tagata amiotonu e maua i le aai. (Kene. 18:22-33) Maʻeu se faaaʻoaʻoga mataʻina o le faalogologo ma le onosaʻi, ae aua le vave ona ita!

O le onosaʻi e pei o le Atua, o se vala tāua o le tagata fou lea e tatau ona ofuina e Kerisiano uma. Pe afai e tatou te taumafai malolosi e atiaʻe lenei uiga tautele, e tatou te faamamaluina ai lo tatou Tamā i le lagi o lē e alofa ma onosaʻi. E lē gata i lea, o le a faitaulia faatasi ai i tatou ma “ē ua maua le folafolaga ona o lo latou faatuatua ma le onosaʻi.”​—Epe. 6:10-12.