Skip to content

Skip to table of contents

Kātaki​—Kātaki Fakataha mo ha Taumu‘a

Kātaki​—Kātaki Fakataha mo ha Taumu‘a

KOE‘UHI kuo hoko ‘o mātu‘aki faingata‘a ‘a e mo‘uí ‘i he “ngaahi ‘aho faka‘osí,” ‘oku fiema‘u ke tau kātaki ‘o laka ange ia ‘i he toe taimi ki mu‘a. (2 Tīm. 3:1-5) Ko e kakai tokolahi takatakai ‘iate kitautolú ‘oku ‘ikai te nau kātaki. ‘Oku nau siokita, sai‘ia ke fakakikihi, pea ‘ikai te nau ma‘u ha mapule‘i-kita. Ko ia ‘oku fiema‘u ke tau ‘eke hifo: ‘Kuó u hoko ‘o ‘ikai ke kātaki hangē ko e kakai takatakai ‘iate aú? ‘Oku ‘uhinga ki he hā ‘a e hoko ‘o kātaki mo‘oní? Ko e hā ‘e lava ke u fai ke ‘ai ‘a e kātakí ko ha konga ‘o hoku anga‘itangatá?’

KO E HĀ ‘A E KĀTAKI?

Ko e hā ‘a e ‘uhinga ‘o e fo‘i lea “kātaki” hangē ko ia ‘oku ngāue‘aki ‘i he Tohi Tapú? ‘Oku ‘uhinga iá ki he me‘a lahi ange ‘i hono kātaki‘i pē ha palopalema. Ko ha tokotaha kātaki ‘okú ne kātaki fakataha mo ha taumu‘a, ‘a ia, ‘okú ne ‘amanaki ‘e lelei ange ‘a e ngaahi me‘á. ‘Oku ‘ikai te ne fakakaukau pē kiate ia, ka ‘okú ne tokanga foki ki he ongo‘i ‘a e ni‘ihi kehé, na‘a mo e fa‘ahinga ‘oku nau faka‘ita‘i pe ngaohikovi‘i nai iá. ‘Oku hokohoko atu ‘ene ‘amanaki ‘e lelei ‘a honau vaha‘angataé. ‘Oku ‘ikai faka‘ohovale ‘a e pehē ‘i he Tohi Tapú ko e kātakí ‘oku tupu ia mei he ‘ofá. * (Sio ki he fakamatala ‘i lalo.) (1 Kol. 13:4) Ko e kātakí ko e konga foki ia ‘o e “fua ‘o e laumālié.” (Kal. 5:22, 23) Ko ia, ko e hā ‘oku fiema‘u ke tau fai ke hoko ai ‘o kātaki mo‘oní?

FOUNGA KE HOKO AI ‘O KĀTAKÍ

Ke hoko ‘o kātaki ‘oku fiema‘u ke tau lotu ‘o kole ‘a e tokoni ‘a e laumālie ‘o Sihová, ‘a ia ‘okú ne foaki ki he fa‘ahinga ‘oku nau falala kiate iá. (Luke 11:13) ‘Oku mālohi ‘aupito ‘a e laumālie ko iá, ka ‘oku kei fiema‘u pē ke tau ngāue ‘o fakatatau ki he‘etau ngaahi lotú. (Saame 86:10, 11) ‘Oku ‘uhinga ení kuo pau ke tau fai ‘etau lelei tahá ke fakahāhā ‘a e kātakí ‘i he ‘aho taki taha pea ‘ai ia ko ha konga ‘o hotau anga‘itangatá. Ka ‘oku tau ta‘elavame‘a nai ‘i he taimi ‘e ni‘ihi. Ko e hā ‘e lava ke tokoni kiate kitautolú?

‘Oku fiema‘u ke tau ako pea fa‘ifa‘itaki ki he fa‘ifa‘itaki‘anga haohaoa ‘a Sīsuú. ‘I he talanoa ‘a e ‘apositolo ko Paulá fekau‘aki mo e “anga‘itangata fo‘oú,” ‘a ia ‘oku kau ai ‘a e kātakí, na‘á ne fakalototo‘a mai: “Tuku ke pule ‘i homou lotó ‘a e nonga ‘a e Kalaisí.” (Kol. 3:10, 12, 15) Ke fai pehē, kuo pau ke tau muimui ‘i he fa‘ifa‘itaki‘anga ‘a Sīsuú pea ma‘u ‘a e falala kakato ‘e fakatonutonu ‘e he ‘Otuá ‘a e ngaahi me‘á ‘i he taimi totonu. Kapau ‘oku tau ma‘u ‘a e falala ko iá, he‘ikai ke mole ‘a ‘etau kātakí, ‘o tatau ai pē pe ko e hā ‘oku hoko takatakai ‘iate kitautolú.​—Sione 14:27; 16:33.

‘Oku tau loto kotoa ke hoko mai ‘a e māmani fo‘oú ‘i he vave taha ‘e ala lavá. Ka ‘oku tau ako ke kātaki lahi ange ‘i he‘etau fakakaukau fekau‘aki mo e kātaki ‘a Sihova kiate kitautolú. ‘Oku fakapapau‘i mai ‘e he Tohi Tapú: “‘Oku ‘ikai ke faituai ‘a Sihova ‘i he fekau‘aki mo ‘ene tala‘ofá, ‘o hangē ko ia ko e fakakaukau ‘a e kakai ‘e ni‘ihi, ka ‘okú ne anga-kātaki kiate kimoutolu koe‘uhí ‘oku ‘ikai te ne finangalo ke faka‘auha ha taha ka ‘okú ne finangalo ke a‘usia ‘e he tokotaha kotoa ‘a e fakatomalá.” (2 Pita 3:9) Ko ia ‘i he‘etau fakakaukau fekau‘aki mo e kātaki ‘a Sihová, te tau hoko ai ‘o kātaki lahi ange ki he ni‘ihi kehé. (Loma 2:4) Ko e hā ‘a e tu‘unga ‘e ni‘ihi ‘e fiema‘u ai ke tau kātaki?

NGAAHI TU‘UNGA ‘OKU FIEMA‘U AI KE TAU KĀTAKI

‘Oku lahi ‘a e ngaahi tu‘unga ‘i he‘etau mo‘ui faka‘ahó ‘oku fiema‘u ai ke tau kātaki. Ko e fakatātaá, ‘oku fiema‘u ‘a e kātakí ke ‘oua te tau fakahoha‘asi ‘a e ni‘ihi kehé kapau ‘oku tau ongo‘i ‘oku ‘i ai ha me‘a mahu‘inga ke tau lea‘aki. (Sēm. 1:19) ‘Oku fiema‘u foki ke tau kātaki ‘i he taimi ‘oku faka‘ita‘i ai kitautolu ‘e ha taha. ‘I he ‘ikai ke ta‘efa‘akātakí, ‘oku lelei ke manatu‘i ‘a e anga ‘o e fakafeangai ‘a Sihova mo Sīsū ki hotau ngaahi vaivai‘angá. ‘Oku ‘ikai te na tokangataha ki he fanga ki‘i fehālaaki ‘oku tau faí. ‘I hono kehé, ‘okú na sio ki he ‘ulungaanga lelei ‘oku tau ma‘ú pea ‘omai anga-kātaki kiate kitautolu ‘a e taimi ke tau fakalakalaka ai.​—1 Tīm. 1:16; 1 Pita 3:12.

‘Oku fiema‘u foki ke tau kātaki ‘i hano tala mai ‘e ha taha na‘a tau lea‘aki pe fai ha me‘a ‘oku hala. Mahalo pē ko ‘etau ‘uluaki fakafeangaí ko e ‘ita pea taukapo‘i kitautolu. Ka ‘oku tala mai ‘e he Folofola ‘a e ‘Otuá ke tau fakafeangai ‘i ha founga kehe. ‘Oku pehē ai: “‘Oku lelei ange ke kātaki ‘i hono ma‘u ha laumālie hīkisia. ‘Oua ‘e vave ki he ‘itá, he ko e ‘itá ko e faka‘ilonga ia ‘o ha vale.” (Tml. 7:8, 9, fakamatala ‘i lalo) Ko ia neongo kapau ‘oku loi faka‘aufuli ha tukuaki‘i, ‘oku fiema‘u ke tau kātaki pea fakakaukau fakalelei ki mu‘a ke tau fai ha tali. Ko e me‘a ia na‘e fai ‘e Sīsū ‘i hono tukuaki‘i hala ia ‘e he ni‘ihi kehé.​—Māt. 11:19.

‘Oku fiema‘u tautefito ki he ngaahi mātu‘á ke nau kātaki ‘i he‘enau tokoni‘i ‘enau fānaú ke fakatonutonu ‘enau fakakaukaú pe faka‘ehi‘ehi mei he ngaahi holi ‘oku koví. Sio ki he fakatātā fekau‘aki mo Mattias, ‘a ia ‘oku ngāue ‘i he Pēteli ‘i Sikenitinēviá. ‘I he ta‘u hongofulu tupu ‘a Mattias, na‘e hanganaki fakakata‘aki ia ‘e hono kaungāakó koe‘uhi ko ‘ene tuí. ‘I he ‘uluaki taimí, na‘e ‘ikai ke ‘ilo‘i ‘e he‘ene ongo mātu‘á ‘a e hoko ‘a e me‘a ko ení. Ka na‘á na sio na‘e kamata ke ne veiveiua ‘i he‘ene tuí. Ko Gillis, ko e tamai ‘a Mattias, ‘okú ne pehē na‘e fiema‘u kiate ia mo hono uaifí ‘a e kātaki lahi ‘i he tu‘unga ko ení. Na‘e fa‘a ‘eke ‘e Mattias ‘a e ngaahi fehu‘i hangē ko ení: “Ko hai ‘a e ‘Otuá? Fēfē kapau ko e Tohi Tapú ‘oku ‘ikai ko e Folofola ia ‘a e ‘Otuá? ‘Oku anga-fēfē ‘etau ‘ilo‘i ko e ‘Otuá ‘okú ne fiema‘u mo‘oni ‘a e me‘a ko ení pe ko ē meiate kitautolu?” Na‘á ne ‘eke foki ki he‘ene tamaí: “Ko e hā ke fakamāu‘i ai au kapau ‘oku ‘ikai te u ongo‘i mo tui tatau mo koe?”

‘Oku fakamatala ‘a Gillis: “‘I he taimi ‘e ni‘ihi ko e ngaahi fehu‘i ‘a homa fohá na‘e fakahaa‘i ‘i he ‘ita, ‘o ‘ikai ki he‘ene fa‘eé pe ko au, ka ki he mo‘oní, ‘a ia na‘á ne ongo‘i ‘okú ne ‘ai ke mātu‘aki faingata‘a ‘a e mo‘uí kiate ia.” Na‘e anga-fēfē hono tokoni‘i ‘e Gillis ‘a hono fohá? “Na‘á ku fa‘a tangutu mo hoku fohá ‘o talanoa ‘i ha ngaahi houa.” Na‘e fa‘a fanongo pē ‘a Gillis kia Mattias pea ‘eke kiate ia ha ngaahi fehu‘i ‘i he‘ene feinga ke mahino‘i ‘ene ngaahi ongo‘í mo e fakakaukaú. Na‘e fakamatala‘i ‘e Gillis ‘i he taimi ‘e ni‘ihi ha me‘a ki hono fohá pea tala ange ke ne fakakaukau ki ai ‘i ha ‘aho ‘e taha pe lahi ange ki mu‘a ke na toe talanoa ki aí. ‘I ha taimi kehe, na‘e pehē ‘e Gillis na‘e fiema‘u kiate ia tonu ha ngaahi ‘aho si‘i ke ne fakakaukau ai fekau‘aki mo ha me‘a na‘e lea‘aki ‘e hono fohá. Fakafou ‘i he ngaahi fetalanoa‘aki hokohoko ko ení, na‘e kamata ke mahino‘i ai ‘e Mattias ‘a e ‘uhinga ‘o e huhu‘í pea mahino‘i ‘oku ‘ofa ‘a Sihova ‘iate kitautolu peá ne ma‘u ‘a e totonu ke pule kiate kitautolu. ‘Oku pehē ‘e he‘ene tamaí: “Na‘e fiema‘u ‘a e taimi, pea na‘e fa‘a faingata‘a, ka na‘e tupu māmālie ‘i hono lotó ‘a e ‘ofa kia Sihova. Ko au mo hoku uaifí ‘okú ma fiefia lahi ‘i he ola lelei ‘ema ngaahi feinga anga-kātaki ke tokoni‘i homa fohá ‘i he‘ene ta‘u hongofulu tupú pea a‘u ki hono lotó.”

Lolotonga hono tokoni‘i anga-kātaki ‘e Gillis mo hono uaifí ‘a hona fohá, na‘á na falala ‘e tokoni‘i kinaua ‘e Sihova. ‘Oku pehē ‘e Gillis: “Na‘á ku fa‘a tala ange kia Mattias ko ‘ema ‘ofa lahi ‘iate iá na‘e ue‘i ai au mo ‘ene fa‘eé ke ma lotu ke toe lahi ange ke tokoni‘i ia ‘e Sihova ke ne ma‘u ‘a e mahinó.” ‘Oku fiefia mo‘oni ‘a e ongo mātu‘a ko ení ‘i he‘ena anga-kātaki pea ‘ikai te na fo‘í!

‘Oku fiema‘u foki kiate kitautolu ‘a e kātakí ‘i he‘etau tokanga‘i ha mēmipa ‘o e fāmilí pe ko ha kaume‘a ‘oku puke fuoloa. Sio ki he fakatātā fekau‘aki mo Ellen * (sio ki he fakamatala ‘i lalo), ‘a ia ‘oku nofo foki mo ia ‘i Sikenitinēvia.

‘I he ta‘u nai ‘e valu kuohilí, na‘e pā kālava tu‘o ua ai ‘a e husepāniti ‘o Ellen ‘o uesia ‘a hono ‘utó. Koe‘uhi ko ia, ‘oku ‘ikai kei malava ai ke ne ongo‘i fiefia, mamahi, pe faka‘ofa‘ia. ‘Oku mātu‘aki faingata‘a ‘a e tu‘ungá ni kia Ellen. ‘Okú ne pehē: “‘Oku fiema‘u ki ai ha kātaki lahi mo e lotu lahi.” ‘Okú ne toe pehē: “Ko ‘eku konga Tohi Tapu manako ‘okú ne ‘omai ‘a e fakafiemālié ko e Filipai 4:13, ‘a ia ‘oku pehē ai: ‘‘Oku ou malava ‘a e me‘a kotoa pē koe‘uhi ‘oku ou ma‘u ‘a e ivi fakafou ‘i he tokotaha ko ia ‘okú ne ‘omai kiate au ‘a e mālohí.’” ‘I he mālohi mo e poupou ‘a Sihová, ‘oku fekuki anga-kātaki ai ‘a Ellen mo e tu‘ungá ni.​—Saame 62:5, 6.

FA‘IFA‘ITAKI KI HE KĀTAKI ‘A SIHOVÁ

Ko e mo‘oni, ko e fa‘ifa‘itaki‘anga lelei taha ‘i hono fakahāhā ‘a e kātakí ko Sihova tonu. (2 Pita 3:15) ‘I he Tohi Tapú, ‘oku tau fa‘a lau ai fekau‘aki mo e kātaki lahi ‘a Sihová. (Nehe. 9:30; ‘Ai. 30:18) ‘Okú ke manatu‘i ‘a e anga ‘o e fakafeangai ‘a Sihová ‘i hono ‘eke kiate Ia ‘e ‘Ēpalahame ha ngaahi fehu‘i fekau‘aki mo ‘Ene fili ke faka‘auha ‘a Sōtomá? Na‘e ‘ikai ke ta‘ofi ‘e Sihova ‘a ‘Ēpalahame. Na‘á ne fanongo anga-kātaki ki he fehu‘i taki taha ‘a ‘Ēpalahamé mo ‘ene ngaahi hoha‘á. Na‘e fakahaa‘i leva ‘e Sihova kuó ne fanongo ki he hoha‘a ‘a ‘Ēpalahamé pea fakapapau‘i kiate ia he‘ikai te Ne faka‘auha ‘a Sōtoma neongo kapau ko e kau tangata mā‘oni‘oni pē ‘e toko hongofulu ‘i he kolo ko iá. (Sēn. 18:22-33) ‘Oku fanongo anga-kātaki ma‘u pē ‘a Sihova, pea ‘oku ‘ikai ‘aupito te ne fakafeangai ‘o fu‘u tōtu‘a!

Ko e kātakí ko ha konga mātu‘aki mahu‘inga ia ‘o e anga‘itangata fo‘ou kuo pau ke ma‘u ‘e he kau Kalisitiané kotoa. Kapau ‘oku tau fai ‘etau lelei tahá ke hoko ‘o kātaki mo‘oni, ‘oku tau fakalāngilangi‘i ai ‘etau Tamai tokanga mo kātakí, ‘a Sihova, pea te tau kau ai ‘i he lotolotonga ‘o e “fa‘ahinga ‘a ia fakafou ‘i he tuí mo e kātakí ‘oku nau ma‘u ai ‘a e ngaahi tala‘ofá.”​—Hep. 6:10-12.

^ pal. 4 Ko e ‘ulungaanga ko e ‘ofá na‘e lāulea ki ai ‘i he kupu ‘uluaki ‘o e kupu hokohoko ko eni ‘e hiva fekau‘aki mo e fua ‘o e laumālie mā‘oni‘oni ‘o e ‘Otuá.

^ pal. 15 Kuo liliu ‘a e hingoá.